به گزارش خبرنگار ایمنا، نمادهای تاریخی، هویت و شناسنامه شهر هستند و همه ما در برابر این میراث ارزشمند به جا مانده از پیشینیان خود مسئول هستیم. معماری و نمادهای قدیمی شهر، نشانگر ارزش‌های زندگی انسان در طول زمان، سطح انتظارات، نوع تفکر و باورهای او است. وجود بناها و نمادهای تاریخی، نقش بسزایی بر رونق گردشگری فرهنگی شهر دارد و در بسیاری از شهرهای دنیا گردشگران تمایل زیادی برای بازدید از اماکن و نمادهای تاریخی دارند؛ شهرداری‌ها می‌توانند این فرصت را غنیمت بشمارند و از این طریق درآمد پایدار بسیار خوبی کسب کنند.
بندر مرزی آستارا با ۵۵ هزار نفر جمعیت در غرب استان گیلان واقع شده است. آستارا به دلیل سفالی بودن پشت بام‌ها به شهر «بام‌های سفالی ایران» مشهور است، اما طی سال‌های اخیر، به دلیل بی‌توجهی مسئولان وقت و افزایش بی‌ضابطه ساخت‌وساز آپارتمان‌های چند طبقه توسط پیمانکاران، این نماد تاریخی و فرهنگی تا حدود زیادی از بین رفته و ورق‌های ایرانیت و حلب جایگزین سفال در پشت‌بام‌ها شده است.
بام‌های سفالی آستارا ۲۰ سال پیش از بین رفته است
یاشار سلوکی مسئول واحد شهرسازی شهرداری آستارا در این خصوص به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: بام‌های سفالی آستارا از حدود ۲۰ سال پیش از بین رفته و ورق‌های ایرانیت و حلب جایگزین سفال شده است.
وی با بیان اینکه در سال‌های گذشته برای حفظ بام‌های سفالی شهر آستارا هیچ اقدامی توسط مسئولان مرتبط انجام نشده است می‌افزاید: مدیران شهری وقت می‌توانستند سفال آستارا را مانند سفال طبرستان به‌روزرسانی و حفظ کنند اما به دلیل پرهزینه بودن زیرسازی سقف سفالی و نداشتن صرفه اقتصادی، ورق‌های ایرانیت و حلب جایگزین آن شده است.
کارگاه‌های سفال‌سازی آستارا تعطیل شده است
مسئول واحد شهرسازی شهرداری آستارا با بیان اینکه روند نوسازی ساختمان‌ها از سنتی به مدرن به مرور موجب تعطیلی کارگاه‌های سفال‌سازی در آستارا شده است، تصریح می‌کند: شهرداری درحال‌حاضر نمی‌تواند استفاده از سفال در بام‌های منازل مسکونی و تجاری را اجباری کند، زیرا چندین سال قبل، کوره‌های سفال‌پزی در آستارا تعطیل و برچیده شده است.
سلوکی خاطرنشان می‌کند: تعدادی خانه قدیمی با بام‌های سفالی در گوشه و کنار آستارا باقی مانده که در دست وراث است؛ این افراد معمولاً بعد از فوت والدین، خانه‌ها را برای احداث آپارتمان‌های چندطبقه به پیمانکاران ساختمان واگذار می‌کنند، بنابراین مسئولان سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری می‌توانند این خانه‌ها را خریداری و به عنوان نماد و هویت فرهنگی آستارا برای آیندگان حفظ کنند.
وی با بیان اینکه سفال در بام‌ها به عنوان عایق حرارتی عمل می‌کرد و مقاومت خوبی در مقابل بارهای جانبی داشت و دمای هوای خانه را در تابستان خنک و در زمستان گرم نگاه می‌داشت، تاکید می‌کند: سفال‌ها به صورت مورب و شیب‌دار روی چوب قرار می‌گرفت و نزولات جوی را به کناره‌ها هدایت می‌کرد، اما زیرسازی نامناسب سقف یکی از معایب آن بود، زیرا به دلیل قرار گرفتن در معرض رطوبت، بعد از ۱۵ تا ۲۰ سال باید تعمیر و بازسازی می‌شد.
شهرداری‌ها در ساخت‌وساز به دنبال منافع مالی هستند
سروش وظیفه، عضو شورای اسلامی شهر آستارا در این خصوص به خبرنگار ایمنا می‌گوید: در چهار دهه اخیر، شهرداری‌ها در صدور مجوزهای ساخت و سازها تنها به دنبال منافع مالی و کسب درآمد، پرداخت حقوق کارکنان و رفع مشکلات درون سازمانی خود بوده‌اند.
ساخت‌وساز شهری یکنواختی و نظم ندارد
وی ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه بسیاری از پیمانکاران ساختمان غیربومی هستند، ساخت و سازها فاقد یک نواختی و نظم بوده و در احداث آپارتمان‌ها به هویت فرهنگی و تاریخی شهر هیچ توجه‌ای نشده و در این بخش عملکرد و نظارت شهرداری نیز بسیار ضعیف بوده است.
عضو شورای اسلامی شهر آستارا خاطرنشان می‌کند: در گذشته احداث ساختمان برعهده پدر خانواده بود و اعضای خانواده نیز در این کار به او کمک می‌کردند، اما درحال‌حاضر ساخت‌وساز با هدف کسب درآمد مالی، در بازه زمانی مشخص توسط پیمانکار انجام می‌شود و زمان برای او بسیار مهم بوده و چیدمان تعداد زیادی سفال روی پشت بام، برای پیمانکار صرفه اقتصادی ندارد.
وظیفه، شکستن مداوم سفال‌ها در پشت‌بام‌ها و تعویض آن را از معایب استفاده از سفال می‌داند و می‌گوید: به‌کارگیری سفال در پشت بام یک ساختمان بلندمرتبه، دید بصری خوبی نخواهد داشت و در صورت شکستن سفال‌ها، تعویض آن در ارتفاع بلند دشوار است.
حفظ نمادهای فرهنگی باید تبدیل به قانون شود
وی با بیان اینکه با گذشت زمان، فرهنگ و سنت نیز دچار دگرگونی می‌شود، تصریح می‌کند: حفظ نمادهای قدیمی و تاریخی شهر یا باید به قانون تبدیل شود تا دستگاه‌های متولی بتوانند آن را اجرا کنند و یا در این زمینه دولت با اعطای بسته‌های تشویقی، مالکان خانه‌های دارای بام‌های سفالی را به جلوگیری از تغییر شکل بام‌ها ترغیب کند.
گزارش از محمدرضا رشیدی؛ خبرنگار شهرهای ایران خبرگزاری ایمنا
نظر شما