به گزارش خبرنگار ایمنا، انتشار خبر «توله‌های یوزپلنگ پارک ملی توران به‌زودی متولد می‌شوند» در دهم اردیبهشت‌ماه امسال، خوشحالی مردم به‌ویژه فعالان محیط‌زیست کشور را فراهم کرد؛ خبری که در آن حسن اکبری، معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی کشور اعلام کرده بود: درگذشته بارداری قطعی یوزپلنگ در اسارت را اعلام نکرده بودیم اما علائم ظاهری نشان از بارداری قطعی یوز ایرانی دارد و امیدواریم زایمان موفقی داشته باشد.
وی افزود: پیش‌بینی ما این است که روز شنبه دهم اردیبهشت‌ماه، زایمان اتفاق بیفتد لیکن تأخیر جزئی در زایمان، طبیعی است. درحال‌حاضر کنترل وضعیت یوز با دوربین مداربسته توسط گروه دامپزشکی در جریان است.
معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی کشور تصریح کرد: در صورت زایمان موفق، این نخستین‌بار در جهان است که یوز آسیایی به‌صورت‌طبیعی در اسارت باردار و موفق به دنیا آوردن توله می‌شود.
به گفته وی در صورت سالم ماندن توله‌ها، بتوانیم جمعیت یوزپلنگ را در شرایط نیمه‌اسارت داشته باشیم که کمک بزرگی به حفظ ژن این‌گونه درخطر انقراض می‌کند.
فرزندان «ایران» یوزپلنگ پارک ملی توران متولد شدند
یازدهم اردیبهشت‌ماه علی سلاجقه، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست اعلام کرد: نوزادان «ایران» یوز ماده سایت مرکز تکثیر یوز ایرانی در توران واقع در استان سمنان به دنیا آمدند. با توجه به حضور گروه دامپزشکی از یک هفته گذشته و بررسی شبانه‌روزی رفتارهای این حیوان، مشخص شد که بارداری کامل بوده و با توجه به شرایط فیزیکی گونه و ناتوانی در زایمان طبیعی، با نظر دامپزشکان مشاور و دامپزشک معتمد سازمان، نسبت به انجام زایمان سزارین صحرایی اقدام شد.
وی با بیان اینکه با توجه به حضور گروه دامپزشکی مجرب، سه توله یوز ایرانی در این زایمان سزارین صحرایی، سالم متولد شدند، افزود: اقدامات اولیه دامپزشکی یوز ماده ایران انجام‌شده و حال مادر و توله‌ها فعلاً طبیعی و تحت مراقبت‌های ویژه بعدی هستند.
اعلام جنسیت یوزه‌ای تازه متولد شده
دوازدهم اردیبهشت‌ماه بهرنگ اکرامی، دامپزشک متخصص مامایی و بیماری‌های تولیدمثل توله‌های یوز ایرانی، اظهار کرد: خوشبختانه هر سه یوز متولدشده، ماده هستند و این اتفاق نویدبخش آینده‌ای روشن در جهت زادآوری‌های نسل بعدی و افزایش جمعیت این‌گونه ارزشمند خواهد بود.
دامپزشک متخصص مامایی و بیماری‌های تولیدمثل توله‌های یوز ایرانی درباره یوزه‌ای ایرانی در اسارت، تصریح کرد: کوشکی - یوزپلنگ نر- بهمن‌ماه ۱۳۸۶ در چهارماهگی و دلبر - یوزپلنگ ماده - فروردین ۱۳۹۰ در سه‌ماهگی به اسارت درآمدند که بعد از این و با توجه به اهمیت حفاظت ازاین‌گونه ارزشمند و درخطر انقراض بودن آن‌ها به پارک پردیسان منتقل شدند.
