به گزارش خبرنگار ایمنا، نظارت و کنترل یکی از وظایف اصلی مدیریت محسوب می‌شود به‌طوری که بدون توجه به این حوزه، سایر اجزای مدیریت شامل برنامه‌ریزی، سازماندهی و هدایت نیز ناقص است و تضمینی برای انجام درست آن وجود ندارد.
سازمانی که مورد بازرسی قرار نگیرد روزبه‌روز، به سمت ضعف و نابودی می‌رود و اثربخشی آن مورد سوال قرار می‌گیرد و بالعکس آن سازمانی که مورد بازرسی قرار گیرد، بازرسی منظم، ضعف‌ها و نواقص آن را برطرف خواهد کرد؛ همچنین دستگاه‌های حکومتی اگر خود را به پاسخگویی موظف ندانند، اثرات نامطلوبی بر جامعه بر جای خواهد گذاشت و در مسیر نداشتن مشارکت و خودرایی خواهد افتاد و ارباب رجوع را تنها موظف به اطاعت می‌دانند که در نتیجه باعث می‌شود مردم از حکومت دلسرد و با آن همکاری و همیاری نداشته باشند.
پاسخگویی باید به‌عنوان یک فرهنگ عمومی در جامعه ظاهر شود و هر شهروند بدون هیچ‌گونه دغدغه‌ای در جهت اصلاح فرآیندها و روندها بتواند از مسئولان حکومتی توضیح بخواهد.
شهرداری به‌عنوان یک نهاد خدمات‌رسانی شهری، در خط مقدم تعامل با مردم قرار دارد که بازرسی آن همچون دیگر نهادهای تعاملی، الزامی است؛ از جمله وظایف بازرسی در شهرداری‌ها می‌توان به پاسخگویی حضوری و تلفنی به مراجعان و راهنمایی و رفع مشکل آنها، پیگیری نتایج گزارش‌های تهیه شده و پیگیری برای ارسال پاسخ به شاکیان، ثبت و ضبط عملکرد واحدهای تابعه شهرداری جهت بهره برداری در ارزیابی عملکرد و کشف مفاسد اداری از طریق بازرسی‌های آشکار و پنهان و ارائه گزارش‌های لازم به مدیران ذی‌ربط و شهردار اشاره کرد؛ در این راستا گفت‌وگویی را با محسن زمانی، مدیرکل بازرسی شهرداری اصفهان انجام داده‌ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
وظایف اداره بازرسی شهرداری اصفهان چیست و شهروندان چه میزان با این اداره کل در ارتباط هستند؟
اداره بازرسی یک نهاد نظارتی در مجموعه شهرداری اصفهان است که در زیرمجموعه حوزه شهردار قرار دارد و ابزاری برای نظارت بر مجموعه و زیرمجموعه‌های شهرداری توسط شهردار اصفهان است.
نظارت بر روند فعالیت‌های اجرایی شهرداری و تطبیق این فعالیت‌ها در قسمت‌های مختلف با قانون از جمله وظایف اداره کل بازرسی شهرداری اصفهان است که در زیرمجموعه این اداره کل، سه اداره قرار دارد و «اداره بازرسی» یکی از این اداره‌ها است که وظیفه آن رصد فعالیت‌های اجرایی، اطمینان از صحت انجام عملیات‌ها و تطبیق تمام فعالیت‌های شهرداری بر قانون است و تمام موارد همچون فرآیندهای عملکردی، قراردادها، مناقصه‌ها و مزایده‌ها توسط این اداره مورد بررسی قرار می‌گیرد و در صورت وجود مشکل در این موارد، هشدار و تذکر داده می‌شود تا اصلاحات لازم انجام شود؛ اداره بازرسی در قانون نیز دارای جایگاه است و به طور نمونه نماینده این اداره در کمیسیون معاملات شهرداری عضویت دارد.
