به گزارش خبرنگار ایمنا، زندگی انسان روی زمین همواره با آسیبهایی همراه بوده است، اما در گذشته این آسیبها به مراتب کمتر بود و انسانها زندگی مسالمتآمیزتری با طبیعت داشتند، حال آن که رشد سریع جمعیت و افزایش مواد مصرفی که از مظاهر پیشرفت و توسعه در سالهای گذشته است، موجب ازدیاد روزافزون زباله شده است.
امروزه مدیریت پسماند یکی از ضروریترین محورهای توسعه پایدار محسوب میشود، زیرا افزایش روزافزون حجم پسماندها از یکسو و تنوع و گوناگونی آن از سوی دیگر بر پیچیدگی شرایط و نحوه جمعآوری و دفع آنها میافزاید؛ مدیریت پسماندهای شهری به عواملی همچون تولید زواید، جمعآوری، حملونقل، دفن زباله و بازیافت آن بستگی دارد، بنابراین محدوده مدیریت این مقوله بسیار وسیع و متغیر است، برای چنین موضوعی راهی جز مدیریت و برنامه راهبردی وجود ندارد.
فرایند جمعآوری زباله از جمله دغدغههای مدیریت شهری است که طی ادوار گذشته شاهد فرهنگسازی در این خصوص بودهایم؛ این موضوع در بعضی از کلانشهرها همچون اصفهان با برنامهریزی مناسب اجرا شده است، اما طی سالهای گذشته در شهر کرج طرحی مبنی بر قراردادن جعبههای زباله مقابل اماکن مسکونی، مورد توجه قرار گرفته بود که با شکست روبهرو شد و به همین جهت مجموعه خدمات شهری شهرداری، در ماههای گذشته از طرح جمعآوری یک روز در میان زباله بر اساس طرح اجرا شده در کلانشهر اصفهان پرده برداشت و حالا باید دید این طرح نیز شکست خواهد خورد یا خیر؟
جزئیات طرح شکست خورده در کرج
علیاصغر همتی، معاون وقت خدمات شهری شهردار کرج، در رابطه با جمعآوری جعبههای زباله در محلههای این کلانشهر، گفته بود: «بر اساس مطالعات انجام شده، جعبههای زباله مقابل ساختمانها به فرهنگ غیرقابل قبولی در انباشت زباله تبدیل شده است که منبع آلودگی بهشمار میآید، با جمعآوری جعبههای زباله شهروندان ترغیب میشوند رأس ساعت مشخص زبالههای خود را در مخزن مکانیزه زباله یا مقابل منزل خود قرار دهند؛ از جمله عوارض قرار دادن بیموقع زبالهها در این جعبهها، پارهشدن کیسهها توسط زبالهگردها یا حیوانات شهری است که منجر به جاری شدن شیرابه و انتشار بوی نامطبوع، افزایش جمعیت حشرات موذی و معضلات بهداشتی، همچنین فراهم نبودن شرایط برای نظافت صحیح و کامل جعبهها و محیط اطراف آن توسط پاکبانهای شهرداری است.»
وی تاکید کرده بود: «شهرداری کرج پس از حذف جعبههای زباله، مسئولیت جانمایی و استقرار مخازن اضطراری مکانیزه در نقاط مختلف معابر اصلی را به عهده گرفت که در این راستا برای هر منطقه حدود ۵۰۰ مخزن مکانیزه زباله در نظر گرفته شده است؛ حدود ۲۵۰ مورد در هر منطقه وجود دارد و بنا به نیاز و درخواست منطقه تعداد آن افزایش خواهد یافت.»
با توجه به امر مهم فرهنگسازی و لزوم تبیین و آگاهسازی اقشار مردم، اجرای طرح بدون اطلاعرسانی دقیق محکوم به شکست است از اینرو با گذشت یک سال، صدای بلند نارضایتی مردم شنیده میشود؛ نباید فراموش کنیم در جریان قرار گرفتن مردم نسبت به برنامههای شهرداری میتواند بستر مناسبی برای اجرای برنامهها ایجاد کند، لذا بهتر بود مدیریتی شهری از ظرفیت رسانهها برای همراه کردن مردم به شکل بهتری استفاده میکرد؛ همچنین بدیهی است که اجرای طرحهای اینچنینی بدون آماده کردن طرح جایگزین مشکلات بدتری را برای شهروندان ایجاد میکند.
اجرای طرح جمعآوری یک روز در میان زباله در محله «چهارصد دستگاه»
غلامرضا رضوانی، معاون خدمات شهری شهردار کرج، در این باره به خبرنگار ایمنا، میگوید: مدیریت شهری برای اجرای طرح جمعآوری یک روز در میان زباله از در منازل شهروندان مصمم است که امیدواریم با همکاری شهروندان بتوانیم تا پایان امسال، این طرح را در تمام یا حداقل در نیمی از محلههای سطح شهر اجرایی کنیم.
وی با بیان اینکه در صورت همکاری شهروندان، طرح جمعآوری یک روز در میان زباله از در منازل، پس از حدود چهار دهه و برای اولین بار در کرج اجرایی میشود که این اتفاق آثار مثبتی به همراه خواهد داشت، ادامه میدهد: این طرح از چند سال گذشته در کلانشهرهایی همچون اصفهان اجرا و با استقبال زیاد شهروندان این کلانشهر مواجه شده است.