وی تصریح کرد: بعد از آن در سال ۱۳۹۶ نیز یوزپلنگ ماده دیگری به نام «ایران» درحالی‌که هشت ماه داشت و از قاچاقچیان در تهران گرفته شده بود، به این دو یوز اضافه شد و راه‌های مختلفی برای زادآوری آن‌ها در پردیسان انجام شد، اما موفقیت‌آمیز نبود تا اینکه در فروردین‌ماه سال ۱۳۹۹ مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست تصمیم گرفتند که این یوزها به زادگاه خود در توران سمنان برگردانده شوند که این کار با وجود حواشی بسیار با موفقیت انجام شد.
اکرامی درباره نحوه زایمان و سزارین یوز ایران، اظهار کرد: یوز ماده، دهم اردیبهشت‌ماه در آغاز زایمان درد زیادی را تحمل کرد و مجبور شدیم برای اینکه مادر آسیب نبیند و توله‌ها تلف نشوند، عمل جراحی سزارین را انجام دهیم تا بعد از اینکه توله‌ها متولد شوند، آن‌ها را در لانه‌ای که از قبل آماده شده بود قرار بدهیم.
یکی از فرزندان «ایران» تلف شد
چهاردهم اردیبهشت‌ماه انتشار خبر «یکی از فرزندان ایران تلف شد»، واکنش بسیاری از فعالان محیط‌زیست را دربرداشت. در این خبر بهرنگ اکرامی، پزشک معتمد مرکز تکثیر یوز آسیایی، اظهار کرد: این توله از زمان تولد ضعیف و در این چهار روز افزایش وزنی نداشت و بعد از کالبدشکافی، علت تلف شدن ناهنجاری مادرزادی ریه سمت چپ و چسبندگی ریه تعیین شد.
وی ادامه داد: توله‌های دوم و سوم از زمان تولد افزایش وزن خوبی دارند و گروه اجرایی و علمی مرکز تکثیر یوز آسیایی، به‌صورت شبانه‌روزی تمام رفتارها و تغذیه توله یوزه‌ای دوم و سوم و یوز ماده را بعد از جراحی رصد و پایش می‌کند.
توله یوزه‌ای ایران نر هستند
پنجشنبه، پانزدهم اردیبهشت‌ماه علی ظاهری، سرپرست اداره کل محیط‌زیست سمنان اظهار کرد: جلسه فوری بررسی علل تلفات تکثیر گربه‌سانان در اسارت با توجه به یافته‌های علمی و تجارب جهانی با حضور معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان، گروه علمی و اجرایی و دامپزشک معتمد برگزار شد و علت تلف شدن یکی از سه توله ضعیف بودن در ابتدا با وزن ۳۰۰ گرم و ناهنجاری مادرزادی ریه سمت چپ و چسبندگی ریه تعیین و صورت‌جلسه گزارش با حضور حاضران در جلسه امضا شد.
وی افزود: در این جلسه پس از بررسی‌های لازم و علمی عنوان شد که تشخیص جنسیت گربه‌سانان مخصوصاً یوزپلنگ در روزهای اول که توله‌ها متولدشده بودند بسیار سخت و حساس بوده و اندام‌های تناسلی آن‌ها به‌راحتی قابل‌تشخیص نیست که با رشد حیوان، تعیین جنسیت مرحله‌به‌مرحله آسان‌تر خواهد بود.
سرپرست اداره کل محیط‌زیست سمنان تصریح کرد: در بازدید امروز به همراه دامپزشکان حاذق، مجدد توله‌یوزها مورد معاینه قرار گرفتند و مشخص شد توله‌ها نر هستند.
تلف شدن دومین توله یوز / علت مرگ در دست بررسی است
چهارشنبه بیست‌وهشتم اردیبهشت‌ماه خبر «تلف شدن دومین توله یوز» بار دیگر موجب تأسف مردم کشور به‌ویژه فعالان حوزه محیط‌زیست کشور شد. در این خبر «حسن اکبری» معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع‌زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور، اظهار کرد بود: صبح روز گذشته دامپزشک تیمارگر توله‌یوزها، متوجه تغییر در عادت دفع آن‌ها می‌شود که موضوع توسط اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان سمنان، به دامپزشکان گروه بیماری‌های دفتر حیات‌وحش منعکس و با هماهنگی دامپزشک متخصص داخلی دام کوچک از دانشکده دامپزشکی سمنان به محل نگهداری یوزها منتقل می‌شود و پس از معاینه نسبت به درمان آن اقدام می‌کند.
