به گزارش خبرنگار ایمنا، طبق قوانین دادگاه خانواده اگر زوجه فاکتورهای معتبر خرید، قبض (قبوض) ارائه شده توسط ماشین‌های حمل جهیزیه به نشانی منزل مرد و یا شهادت شهود را در اختیار داشته باشد، می‌تواند با استناد به این اسناد دعوای خود را مطرح کند.
نحوه گرفتن جهیزیه با سیاهه
کم حاشیه‌ترین روش استرداد جهیزیه همین روش است. گرچه این روش هم ریزه‌کاری‌های قانونی خاص خود را دارد؛ امّا با این‌حال مشکلات کم‌تری ایجاد می‌کند.
درصورتی‌که سیاهه با امضای زوج در اختیار زوجه باشد، جهت استرداد جهیزیه باید دادخواستی با خواسته استرداد جهیزیه تنظیم و تقدیم دادگاه‌های دارای صلاحیت شود.
وجود یا بقا عین (جهیزیه از بین نرفته باشد)
یکی از شروط برگرداندن جهیزیه وجود یا بقا عین آن است زیرا ممکن است شما هم همچون افرادی که جهت درخواست وکیل استرداد جهیزیه، به دفاتر وکالت مراجعه می‌کنند؛ تصور کنید که تنها داشتن سیاهه می‌تواند برای استرداد جهیزیه کافی باشد، حال‌آنکه واقعیت غیرازاین است.
برای اینکه موضوع را برای شما کامل روشن شود، یکی از آرا دیوان عالی کشور را در این خصوص برای شما مطرح می‌کنیم:
«داشتن قبض رسید جهیزیه ازدواج، به‌تنهایی برای مطالبه کافی نخواهد بود بلکه زن باید ثابت کند که جهیزیه در منزل مرد باقی است.»
جمله بالا به چه معناست؟
همان‌طور که می‌دانید جهیزیه‌ای که زن به منزل مرد می‌برد به معنی اِباحه تصرف (اجازه استفاده دادن) و استفاده مشترک از این اموال است؛ بنابراین جهیزیه زوجه در منزل مرد به‌صورت یک امانت است و مرد در قبال خرابی و یا تلف شدن آن جهیزیه هیچ مسئولیتی به عهده نخواهد داشت جز در صورت تعدی و تفریط مرد در استفاده از آن جهیزیه (به‌عنوان نمونه مرد ظرفی را بشکند).
خب شاید با خود بگویید اینکه خلاف امانت نگهداری است یا به عبارتی نوعی خیانت در امانت است. اشتباه نکنید. خیانت در امانت در شرایط و کارهایی معنا پیدا می‌کند که استرداد (بازگرفتن) در آن‌ها شرط شده باشد؛ امّا در ازدواج معمولاً شرط استرداد جهیزیه وجود ندارد، بنابراین نمی‌توان مرد را هم خائن به امانت دانست.
برای حفظ حقوق زن، درصورتی‌که زوجه نسبت به تلف و یا بقای جهیزیه خود شک داشته باشد؛ فرض می‌شود که اموال موجود است و درصورتی‌که مرد ادعا کند اموال تلف‌شده است، باید به‌عنوان مدعی این موضوع را ثابت کند.
درخواست تأمین خواسته
به زبان ساده تأمین خواسته یعنی توقیف کردن اموال؛ بنابراین زن می‌تواند همزمان یا قبل و یا بعد از دادخواست اصلی، درخواست دهد تا اموال را توقیف کنند تا به‌این‌ترتیب خواسته دعوا تأمین شود.
شکایت کیفری فروش مال غیر
طبق قانون، شوهر به‌هیچ‌وجه اجازه فروش جهیزیه زن را ندارد. چراکه این جهیزیه متعلق به زن است و مرد فقط تا بقای زندگی مشترک حق دارد تا از این جهیزیه استفاده کند؛ امّا گاهی اوقات اتفاق می‌افتد که تعدادی از مردان، جهیزیه همسر خود را به دلایل مختلف نظیر اعتیاد می‌فروشند.
