به گزارش خبرنگار ایمنا، توجه به زیرساخت‌های شهری، اساس توسعه کلان‌شهرها در بخش‌های متفاوت را به همراه دارد و بدون فراهم‌آوری زیرساخت مناسب و کارآمد، هیچ یک از انواع توسعه شهری امکان‌پذیر نخواهد بود.
امروزه در آلودگی شهرهای بزرگ، حجم خودروها نقش زیادی دارد؛ پس ضروری است که مدیران شهری برای کاهش آلودگی هوا و ترافیک خودروهای تک‌سرنشین در خیابان‌های شهری به دنبال یک راه حل منطقی باشند؛ بنابراین توسعه حمل‌ونقل عمومی یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های زیرساختی، تأثیر بسیار بالایی در توسعه اقتصادی و پایدار شهری دارد.
در این بخش توسعه حمل‌ونقل عمومی و توجه ویژه به این مقوله مهم برای دستیابی به توسعه و مدیریت بهتر شهرها، باعث شده تا همواره پیشرفت و نحوه اداره سیستم‌های حمل‌ونقل شهری به یکی از دغدغه‌های اساسی مدیران کلان‌شهرها تبدیل شود؛ مدیریت شهری مشهد هم از این قاعده مستثنی نیست.
اهمیت پیگیری زیرساخت‌های حمل‌نقل عمومی
ایمان فرهمندی، رئیس‌کمیسیون عمران، حمل‌ونقل و ترافیک شورای اسلامی شهر مشهد در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به اینکه نرخ و بهای خدمات ناوگان تاکسیرانی در قالب لایحه به شورای اسلامی شهر ارسال می‌شود، می‌گوید: در کمیسیون تخصصی‌نرخ‌نامه پیشنهادی مورد بررسی کارشناسی قرار می‌گیرد و بر اساس تورم و افزایش قیمت لوازم یدکی، جمع‌بندی نهایی انجام می‌شود و نرخنامه تصویب و جهت اجرا ابلاغ خواهد شد.
وی ادامه می‌دهد: در سال جاری قیمت لوازم یدکی خودروها در چندین نوبت افزایش یافته است که اگر آن را لحاظ کنیم، افزایش نرخ کرایه چشم‌گیر می‌شود. در حوزه حمل‌ونقل درون‌شهری نیز شاهد بازار رقابتی هستیم. در حال حاضر مجموعه‌های رسمی و غیررسمی در حال فعالیت و ارائه خدمت هستند، قیمت مؤلفه اثرگذاری روی موضوع ارائه خدمت است و اگر نرخ‌ها را خیلی افزایش دهیم، امکان مسافرگیری از تاکسیرانان سلب می‌شود.
رئیس کمیسیون عمران، حمل‌ونقل و ترافیک شورای اسلامی شهر مشهد در خصوص آخرین وضعیت ابلاغ نرخ دریافتی کرایه سازمان تاکسیرانی مشهد، تصریح می‌کند: جنس فعالیت تاکسیرانی با قطار شهری و اتوبوسرانی متفاوت است؛ در تاکسیرانی، تاکسیران سرمایه‌گذاری کرده و ناوگان حمل‌ونقل عمومی را خریداری می‌کند و یارانه‌ای نیز از شهرداری و دولت دریافت نمی‌کند؛ پس نرخ دریافتی بابت خدمات توسط آن‌ها باید بر مبنای بهای تمام شده باشد.
وی تاکید می‌کند: نرخ کرایه باید به‌نحوی باشد که شیوه سفر شهروندان را مدیریت کرده و آن‌ها را به استفاده از حمل‌ونقل عمومی تشویق کند. به منظور اجرایی کردن چنین سیاست و رویکردی، بهای خدمات حمل‌ونقل عمومی باید تا حد ممکن کاهش یابد و برای خودروهای شخصی هزینه ایجاد کنیم. در سال ۱۴۰۱، ۳۵ درصد افزایش برای بهای خدمات تاکسیرانی در نظر گرفته‌ایم که هنوز تأیید و ابلاغ نشده است. در موضوع نرخ‌گذاری دو رویکرد داریم؛ اول اینکه سیستم خدمات‌دهی باید پایدار باشد و قابلیت استمرار داشته باشد و مردم توان پرداخت بهای آن را داشته باشند.