وی افزود: پس از بررسی‌های انجام پذیرفته، با نظر دامپزشک متخصص تصمیم بر این شد که توله‌ها برای بررسی بیشتر و نظارت دامپزشکی به یک بیمارستان تخصصی دامپزشکی در تهران منتقل شوند که یکی از توله‌ها در مسیر انتقال به تهران تلف شد؛ توله دوم به بیمارستان تخصصی دامپزشکی منتقل شد و تحت نظارت‌های دامپزشکی قرار دارد.
معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع‌زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور با اشاره به اشتباهات صورت گرفته در فرایند نگهداری و جابه‌جایی توله‌یوزها، گفت: بخشی از این فرایند با خطای ما همراه بود و آن را می‌پذیریم. ما در این پروسه تجربه نداشتیم و دامپزشکان نیز مرتکب خطاهایی شدند.
وی اضافه کرد: ما «چیتا کیپر» یا نگه‌دارنده تخصصی یوز نداشتیم؛ چراکه پیش‌بینی نمی‌شد نیازمند عمل سزارین باشیم. این خطاها را می‌پذیریم. انتقادات مطرح‌شده درباره دور بودن مرکز نگهداری یوزها درست است؛ مکان‌یابی مرکز تکثیر یوز در اسارت از ابتدا اشتباه بود و قرارگیری این مرکز در زیستگاه طبیعی یوز سبب شد تا کار حفاظت نیز برای همکاران ما سخت شود.
مجلس موضوع توله یوزپلنگ‌های ایران را بررسی می‌کند
سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی، جمعه سی‌ام اردیبهشت‌ماه در گفت‌وگو با خبرنگاران، اظهار کرده بود: طی چند دهه اخیر علی‌رغم صرف اعتبارات داخلی و بین‌المللی همیشه جمعیت یوز ایرانی روندی کاهشی داشته است؛ به شکلی که هم‌اکنون جمعیت این‌گونه بر اساس طبقه‌بندی اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت در طبقه‌بندی «در معرض خطر بحرانی» قرارگرفته است.
وی با اشاره به تلاش‌های صورت گرفته برای تولیدمثل یوز ایرانی در اسارت طی سال‌های گذشته، افزود: تولد سه توله یوز ایرانی طی چند هفته گذشته، بارقه‌های امید را در این زمینه رقم‌زده بود که متأسفانه به دلیل سهل‌انگاری‌های صورت گرفته تاکنون دو توله یوز تلف شده و وضعیت توله سوم نیز بحرانی است.
نماینده مردم از ورود هم‌زمان فراکسیون محیط‌زیست مجلس و گروه اصل ۹۰ مجلس به این موضوع خبر داد و در ادامه گفت: روز شنبه (سی‌ویکم اردیبهشت) وضعیت حفاظت و اتفاقات رخ داده دراین‌باره در جلسه‌ای با حضور مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست، کارشناسان و مسئولان پروژه احیای یوز در اسارت در مجلس شورای اسلامی برگزار می‌شود.
وی با اشاره به اینکه موضوع حفاظت از یوزپلنگ‌های ایرانی از حساسیت ویژه‌ای در مجلس برخوردار است، گفت: به‌طور قطع مجلس با هرگونه اهمال در این خصوص برخورد جدی خواهد کرد.
پاسخ‌های سازمان محیط‌زیست درباره توله‌های «ایران»
یکم خردادماه، سمیه رفیعی رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی در خبری به رسانه‌های کشور با اشاره به جلسه فراکسیون محیط‌زیست و گروه اصل ۹۰ به‌منظور بررسی مرگ توله‌یوزپلنگ‌های «ایران» گفت: روز گذشته جلسه‌ای دو و نیم‌ساعته در این خصوص برگزار شد و به‌طورمفصل موضوع را مورد رسیدگی قرار دادیم.
