به گزارش ایمنا، امان الله باطنی امروز _شنبه دهم اردیبهشتماه_ نخستین نشست نخبگانی از سلسله نشستهای تفکر پیشگیرانه با موضوع امید اجتماعی و نقش آن در پیشگیری از آسیبهای اجتماعی، اظهار کرد: در این جلسه نخبگانی حضور دارند که میتوانند به زنده نگهداشتن امید در جامعه کمک کنند.
وی گفت: در حوزه جامعه شناسی منظور از تفکر پیشگیرانه، معرفت است که در این راستا میتوان آگاهیهای جامعه را نشانه گرفت و تفکر پیشگیرانه را تحقق بخشید.
رئیس مرکز پیشگیری از آسیبهای اجتماعی سازمان فرهنگی شهرداری اصفهان با تاکید بر اینکه در فقدان تفکر پیشگیرانه آسیبهای اجتماعی رخ میدهد، ادامه داد: در جامعه با خطا رفتن معرفت و آگاهی اجتماعی روبرو هستیم و اکثریت جامعه باور به آسیبزا بودن برخی مسائل اجتماعی ندارند.
اصلاح سیاستگذاری های اجتماعی با استقرار فرهنگ پیشگیرانه
در ادامه مسعود مهدویانفر، مدیر دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری اصفهان در این نشست اظهار کرد: باید تفکر پیشگیرانه را در عموم سیاست گذاری ها به ویژه حوزه فرهنگی و اجتماعی به صورت مستمر لحاظ کنیم که منظور از آن تاکید بر پیشگیری اولیه و همگانی است تا جامعه ما مولد آسیبهای اجتماعی نباشد.
وی اصلاح سیاست گذاریهای اجتماعی با تاکید بر استقرار فرهنگ پیشگیرانه را مهم دانست و گفت: پیشگیری در سه عرصه خانواده، مدرسه و جامعه باید رخ دهد؛ همچنین باید به دنبال پیشگیری منجر به تولید امید اجتماعی باشیم و انتشار اطلاعات بدون اغراق و بدون برانگیختن حس کنجکاوی باشد.
مدیر دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری اصفهان با تاکید بر زمان مناسب برای ارائه آموزشهای پیشگیرانه، توجه به اقتضائات ملی و مذهبی در آموزشها، اجتماع محور و مردم محور بودن آموزشها گفت: نخستین سندی که در کشور به موضوع پیشگیری توجه کرده برنامه ششم توسعه بوده است که در ادبیات سیاست گذاری ما پیشگیری به رسمیت شناخته شد هر چند با تأخیر چند دههای این توفیق حاصل شد.
وی با اشاره اینکه نشستهای نخبگانی باید منجر به تولید امید اجتماعی شود، افزود: گاهی بعضی نشستها نتیجه عکس دارد و فقط بر ضعفها و مشکلات تمرکز میشود.
مهدویان فر با اشاره به بهرهمندی از ظرفیت رسانهها گفت: افرادی که دارای نفوذ اجتماعی هستند باید امید آفرین صحبت کنند.
جامعه نخبگان راهکارهای عملیاتی ارائه کنند
سعید امامی، معاون اجتماعی و مشارکتهای مردمی سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان نیز در ادامه اظهار کرد: این نخستین جلسه از سلسله نشستهای تفکر پیشگیرانه بود و این جنس جلسات با موضوعات مختلف و با حضور نخبگان جامعه تا آخر سال با قوت ادامه پیدا میکند.
وی با تاکید بر اینکه در چنین نشستهایی به دنبال انداختن توپ در میدان یکدیگر نیستیم، افزود: به عنوان نماینده شهرداری اصفهان علاقمند هستم نقطه نظرات نخبگان را درباره مسائل اجتماعی بشنوم، البته به غیر از تبیین به تجویز و ارائه راه حل نیز باید بپردازیم.
امامی تصریح کرد: بدون تعارف، بدون کمک همدیگر نمیتوانیم و قادر به رفع مسائل نیستیم؛ بنابراین جامعه نخبگان باید راهکارهای عملیاتی ارائه دهند.
ضرورت ایجاد گذرگاههای فرهنگی در شهر
احسان خیام باشی، عضو دبیرخانه شهر اسلامی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان نیز اظهار کرد: با تمرکز بر جهاد تبیین باید به شبهات به موقع پاسخ داده شود، زیرا ریشه امید را اخبار نادرست میخشکاند.