معاون خدمات شهری شهردار کرج با بیان اینکه تعداد مخازن زباله نصب شده در این کلانشهر از استانداردهای تعیین شده بیشتر است، اظهار میکند: روزانه حدود ۷۰۰ تن زباله در کرج تولید میشود و اگر این حجم از زباله را بر تعداد مخازن موجود تقسیم کنیم، متوجه میشویم که حتی اگر تمام زبالههای تولیدی شهروندان در مخازن جای داده شود، باز هم تعدادی مخزن خالی باقی میماند.
وی تصریح میکند: در حال حاضر بیش از ۲۵۰۰ مخزن زباله در کرج وجود دارد، اما به هر محلهای که مراجعه میکنیم، اهالی درخواست نصب مخازن جدید دارند.
رضوانی با بیان اینکه طرح جمعآوری یک روز در میان زباله در گام اول در محله «چهارصد دستگاه» اجرایی شده است، اظهار میکند: در حال حاضر زبالههای ساکنان این محل در روزهای زوج جمعآوری میشود و برای موفقیت بیشتر این طرح روزهای جمعه نیز به این روزها اضافه شده است، همچنین مقرر شده است تا پایان ماه آینده، این طرح در ۱۰ محله از مناطق دهگانه کرج اجرایی شود و کمکم به تمام محلهها تسری پیدا کند؛ البته با توجه به تغییر بعضی عادات میان شهروندان، زمان اعلام شده برای گذاشتن زباله در مقابل منازل در محله چهارصد دستگاه از ساعت ۲۱ به ۲۳ تغییر کرده است.
وی با بیان اینکه بیش از ۶۰ درصد ساکنان محله چهارصد دستگاه از اجرای طرح جمعآوری یک روز در میان زباله رضایت داشتهاند، اظهار میکند: اگر ساکنان محلههای دیگر نیز به همین میزان همکاری داشته باشند، تا پایان امسال شاهد اجرای این طرح در بیشتر مناطق خواهیم بود.
معاون خدمات شهری شهردار کرج ادامه میدهد: بدون شک هیچ طرحی از ابتدا بازخورد و اثربخشی لازم را ندارد و در خصوص طرح جمعآوری یک روز در میان زباله نیز مردم باید همکاری لازم را با مدیریت شهری داشته باشند؛ البته با اجرای این طرح به سمتی پیش میرویم که کمکم مخازن زباله از سطح شهر جمعآوری شود، زیرا تا زمانی که این مخازن وجود دارد، شهروندان گمان میکنند در هر ساعت از شبانهروز که بخواهند میتوانند زبالههای خود را از منزل خارج کنند.
وی با بیان اینکه حمل زباله استانداردهایی دارد که شهرداری باید نظارت بیشتری در این خصوص داشته باشد، میافزاید: استاندارد نگهداری زباله تر در فضای باز حدود سه روز است و انباشت بیشتر از این مدت، مشکلات زیستمحیطی و بهداشتی به همراه دارد.
رضوانی با اشاره به اجرای پاکداشت جاده حلقه دره (شهرک ابریشم) که توسط ۵۰۰ نفر از پاکبانان شهرداری، گروههای جهادی و دوستداران طبیعت برگزار شد، میگوید: مقرر شده است هر ماه یک محدوده از مسیر منتهی به حلقه دره پاکسازی شود؛ در صدد نظارت بیشتر بر نحوه جابهجایی زباله توسط ماشینآلاتی هستیم که توسط پیمانکاران برای این اقدام بهکار گرفته شده است.
وی با اشاره به گلایه برخی از شهروندان در خصوص جمعآوری جعبههای زباله از مقابل منازل مسکونی، میگوید: هر چند هیچ شکی برای نتیجه بخشبودن این طرح وجود ندارد، اما بهتر بود قبل از جمعآوری این جعبههای زباله، فرهنگسازی لازم صورت میگرفت تا شهروندان در این خصوص آمادگی پیدا میکردند؛ این جعبهها به منبعی برای آلودگی، سرازیر شدن شیرابه، تجمع حیوانات موذی و فعالیت زبالهگردها تبدیل شده بود و تجربه نشان داد که قبل از اجرای هر طرح باید برنامه لازم در کنار ایجاد آمادگی در شهروندان مورد توجه قرار بگیرد.
اجرای طرح آموزش جمعآوری یک روز در میان پسماند در کرج
محمدرضا خسروی، سرپرست سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرج با اشاره به اجرای طرح آموزش جمعآوری یک روز در میان پسماند در تمام نقاط شهر، میگوید: روزانه سطح شهر توسط پاکبانان شهرداری کرج رفت و روب میشود و این در حالی است که در هیچ یک از ایام سال تعطیلی ندارد و پیوسته توسط نیروهای شهرداری کرج به اجرا در میآید.
وی میافزاید: با برنامهریزی و اقدامات معاونت خدمات شهری شهرداری کرج و سازمانهای متبوع، اجرای طرح آموزش جمعآوری یک روز در میان پسماند از طریق آموزش چهره به چهره و توزیع بروشور از منطقه ۹ شهرداری کرج (محله چهارصد دستگاه) آغاز شده است.
سرپرست سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرج تصریح میکند: تفکیک زباله خشک و تر در مبدا و منازل، باعث کاهش بسیار زیاد تولید زباله شده است و از حجم پسماندهای تر تا حد قابل توجهی کاسته میشود.
وی تاکید میکند: یکی از اقداماتی که میتوان به منظور کاهش زباله در شهرها انجام داد، کاهش دفعات مراجعه به در منازل برای جمعآوری زباله است که از طریق اجرای عملیات تفکیک زباله از مبدا امکانپذیر خواهد بود.
نظر شما