وی افزود: در این جلسه سؤال‌های مشخصی از مسئولان مربوطه پرسیده شد اما از نظر ما جواب‌ها قانع‌کننده نبود و نمی‌توانستیم به‌راحتی مسائل مطرح‌شده از سوی محیط‌زیست را بپذیریم. از سه متخصص دامپزشکی برای حضور در جلسه روز گذشته دعوت کرده بودیم و آنچه را در جلسه ارائه می‌شد، با نظرات آن‌ها محک می‌زدیم.
رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس با بیان اینکه «در این جلسه یک متخصص اکولوژی (بوم‌شناسی) نیز حضور داشت»، تصریح کرد: برآیند نظرهای تخصصی نشان می‌داد که پاسخ‌های مطرح شده از سوی محیط‌زیست قانع‌کننده نبود؛ ضمن اینکه از دامپزشکی کل کشور برای حضور در جلسه نیز دعوت شده بود و نماینده این سازمان در پاسخ به این پرسش صریح که در زمان وضع حمل ایران کجا بودید، پاسخ جالبی داد و گفت: کسی از ما درخواست نکرده بود که در آن موضوع خاص در محل مربوطه حضور داشته باشیم.
اگر سزارین نمی‌کردیم، توله‌یوزها می‌مردند / «ایران» می‌تواند دوباره باردار شود
بهرنگ اکرامی، دامپزشک معتمد سازمان حفاظت محیط‌زیست در طرح تکثیر در اسارت یوز، یکم خردادماه در نشست خبری «فرصت‌ها و چالش‌های تکثیر در اسارت گونه‌های جانوری در معرض انقراض» که در سازمان حفاظت محیط‌زیست برگزار شد، با اشاره به روند تصمیم‌گیری برای انجام عمل سزارین «ایران»، اظهار کرد: پس از انجام این عمل، اطلاعات برای یک دانشیار مامایی دانشگاه تهران ارسال شد و این متخصص گفت که این عمل باید حتی زودتر انجام می‌شد. گفت‌وگویی که میان متخصصان انجام می‌شود با پزشکان عمومی و مردم متفاوت است. بیشتر انتقادات توسط کسانی بوده که متخصص نبوده‌اند.
وی ادامه داد: هیچ فردی در ایران تجربه زایمان یوز را ندارد، اما به‌هرحال گربه‌سان است و با اینکه تغذیه و زایمان آن خاص است، با بقیه گربه‌سانان تشابهاتی دارد. دو سال است که با چند نفر در مراکز تکثیر مشورت کردیم و در زمینه فاصله زایش بررسی‌های خوبی انجام دادیم و اطلاعات پشتیبان (بک‌آپ) فنی خوبی تهیه کردیم. ما از استانداردها نیز بالاتر رفتیم.
دامپزشک معتمد سازمان حفاظت محیط‌زیست اضافه کرد: ما یک ماده داریم و نمی‌توانستیم با نظر متخصصانی که در جریان عمل سزارین نبودند، تصمیم بگیریم. مرحله دو زایمان دست مادر نیست و رحم شروع به انقباض و توله به سمت کانال حرکت می‌کند. بند ناف پاره شده و برداشت ما این بود که اگر توله خارج نشود تا نیم ساعت بعد تلف می‌شود.
وی با اشاره به شرایط زایمان علفخواران و گوشت‌خواران گفت: در علفخواران باید تا سه ساعت پرده‌های جنینی دیده و در گوشت‌خواران باید تا یک ساعت پس از زور زدن، ترشحات رحمی مشاهده شود.
اکرامی اضافه کرد: مجوز جراحی داشتیم، اما وقتی زمان نداریم نمی‌توانیم روی ۱۲ سال تحقیقات ریسک کنیم. یکی از توله‌ها درشت بود و در کانال چرخید و باعث تنگی شد و اگر دو ساعت می‌گذشت، توله‌ها می‌مردند. سزارین عملی «اَگرِسیو» (تهاجمی) است و رحم باز می‌شود. برای انجام آن، فردی می‌تواند نظر بدهد که بالای سر گونه باشد. جراحی خوب انجام شد و وقتی جفت خارج شد یعنی عمل با موفقیت انجام‌شده است.
