به گزارش خبرنگار ایمنا، تعداد خانه‌های تاریخی در اصفهان بی‌شمار است و هر یک از نظر نوع معماری و میراث فرهنگی و سیر تاریخی می‌تواند یک برند شهری و سیاسی برای اصفهان باشد، این خانه‌ها نه تنها ظرفیت عظیمی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی است، بلکه سند زنده تاریخی و درگاه آموزشی برای شهروندان اصفهان است، لذا باید متولیان امر به جای اینکه تنها نگاه صرف تشریفاتی به آن داشته باشند، از این منابع در حفظ کیان و پاسداری اصفهان و موزه شهر اصفهان بهره برد.
در میان چنبره‌ای از خانه‌های تاریخی اصفهان، سه خانه در اختیار شهرداری اصفهان قرار دارد که به خاطر چهره آموزشی و موقعیت سیاسی، از تبدیل شدن به کافی‌شاپ‌های مدرن و سنتی و رستوران‌ها همچون دیگر خانه‌ها پیشگیری شد و ایجاد موزه‌های چندوجهی در این خانه‌ها و تبدیل شدن خانه‌ها به موزه‌خانه در دستور کار قرار گرفت.
در این راستا «خانه تاریخی مشروطیت» با یک قرن سابقه که ساخت آن به زمان حکومت قاجار بازمی‌گردد، محل تبادل افکار علمای برجسته، افراد بزرگ سیاسی-فرهنگی، آزادی‌خواهان و جمعی از مردم اصفهان بوده است تا درباره امور مدنی، مشروطیت و مسائل آن دوران مشورت و چاره‌اندیشی کنند و همین خانه نقطه عطفی در شکل‌گیری دوران جدید سیاسی و تغییر حکومت شد.
«خانه انقلاب» از دیگر خانه‌های تاریخی است که به علت بقعه شیخ ابومسعود رازی که از بناهای معروف دوره تیموریان در اصفهان است، از اهمیت و جایگاه بالایی برخوردار است، اما به‌رغم معماری شکیل و خاص این خانه و به جهت بقعه تاریخی که سال ۱۳۱۳ به شماره ۲۱۹ در فهرست آثار ملی ثبت شده است، به عنوان موزه‌ای در شهر اصفهان جایگاه‌دار است، اما بیشتر شکل تشریفاتی به خود گرفته است و نقش حاشیه‌ای در برند شهری و سیاسی اصفهان دارد و کمتر گردشگر داخلی و خارجی یا حتی شهروندان از وجود این خانه و جایگاه اصفهان در رویش و رشد انقلاب مطلع است.
«خانه حکمت» از دیگر خانه‌های تاریخی و شناخته شده در اصفهان است که تجلی سابقه یک هزار ساله مکتب فلسفی اصفهان با اندیشه‌های بزرگانی همچون ابن‌سینا و میرداماد شده و فرصتی برای برند شهری و گردشگران داخلی و خارجی است؛ استفاده نکردن از تمام ظرفیت سه خانه تاریخی در طی سالیان گذشته و شکل نمایشی و تشریفاتی گرفتن این خانه‌ها امروزه مورد اعتراض شهروندان و متولیان شهر است.
راه‌اندازی موزه عبرت در اصفهان
هادی عسگری، مدیر خانه انقلاب اسلامی و ولایت اصفهان در پاسخ به این سوال که آیا از ظرفیت خانه انقلاب در راستای جذب گردشگر و برند شهری اصفهان استفاده شده است و جایگاه اصفهان در پیروزی انقلاب اسلامی برای شهروندان تشریح شده است؟ می‌گوید: تاکنون برنامه‌های متعددی در این مکان اجرا شده است، به عنوان مثال امسال می‌توان به برنامه پنج رمضان و اجرای برنامه‌های آموزشی و نمایشی برای ۱۲ هزار دانش‌آموز از سوی دو نهاد سپاه و آموزش‌وپرورش اشاره کرد.