با فروش جهیزیه، مرد مسئول جبران خسارت و برگرداندن عین، نمونه یا قیمت آن است و برای این موضوع نیازی به ارائه دادخواست حقوقی نیست. همچنین باید بدانید که در صورت فراهم شدن شرایط قانونی، ممکن است مرد به اتهام جرم فروش مال غیر نیز تحت تعقیب قرار گیرد.
اگر شما به‌عنوان یک خانم بخواهید با شکایت کیفری، موضوع فروش مال غیر را پیگیری کنید، باید در دادسرای محل وقوع جرم یعنی دادسرایی که اموال در آن منطقه به فروش رفته است، شکایت کنید. نکته مهم دیگر این است که جواهرات و طلا را نمی‌توان به‌عنوان جهیزیه در نظر گرفت؛ بنابراین استرداد جهیزیه در این مورد مردود است، حتی اگر در سیاهه جواهرات به‌عنوان جهیزیه قیدشده باشند.
مراحل قانونی استرداد جهیزیه
برای مراجعه به مراجع قانونی و تنظیم دادخواست استرداد جهاز، لازم است تا سند ازدواج یا کپی برابر با اصل آن، شناسنامه و کارت ملی خود را به همراه داشته باشید همچنین لیست سیاهه یا جهیزیه هم الزامی است. لیست جهیزیه یا سیاهه آن است که درصورتی‌که به امضای زوج و تعدادی از بستگان او رسیده باشد، می‌تواند به‌عنوان یک سند عادی در این دعوا مورد استناد قرار گیرد.
شاید اکنون برای برخی از افراد این سوال پیش آید که اگر سیاهه را نداشتیم چه کنیم؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت که درصورتی‌که این سیاهه موجود نباشد بایستی به دلایل دیگری استناد نمود که ازجمله آن‌ها شهادت شهود یا اقرار مرد در این رابطه است. گفتنی است که پذیرش شهادت شهود در این رابطه به تشخیص قاضی بستگی دارد و وی می‌توان این شهادت را پذیرفته یا رد کند.
درنهایت نوبت آن است که شرحی از دادخواست خود را بنویسید و ذیل آن را امضا یا اثرانگشت زده و در دو نسخه را به دادگاه تقدیم کنید. نکته: توجه داشته باشید که تمام مدارک مذکور را باید به‌عنوان پیوست‌های دادخواست به آن ضمیمه کرد و به دادگاه تحویل داد.
یکی دیگر از راه‌هایی که برای پس گرفتن جهیزیه از روش قانونی بسیار مؤثر است آن است که زن قبل از ارائه دادخواست استرداد جهیزیه به دادگاه و پیگیری موضوع به شیوه قانونی، زن می‌تواند اظهارنامه‌ای را نیز به این منظور تنظیم کرده و برای شوهر بفرستد درصورتی‌که مرد به اظهارنامه پاسخی نداد یا جهیزیه را مسترد نکرد، اظهارنامه را می‌توان جزو مدارک محسوب کرده و ضمیمه دادخواست نمود.
مرجع صالح برای رسیدگی استرداد جهیزیه
دادخواست استرداد جهیزیه در صلاحیت دادگاه خانواده یا شورای حل اختلاف است و ملاک صلاحیت ارزش و بهای جهیزیه است. بدین‌صورت که اگر بهای جهیزیه تا ۲۰ میلیون تومان باشد شورای حل اختلاف صالح به رسیدگی است و اگر بهای جهیزیه بالای ۲۰ میلیون تومان باشد دادگاه خانواده صالح به رسیدگی است.
درصورتی‌که زوجه احتمال دهد که ممکن است زوج نسبت به تضییع و تلف جهیزیه اقدام کند می‌تواند تقاضای قرار تأمین خواسته از دادگاه بکند؛ یعنی زوجه می‌تواند از همان ابتدا ضمن اصل خواسته تقاضای قرار تأمین خواسته و با این اقدام از نقل‌وانتقال جهیزیه و یا تضییع و تفریط آن جلوگیری کند.
درنهایت توصیه می‌شود که به جای درگیری با افراد مختلف در رابطه با موضوع پس گرفتن جهیزیه، سعی کنید تا این موضوع را به‌راحتی از طریق روش‌های قانونی پیگیری کنید و با ارائه درخواست استرداد جهیزیه به کمک یک وکیل خانواده در مدت‌زمان کوتاهی به‌راحتی جهیزیه خود را پس بگیرید.
