به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، ناسا با انتشار تصویری از دو کهکشان مارپیچی ستارهساز عجیب که در مجموع با نام Arp303 شناخته میشوند، بزرگترین جفت ساکن در طبقه کهکشانهای دوتایی کیهان را به نمایش گذاشت. این جفت شامل کهکشان مارپیچ میلهای IC563 در پایین سمت راست و کهکشان مارپیچی IC564 در بالای سمت چپ این مجموعه دوتایی میشود که در فاصله ۲۸۵ میلیون سال نوری از زمین و در جهت صورت فلکی سدس قرار دارد و در ۲۱ مارس ۱۸۹۳ توسط اخترشناس فرانسوی «استفان جاول» کشف شده است.
IC563 که با نامهای دیگر ECO5809، LEDA28032 و IRAS09437+0317 نیز شناخته میشود؛ حدود ۷۰۰ هزار سال نوری وسعت دارد و همسایه آن IC564 که با نامهای ECO5820، LEDA28033 و UGC5230 نیز شناخته میشود و قطری برابر با ۱۳۵ هزار سال نوری دارد که همین امر آنها را به بزرگترین جفت ساکن در طبقه کهکشانهای دوتایی تبدیل کرده است.
مارپیچهای ستارهساز تشکیلدهنده Arp303 که در اصل بهدلیل ساختار غیرعادی کهکشانی خود مورد توجه قرار گرفتهاند، شباهت بسیاری به بشقابپرندههای کهکشانی شناور در فضا دارند.
صورت فلکی سدس
سُدْس (Sextans)، صورت فلکی کمنوری در آسمان جنوبی واقع روی خط استوای سماوی و نشاندهنده ذاتالسدس نجومی است که در منطقهای بین صورتهای فلکی هیدرا (مار آبی)، کارتر (پیاله یا جام) و لئو (شیر سپهر یا شیر اسد) قرار دارد. این صورت فلکی در قرن هفدهم توسط اخترشناس لهستانی یوهانس هولیوس به ثبت رسید و شامل اجرام چشمگیری در اعماق آسمان همچون کهکشان دوکی (NGC 3115)، کهکشانهای مارپیچی NGC3166، NGC3169 و کهکشانهای نامنظم SextansA و SextansB است.
صورت فلکی سدس با مساحتی بالغ بر ۳۱۴ درجه مربع (یکای اندازهگیری ناسازگار با دستگاه بینالمللی یکاها (SI) برای زاویه فضایی) به لحاظ اندازه چهلوهفتمین صورت فلکی آسمان محسوب میشود و یکی از ۱۵ صورت فلکی استوایی است. سدس محل قرارگیری دورترین خوشه کهکشانی شناختهشده CL J1001+0220 و کهکشان Cosmos Redshift 7 نیز هست که شامل ستارگانی میشود که بلافاصله پس از انفجار بزرگ شکل گرفتهاند.
صورت فلکی سدس در ربع دوم نیمکره جنوبی (SQ2) قرار دارد و در عرضهای جغرافیایی بین ۸۰+ تا ۹۰- درجه قابل مشاهده است. این صورت فلکی شامل پنج ستاره است که در فاصله ۱۰ پارسک (۳۲.۶ سال نوری) از زمین قرار دارند و درخشانترین ستاره آن آلفا سکسانتیس با قدر ظاهری ۴.۴۹ است. قدر ظاهری یا apparent magnitude که با m نمایش داده میشود، مقیاسی عددی برای روشنایی ستارگان از منظر زمین است که هر چه کمتر باشد، ستاره هرچند درخشانتر نیست، اما پرنورتر به چشم میرسد.
نزدیکترین ستاره صورت فلکی سدس نیز یک کوتوله قرمز به نام LHS292 (در طبقه طیفی M6.5 V ) است که در فاصله ۱۴.۸ سال نوری از زمین قرار دارد. این صورت فلکی پنج ستاره دارای سیاره فراخورشیدی تأیید شده نیز دارد که عبارتند از: HD 86081 (در طبقه طیفی F8V)، HIP49067 (K3V)، WASP-43 (K7V)، 24Sextantis (G5III) و HD 92788 (G5V).