وی درباره وضعیت «ایران» گفت: زمانی که رحم بسته شد، در ناحیه زخم آنتی‌بیوتیک لازم را ریختیم و در ادامه از درمان‌های خوراکی آنتی‌بیوتیکی استفاده کردیم. «ایران» در پردیسان و توران مکمل و دارو را دریافت می‌کرد و حساسیتی نسبت به آن نشان نمی‌داد. «ایران» به‌صورت نیم‌دست‌آموز بزرگ شده است. این‌گونه پس از ۴۸ ساعت وعده‌های غذایی را دریافت کرده که نشان‌دهنده آن است که عفونتی نداشته و به زندگی روتین خود بازگشته است.
دامپزشک معتمد سازمان حفاظت محیط‌زیست افزود: بعد از ۲۴ ساعت اگر مادر توله‌های خود را قبول نکند، شانس پذیرش توله‌ها پایین است. چون مادر توله‌ها را گردن نگرفت اقدام به دادن شیر به‌صورت دستی کردیم. هم‌اکنون که توله‌ها جدا شدند ما شانس این را داریم که دو تا سه ماه دیگر دوباره برای حاملگی «ایران» تلاش کنیم. همچنین از «ایران» نمی‌شد شیر دوشید. نر طبیعی و ماده‌ای که در اسارت رشد کرده با یکدیگر تفاوت رفتاری دارند. نکته مثبت این است که نر و ماده یکدیگر را پسندیدند و مشکل جفت‌گیری حل‌شده است.
دامپزشک آفریقای‌جنوبی وضعیت «ایران» و توله‌اش را بررسی می‌کند
چهارشنبه چهارم خردادماه حسن اکبری، معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست از حضور دامپزشک یوزها از کشور آفریقای جنوبی در ایران برای انتقال تجارب نگهداری و تکثیر این‌گونه جانوری خبر داد.
وی افزود: صبح امروز (چهارم خرداد) با حضور «پیتر کالدوِل» دامپزشک معتمد مراکز حفاظت و تکثیر یوزپلنگ آفریقایی از کشور آفریقای جنوبی- در محل نگهداری توله یوز در پارک پردیسان، آخرین وضعیت سلامت این‌گونه جانوری بررسی و نکات تجربی به تیمارگران یوز ارائه شد.
وی افزود: پیتر کالدوِل، از یک مرکز نگهداری یوزه‌ای آفریقایی برای یک سفر پنج‌روزه عازم ایران شده است و در این سفر علاوه بر معاینه توله یوز، بازدیدی هم از مرکز تکثیر یوز آسیایی در پارک ملی توران خواهد کرد و در بازدید میدانی، آموزش‌های لازم و انتقال تجربه به همکاران صورت خواهد پذیرفت.
معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست در ادامه گفت: این دامپزشک، نوع تغذیه و نحوه وزن گرفتن حیوان را بررسی و برنامه‌های لازم را برای روش‌های صحیح تغذیه ارائه خواهد داد.
توله‌یوز توران وارد مرحله گوشت‌خواری شد
حسن اکبری، معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور بیست‌وهشتم خردادماه، اظهار کرد: حدود چهارتا پنج روز است که اوضاع توله یوز بهتر شده است. بعدازاینکه پیتر کالدوِل توله را معاینه کرد و رفت، دو تا سه بار توله به مرحله‌ای رسید که احساس کردیم تلف می‌شود، اما به‌طورمرتب مورد ویزیت و معاینه گروه دامپزشکان قرار گرفت و با توجه به تجربه و شناختی که از کالدول کسب کرده بودند، با مشورت وی خطر برطرف شد.