وی با بیان اینکه راه‌اندازی موزه عبرت‌ها در اصفهان برگرفته از موزه عبرت تهران است، می‌افزاید: ایجاد تاریخ شفاهی انقلاب از برنامه‌های الزام‌آور است که عملیاتی‌کردن آن در دستور کار خانه قرار دارد و در این راستا، سوالات در اختیار پیشگامان انقلاب قرار داده شده است، همچنین تمام داده‌ها جمع‌آوری شده است که برای تبدیل آن به یک کتاب نیازمند تخصیص بودجه و حمایت‌های لازم از سوی شهرداری هستیم.
مدیر خانه انقلاب اسلامی و ولایت اصفهان می‌افزاید: به منظور آگاهی‌بخشی خدمات پیشگامان انقلاب اسلامی و اثرگذاری آنها در شکل‌گیری انقلاب، تور گشت انقلاب را با همکاری گردشگری و میراث فرهنگی ایجاد خواهیم کرد.
وی با بیان اینکه در خانه انقلاب علاوه بر اجرای برنامه‌ها، تولید محصول را در دستور کار داریم، ادامه می‌دهد: خانه انقلاب همه روزه از ساعت ۸ تا ۱۷ آماده بازدید شهروندان است، البته در طول سال بازدید گروه‌های دانش‌آموزی و دانشجویی را از این مکان داریم و اتاق‌های آن نیز در اختیار مجموعه فرهنگی شهرداری قرار گرفته است.
عسگری تصریح می‌کند: خانه انقلاب اطلاعاتی بسیار قوی از جمله عکس و فیلم، مستند و طرح‌های گرافیکی در خود دارد که برای فعالیت‌های مطالعاتی و پایاننامهها به‌کار گرفته می‌شود و در کتابخانه تخصصی آن بین هفت تا هشت هزار عنوان کتاب موجود است.
وی یکی از عوامل کاهش فعالیت‌های خانه انقلاب را قطع بودجه این خانه از سوی شهرداری می‌داند و می‌افزاید: تا سال ۹۵ خانه انقلاب از سوی شهرداری بودجه دریافت می‌کرد، اما از سال ۹۶ بودجه آن قطع و از سوی شورای پنجم اصفهان حذف شد، به همین دلیل نحوه اداره آن به صورت هیئت امنایی در آمد و این در حالی است که برای اجرای برنامه‌های مختلف در خانه انقلاب جهت آگاه‌سازی و تقویت برند شهری و گردشگری اصفهان نیازمند تخصیص بودجه هستیم.
مدیر خانه انقلاب اسلامی و ولایت اصفهان با بیان اینکه با روی کار آمدن شورای ششم اتفاقات خوبی رخ داده است، لذا انتظار داریم بودجه مشخص به این خانه تخصیص یابد و مطابق با آن برنامه‌ریزی صورت بگیرد، اظهار می‌کند: در حال حاضر خانه انقلاب به خاطر اینکه از یک سو تحت نظر شهرداری است و از سوی دیگر بودجه‌ای از این نهاد دریافت نمی‌کند، بین زمین و هوا معلق مانده است و ما نمی‌دانیم اختیار عمل برای کسب درآمد از خانه داریم؟
کاهش پلکانی حمایت شهرداری از خانه مشروطیت
مصطفی مرتضوی، مدیر داخلی خانه مشروطه اصفهان با رد شبهه کاهش فعالیت‌ها و برنامه‌های این خانه و با اشاره به قطع بودجه و حمایت پلکانی شهرداری از خانه مشروطیت از سال ۹۸ تاکنون، می‌گوید: تا قبل از سال ۹۶ خانه مشروطه بودجه دریافت می‌کرد و مورد حمایت شهرداری بود، اما پس از آن، بودجه کاهش یافت، به طوری که سال ۹۵، بودجه‌ای حدود ۴۵۰ میلیون تومان به خانه تخصیص یافت، سال ۹۶ این رقم به ۱۰۰ میلیون تومان و سال ۹۷ به ۲۵ میلیون رسید تا اینکه سال ۹۸ حذف شد و تصمیم بر اداره خانه به صورت هیئت امنایی گرفته شد.
وی با بیان اینکه شرایط کرونایی در کمرنگ شدن فعالیت‌ها و برنامه‌های خانه مشروطه مؤثر بوده است، می‌افزاید: در سال ۹۳ بیشترین آمار اجرای برنامه‌ها را در این خانه داشتیم که در قالب یک کتاب قابل ارائه است، از ابتدای امسال تاکنون نیز بیش از ۱۵ برنامه در خانه مشروطه اجرا شده است.
