به گزارش خبرنگار ایمنا، جنگ تحمیلی عراق علیه ایران که هشت سال به طول انجامید، گستره‌ای به مساحت بیش از ۱۶۰۰ کیلومتر مربع را در بر گرفت و یکی از بزرگ‌ترین جنگ‌های قرن بیستم را رقم زد. پهنه عملیاتی این جنگ از ویژگی‌های گوناگون جغرافیای انسانی و طبیعی برخوردار بود و انواع مختلف عملیات نظامی در آن انجام گرفت.
مصطفی سجاد، پژوهشگر دفاع مقدس در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری ایمنا قرار داده است، به معرفی منطقه «دهلاویه» و عملیات‌هایی که در این منطقه انجام شد، پرداخته است:
«دهلاویه، روستای کوچکی در استان خوزستان است که در منطقه دشت آزادگان و در شمال‌غربی سوسنگرد و جنوب شرقی بستان قرار گرفته است. فاصله این روستا تا سوسنگرد ۱۱ کیلومتر و تا بستان ۱۵ کیلومتر است. اهالی این روستا هیچ‌گاه گمان نمی‌کردند که روزگاری دهلاویه یکی از نقاط سرشناس ایران شود؛ نامش در کتاب‌ها بیاید و افراد بسیاری به این منطقه سفر کنند تا خاطره یکی از مردان خوب خدا برای آنها زنده شود.
دهلاویه در تاریخ دفاع مقدس سرگذشتی پرفراز و نشیب دارد؛ در همان روزهای نخستین جنگ، رژیم بعث صدام قصد اشغال سوسنگرد را داشت و در این بین دهلاویه در خط مقدم حملات نیروهای بعثی قرار داشت. اگرچه پس از پدافندی ۱۰ روزه، این روستا در بیست‌وچهارم مهرماه سال ۱۳۵۹ به دست نیروهای عراقی افتاد، اما از آن پس این منطقه صحنه نبرد ستاد جنگ‌های نامنظم بود.
در بیست‌وهفتم خردادماه سال ۱۳۶۰، شهید چمران طرح آزادسازی دهلاویه را بررسی و با نصب پل روی رودخانه کرخه، توسط نیروهای ستاد جنگ‌های نامنظم از آن عبور کرد. این عملیات منجر به پیروزی رزمندگان اسلام با فرماندهی شهید چمران شد.
در سی‌ویکم خردادماه سال ۱۳۶۰ این منطقه با تهاجم مجدد نیروهای دشمن به اشغال درآمد و «ایرج رستمی»، فرمانده ستاد جنگ‌های نامنظم به شهادت رسید. در همین روز شهید مصطفی چمران بر اثر اصابت گلوله خمپاره در جریان عزیمت به دهلاویه و معرفی فرمانده جدید مجروح شد و سپس به شهادت رسید.
دهلاویه، سرانجام در بیست‌وهفتم شهریورماه سال ۱۳۶۰ در جریان عملیات شهید مدنی آزاد شد.
غرب این منطقه تا زمان عملیات طریق‌القدس خط‌مقدم نیروهای رزمنده بود. یادمان شهید چمران در سال ۱۳۷۴ در ۴۰۰ متری غرب روستای دهلاویه ساخته شد و ۱۰ سال بعد نیز پیکر یک شهید گمنام در ضلع مرکزی یادمان به خاک سپرده شد.
یادمان دهلاویه در مساحتی بالغ بر ۴۴۰ متر مربع ساخته شده است، این یادمان دارای ردیف پلکانی به یک برج به صورت چهارگوشه با کاشی‌هایی در داخل آن که فرازی از سخنان گوهربار امام‌خمینی (ره) بر آن نقش بسته است. یادمان دهلاویه دارای یک کتابخانه و نمایشگاهی از تصاویر و اسناد دوران کودکی، نوجوانی و جوانی و مبارزات شهید چمران در جبهه لبنان و نیز عکس‌های او در جبهه‌های نبرد در دوران دفاع مقدس تا لحظه شهادت است.
در یادمان دهلاویه موزه‌ای است که زندگی شهید چمران را در بخش‌های مختلف به تصویر کشیده است، مدارک تحصیلی و سندهایی از برنامه‌ها و کارهای مختلفی که انجام داده است، برای بازدید افرادی که می‌خواهند قهرمان و مبارز علم و عمل را بیشتر بشناسند در معرض دید قرار گرفته است.
شهید چمران در دوران دفاع مقدس خودرویی را ساخت و از آن استفاده کرد و اکنون به عنوان یادگار دوران دفاع مقدس در موزه دهلاویه وجود دارد.
دهلاویه، شاهد عروج بزرگ‌مردانی هم‌چون «علی تجلایی»، «ایرج رستمی»، «جواد داغری» و ده‌ها شهید رزمنده دیگر نیز بوده است، مردانی که با شهادتشان از این مرز و بوم دفاع کردند. این منطقه از نقاط معروف در میان یادمان‌های عملیات دفاع مقدس در جنوب است.
مقام‌معظم‌رهبری در پنجم فروردین‌ماه سال ۱۳۸۵ با حضور در مکان شهادت شهید چمران و مزار شهید گمنام جلوه‌ای خاص به این مکان دادند.
نظر شما