به گزارش خبرنگار ایمنا، این روزها زباله‌گردی جایگزین غیراصولی و غیرمجاز بخشی از مراحل مدیریت پسماند یعنی تفکیک زباله از مبدا شده است؛ این پدیده علاوه بر مخدوش کردن سیمای شهر، بهداشت عمومی را نیز با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو کرده است، از سوی دیگر نبود فرهنگ‌سازی در خصوص تفکیک زباله و نبود سازوکار مناسب برای جمع‌آوری پسماندهای تفکیک شده، به پدیده زباله‌گردی دامن زده است.
اجرای اصولی طرح تفکیک زباله‌های تر و خشک، پسماندهای شیشه‌ای، پلاستیکی و فلزی در مبدا، زمینه را برای بازگرداندن این پسماندها به چرخه بازیافت و استفاده مجدد فراهم می‌کند، همینطور که در بسیاری از کشورها مدیران شهری با تعبیه چند نوع مخزن زباله، آموزش شهروندان و ایجاد انگیزه در آنها موفق شده‌اند زمینه را برای تفکیک از مبدا فراهم کنند.
به عقیده برخی کارشناسان، پدیده زباله‌گردی تنها یک معضل زیست‌محیطی نیست و ریشه در معضلات اجتماعی دارد؛ برخی از شهروندان معتاد مجبور هستند غذای مورد نیاز خود را از داخل سطل زباله پیدا کنند، اما باید پذیرفت که تنها معتادان نیستند که غذای خود در سطل‌های زباله جست‌وجو می‌کنند، بلکه افرادی نیز در شهر ساکن هستند که نان‌آور خانواده بوده و به موجب مشقت‌های زندگی ناچار هستند به این روش مایحتاج خود را به دست بیاورند.
حاشیه‌نشینی نیز از دیگر دلایل گسترش زباله‌گردی است، از دلایل حاشیه‌نشینی به‌ویژه در شهرهای بزرگ، مهاجرت بی‌حساب و کتاب از روستاها به شهرها با هدف پیدا کردن شغل و کسب درآمد بیشتر است؛ این افراد به امید به دست آوردن زندگی بهتر به شهرهای بزرگ مهاجرت می‌کنند و برای تأمین زندگی خود و خانواده دست به هر کاری می‌زنند تا رزق و روزی خود را به دست بیاورند، لذا گاهی به اجبار و گاهی از سر طمع سود زیاد دست به این کار می‌زنند؛ هرچند نباید در این موضوع، کار چاق کن‌های این حرفه و یا باندهای مخوف جمع‌آوری و فروش زباله را فراموش کرد.
تفکیک از مبدا، راه مقابله با زباله‌گردی
رضا امینی، شهردار اهواز با بیان اینکه در دو دهه گذشته به دلیل تسلط پیمانکاران، نظارت درستی بر عملکرد آنها صورت نمی‌گرفت و زباله‌ها به صورت منظم جمع‌آوری نمی‌شد، اظهار می‌کند: در حال حاضر نیز تفکیک نشدن پسماندها از مبدا سبب ایجاد ارزش افزوده‌ای در این حوزه شده است و وجود مخازن زباله در سطح شهر اهواز عوارض زیست محیطی برای شهروندان به‌همراه داشته است.
وی می‌افزاید: در حالی که در سایر کلانشهرها مخازن زباله وجود ندارد و شهرداری در ساعت مشخص و به‌صورت زوج و فرد نسبت به جمع‌آوری زباله اقدام می‌کند، اما در اهواز در تمام ساعات شبانه‌روز زباله‌ها جلوی در منازل یا داخل مخازن قرار داده می‌شود، زیرا تفکیک زباله از مبدا انجام نمی‌شود افراد زباله‌گرد نسبت به جداسازی زباله‌های خشک اقدام و مابقی را در همانجا رها می‌کنند و باعث آلودگی محیط می‌شوند.
شهردار اهواز ادامه می‌دهد: از آنجایی که پسماند خشک دارای ارزش اقتصادی است، توسط افراد غیررسمی جمع‌آوری می‌شود و در اماکن غیر رسمی در اطراف شهر به فروش می‌رسانند، لذا برای رفع این معضل باید طرح تفکیک زباله از مبدا اجرایی شود بدین صورت که با مجهز کردن ماشین‌آلات سازمان مدیریت پسماند و همچنین استفاده شهروندان از اپلیکیشن، هماهنگی لازم با شهرداری انجام شود و در یک ساعت تعیین شده مجریان طرح نسبت به دریافت زباله خشک شهروندان اقدام می‌کنند.