سیارهای که به دور WASP-43 میچرخد در ۱۵ آوریل ۲۰۱۱ کشف شد و نزدیکترین سیاره مشتری داغ (یا سیاره تفتیده) محسوب میشد که تا آن زمان کشف شده بود. سیارههای مشتری داغ نوعی سیاره غیر خورشیدی و گازی در ابعاد برابر یا بزرگتر از سیاره مشتری هستند که در فاصله کمی از ستاره خود در حال چرخشاند. دو سیارهای که به دور ستاره 24Sextantis میچرخند نیز دارای رزونانس ۲:۱ هستند به این معنی که سیاره بیرونی هر بار که سیاره درونی دو چرخش را کامل میکند یک بار به دور ستاره میچرخد.
طبقه طیفی چیست؟
طبقه یا کلاس طیفی به گروهی گفته میشود که یک ستاره بر اساس طیف آن طبقهبندی میشود و در واقع عبارت است از طبقهبندی ستارگان براساس طیف و درخشندگی آنها. طبقههای طیفی ۲۵۵ هزار ستاره را فهرستبندی میکنند و با حروف K، G، F، A، B، O و M تعیین میشوند. داغترین ستارهها در طبقه طیفی O و B قرار دارند و با رنگهای آبی و سفید نمایش داده میشوند. سردترین ستارهها نیز طبقه طیفی M را به خود اختصاص داده و با رنگ قرمز به نمایش در میآیند. هر یک از طبقههای طیفی دارای زیربخش هایی هستند که با اعداد صفر تا ۹ نشان داده شدهاند. بهاینترتیب در طبقه B، داغترین ستاره با B0 نشان داده میشود و B9 تنها کمی داعتر از نوع A است.
Arp303 در قاب دوربینهای هابل
تصویر ارسالی هابل از Arp303 از دادههای دو رصد مجزا توسط این تلسکوپ فضایی از این مجموعه کهکشان دوتایی بهدست آمده است که طی برنامهای برای کمک به تلسکوپ فضایی جدید ناسا، جیمز وب، در راستای درک چگونگی شکلگیری و تکامل کهکشانها بهویژه در جهان اولیه در دست انجام است. طبق گزارشهای ناسا، تحقیقات آتی جیمز وب حوزههای نوظهور تحقیق در کهکشانها شامل چگونگی تکثیر کهکشانها در انواع وسیعی که امروزه قابل مشاهده است؛ رابطه بین سیاهچالهها و کهکشانهای کلانجرم و ادغامها و برخوردهای کهکشانی را در بر میگیرد. دستهای از این مطالعات نیز به شکلگیری اولیه کهکشانها، کهکشانهای غنی از هیدروژن و هلیوم و خوشههای کهکشانی برای کمک به جستجوی طولانیمدت آن برای درک تکامل کهکشانی خواهد پرداخت.
اولین رصد Arp303 طی رصد دوربین میدان گسترده سه هابل (WFC3) برای مطالعه مناطق تودهای ستارهزایی این جفت در نور فروسرخ انجام گرفته است. کهکشانهایی مانند IC563 و IC564 در طول موجهای فروسرخ بسیار درخشان بوده و میزبان بسیاری از مناطق درخشان ستارهساز هستند. دومین رصد آن نیز توسط دوربین پیشرفته هابل (ACS) برای مشاهده سریع کهکشانهای درخشان و جالبتوجه در سراسر آسمان انجام شده است که در جستجوی گزینههای بیشتر برای مورد بررسی قرار گرفتن توسط هابل، جیمز وب و سایر تلسکوپهایی فضایی، شکافهای موجود درباره Arp303 را در آرشیو تلسکوپ فضایی هابل پر کرد. رنگهای قرمز، نارنجی و سبز در تصویر ارسالی نشاندهنده طول موجهای مادون قرمز گرفته شده توسط WFC3 و رنگ آبی نشاندهنده دادههای نور مرئی ACS است.
نظر شما