«اداره پاسخگویی به شکایات» یکی دیگر از اداره‌های سه‌گانه اداره کل بازرسی شهرداری اصفهان، به‌عنوان خط تماس این اداره کل با شهروندان فعالیت دارد و شهروندان در صورتی که شکایتی از عملکرد شهرداری داشته باشند، در این اداره به این شکایات رسیدگی می‌شود و موارد پیگیری خواهد شد.
«اداره نظارت همگانی» نیز در اداره کل بازرسی قرار دارد که در دوره ششم مدیریت شهری مورد توجه ویژه قرار گرفته است، زیرا در این دوره بر نظارت‌های همگانی مردم بر فعالیت‌های شهرداری و مشارکت آنها در اداره شهر، تاکید ویژه‌ای شده است؛ این اداره نقطه اتصال بین عموم شهروندان به‌خصوص نخبگان با بدنه شهرداری است.
تفاوت اداره پاسخگویی به شکایات و اداره نظارت همگانی زمانی نمایان می‌شود که در اداره پاسخگویی به شکایات معمولاً شهروند موضوعات شخصی را بیان می‌کند، اما در حوزه نظارت همگانی، شهروندان نکات کلی و عام شهر همچون ایرادات کلی در اقدامات فرهنگی و خدماتی را بیان می‌کنند.
اداره نظارت همگانی زمینه مشارکت شهروندان در رصد فعالیت‌های شهر و نظارت بر عملکرد شهرداری، اظهار نظر، پیشنهاد و مشارکت آنها در اداره شهر را فراهم می‌کند.
از برنامه‌های در دست اقدام تعیین بازرسان افتخاری در سطح شهر با مکانیزمی است که در رده‌های مختلف سنی، به‌صورت مستمر فعالیت‌های شهرداری را رصد کنند، همچنین سامانه سوت‌زنی شهرداری نیز در حوزه اداره نظارت همگانی اداره کل بازرسی تعریف شده است.
پس از طرح شکایت شهروندان در اداره کل بازرسی شهرداری اصفهان، آیا گزارش پیگیری به آنها ارائه می‌شود؟
شهروندان پس از مراجعه به اداره پاسخگویی به شکایات یا درگاه الکترونیکی شهرداری اصفهان به آدرس isfahan.ir با ثبت شکایت، کد رهگیری دریافت می‌کنند و این شکایت در سامانه اداره کل بازرسی، به‌صورت الکترونیکی ثبت می‌شود؛ شهروندان نیز طبق کد رهگیری می‌توانند از روند رسیدگی به شکایات خود و نتیجه بررسی مطلع شوند.
نمایندگان اداره کل بازرسی در تمام مناطق پانزده‌گانه، معاونت‌ها و سازمان‌ها و شرکت‌های شهرداری اصفهان حضور دارند و شهروندان می‌توانند شکایات خود را به این نمایندگان ارائه و درخواست‌های خود را از این طریق پیگیری کنند.
همچنین اداره کل بازرسی به شهروندان مشاوره می‌دهد و در تلاش است در راستای احقاق حق شهروندان گام بردارد که بازخورد مثبتی در این خصوص نیز دریافت می‌کند.
تفاوت حراست و بازرسی در شهرداری چیست؟
حراست وظیفه رصد کارکنان در درون سیستم شهرداری را بر عهده دارد و مباحثی همچون سلامت مالی، اخلاقی و عملکردی آنها را مورد بررسی قرار می‌دهد، اما در اداره کل بازرسی، تمام اقدامات و فعالیت‌های شهرداری و تعاملات شهروندان با شهرداری رصد و تطبیق اقدامات شهرداری با قوانین نیز انجام می‌شود.
فعالیت اداره کل بازرسی با حراست شهرداری مکمل هم است و در برخی موارد سرنخ‌هایی توسط همکارانم در این اداره کل در اختیار حراست قرار می‌گیرد.