وجود سه هزار زباله‌گرد در شهر اهواز
احمد سراج، رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای اسلامی شهر اهواز در این باره به ایمنا می‌گوید: حدود سه هزار زباله‌گرد و ۱۲۰ انبار ضایعاتی غیرمجاز در اهواز وجود دارد که خطرهای بهداشتی و امنیتی برای شهروندان دارد، همچنین گزارش‌هایی مبنی بر اینکه تجهیزات شهری توسط انبارهای غیررسمی خریداری می‌شود، وجود دارد که به نوعی سرقت اموال عمومی را سرعت بخشیده است.
وی با بیان اینکه کلان‌شهر اهواز بیش از این کشش ناملایمات‌در حوزه بهداشت و امنیت را از سوی انبارهای ضایعاتی غیررسمی ندارد، می‌افزاید: فعالیت موتورسیکلت‌هایی که گاهی بدون پلاک است و توسط انبارها در اختیار افراد زباله‌گرد قرار می‌گیرد، ممکن است تصادفات و حوادث جبران‌ناپذیری را رقم بزند، اما اینکه چگونه این موتورسیکلت‌های بدون پلاک در شهر تردد می‌کنند، جای تعجب دارد.
عضو شورای اسلامی شهر اهواز در خصوص علت رشد قارچ‌گونه زباله‌گردها در شهر اهواز، تصریح می‌کند: تفکیک زباله در این شهر انجام نمی‌شود، در حالی که این زباله‌ها ارزشمند است و بازیافت آن نیز ارزش ریالی و تولیدی بالایی دارد از این رو تفکیک زباله باید از مبدا می‌تواند راه حل مؤثری برای رفع این معضل باشد.
وجود ۷۰ انبار در مناطق ۵ و ۶
آرش در، مدیر منطقه پنج شهرداری اهواز نیز با اشاره به وجود انبارهای ضایعاتی در بعضی از نقاط شهر، اظهار می‌کند: در مجموع نزدیک به ۷۰ انبار ضایعاتی در سطح مناطق پنج و شش شهرداری وجود دارد که نامه‌نگاری و اخطارهای لازم به آنها داده شده است و در صدد دریافت دستور دادستان اهواز برای انجام اقدام لازم در این خصوص هستیم.
وی می‌افزاید: برای برخورد با این موارد با توجه به شرایط اقتصادی موجود، مشکلاتی مانند اشتغال و هجمه‌های اجتماعی وجود دارد که برای اقدام مناسب و حساب شده منتظر مجوز دادستان هستیم
زباله‌گردان مانع ورود سرمایه‌گذار در حوزه پسماند می‌شود
محمود ثابت‌قدم، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری اهواز نیز در این باره اظهار می‌کند: سازمان مدیریت پسماند برای مقابله با معضل زباله‌گردی طرح جامعی برای تمام ارگان‌ها آماده کرده است که کلیات آن به تصویب رسیده است و در حال بررسی جزئیات آن هستیم تا در آینده‌ای نزدیک آن را اجرا کنیم.
وی تاکید می‌کند: مشکل زباله‌گردی در اهواز فقط فرد زباله‌گرد نیست که از این طریق امرار معاش می‌کند، بلکه برخی از آنها به افراد قدرتمند و صاحب نفوذ متصل هستند و به همین جهت امکان انتشار جزئیات طرح جامع مقابله با معضل زباله‌گردی وجود ندارد تا اینکه در عمل انجام شده قرار گیرند.
مدیر عامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری اهواز می‌افزاید: کارخانه پردازش سازمان مدیریت پسماند آماده بهره‌برداری شده است، اما با وجود اینکه تا کنون دو بار اعلام مناقصه شده است، هیچ سرمایه‌گذاری در آن شرکت نکرده است، زیرا ارزش زباله‌ای که وارد سایت صفیره می‌شود، بسیار کم است و از سوی دیگر حفظ ارزش مالی زباله برای جذب سرمایه‌گذار الزام دارد.
وی ادامه می‌دهد: تا زمانی که زباله‌های ارزشمند توسط زباله‌گردها از مخازن یا کیسه‌های زباله برداشته می‌شود، هیچ سرمایه‌گذاری حاضر به ورود به حوزه پسماند نیست و انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری نخواهد داشت.
ثابت‌قدم تاکید می‌کند: در کنار طرحی که در حال آماده شدن است، طرح تفکیک از مبدا نیز به صورت پایلوت در سطح منطقه هشت شهرداری در حال اجرا است که باید به‌مرور در سایر مناطق نیز اجرایی شود، زیرا این امر موجب حفظ ارزش زباله می‌شود.
گزارش از: فرشاد صفرزاده- خبرنگار سرویس کلانشهرهای خبرگزاری ایمنا
نظر شما