وی بهبود فضای کالبدی شهرسازی و فضاهای شهری را به عنوان اینکه شهر موجود زنده و در تعامل با شهروندان است مهم دانست و افزود: در توسعه شهری باید به پدیدهها و آسیبهای اجتماعی توجه کرد؛ در این راستا باید فضاهای بی دفاع شهری که بستری برای جرم خیزی است شناسایی و احصا شده و هر سال برای اصلاح آنها تلاش کنیم.
عضو دبیرخانه شهر اسلامی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان توجه به پاتوقهای شهری و ایجاد گذرهای فرهنگی را در راستای ایجاد امید و سرزندگی مهم دانست و تصریح کرد: خانواده بنیادی، محله مقیاسی و مسجد محوری سه شاخص کلان شهرهای اسلامی ایرانی است که در توسعه شهرها مغفول مانده است.
برنامههای نیروی انتظامی برای امیدآفرینی در جامعه
سرهنگ جهانگیر کریمی، معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان اصفهان نیز در این نشست اظهار کرد: در پیشگیری اولیه باید بر روی اقداماتی که منجر به جلوگیری از یک رخداد میشود تمرکز کنیم، اما در پیشگیری ثانویه اقدامات به موقع برای رسیدگی به یک آسیب انجام میشود.
وی با تاکید بر اهداف و برنامههای مهم تا رسیدن به امید اجتماعی، افزود: کاهش و حذف نابرابریهای اقتصادی و خاتمه فقر، ایجاد امنیت و احساس آن در جامعه، توجه به اقشار مختلف جامعه، آموزش و ظرفیتهای بهداشتی رایگان برای کل جامعه و پایان نابرابری اجتماعی از مهمترین این برنامه هاست.
کریمی با بیان اینکه با افزایش مهارتها و قدرت ریسک و قدرت تخیل و هدفمندی میتوان امید اجتماعی را ارتقا داد تصریح کرد: نیروی انتظامی اجرای چهار برنامه را در راستای ایجاد امید اجتماعی آغاز کرده است که از جمله آن میتوان به فعالیت مراکز مشاوره و روانشناسی در کنار پلیس و مراکز مددکاری در کلانتریها، فعال شدن مراکز تحقیقاتی و مطالعاتی جرایم و حوزه مطالعات تطبیقی اشاره کرد.
حجتالاسلام و المسلمین مهدی فوقی، مدیرکل جدید سازمان تبلیغات اسلامی استان اصفهان نیز در این نشست اظهار کرد: باید نگاه تمدنی به موضوع امید داشته باشیم و درباره نبرد تمدنها در راستای کاهش امید در جامعه بحث کنیم.
وی با اشاره به اینکه تفکیکی که غرب با عنوان مذهبی و غیر مذهبی در کشور ما ایجاد کرد به کاهش امید در جامعه منجر شد، ادامه داد: نقش مذهب در ایجاد امید زیاد است و جامعه مذهبی باید خودش را سیال بداند و از تفکیک و مرز قائل شدن تحت عنوان مذهبی و غیر مذهبی در جامعه دوری کند.
فوقی با اشاره به برنامه قرآنی محور تاریخی چهارباغ و با تاکید بر اینکه در بیست و پنج روز گذشته افراد ثابت این برنامه کسانی بودند که جامعه مذهبی ما از آنها به عنوان غیر مذهبی یاد میکنند، یادآور شد: اگر از نگاه مذهبی به موضوعات نگاه میکنیم باید همه را یکسان ببینیم و از تفکیک مردم به خوب، بد، مذهبی و غیر مذهبی در جامعه دست برداریم.
رضا اسماعیلی، استاد دانشگاه نیز در این نشست اظهار کرد: امید اجتماعی جز سازههای مفهومی سنگین است که تلقی روشنی از این بحث وجود ندارد.
وی با تاکید بر اینکه امید از جنس انرژی اجتماعی است، گفت: ما خیلی از مسائل را خوب نمیشناسیم و برخلاف آنکه ادعای شناخت داریم، اما شناخت عمیق و سازمان یافته و ارگانیک نداریم.