مدیر داخلی خانه مشروطیت با اشاره به اجرای برنامه‌های شاخص در ایام نوروز و هفته نکوداشت اصفهان در این خانه، تصریح می‌کند: خانه مشروطیت در قیاس با خانه انقلاب و حکمت دارای موزه است، بنابراین همواره شاهد بازدیدهای گروهی از موزه هستیم، به طوری که مهدی طغیانی، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی در بازدید از موزه خانه مشروطیت تاکید کرده بود «موزه خانه مشروطیت متناسب با محتوای آن زمان، بازیابی و بازآفرینی شده است و تماشای آن، احساس تعلق شهری را در شهروندان افزایش می‌دهد، همچنین سن شهر اصفهان که حداقل ۱۵۰ سال است و سن ۵۰۰ ساله میدان امام (ره) را به خوبی در آن لمس می‌کنیم.»
مرتضوی با اشاره به اینکه به منظور تقویت فضاهای فرهنگی از جمله خانه مشروطیت نیازمند حمایت بیش از پیش و استفاده از ظرفیت اطلاع‌رسانی اداره ارتباطات رسانه‌ای شهرداری هستیم، می‌گوید: تنها در سایه هم‌افزایی، تعاملات فرهنگی و استفاده از ظرفیت کامل خانه‌های تاریخی از جمله خانه مشروطیت می‌توان به خروجی خوبی در این عرصه دست یافت.
برگزاری برنامه‌های خانه حکمت در سکوت خبری
سعید محمدی، مدیر اجرایی خانه حکمت و فلسفه اصفهان با اشاره به صفر شدن میزان اعتبارات خانه در پایان دوره شورای پنجم شهر اصفهان، اظهار می‌کند: این خانه با مؤسسات علمی بزرگ از جمله حوزه علمیه اصفهان، دانشگاه اصفهان، دانشگاه تهران، دانشگاه علامه طباطبایی، مؤسسه علمی پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و مجمع عالی حکمت اسلامی، برنامه‌های مختلفی برگزار کرده است؛ البته با توجه به رویکرد فرهنگی و علمی مدیریت شهری در دوره جدید، شهردار و شورای اسلامی شهر اصفهان قول حمایت بیشتر از این مجموعه که در راستای احیای هویت و برند شهری اصفهان فعالیت می‌کند را داده‌اند.
مدیر اجرایی خانه حکمت و فلسفه اصفهان با بیان اینکه این خانه میراث‌دار تمدن درخشان اصفهان است، ادامه می‌دهد: در این راستا کنگره بزرگ میرداماد به عنوان یکی از شخصیت‌های برجسته مکتب فلسفی اصفهان با همکاری کشور عراق، اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ برگزار خواهد شد.
وی شناخت اندیشمندان بزرگ یک تمدن را پیش‌نیاز توسعه و پیشرفت کشورها می‌داند و می‌گوید: تا زمانی که نسل جدید ما ندانند افتخارات علمی گذشته آن که بر اساس آموزه‌های اسلام تربیت و رشد یافته‌اند، چه کسانی بوده‌اند و چه کرده‌اند، خودباوری فرهنگی محقق نخواهد شد و به این منظور تا پایان سال‌جاری هر ماه در قالب یک کنگره اقدام به معرفی دانشمندان بزرگ ایرانی که در اصفهان زیسته‌اند، خواهیم کرد.
محمدی با بیان اینکه طلایی‌ترین دوران توسعه و رونق علمی ایران عهد صفوی بوده است که اصفهان پایتخت سرزمین پهناور ایران شد و شاهد رشد و شکوفایی دانشمندان بزرگی از جمله ابن‌سینا، شیخ بهایی، میرداماد و میرفندرسکی بوده است، خاطرنشان می‌کند: اصفهان زمانی به اوج پیشرفت در زمینه‌های مختلف رسید که دستگاه حکومت به دانشمندان اهمیت داد و از نظرات و برنامه‌های آنها در مسیر حکومت‌داری استفاده کرد و امروز نیز زمان آن رسیده است که قبل از تفکر مهندسی در حوزه‌های کلان مدیریتی، تفکر فلسفی و انسانی مبنای تصمیمات و برنامه‌های مدیریتی باشد و سپس مهندسان برای آن افق پیش‌بینی و برنامه اجرایی ترسیم کنند.
