به گزارش خبرنگار ایمنا، محمود فروزبخش نویسنده و پژوهشگر مجموعه فرهنگی تخت فولاد در برنامه «اصفهان بین دو انقلاب» با اشاره به شخصیت سید محمد صمصام، اظهار کرد: مرحوم صمصام کنش سیاسی داشته است که نمی‌توان آن را نفی کرد، اما این کنش را در قالب طنز و شوخی طبعی ارائه می‌کرد.
این پژوهشگر و نویسنده با بیان اینکه طنز متولد شده از سوی صمصام به دوران سانسور و خفقان اختصاص دارد که در دل خود توأمان دو نکته را یادآور می‌شود، گفت: این طنز و شوخی طبعی نیز از یک سو بیانگر آن است که خیلی نسبت به مسائل دغدغه ندارد و از سویی دیگر نیز نشان‌دهنده دغدغه بیش از حد است.
فروزبخش با بیان اینکه دغدغه مهم مرحوم صمصام انسان‌ها بودند، تصریح کرد: شاید این شخصیت در شمار و جز علمای طراز اول تخت فولاد نباشد، اما همین دغدغه‌ای که در زندگی داشته، باعث شده مردم نیز به او رغبت نشان دهند و برای او نذر کنند و حاجت هم بگیرند.
وی با بیان اینکه صمصام سه ابهت نظامی بودن، بوروکراسی اداری و تکنولوژی دوران پهلوی را با شیوه و منش و گفتاری که داشته به تمسخر می گرفته است گفت: ارحام صدر هنرمند اصفهانی نیز دیگر شخصیتی است که با همین زبان و بیان انتقادی در تاریخ اصفهان تأثیر گذار بوده است.
این پژوهشگر ادامه داد: این شخصیت فارغ از اینکه خود آگاه یا ناخودآگاه بوده باشد، جایگاه تاریخی خود را در این موضوع دارد.
وی با بیان اینکه در احوالات صمصام ذکر شده بیشتر با بچه‌ها و سالمندان ارتباط کلامی داشته است، اظهار کرد: صمصام به مانند روح جاری در بین دو انقلاب بوده است.
نقش مساجد بعد از مشروطه پررنگ می‌شود
حجت الاسلام مجتبی کاظمی، استاد خارج فقه، تاریخ و علوم سیاسی نیز در این جلسه پیرامون شخصیت آیت الله محمد رضا خراسانی، گفت: ایشان زعیم حوزه علمیه اصفهان قبل از آیت الله خادمی بودند که به شهر فکر می‌کرد در واقع بنیانگذار شهر در دوره معاصر بوده است.
وی با تاکید بر اینکه اصفهان بعد از مشروطه متفاوت با تهران و نجف بوده است، ادامه داد: اصفهانی‌ها بعد از مشروطه احساس شکست نکردند و سرزنده بودند بر عکس دو شهر دیگر شبیه مشروطه شکست خورده یا مشروطه پشیمان نبودند.
حجت الاسلام کاظمی با تاکید بر اینکه شهید مدرس یکی از خروجی‌های حوزه اصفهان پس از مشروطه بوده است، تصریح کرد: نقش عالم دینی قبل از مشروطه با پس از آن تفاوت دارد؛ آیت الله خراسانی نقش مهمی در احیای مدارس و جلوگیری از تخریب آنها داشته و سعی کرده در دوره‌ای که همه چیز در حال حذف شدن بوده سنت را زنده نگه دارد.
این استاد خارج فقه تأسیس کتابخانه مدرسه صدر بازار را از اقدامات آیت‌الله خراسانی برشمرد و گفت: با نظر ایشان حوزه‌های علمیه در اصفهان صاحب نظم در آموزش می‌شوند و در صحبت‌های ایشان یکی از منابع اجتهاد الهام دینی بوده است که آن را مبنای فهم دینی می‌دانستند.
وی با اشاره به اینکه ٱیت الله خراسانی مسجد الاقصی را در چهارراه فلسطین امروزی می‌سازد و خود امام جماعت آن می‌شود افزود: در این راستا در حوزه شهر نقش مسجد پررنگ‌تر از آنچه بوده است می‌شود، در واقع او توانست حوزه علمیه اصفهان را درگیر با مناسبات شهری کند.
معرفی اصفهان را محدود به یک هفته و برنامه‌های دستوری نکنید
علی اکبر جعفری، استاد تاریخ دانشگاه اصفهان نیز در این نشست اظهار کرد: معرفی اصفهان را محدود به یک هفته و برنامه‌های دستوری نکنید و نخست امکان معرفی تخت فولاد و مشاهیر و علما و شعرای مدفون در آن را برای خود اصفهانی‌ها فراهم کنید و بعد به معرفی آنها در خارج از استان بپردازید.
وی پیرامون شخصیت آیت الله زند کرمانی گفت: اصفهان میان دو انقلاب مشروطه و جمهوری اسلامی ایران حرف برای گفتن دارد و البته این کلانشهر پس از مقطع انقلاب مشروطه فعال است، اما نه به میزان ظرفیت و داشته‌هایش زیرا پس از دوران صفویه ضربه سنگینی به حوزه علمیه اصفهان وارد می‌شود.
جعفری با تاکید بر اینکه اصفهانی‌ها در این دوره مؤثر در تحولات اجتماعی و سیاسی در خارج از اصفهان پیشگام و فعال هستند، تصریح کرد: مشروطیت در اصفهان ناامید و سرخورده نشد، در واقع اصفهان در مشروطه بود و مشروطه هم در اصفهان؛ نه همچون دیگر شهرها که یا خبری از مشروطه در آن نبود و یا پس از مشروطه سرخورده و مأیوس شدند.
استاد تاریخ دانشگاه اصفهان ادامه داد: حتی این زنده بودن و ناامید نشدن اصفهانی‌ها پس از مشروطه برای بسیاری سنگین و سخت آمده بود.
وی تشکیل هیئت علمیه را پس از توقف ۱۳ ساله در اصفهان و پس از دوران مشروطه اتفاق مبارکی دانست و گفت: اصفهانی‌ها با قیام و اعتراض روحانیون در قم همراه بودند و حتی رهبری این اعتراض به حاج آقا نورالله نجفی که اصفهانی است تعلق داشت.
جعفری با بیان اینکه آیت الله زند کرمانی به تربیت و تحکیم مبانی دینی و اعتقادی جامعه توجه زیادی داشته است افزود: ایجاد و سازماندهی تشکل‌ها و انجمن تبلیغات دینی بین دو انقلاب از دیگر فعالیت‌های این شخصیت بوده، با توجه به اینکه اصفهان در انتخابات سیاسی زنده و فعال بود، آیت الله زند کرمانی نیز کاندیدای نماینده مجلس می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه علمای اصفهان در حمایت از نهضت امام خمینی در سال‌های ۱۳۴۲ موضع قوی می‌گیرند و خاموش نیستند، تصریح کرد: دغدغه آیت الله زند کرمانی دین و دانش بود، ایشان زمانی به دانش روز و نوین روی آورد که جمع زیادی از بزرگان حوزه ورود به این عرصه را تحریم کردند.
این استاد دانشگاه افزود: ایشان مؤلف کتاب‌هایی با موضوع نفت و جغرافیای طبیعی و سیاسی است که نشان می‌دهد جلوتر از زمان خود بوده است و در بیان مواضع خود شفافیت و صراحت داشت.
نظر شما