اسماعیلی با تاکید بر اینکه شکافی بین جامعه و دولتها در ادوار مختلف به وجود آمده است که همچنان ادامه دارد، گفت: در راستای سلامت اجتماعی باید رابطه میان دولت و مردم و وضعیت اقتصادی را بازنگری کنیم البته در بحث تحقق امید اجتماعی نباید انتظار معجزه داشته باشیم چون مشکلات در مدت کوتاه حل شدنی نیست.
وی با اشاره به اینکه آسیبهای اجتماعی در استان در دهه ۹۰ منحنی صعودی داشته است، افزود: وقتی ساختار جامعه با اهداف جامعه متناسب نباشد، شکاف ایجاد میشود و شورش و اعتراضات اجتماعی شکل میگیرد و البته گروهی هم دچار خود فرورفتگی اجتماعی میشوند.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه به جای اینکه چه کنیم باید گفت چه کار نباید بکنیم، ادامه داد: کارهایی انجام میشود که اگر چه نیتی مثبت است، اما به جای آنکه امید را افزایش دهد موجب کاهش آن میشود.
حجت الاسلام والمسلمین قدرت الله خسرو شاهی، استاد حوزه و دانشگاه نیز اظهار کرد: پیشگیری از جرم آخرین تیر ترکش متولیان در حوزه سیاست جنایی است و وقتی روشهای کیفری مبتنی بر اصلاح و تربیت بزهکاران جواب نداد سیاست گذاران به سمت پیشگیری از جرم رفتند.
به گفته وی عامل مهم بزهکاری ناامیدی است که گاهی باعث تغییر نظم اجتماعی میشود و یکی از واکنشها وقتی امید اجتماعی از بین میرود شورش و اعتراضهای خیابانی است.
امید دادن صرفاً بر اساس کارکردها نیست
ناصر چاووشی، معاون اجتماعی سپاه صاحب الزمان (عج) استان اصفهان نیز در این نشست اظهار کرد: چهار عامل روندها، رویدادها، اقدامها و تصاویر ذهنی در بروز رفتار فردی و اجتماعی مؤثر است.
وی با تاکید بر اینکه ما نباید منکر بسیاری از آسیبهای اجتماعی در جامعه و زندگی مردم شویم زیرا واقعیتی انکارناپذیر است، ادامه داد: امید دادن صرفاً بر اساس کارکردها نیست بلکه با تصاویر ذهنی که برای نسل جوان درست میکنیم، میتوانیم امید آفرین باشیم.
ناصر چاووشی افزود: کارکرد و مأموریت ما در چنین جلساتی باید فارغ از آن مشکلات واقعی موجود در فضای اجتماعی به ساختن تصویر ذهنی مثبت در افراد که منجر به امید اجتماعی میشود، باشد که میتوان از تبلیغات شهری، تریبونها، سخنرانیها کمک گرفت.
امید اجتماعی امید کور نیست
زهرا امیری، استاد دانشگاه نیز در این نشست اظهار کرد: سختیهای بسیاری کشیدیم تا امید اجتماعی شکل گرفت و اکنون یکی از مهمترین مسائل در جامعه ما امید است که حس عمیقِ امن بودن دنیا را به ما میدهد.
وی با اشاره به اینکه امید تقسیم بندیهای مختلفی از جمله جمعی، سیاسی و روانشناختی دارد، گفت: امید اجتماعی با همه امیدها متفاوت است و یک کنش محسوب میشود که ارادی، هدفمند و آگاهانه است و برای دستیابی به آرزوی یک جامعه شکل میگیرد.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه امید اجتماعی امید کور نیست، ادامه داد: در این نوع امید ساخت جامعه بر عهده شهروندان است که آنها برای بهتر شدن تلاش میکنند.
امیری با بیان اینکه امید مهمترین استراتژی، امید اجتماعی است و این امید مصلحتگرا و به نفع جامعه است، یادآور شد: آسیب اجتماعی در مقابل امید اجتماعی قرار دارد و افراد برای تحقق امید اجتماعی کنار هم جمع میشوند و با گفتگو با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند و راهکار ارائه میدهند.
وی با بیان اینکه در حوزه امید اجتماعی سناریوی امیدوارانه و واقع بینانه وجود ندارد و شهروندان از آن جدا مانده اند گفت: گفتگو درباره آسیب اجتماعی شکل نگرفته است و در مصادیق آسیبهای اجتماعی هم بین مسئولان و مردم توافقی وجود ندارد.
نظر شما