به گزارش ایمنا و به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، محمود مهرمحمدی، در پیامی ویدئویی با اشاره به همایش بین‌المللی «طراحی و توسعه خدمات کتابخانه‌های عمومی؛ ایده‌ها، الگوها و تجربه‌ها» اظهار کرد: امیدواریم برگزاری این همایش دستاوردهای خوبی به ویژه از منظر نگاه به کتابخانه‌های عمومی به عنوان سرمایه‌های فرهنگی، داشته باشد.
در متن این پیام آمده است:
«به اعتقاد من باید به کتابخانه‌های عمومی به چشم یک سرمایه فرهنگی و نماد توسعه فرهنگی جوامع نگاه کنیم. در این نگاه، حراست از یک سرمایه فرهنگی مطرح است و استمرار حرکت در مسیر توسعه فرهنگی است که محوریت پیدا می‌کند و این حراست از سرمایه فرهنگی و همچنین حرکت در جهت توسعه فرهنگی، قهرا از طریق توجه صرف به افزودن تعداد کتابخانه‌ها اتفاق نمی‌افتد.
متأسفانه باید بگوییم که نگاه فیزیکی و تقلیل‌گرایانه به امر توسعه بر کشور ما حاکم بوده و ممکن است که بر ذهن و ضمیر متولیان نهاد ارجمند کتابخانه‌های عمومی کشور نیز چنین تلقی از توسعه رسوخ کرده باشد. در حالی که توسعه نهادهای فرهنگی، از جمله کتابخانه‌های عمومی باید به یک مطالبه عمومی تبدیل شود و برای این منظور، لازم است کتابخوانی به یک مؤلفه برجسته از فرهنگ عمومی کشور تبدیل شده باشد. در غیر این صورت افزایش تعداد کتابخانه‌ها و کتاب‌ها و تدارک زیربنای بیشتر و تجهیزات بیشتر برای آنها می‌تواند یک اتفاق برون‌زا یا فیزیکی باشد و با ارزش‌ها، گرایش‌ها و خواسته‌های مردم پیوندی نداشته باشد.
اگر چنین باشد و کتابخوانی به طور نسبی به فرهنگ عمومی تبدیل نشده باشد، سرمایه‌گذاری‌ها در این حوزه، ارزش افزوده مورد نظر را ایجاد نمی‌کند و بیشتر به رخداد نمایشی تبدیل خواهد شد. پس آثار توسعه کتابخانه‌های عمومی در شاخص‌های توسعه فرهنگی کشور لازم است که دیده شود و اگر مشاهده نشود، باید در بهره‌وری سرمایه‌گذاری فیزیکی که در این زمینه یا هر زمینه فرهنگی دیگری رخ می‌دهد، تجدید نظر کرد.
به نظر می‌رسد از جمله دغدغه‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور باید اصلاح جدی شاخص مطالعه کتاب در کشور باشد و نیمی از منابع خود را مصروف این مهم کند تا در واقع، صرف نیمه دیگر منابع آن موضوعیت پیدا کند؛ در غیر این صورت اتفاقی منحصراً برون‌زا و نمایشی ارزیابی می‌شود. بنابراین ما از طریق توسعه کتابخانه‌های عمومی به دنبال افزایش سرمایه‌های فرهنگی هستیم و اینکه تعداد انسان‌های فرهیخته در جامعه ما، رو به افزایش بگذارد و جامعه فرهیخته‌تری داشته باشیم.
به بیان روشن‌تر، در حالی که نرخ مطالعه کتاب‌های غیر درسی در کشور ما اصلاً مایه خوشنودی و خرسندی نیست و همه از آن اطلاع داریم، نهاد کتابخانه‌های عمومی باید با تشریک مساعی سایر نهادهای ذی‌ربط، علم تغییر وضعیت موجود را بر دوش بکشد و نقش تعیین کننده‌ای در مدیریت و راهبری نهضت کتابخوانی در کشور ایفا کند.
توسعه امکانات و تجهیزات کتابخانه‌ای، از نقطه‌ای معنی‌دار خواهد بود که این وضعیت تکانی خورده باشد و در دسترس بودن کتابخانه‌های عمومی بتواند به آن سرعت و شتاب بیشتری ببخشد.
نکته دیگر اینکه در کل کشور اگر شاخص مطالعه کتاب یکسان نیست و تفاوت معناداری بین مناطق مختلف کشور وجود دارد؛ شاید یک سیاست معقول در صرف منابع مادی برای توسعه کتابخانه‌های عمومی این باشد که تمرکز را بر مناطقی بگذاریم که به سطح پیش نیاز یا حداقلی از فرهنگ کتابخوانی رسیده باشند.
در مناطقی که این سطح حداقلی محقق نشده باشد، تمرکز نهاد کتابخانه‌های عمومی به جای توسعه امکانات و تجهیزات مادی و فیزیکی، خوب است به ارتقای این شاخص معطوف شود و البته این شاخص، تنها از عهده نهاد کتابخانه‌های عمومی برنمی‌آید و یک بسیج ملی لازم است که نهاد کتابخانه‌های عمومی می‌تواند در آن نقش مدیریتی داشته باشد.
یکی از نهادهای مؤثر در این بسیج عمومی که باید پا به عرصه بگذارد و برنامه‌های لازم را در جهت توسعه فرهنگ مطالعه و کتابخوانی ایفا کند، نهاد تعلیم و تربیت و مدرسه است.
من امیدوار هستم در آستانه تدوین برنامه هفتم توسعه، نهاد کتابخانه‌های عمومی با طرح پیشنهادهای سیاستی برای دستگاه‌های فرهنگی و تربیتی کشور، حساسیت خود را به این امر نشان دهد.
آرزو می‌کنم برگزاری این همایش نیز دستاوردهای نیکویی به ویژه از منظر نگاه به کتابخانه‌های عمومی به عنوان سرمایه‌های فرهنگی داشته باشد.»
نظر شما