سامانه‌های سوت‌زنی و شفافیت تا چه اندازه به حوزه بازرسی مربوط می‌شود؟
با توجه به تلاش دوره ششم مدیریت شهری مبنی بر شفافیت و مبارزه با فساد و تاکید شهردار اصفهان مبنی بر حفظ شأن شهر و شهرداری در این دوره، بحث راه‌اندازی سامانه‌های سوت‌زنی و شفافیت مطرح شد.
این تلقی در بین برخی شهروندان وجود داشت که در بعضی از بخش‌های شهرداری، انجام امور نیازمند وجود آشنا یا دلال است و باید پول غیر ضابطه‌مندی در این خصوص پرداخت شود؛ حتی گمانه‌زنی‌هایی وجود داشت که بالغ بر دو برابر مبلغی که شهرداری دریافت می‌کند، سود این افراد و دلالان در حوزه صدور پروانه است که این موضوع آزاردهنده بود و باعث شده بود شأن و شخصیت شهرداری زیر سوال رود.
در این راستا و پس از مصوبه دی‌ماه سال گذشته شورای اسلامی شهر مبنی بر تصویب «طرح شفافیت و ارتقای سلامت اداری»، شهرداری مکلف شد که دو سامانه شفافیت برای دسترسی شهروندان به اطلاعات شهرداری از جمله پیمانکاران، قراردادها، مناقصه‌ها و مزایده‌ها و سامانه سوت‌زنی برای گزارش تخلفات توسط مردم را راه‌اندازی کند که متولی سامانه سوت‌زنی اداره کل بازرسی معرفی شد.
در گذشته نیز درگاه‌هایی برای اعلام تخلفات کارکنان شهرداری معرفی شده بود، اما سامانه سوت‌زنی از شهروندان مطالبه کرد که در صورت مشاهده تخلف در شهرداری آن را در این سامانه ثبت کرده و در اداره شهر مشارکت کنند.
سامانه سوت‌زنی نسبت به درگاه‌های دیگر ضریب امنیت بیشتری دارد تا اعتماد شهروندان جلب شود، زیرا ممکن است به آبروی افراد خدشه‌ای وارد شود؛ در سامانه سوت‌زنی شش یا هفت مورد خاص همچون درخواست پول خارج از ضوابط، دریافت رشوه، دلالی نظام‌مند، استفاده از بستگان در معاملات و پارتی‌بازی مطرح می‌شود و امورات جاری شهرداری از این سامانه جداسازی شده است.
یکی از کاربردهای سامانه سوت‌زنی جلب اعتماد شهروندان مبنی بر اراده مبارزه با فساد در این دوره مدیریت شهری است که در طول سال‌های گذشته این اعتماد در سطح کشور و شهر اصفهان کاهش یافته بود و امیدواریم تلاش‌های مدیریت شهری اصفهان به سمتی رود که این اعتماد افزایش یابد.
مرز شفافیت با افشاگری و مطالبه‌گری چیست؟ با توجه به اینکه تعدادی از شهرداری‌ها در روزهای گذشته فیش حقوقی برخی از کارکنان خود را علنی کردند، آیا با این اقدام این مرز جابه‌جا شد؟
با توجه به اینکه باید از افراط و تفریط دوری کرد، هر اقدامی که در شهرداری انجام می‌شود باید مطابق با قانون باشد؛ چه مدیران و چه رده‌های بالاتر، حق ندارند به‌نام شفافیت، اطلاعات شهروندان که کارکنان شهرداری نیز بخشی از آنها هستند را افشا کنند زیرا ممکن است تبعات خانوادگی و اجتماعی را به همراه داشته باشد و هرگونه اقدام باید مستند به قانون و همراه با سنجیدن همه جوانب موضوع باشد.
در موارد این‌چنینی، علاوه بر رعایت موازین قانونی، باید حریم و حرمت شهروندان نیز حفظ شود. اگر همه شهروندان و مدیران مقید شوند که قانون باید اجرا شود، دیگر نباید نگرانی در این خصوص وجود داشته باشد.