وی با بیان اینکه خانه حکمت در چهار سال گذشته مورد بی‌مهری خبری قرار گرفته است و اطلاع‌رسانی بسیاری از برنامه‌ها و دستاوردهای این مجموعه همچون رونمایی از آثار چاپ شده، رونمایی از سلسله حکیمان مسلمان ایرانی از زمان میرداماد تاکنون ورونمایی از نقشه پراکندگی فیلسوفان جهان نادیده گرفته شده است، می‌گوید: آموزش دروس فلسفه منطق عرفان، چاپ ۶۰ کتاب خطی از حکیمان و دانشمندان مکتب فلسفی اصفهان، همچنین برگزاری همایش‌های بین‌المللی مکتب فلسفی اصفهان از دیگر برنامه‌های این خانه طی سال‌های گذشته بوده است.
مدیر اجرایی خانه حکمت اصفهان با اشاره به اینکه تاکنون بیش از ۱۰۰ نفر از اساتید بزرگ فلسفه در سطح ملی و بین‌المللی در خانه حکمت به ارائه برنامه در قالب همایش، نشست، دوره آموزشی و کارگاه پرداخته‌اند، اظهار می‌کند: تاکنون تمام تبلیغات خانه حکمت به صورت چهره به چهره و از طریق فضای مجازی بوده است و برای این خانه تبلیغات شهری نداشته‌ایم، البته کمبود فضا در خانه حکمت کفاف تعدد برنامه‌ها و حضور تعداد زیادی از مخاطبان را نمی‌دهد.
وی می‌افزاید: خانه حکمت هر روز از ساعت ۸ تا ۲۰ پذیرای علاقه‌مندان به مباحث عقلانی و فلسفی است و بسیار خرسندیم که در طول هفته صبح‌ها مدرسه تابستانه فلسفه برای کودکان و نوجوانان ویژه سنین ۸ تا ۱۶ سال دایر است، همچنین هر روز کلاس‌های مختلفی به صورت مجازی و حضوری برای سنین بزرگسال در نوبت عصر با حضور اساتید مختلف از تهران و اصفهان برگزار می‌شود.
محمدی ادامه می‌دهد: جنس مباحث فلسفی از جنس بعضی از برنامه‌های شهری مانند کنسرت نیست، بلکه فلسفه یک بحث آرام و ریشه‌ای است و به این دلیل اثرگذاری آن روی مخاطب بسیار عمیق و ریشه‌ای است، اما با این حال از زمان تأسیس خانه حکمت (۱۳۹۶) تا کنون بالغ بر سه هزار ساعت کلاس و برنامه با حضور شش هزار نفر با هدف ترویج خردورزی در میان شهروندان برگزار شده است.
شهرداری لایحه‌ای در ارتباط با خانه‌های تاریخی ارائه نکرده است
ابوالفضل قربانی، نایب رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه بعضی از خانه‌ها به جهت تاریخی بودن و برخورداری از ویژگی میراثی، تحت مالکیت میراث فرهنگی قرار دارد و بعضی دیگر همچون خانه حکمت و علوم و فنون یا خانه فیزیک تحت مالکیت شهرداری است، اظهار می‌کند: بعضی از این خانه‌ها در اختیار بخش خصوصی است و به صورت هیئت امنایی اداره می‌شود که بودجه این خانه‌ها در دوره مدیریت شهری گذشته قطع شده است و شورای ششم هنوز تصمیمی در این خصوص نگرفته است.
وی در پاسخ به این سوال که با توجه به وجود اختلاف نظر بین اعضای شورای اسلامی شهر اصفهان در حوزه تخصیص بودجه به خانه‌های تاریخی، آخرین تصمیم‌گیری در این حوزه چه بوده است؟ خاطرنشان می‌کند: ابتدا باید شهرداری لایحه‌ای در این ارتباط به شورای اسلامی شهر ارائه کند تا در دستور کار قرار گیرد و جوانب امور بررسی و تصمیم‌گیری مجدد شود.
نظر شما