وی افزود: کالدول تلاشش این بود که با کمترین میزان شیر خشک فقط بتوانیم توله را زنده نگه‌داریم تا به مرحله گوشت‌خواری برسد. وی معتقد بود که هیچ‌کدام از شیرخشک‌ها حتی آن مارکی که خودش آورده بود هم برای یوز ساخته نشده و مشکل‌های دفع و سایر موارد را پیدا خواهد کرد و همین اتفاق هم افتاد تا اینکه حدود چهار روز پیش که توله پیش‌غذا یا همان کنسروهای مخصوصی که برای این کار بود را خورد، شرایط تا حدودی بهتر شد.
معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور، ادامه داد: هم‌اکنون یک روز است که گوشت به غذای یوز اضافه‌شده و گوشت مرغ دارد کم‌کم وارد رژیم غذایی توله می‌شود. اگر بتواند این مرحله را کامل پشت سر بگذارد و شیر کامل حذف و گوشت جایگزین شود، کم‌کم می‌تواند عقب‌ماندگی رشد و وزن را جبران کند.
وی افزود: هم‌اکنون توله به نسبت عمرش که باید بالای دو کیلو باشد، حدود یک کیلو است. نصف وزن استانداردش را دارد و این به دلیل این است که شیرخشک‌هایی که مصرف می‌کند اغلب ناسازگار بوده و مشکلاتی ایجاد می‌کند، به همین دلیل تغذیه‌اش را بنابه نظر کالدول خیلی کم کردیم و شیری هم که مصرف می‌کند، گاهی با مواد تسهیل‌کننده از معده‌اش تخلیه می‌شود؛ ضمن اینکه به علت مشکلاتی که داشت آنتی‌بیوتیک و خیلی از داروها را مصرف می‌کرد که همه باعث شدند توله ضعیف بماند، اما اگر این مرحله را پشت سربگذارد و وارد مرحله گوشت‌خواری شود پیش‌بینی می‌کنیم که شرایط بهتر شود.
اکبری گفت: یوزها در طبیعت حدود ۴۰ روز بعد از به دنیا آمدن گوشت می‌خورند البته نه یک‌دفعه بلکه مادر در طبیعت هم ابتدا غذای نیمه هضم شده را برایشان برمی‌گرداند تا دستگاه گوارش توله‌ها آمادگی خوردن گوشت را به‌مرور پیدا کند؛ درواقع در طبیعت هم یک‌باره گوشت نمی‌خورند و کم‌کم تا ۵۰ روزگی خوردن گوشت را تمرین می‌کنند، ما در اسارت هم سعی کردیم همین فرمول را پیش ببریم اما چون توله ضعیف بود این جابجایی یک مقداری کُند اتفاق افتاد.
وی افزود: هم‌اکنون وضعیت توله خیلی بهتر شده و در حال حاضر امیدوارتر شدیم اما بنا به گفته کالدول، بین سه تا چهارماهگی هم مرحله حساسی است چون در آن دوره سیستم ایمنی توله در حال تغییر است، با تمام این‌ها امیدواریم که دوام بیاورد و زنده بماند.
معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور درباره نام‌گذاری توله و فیلمی که در فضای مجازی منتشر شد مبنی بر اینکه نام توله «پیروز» تعیین شده است، گفت: این پیشنهاد فردی بود که از توله مراقبت می‌کند و تاکنون زحمات زیادی برای آن کشیده است؛ ازاین‌رو احساس کرد که اگر قرار است اسمی گذاشته شود باید نظرش لحاظ شود و نام پیروز را در فضای مجازی منتشر کرد. البته درروند نام‌گذاری، نظر وی به‌عنوان یک پیشنهاد ارزشمند موردتوجه جدی قرار می‌گیرد اما اکنون این روند در روابط عمومی سازمان و معاونت آموزش در حال بررسی است و اگر اسمی انتخاب شد رسمی اعلام می‌شود.
وی اظهار کرد: البته نام‌گذاری برای توله درحال حاضر خیلی مسئله مهمی نیست و شاید نام‌گذاری هم‌اکنون برای توله ضرورتی نداشت اما چون طرح شده بنابراین در سازمان محیط‌زیست در حال بررسی موضوع هستیم.
نظر شما