به گزارش ایمنا و به نقل از بانک مرکزی، اصغر ابوالحسنی در دومین روز از بیستونهمین همایش سیاستهای پولی و ارزی که با محوریت کنترل تورم و ثبات مالی در بانک مرکزی برگزار شد، اظهار کرد: برای کنترل تورم باید تمامی بخشها اعم از دولت، بانک مرکزی، بانکها، بخش تولیدی اقتصاد و بخش خصوصی در این مسیر گام بردارند و وظایف خود را به درستی انجام دهند.
وی با تشریح مؤلفههای ایجاد تورم را در چهار بخش گفت: عامل اول تورم را میتوان در بخش عرضه جستوجو کرد. بخش واقعی اقتصاد ایران دارای اشکالات ساختاری اساسی است و برخی مواقع چه با قانونگذاری و چه با سیاستگذاری نادرست مانند نظام قیمتگذاری دستوری، عوارض گمرکی، سرکوب قیمتی در بخش کالا و خدمات به این بخش شوک نیز وارد و منجر به شکاف در بخش عرضه و تقاضا شده است و تورم ایجاد میشود.
ابوالحسنی ادامه داد: همچنین برآورد درستی از پتانسیلهای بخش تولید که به سرعت به تقویت بخش عرضه شود، موجود نیست و از طرفی برای افزایش تولید نیازمند تزریق منابع پولی عظیم هستیم درحالیکه تزریق منابع بدون برنامه نیز باعث هدررفت منابع پولی و بروز تورم میشود.
وی دومین عامل ایجاد تورم را در بخش تقاضا و مرتبط با متغیرهای پولی مطرح کرد و افزود: در بخش تقاضا عمده مطالعات در خصوص تورم و به خصوص پول گرایان بر حجم نقدینگی تاکید دارند و تورم را عمدتاً پدیدهای پولی میدانند. ولی بررسیها نشان میدهد در ایران و کشورهای نفتی این مشکل بیشتر از ناحیه ناترازی در درآمد و مخارج بخش دولتی ناشی شده است؛ چراکه دولتها بخش بزرگی از اقتصاد را در برگرفتهاند و سلطه مالی دولت منجر به ناترازی در بخش ترازنامه بانکهای مرکزی و رشد پایه پولی و نقدینگی و در نتیجه تورم شده است. بنابراین بیانضباطی مالی دولت، بی انضباطی مالی بانکها و استقلال نداشتن سیاستگذار پولی در این بخش عوامل اصلی تورم هستند.
قائم مقام بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که آیا رشد ۲۸.۷ درصدی نقدینگی متناسب با رشد تولید ناخالص داخلی ایران بوده یا خیر؟ گفت: در این زمینه هم نقدینگی و هم سرعت گردش پول مهم است و اگر بتوانیم آن را مدیریت کنیم، حتماً بر روی رشد اقتصادی هم تأثیر مثبت خواهد داشت.
ابوالحسنی با اشاره به اهمیت توجه به نظام بودجهریزی در اقتصاد ایران افزود: نگاهی به بودجه در سالیان گذشته بیانگر این نکته است که هر ساله میزان بودجه دولتی روند افزایشی در مقایسه با سال گذشته داشته و این به معنی بزرگتر شدن هر ساله دولت در اقتصاد ایران است و به هر دلیلی منابع بودجه تأمین نشود منجر به کسری بودجه و بروز بی انضباطی در دولت و در نتیجه تورم میشود.
وی با اشاره به اقدامات دولت و بانک مرکزی از زمان استقرار دولت سیزدهم مطرح کرد: در جلسات و تعامل با دولت توانستیم دولت را منضبطتر ببینیم و علاوه بر تسویه تنخواه سال گذشته، در ماههای ابتدایی سال جاری نیز دولت از تنخواه استفاده نکرده است. ادامه روند انضباط مالی دولت میتواند ما را در زمینه کنترل تورم یاری کند.
قائم مقام بانک مرکزی افزود: از سوی دیگر دولت باید بدهی قبلی خود به بانک مرکزی چه در قالب تبصره ۳۵ و چه در قالب سایر موارد مانند مسیر تعمیق بازار بدهی به بانک مرکزی پرداخت کند.
