مهران؛ شهری با موقعیت استراتژیک

مهران، اولین شهری بود که در جنگ تحمیلی به تصرف بعثی‌ها در آمد. این شهر که امروزه امن‌ترین گذرگاه و نزدیک‌ترین معبر برای رسیدن به وصال جانان و زیارت کربلا است، در دوران دفاع مقدس چهار بار دست‌به‌دست شد.

به گزارش خبرنگار ایمنا، جنگ تحمیلی عراق علیه ایران که هشت سال به طول انجامید، گستره‌ای به مساحت بیش از ۱۶۰۰ کیلومتر مربع را در بر گرفت و یکی از بزرگ‌ترین جنگ‌های قرن بیستم را رقم زد. پهنه عملیاتی این جنگ از ویژگی‌های گوناگون جغرافیای انسانی و طبیعی برخوردار بود و انواع مختلف عملیات نظامی در آن انجام گرفت.

سیدصالح ایمانی، پژوهشگر دفاع مقدس در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری ایمنا قرار داده است، به معرفی شهر مهران پرداخته است: «شهر مرزی مهران در ۱۰۰ کیلومتری جنوب مرکز استان ایلام واقع شده است. این شهر از شمال به ارتفاعات قلاویزان و از شرق به کنجانچم منتهی می‌شود و بیش از ۱۵۰۰ کیلومتر مربع وسعت دارد.

مهران در ابتدا به نام منصورآباد نامیده می‌شد، اما در سال ۱۳۰۹ و به تصویب فرهنگستان زبان فارسی به این نام نام‌گذاری شد. این شهر از دیر باز معبر و ممر مراودات تاریخی، اقتصادی مردمان دو سوی مرز بوده است.

مهران همچنین به‌خاطر موقعیت جغرافیایی‌اش در جلگه بین‌النهرین، در ادوار مختلف تاریخی نبردهای مهمی پشت سر گذاشته است. این شهر بیست‌ونهم شهریورماه ۱۳۵۹ یعنی دو روز قبل از هجوم سراسری بعثی‌ها به مرزهای ایران به اشغال دشمن درآمد.

در هنگام هجوم دشمن برای تصرف این شهر مقاوم، عشایر غیور و اهالی سلحشور این منطقه در مقابل این هجوم نابرابر ایستادگی کردند و به همین خاطر ۲۵۰ تن از این انسان‌های دلیر شهید و مجروح و ۷۰۰ تن به اسارت درآمدند و ۲۰ هزار نفر از مردم مهران نیز آواره گشتند. همچنین ۳۲۰۰ واحد مسکونی ویران و شانزده باب مسجد و حسینیه و نیز مرقد امام‌زاده سیدحسن در این شهر به دست نیروهای بعثی منهدم شد.

مهران پس از ۳۵ ماه اشغال، سرانجام در سال ۱۳۶۲ و در جریان عملیات والفجر ۳ و والفجر ۵ به دست توانمند قوای اسلام آزاد شد و به آغوش میهن اسلامی بازگشت، اما سه سال بعد رژیم بعث عراق پس از ناکامی در بازپس‌گیری فاو از رزمندگان اسلام و برای جلوگیری از حملات گسترده ایران، در پی حملات متعدد در غرب کشور، شهر مهران را به تصرف درآورد و با هیاهو آن را به رخ جهانیان کشید.

بعثی‌ها جشن گرفتند و در رسانه‌های خود گفتند نیروهای آنها در عملیات خونخواهی قهرمانانه، مهران را تصرف کردند و صدام نیز اعلام کرد مهران مهریه فاو است و تا زمانی که ایران در فاو است، آنها هم محکم و استوار در مهران خواهند ماند و ایران فکر نکند ما تضعیف شده‌ایم.

تبلیغات بعثی‌ها تا سطحی بود که امام خمینی (ره) به موضوع حساس شدند و شخصاً از فرمانده سپاه پیگیری کردند که تکلیف مهران را روشن کنند و بعثی‌ها را وادار به عقب‌نشینی کنند. با پیگیری‌های حضرت امام «ره» و جلسات متعدد فرماندهان و اقدامات مختلف تیم‌های شناسایی، تصمیم بر انجام عملیات کربلای یک گرفته شد.

با وجود اینکه اغلب فرماندهان یگان‌های سپاه اعلام کرده بودند که نیرو و تجهیزات کم است، اما به دلیل حساسیتی که امام (ره) در این موضوع نشان دادند، همه به میدان آمدند و مهران در دهم تیرماه ۱۳۶۵ با وارد آمدن تلفات سخت و جبران‌ناپذیر بر قوای دشمن دوباره آزاد شد.

شهر مهران در تاریخ جنگ، یک بار دیگر هدف تاخت‌وتاز دشمنان اسلام قرار گرفت و این بار منافقین خود فروخته و مزدور که از پشتیبانی بی‌دریغ هوایی و زمینی ارتش رژیم بعثی عراق حمایت می‌شدند، در تاریخ بیست‌وهفتم خردادماه ۱۳۶۷ برای سومین‌بار اشغال شد، اما با هجوم رعدآسای نیروهای اسلام و عشایر مقاوم منطقه پس از سه روز آزاد شد.

این شهر پس از پذیرش قطعنامه نیز هم به تصرف عراقی‌ها در آمد. در یکم مرداد سال ۱۳۶۷، عراق با یک لشکر و چهار تیپ تقویت شده به منطقه وسیعی از مناطق مرزی استان ایلام حمله کرد؛ اما مردم ایران فراتر از قید و بندهای سازمان‌های نظامی، وارد عرصه کارزار شدند و شهر استراتژیک مهران را آزاد کردند.

کد خبر 587137

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.