علیرضا ادیبان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو، یک بیماری ویروسی تب‌دار و مشترک بین انسان و دام است. متولی کنترل این بیماری در بین افراد جامعه وزارت بهداشت و در استان‌ها دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است؛ اما تاکنون هیچ گزارشی از وجود بیماری در استان از سوی مرکز بهداشت اعلام نشده است.
وی ضمن اشاره به درگیری استان‌های سیستان‌وبلوچستان و کشور عراق با این بیماری، افزود: این مناطق به‌شدت درگیر انتشار ویروس تب کریمه کنگو شدند و چون ویروس به راحتی از یک انسان به دیگری منتقل می‌شود، نگرانی درباره گسترش دامنه انتشار آن همواره وجود دارد و باید اقداماتی برای کاهش آسیب‌های احتمالی ناشی از ویروس در کشور و استان انجام شود.
کنترل جمعیت کنه‌ها در دستور دامپزشکی
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان اصفهان با تاکید بر اینکه تاکنون هیچ موردی از آلودگی به این ویروس در استان اصفهان گزارش نشده است، گفت: با این وجود ظرفیت بالقوه بروز بیماری در استان وجود دارد؛ به همین دلیل اقداماتی در دستور کار دامپزشکی قرار دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها کنترل جمعیت کنه‌ها است. این کنه می‌تواند به سادگی ویروس را به انسان و دام منتقل کند و باید جمعیت کنه‌هایی که ممکن است گاو، گوسفند یا بز را آلوده سازد، کنترل شود.
وی با اشاره به اینکه ویروس در بدن دام بیماری شدید ایجاد نمی‌کند، خاطرنشان کرد: ورود ویروس به بدن دام ممکن است با تب زودگذری همراه شود، به‌طوری‌که دامپزشک و صاحب دام متوجه این بیماری نشوند؛ ولی وجود ویروس در بدن دام باعث افزایش خطر آلودگی لاشه در هنگام کشتار می‌شود. آلودگی به ویروس از طریق لاشه، خون و ترشحات دامِ کشتار شده، باعث می‌شود کارکنان دامپزشکی شامل دامداران، چوبداران، قصابان، سلاخ‌ها، کارگران کشتارگاه‌ها و افراد مرتبط با دام در معرض خطر قرار بگیرند که باید از خطرات این بیماری صنفی و راه‌های کنترل آن آگاه شوند.
ادیبان تمرکز بر حفظ سلامت افرادی را که با دام زنده یا لاشه ارتباط دارند، یکی از راه‌های بستن گلوگاه‌های انتشار ویروس بیان کرد و افزود: از دو ماه قبل و پیش از فصل افزایش جمعیت کنه‌ها، هشدارهایی به کارگران کشتارگاه اعلام شده است که حتماً از لباس مناسب، چکمه، عینک، دستکش و ماسک استفاده کنند تا در صورت وجود ویروس در لاشه، به راحتی آلوده نشوند.
اهمیت پیش‌سرد شدن لاشه‌ها
وی تصریح کرد: ۲۹ کشتارگاه دام در استان فعال است و ۲۵ کشتارگاه استان مجهز به سالن‌های پیش‌سرد هستند تا ظرف مدت ۲۴ ساعت لاشه‌های دام را در دمای صفر تا چهار درجه یا دمای یخچال نگه دارند؛ در این مدت فرایند شیمیایی در لاشه که «جمود نعشی» نام دارد، انجام می‌شود.
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان اصفهان، این فرایند را باعث پایین آمدن سطح اسید در لاشه دام و در نتیجه از بین رفتن ویروس دانست و تصریح کرد: ۹۹ درصد لاشه‌هایی که در استان توزیع می‌شود از پیش‌سردهای کشتارگاه‌ها می‌گذرد و اگر ویروسی در گوشت وجود داشته باشد در زنجیره سرد کشتارگاه‌ها غیرفعال می‌شود؛ به همین دلیل چند سالی است که اصفهان درگیر بیماری تب کریمه کنگو نشده است.
وی درباره یک درصد خطری که درباره پیش‌سردنشدن لاشه‌ها در برخی کشتارگاه‌ها وجود دارد نیز گفت: چهار کشتارگاه بسیار کوچک در استان وجود دارد که زنجیره پیش‌سرد ندارند که باید به این امکان تجهیز شوند؛ با این حال ۹۹ درصد گوشتی که وارد چرخه مصرف می‌شود از کشتارگاه‌های دارای زنجیره پیش‌سرد است و با این روش گلوگاه بزرگی از انتشار بیماری بسته شد.