ابوالحسنی با اشاره به سیاست پولی بانک مرکزی گفت: نگاهی به متغیرهای کلان پولی در ۲۰ سال گذشته مانند رشد مستمر پایه پولی، نقدینگی، ضریب فزاینده پولی، تولید ناخالص حقیقی نشان میدهد که ادامه این مسیر منجر به کنترل تورم نخواهد شد و باید با تغییر سیاستها از مسیر انضباط مالی دولت و موضع سیاستگذار پولی فعال در راستای تغییر ریل تورم گام برداریم که برای کنترل این موضوع برنامه ماهانه و سالانه داریم.
وی در خصوص مواضع فعال سیاستگذار پولی در سال ۱۴۰۱ گفت: کمیته پایش پایه پولی از بهمنماه ۱۴۰۰ در بانک مرکزی تشکیل شده است و در آن تحولات پایه پولی به دقت مراقبت میشود. همچنین کمیته مدیریت نقدینگی با حضور اعضایی از نهاد ریاست جمهوری، وزارت امور اقتصادی و دارایی و مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، برای ایجاد هماهنگی در اتخاذ تصمیمهای کلان سیاستی تشکیل شده است. از دیگر اقدامات میتوان تشکیل کمیته رصد منابع و مصارف بودجه عمومی دولت برای تأمین مالی غیر تورمی کسری بودجه اشاره کرد.
عضو هیئت عامل بانک مرکزی عامل سوم تشدید تورم را انتظارات تورمی برشمرد و اظهار کرد: در کشور ما اقتصاد سیاسی و محدودیتهای تحریمی منجر به بروز رفتارهای اقتصادی خاصی از سوی شهروندان شده و منجر به بروز انتظارت تورمی در کشور شده است که به سرعت شکل میگیرد و به سختی از بین میرود و دلیل این موضوع نیز بی اعتمادی و تجارب گذشته است. بررسیها نشان میدهد حدود نیمی از تورم در ایران را با انتظارات تورمی میتوان مرتبط دانست و برای کنترل آن نیازمند همکاری فرادستگاهی تمام سازمانها هستیم.
ابوالحسنی تاکید کرد: کنترل انتظارات تورمی به راحتی امکانپذیر نیست و بررسیهای بانک مرکزی نشان میدهد که وقتی ۱۰ سال پیش نرخ تورم ۳۱ درصد بوده، ۱۴ درصد از آن ناشی از انتظارات تورمی بوده است.
وی افزود: همین امروز نیز که طرح مردمیسازی یارانهها انجام شده، بیش از آن که افزایش قیمتها ناشی از افزایش قیمت نهادههای تولید باشد ناشی از افزایش انتظارات تورمی است.
قائم مقام بانک مرکزی عامل چهارم را نیز به عامل تورم وارداتی خواند و گفت: این عوامل خارج از کنترل ما بوده و در شرایطی مانند بروز جنگ روسیه و اوکراین باعث افزایش قیمت نهادههای کشاورزی و دامی در سطح جهانی شده و تنها راه مقابله با آن کنترل واردات غیرضرور برای مقابله با تورم از این ناحیه است.
ابوالحسنی با بیان اینکه کنترل اضافه برداشت بانکها از برنامههای بانک مرکزی در ایجاد انضباط بانکها است، گفت: طبق قانون بانکها برای اضافه برداشت باید وثیقه بگذارند و با این برنامه، اضافه برداشت بانکها از بانک مرکزی در طی ماهای گذشته به نصف کاهش یافته است.
وی گفت: در صورتی که امروز به موضوع کفایت سرمایه بانکها نپردازیم، در آینده به وضعیت بحرانی میرسیم و اصلاح آن به سادگی میسر نخواهد بود. از اینرو اصلاح نظام بانکی، به ویژه مؤسسات و بانکهای دارای ناترازی بالا، در دستور کار جدی قرار بگیرد.
قائم مقام بانک مرکزی در پایان خاطرنشان کرد: تمام تصمیمات اتخاذ شده در مجموعه دولت، که واجد آثار پولی هستند، باید در چارچوب اهداف برنامه پولی و مدیریت نقدینگی در راستای کنترل تورم، تنظیم و اجرا شوند. همچنین برنامهها باید به گونهای اجرا شوند که رشد اقتصادی لطمه نبیند و با هدایت اعتبار ضمن ایجاد اشتغال پایدار، نقدینهخواهی بنگاهها و فعلان اقتصادی پاسخ داده شود.
نظر شما