در حوزه پاسخگویی به شکایات، سالانه به حدود دوهزار شکایت رسیدگی می‌شود، که عمده شکایات در حوزه شهرسازی و صدور پروانه و مسائل مجاورین بود زیرا بدنه تماس شهرداری با شهروندان بیشتر این حوزه است که شامل شهرسازی، املاک و مالی است؛ در رده‌های بعدی حوزه خدمات شهری با شکایاتی همچون فضای سبز و مباحث نظافتی و حوزه حمل‌ونقل و ترافیک با شکایاتی مانند سرویس‌های اتوبوس و مترو قرار دارند.
رویه بازرسی شهرداری در دوره ششم مدیریت شهری به چه سمت‌وسویی خواهد بود؟
سعی کردیم در اداره کل بازرسی به‌سمتی حرکت کنیم که همه بدانند این اداره کل یک حوزه تخصصی بوده و به تمام موضوعات شهرداری مشرف است و به صورت تخصصی با این موضوعات برخورد می‌کند.
در این دوره به سمت کیفی‌سازی نیروهای اداره کل بازرسی حرکت و تلاش کردیم که نیروهایی که از نظر تخصصی و عملکردی ضعیف‌تر هستند با افرادی که انگیزه، تخصص و عملکرد بهتری دارند جایگزین شوند.
در دوره مدیریتی من، شعاری مبنی بر اینکه «بازرسی باید قوی شود» ارائه شد که این شعار در راستای افزایش حوزه تأثیر و وجاهت بازرسی است؛ سعی کردیم بازرسی تیز و هوشمند شده و از فضای هیجانی و پلیسی دور شویم و منطق، عقلانیت، تخصص و تأثیرگذاری وجهه غالب بازرسی شود.
آموزش نیروهای اداره کل بازرسی در راستای تحقق شعار «بازرسی باید قوی شود» نیز آغاز شد و در لایه‌های مختلف در حال انجام است؛ کارگروه مربوط به هر معاونت به‌صورت تخصصی با حضور عوامل مسلط این اداره کل و برخی از متخصصان معاونت مربوطه تشکیل شد تا علاوه بر بررسی مسائل، آسیب‌شناسی‌ها و اصلاح فرایندها نیز انجام شود.
احساس کردیم تحولی که لازم است در اداره کل بازرسی رخ دهد، باید از نیروی انسانی آغاز شود و با تقویت این نیرو و ارتقای سطح کیفی آنها، به‌صورت خودکار حوزه تأثیر بازرسی رشد پیدا خواهد کرد.
با توجه به اینکه در بازرسی تمام امور باید با ظرافت پیش رود، معتقد هستم حوزه تأثیر بازرسی زمانی بیشتر می‌شود که بتواند با تدبیر و پختگی عمل کند و در صورتی که همکارانم بتوانند با تدبیر و تعامل عمل کنند، می‌توانند بیشتر روی کارکنان و مدیران شهرداری برای پیگیری شکایات شهروندان و اصلاح فرایندها تأثیر گذار باشند.
خبرگزاری ایمنا چگونه و در چه حوزه‌هایی می‌تواند به اداره کل بازرسی کمک کند؟
با توجه به اینکه جنس مدیران بالادستی خبرگزاری ایمنا و اداره کل بازرسی، فرهنگی و رسانه‌ای است، باید طی جلساتی سیاست‌گذاری‌هایی در این خصوص تعیین شود زیرا بخشی از اقدامات این اداره کل به‌دلیل مواجهه با شهروندان در حوزه اطلاع‌رسانی و اعتمادسازی است.
با توجه به اینکه غالب افرادی که به اداره کل بازرسی شهرداری مراجعه می‌کنند، از همه جا ناامید شده‌اند به این اداره پناه می‌آورند، در این اداره کل باید با عملکرد خود به‌گونه‌ای نشان دهیم و عمل کنیم که صحبت‌های شهروندان شنیده و پیگیری خواهد شد و خبرگزاری ایمنا نیز به عنوان پل واسط بین شهروندان و این اداره کل می‌تواند نقش‌آفرینی کند.
نظر شما