انتقال بیماری با کشتار دام زنده در منزل
ادیبان به مصرف‌کنندگان اطمینان داد گوشت موجود در بازار مصرف سالم است و تاکید کرد: هیچ‌گونه نگرانی درباره گوشتی که با مهر سلامت دامپزشکی و در شبکه مجاز توزیع شود، وجود ندارد و تنها افرادی باید نگران انتقال ویروس تب کریمه کنگو باشند که دام زنده می‌خرند و در منزل کشتار می‌کنند و با این کار، خود را در معرض انتقال بیماری‌ها قرار می‌دهند.
وی گرم شدن هوا را عامل افزایش جمعیت کنه‌ها و ایجاد خطر بالقوه آلودگی دام‌ها دانست و گفت: ویروس از طریق دام زنده منتقل نمی‌شود؛ بنابراین دامداران به شکل مستقیم در معرض خطر ابتلاء به تب کریمه کنگو قرار ندارند، مگر اینکه در دامداری ذبح انجام شود؛ اما کنه‌های موجود در دامداری ممکن است انسان را با نیش زدن آلوده کند. افرادی که در خانه دام نگه‌می‌دارند یا برای تفریح به کوهستان و طبیعت سفر می‌کنند ممکن است در معرض نیش کنه آلوده قرار گیرند.
پیامدهای زیست‌محیطی استفاده بی‌رویه از سم
ادیبان، سم‌پاشی محیط دامداری‌ها را یکی از راهکارهای کاهش جمعیت کنه‌ها معرفی کرد و ادامه داد: فرایندهای پیشگیری از انتشار بیماری حتی در دامداری‌های کوچک سنتی نیز تعریف شده است. دامداران برای خودداری از ارتباط مستقیم با کنه و سم‌پاشی محیط آموزش دیده‌اند و سالانه از سوی دامپزشکی نیز سم‌پاشی برخی مناطق آلوده در روستاها انجام می‌شود.
وی درباره سنتی بودن تعداد زیادی از دامداری‌ها در استان اصفهان، گفت: استفاده از حمام گل، سم‌پاشی و مراقبت‌های دارویی برای کاهش جمعیت کنه در روستاها سال‌هاست که انجام می‌شود؛ اما استفاده بی‌رویه از سم نیز خطر آلودگی محیط‌زیست و حتی گوشت دام را به دنبال دارد، بنابراین تنها در هنگام شیوع شدید بیماری در یک منطقه، دامپزشکی وارد عمل می‌شود و با استفاده از اعتبارات دولتی، محل را سم‌پاشی می‌کند.
لزوم رعایت احتیاط به دلیل شیوع بیماری در کشورهای همسایه
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان اصفهان، درباره خطر بالقوه شیوع تب کریمه کنگو در اصفهان تصریح کرد: این ویروس در سال‌های گذشته نیز به شکل تک‌موردی گزارش شده است؛ زیرا همواره این احتمال وجود دارد که قصاب، سلاخ و دامدار درگیر این بیماری شود، اما نگرانی بیشتر از آن جهت است که آلودگی یک انسان به ویروس می‌تواند زمینه‌ساز شیوع بیماری در جامعه شود؛ زیرا یک فرد آلوده می‌تواند به سرعت متصدیان آزمایشگاه و پزشکان و کادر درمان را درگیر کند و باعث انتشار بیماری شود.
وی از ذخیره‌سازی سم مورد نیاز برای پیشگیری از خطر احتمالی شیوع ویروس تب کریمه کنگو در استان اصفهان خبر داد و گفت: با سابقه کنترل ویروس در اصفهان، احساس خطر نمی‌کنیم گرچه امسال آمار شیوع ویروس در عراق و برخی استان‌ها افزایش یافته و این احتمال وجود دارد که بیماری به استان‌های دیگر نیز کشیده شود.
ادیبان، صنعتی بودن استان و ذبح دام در کشتارگاه‌های صنعتی را یکی از دلایل مهار تب کریمه کنگو در اصفهان دانست و تاکید کرد: به شهروندان توصیه می‌شود پس از خرید گوشت به مدت ۲۴ ساعت آن را در دمای سرد یخچال نگهداری کنند، گوشت‌های بدون مهر دامپزشکی را خریداری نکنند، با دستکش گوشت را خرد کنند و همچنین مصرف جگر خام به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود زیرا در صورت آلودگی دام، ویروس و بیماری‌ها به سرعت به فرد انتقال می‌یابد.
نظر شما