فرهمندی با بیان اینکه کیفیت ارائه خدمات در ناوگان تاکسیرانی را باید حفظ کنیم، اظهار می‌کند: این مهم مستلزم تضمین حداقل درآمد برای تاکسیرانان است، در این راستا طی سال گذشته برای اولین بار، دو مرتبه شاهد افزایش بهای خدمات تاکسیرانی بودیم و مورد تأیید قرار گرفت. به منظور تشویق مردم به استفاده از حمل‌ونقل عمومی باید سه اقدام زیرساختی انجام دهیم؛ اول اینکه باید به دنبال توسعه زیرساخت‌ها باشیم، دوم، آموزش، اطلاع‌رسانی و تبلیغات و فرهنگ‌سازی را هم‌زمان با ارتقای کیفیت دنبال کنیم و در نهایت، ضمانت اجرایی داشته باشیم و با اقدامات سلبی، مردم را به استفاده از حمل‌ونقل عمومی تشویق کنیم.
آخرین وضعیت خطوط قطار شهری مشهد
وی در خصوص فاز یک خط سه مترو مشهد، تاکید می‌کند: تکمیل این فاز نیازمند پنج هزار میلیارد تومان اعتبار است و امیدواریم حدفاصل میدان شهدا تا پایانه مسافربری امام‌رضا (ع) را در همین دوره به بهره‌برداری برسانیم. شهرداری در بودجه ۱۴۰۱، دو هزار میلیارد تومان اعتبار به این موضوع اختصاص داده و دولت نیز در سفر اخیر رئیس‌جمهور و اعضای هیئت دولت به مشهد، قول تأمین هزار میلیارد تومان اعتبار را داده است.
رئیس کمیسیون عمران، حمل‌ونقل و ترافیک شورای اسلامی شهر مشهد، ادامه می‌دهد: حمل‌ونقل به عنوان یک صنعت بر پایه اقتصاد حمل‌ونقل برپا شده است، اگر در این صنعت موضوع اقتصاد مورد توجه قرار نگیرد و هزینه‌ها تأمین نشود، خدمات حوزه حمل‌ونقل به عنوان یک خدمت اضطراری برای مردم قابلیت استمرار ندارد. نرخ‌گذاری بهای خدمات باید به نحوی انجام شود که از یک سو، تأمین‌کننده هزینه‌ها باشد و از سوی دیگر، امکان بهره‌برداری از آن برای عموم مردم مهیا باشد. اگر به دنبال ارائه خدمات پایدار هستیم، بهای پرداختی باید واقعی باشد، اما در چنین شرایطی استفاده‌کننده از خدمات احتمال دارد که توان پرداخت نداشته باشد، در چنین شرایطی یارانه‌های دولتی و عمومی به کمک می‌آید.
وی با اشاره به آخرین وضعیت خطوط قطار شهری مشهد، اظهار می‌کند: خط دو قطار شهری مشهد کاملاً به بهره‌برداری رسیده و تنها یک ایستگاه شهدای سلامت باقی مانده است؛ عملیات حفاری خط سه نیز که با ۴۰ کیلومتر طول، طولانی‌ترین خط قطار شهری مشهد محسوب می‌شود، در دو جبهه در حال اجرا است که در یک سمت به بلوار شهید اصلانی (صبا) رسیده و دستگاه حفار به زودی خارج می‌شود و در جبهه شمالی نیز تا انتهای امامت پروژه پیشروی داشته است.
فرهمندی با بیان اینکه اجرای حفاری با استفاده از تکنولوژی متفاوت در خط سه بوده است، می‌گوید: دستگاه حفار پس از تکمیل جبهه جنوبی‌خط دو، به جبهه شمالی انتقال می‌یابد که موجب تسریع در کار شود. هر کیلومتر حفاری بالغ بر ۵۰۰ میلیارد تومان برای مدیریت شهری هزینه دارد، باید توجه داشت که تکمیل و راه‌اندازی هر خط مترو، امروز بالغ بر ۱,۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد. تنها محدودیت مدیریت شهری در موضوع توسعه خطوط ریلی، محدودیت مالی و تأمین منابع است، اگر این محدودیت برطرف شود، حفاری تمام خطوط مترو مشهد را تا پایان این دوره به اتمام خواهیم رساند.
بهای تمام‌شده هر سفر با ناوگان اتوبوسرانی
وی در خصوص بهای تمام شده هر سفر با ناوگان اتوبوسرانی، تاکید می‌کند: بهای هر سفر در سال ۹۸، ۴,۱۰۰ تومان بوده است و این عدد در سال جاری به حدود هشت هزار تومان افزایش می‌یابد، شهروندان مشهدی در شرایطی برای هر سفر با اتوبوس ۷,۵۰۰ تومان پرداخت می‌کنند که سال گذشته هزینه سفر ۶,۵۰۰ تومان بوده است؛ تنها ۱۲ درصد از بهای تمام شده از سوی عموم شهروندان پرداخت شده و کمک‌های دولتی نیز وجود نداشته است.
