به گزارش خبرنگار ایمنا، «علی مروی» در صفحه توئیتر خود نوشت: مصائب حذف یارانه نان. مزیت اصلی یارانه نان اینه که اصابت آن به فقرا خیلی بیشتر از ثروتمندانه چون مصرف فقرا بیشتره. منتهی چند ایراد مهم داره که سیاستمدار عاقل باید اون رو در اسرع وقت حذف کنه و به فقرا کمک‌های جبرانی جایگزین ارائه بده.
وی ادامه داد: ایراد اول، یارانه با آرد داده میشه. بخش زیادی از آرد یارانه‌ای اصلاً نان نمیشه! فروش آرد یارانه‌ای به قیمت آزاد و قاچاق آرد به خارج از کشور مهم‌ترین نشتی‌ها هستند. جنگ روسیه و اوکراین باعث رشد شدید اختلاف قیمت آرد داخلی و خارجی و متعاقباً قاچاق شده. خطر ایجاد قحطی کاملاً جدیه.
این استاد دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: البته کیفیت آرد یارانه‌ای را هم کاهش قابل توجه داده است چون کمتر کسی حاضر به فروش گندم با کیفیت بالا به قیمت تضمینی است. خرید تضمینی گندم باعث تشدید کسری بودجه ساختاری دولت هم می‌شود و تبعات تورمی خواهد داشت.
وی اضافه کرد: ایراد دوم، اختلال در قیمت نسبی نان یارانه‌ای باعث شده که قیمت نسبی نان به شدت پایین باشه. این اتفاق، علاوه بر افزایش شدید مصرف نان، منجر به فجایعی مثل استفاده گسترده از نان به عنوان خوراک دام شده. ریشه این اتفاق هم اینه که نان از علوفه دام ارزان‌تره!
مروی خاطرنشان کرد: چه باید کرد؟ بهترین گزینه، واقعی‌سازی قیمت آرد و نان، حذف خرید تضمینی گندم و همزمان اعطای یارانه نقدی به فقراست. این اقدام علاوه بر رفع اختلال در قیمت نسبی آرد و نان، به فقرا آزادی انتخاب اقلام خود را داده و از تحمیل مصرف زیاد نان به آن‌ها جلوگیری می‌کنه.
وی ادامه داد: ایراد سوم، خرید تضمینی گندم. طبیعیه که با سرکوب قیمت آرد، کمتر کشاورزی انگیزه کشت گندم خواهد داشت. دولت‌ها برای حل این معضل به سراغ خرید تضمینی گندم رفته‌اند. این سیاست باعث شده که ناخالصی گندم فروخته شده به دولت به ۱۵ درصد برسه! و هزینه تمام شده آرد یارانه‌ای به شدت بالا بره.
این استاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: ایراد چهارم، تخصیص ارز ترجیحی برای واردات گندم. بخشی از نیاز کشور به گندم توسط واردات تأمین میشه. دولت برای اینکه بتواند آرد را به صورت یارانه‌ای تأمین کنه ناگزیر از واردات گندم با ارز ترجیحیه. این امر هم باعث تشدید کسری بودجه ساختاری دولت میشه و تورم رو تشدید می‌کنه.
وی گفت: شرط لازم برای اجرای مؤثر این پیشنهاد، ارتقای سازوکار شناسایی فقرا است. این کار با استفاده از داده‌های نظام بانکی کاملاً شدنی است. البته، با توجه به اینکه رئیس دولت سیزدهم و اعضای کابینه بارهای تعهد به عدم افزایش قیمت داده‌اند، به لحاظ سیاسی منتفی است.
مروی اضافه کرد: گزینه بعدی، طرح پیشنهادی وزارت اقتصاد: واقعی سازی قیمت آرد و اعطای مستقیم یارانه نان به مصرف کننده. این طرح با واقعی سازی قیمت آرد، مشکل قاچاق آرد یارانه‌ای و نشتی آن در طول زنجیره را حل می‌کنه اما کماکان مشکل اختلال در قیمت نسبی نان پابرجا خواهد بود.
وی تصریح کرد: البته یک پیشنهاد اصلاحی برای طرح وزارت اقتصاد هم اینه که سهمیه نان رایگان به فقرا بده و قیمت نان را هم آزاد کنه. این کار هم مستلزم اصلاح سازوکار شناسایی فقرا است. خلاصه اینکه طرح وزارت اقتصاد نسبت به وضعیت موجود واقعاً قابل دفاع‌تره اگر به صورت صحیحی پیاده بشه!
این استاد دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: امیدوارم انتخاب استان پایلوت برای اجرای آزمایشی طرح، به کیفیت اجرای ملی اون کمک کنه. متأسفانه، ناهماهنگی کابینه باعث شده که عملاً طرح وزارت اقتصاد به حاشیه بره و مقاومت اجتماعی در برابر اصلاح یارانه آرد و نان ایجاد بشه. آقای رئیسی باید مقتدرانه‌تر کابینه‌اش را مدیریت کنه.
نظر شما