هرآنچه باید در مورد استرداد جهیزیه و چگونگی تنظیم نمونه دادخواست استرداد جهیزیه بدانید:
۱- داشتن سیاهه خیلی مهم است زیرا سیاهه یک مدرک و سند است در مورد لیست اموالی که شما تهیه کرده‌اید و بهترین چیز هم رسیدی است که خود خانواده داماد و داماد به شما می‌دهد.
۲- اگر سیاهه در دفترخانه اسناد رسمی تنظیم کنید دیگر حکم سند رسمی را پیدا می‌کند و اعتبار بیشتری دارد. می‌توان امضای زوج را در دفترخانه گواهی امضا کرد که در صورت بروز اختلاف زوج نتواند نسبت به امضای خود ادعای انکار، جعل و تردید مطرح کند.
۳- داماد و دیگر اعضای خانواده داماد لیست سیاهه را امضا کنند زیرا سیاهه بدون امضا قابل‌قبول نیست، لیست سیاهه هم باید در نزد پدر و مادر عروس بماند.
۴- امضای زوج به سیاهه اعتبار می‌دهد، اما اگر اثر انگشت او در سیاهه درج شود، این موضوع اعتبار سیاهه را بیشتر می‌کند. بهتر است شهود حداقل دو نفر مرد باشند و از اقوام زوجه نباشند.
۵- لیست وسایلی که داماد نیز همراه خود می‌آورد هم به‌طور دقیق ذکر و قید شود به دلیل اینکه باید بدانید چه اموالی بعد از ازدواج به‌دست آمده و چه اموالی را طرفین خودشان آورده‌اند.
۶- نکته حائز اهمیت این است که در نگهداری فاکتور وسایل سخت‌گیری انجام دهید زیرا ممکن است بعد از گذشت سال‌ها به درد شما بخورد.
۷- درصورتی‌که خدای‌نکرده به اختلاف برخوردید و خواستید دادخواست استرداد جهیزیه بدهید در ستون خواسته علاوه بر استرداد جهیزیه ذکر کنید: صدور قرار تأمین خواسته پیش از ابلاغ که این باعث می‌شود پیش از اینکه شوهر شما اموال را از خانه خارج کند آن‌ها را توقیف کنید. در بسیاری موارد دادورز اموال را در محل توقیف کرده و به خود همسرتان به‌عنوان امین می‌سپارد که در این صورت همسرتان امین اموال محسوب شده و هر اتفاقی که برای اموال بیفتد او مسئول است.
۸- برطبق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی: تهیه اثاث خانه به عهده مرد گذاشته شده و زن وظیفه‌ای ندارد جهیزیه‌ای با خود به خانه همسرش بیاورد و به‌عنوان اثاث خانه در اختیار مرد قرار دهد، لذا وقتی زن جهیزیه خود را مطالبه کند و بر اساس اقرار مرد، شهادت شهود یا فهرست سیاهه و دیگر دلایل محکمه‌پسند ثابت شود که زن مقدار و اقلام مشخصی از اثاث البیت را به‌عنوان جهیزیه به خانه مرد آورده و تحویل مرد داده، هر زمان اراده کند می‌تواند از زوج این وسایل را پس بگیرد و زوج حق مخالفت ندارد و مکلف است عین این وسایل را متناسب با شأن زوجه به‌عنوان نفقه برای او فراهم کند.
این موضوع هم‌بستگی به هیچ‌چیز ندارد و زن حتی درزمانی که خوش و خرم با همسرش زندگی می‌کند هم می‌تواند از همسرش جهیزیه خود را مطالبه کند.
۹- اگر وقتی همسرتان بدون اطلاع شما اموال شمارا فروخت می‌توانید به جرم فروش مال غیر از او شکایت کنید به‌شرط اینکه در وهله اول بتوانید ثابت کنید اموال متعلق به خود شماست (از یکی از راههای بالا: ارائه سیاهه یا فاکتور یا شهادت شهود) دوم اینکه ثابت کنید شوهرتان آن را فروخته و نه دیگری و نکته مهم دیگر در خصوص شکایت کیفری این است که اگر شوهر شما تبرئه شود امکان دارد علیه شما شکایت افترا کند.
نظر شما