رئیس‌کمیسیون عمران، حمل‌ونقل و ترافیک شورای اسلامی شهر مشهد می‌افزاید: براساس توافق‌نامه‌ای که سال‌ها قبل تنظیم شده، بهای پرداختی برای استفاده از خدمات حمل‌ونقل عمومی به سه بخش شامل دولت، شهرداری و مردم تقسیم شده است. بخش زیادی از سهم دولت تاکنون محقق نشده و امکان افزایش بهای خدمات مطابق با نرخ تورم و دریافت یک سوم بهای تمام شده برای مردم نیز فراهم نیست، بنابراین سهم پرداختی شهرداری به شدت افزایش یافته است.
وی تصریح می‌کند: در سال گذشته شهرداری مشهد ۱,۵۰۰ میلیارد تومان یارانه به قطار شهری و اتوبوسرانی پرداخت کرده و این در شرایطی است که پرداختی دولت تنها ۱۳ میلیارد تومان بوده است؛ بهای پرداختی از سوی مردم با استفاده از من‌کارت و پرداخت نقدی نیز ۱۵۵ میلیارد تومان برآورد شده است. اگر شهرداری به حوزه اتوبوسرانی یارانه پرداخت نکند، سهم هر شهروند به ۶,۵۰۰ تومان افزایش می‌یابد؛ در صورتی که هزینه‌های ساخت سیستم ریلی و خرید ناوگان حمل‌ونقل عمومی را حساب کنیم، این عدد به ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان خواهد رسید.
لزوم یکپارچه‌سازی سیستم حمل‌ونقل عمومی شهرها
امین همدانی کارشناس ارشد حمل‌ونقل شهری و عضو هیئت علمی دانشگاه شیخ بهایی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به اینکه حمل‌ونقل به دو دسته عمومی و خصوصی تقسیم‌بندی می‌شود، می‌گوید: برنامه‌ریزان شهری، روی بخش حمل‌ونقل عمومی برنامه‌ریزی می‌کنند. سیستم حمل‌ونقل عمومی شهر باید یکپارچه شود، به این صورت که اگر در یک خیابان ایستگاه مترو وجود دارد، باید گونه‌های دیگر حمل‌ونقل از جمله ایستگاه تاکسی، دوچرخه، اتوبوس و یا مسیر مناسب برای پیاده‌روی ایجاد شود.
وی ادامه می‌دهد: حمل‌ونقل عمومی همه مدل‌های حمل‌ونقلی اعم از اتوبوس، مترو، تاکسی، دوچرخه و تراموا را شامل می‌شود. در حال حاضر بر اساس زیرساخت‌های موجود، مهم‌ترین اقدام، یکپارچگی سیستم حمل‌ونقل عمومی است. اگر در یک خیابان ایستگاه مترو وجود دارد، باید گونه‌های دیگر حمل‌ونقل از جمله ایستگاه تاکسی، دوچرخه، اتوبوس و یا مسیر مناسب برای پیاده روی ایجاد شود.
این دکترای حمل‌ونقل شهری تصریح می‌کند: برای کاهش آلودگی هوا، علاوه بر تأمین سوخت استاندارد باید فرهنگ استفاده از حمل‌ونقل عمومی را در شهر ارتقا دهیم. این حق همه شهروندان اعم از کودک تا سالمند و معلول است که بتوانند به راحتی از حمل‌ونقل عمومی ارزان‌قیمت استفاده کنند. در ناوگان حمل‌ونقل عمومی باید از سوخت استاندارد استفاده شود تا آلودگی هوا به حداقل ممکن برسد، امروزه در دنیا برای کاهش مشکلات زیست محیطی به سمت استفاده از اتوبوس‌های برقی حرکت کرده‌اند.
وی در خصوص لزوم فرهنگ سازی برای استفاده از حمل‌ونقل عمومی، اظهار می‌کند: هر قدر روی هوشمندسازی سیستم حمل‌ونقل کار کنیم، به‌طورقطع می‌توانیم فرهنگ استفاده از حمل‌ونقل عمومی را در شهر افزایش دهیم. اکنون زیرساخت‌های حمل‌ونقل در بسیاری از بخش‌ها فراهم است، اما به دلیل نبود مدیریت و شفافیت در این سیستم با معضل روبه‌رو هستیم؛ بنابراین باید مدیریت زیرساخت‌ها بهینه شود. استفاده از نرم افزارهای هوشمند در سیستم حمل‌و نقل عمومی‌ضروری است، مسافران باید بتوانند به اطلاعات حرکت ناوگان، مدت زمان حرکت و نوع وسیله حمل‌ونقل دسترسی داشته باشند که این مهم نیازمند استفاده از نرم افزارهای هوشمند است.
نظر شما