به گزارش خبرنگار ایمنا، بیشتر از دو سال از شیوع کرونا می‌گذرد و در این مدت صنایع مختلف متحمل آسیب‌های شدیدی شدند اما ظاهراً برخی از این صنایع مانند گردشگری، شرایط سخت‌تری را پشت سر گذاشت. هرچند روند بی‌رونقی گردشگری پیش از ورود کرونا، با افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی ایران آغاز شده بود و بسیاری از سرمایه‌گذاران و گردشگران خارجی به دلیل بی‌ثباتی و بلاتکلیفی قیمت بلیت هواپیماها، هتل‌ها و خدمات گردشگری از ایران رانده شده بودند. به علاوه پس از آن در دی ماه ۹۸ هم با افزایش قیمت و سهمیه‌بندی بنزین دوباره گردشگری با چالشی دیگر روبه‌رو شد و به تدریج با گرانی دیگر کالاها و خدمات، سفر از اولویت‌های بسیاری از خانواده‌ها کنار گذاشته شد. سپس با ورود کرونا بسیاری از معادلات مسئولان برای رونق گردشگری برهم خورد. به‌طوری‌که برنامه تخفیف ۵۰ درصدی هتل‌های ایرانی که قرار بود در ایام سال نو چینی برای گردشگران این کشور اجرا شود با آمدن ویروس کرونا بر هم ریخت و این امیدواری که هتل‌ها با پر شدن حتی ۵۰ درصد از ظرفیتشان از گردشگران چینی بتوانند از ورشکستگی نجات یابند و به تعبیر مسئولان گردشگری، صنعت هتلداری کشور دگرگون شود، با شکست مواجه شد. این شرایط نامناسب تا پایان اسفند ماه ۱۴۰۰ ادامه‌دار بود که با بهبود شرایط کرونا و حاکم شدن وضعیت آبی و زرد در بسیاری از مناطق، محدودیت‌های سفر لغو و مسافرت‌ها تا حدودی احیا شد.
آسیب گردشگری از کرونا
با ورود کرونا به ایران، در سال ۹۸ موج کنسلی تورهای داخلی شهرهای شلوغ و پرمسافر مانند مشهد، اصفهان و شیراز به دلیل نگرانی مسافران از ازدحام جمعیت و ابتلاء به کرونا نیز به راه افتاد. حتی متولیان تورهای طبیعت‌گردی یک یا دو روزه نیز اقدام به لغو برنامه‌های خود می‌کردند که در پی این کنسلی‌ها، ضرر هنگفتی هم به مشاغل مرتبط با گردشگری وارد می‌آمد.
آمار نشانگر این موضوع است که شیوع بیماری کرونا در کشور خسارت‌های زیادی را به کسب‌وکارهای حوزه گردشگری، صنایع‌دستی و میراث فرهنگی وارد کرده است. به‌طوری‌که جمع کل خسارت ناشی از کرونا در حوزه گردشگری و صنایع‌دستی، ۱۱۸ هزار و ۲۹۸ میلیارد ریال برآورد شده است.
موضوع قابل‌تأمل آن است که هم‌زمانی شیوع کرونا با آغاز تعطیلات نوروزی سال ۹۸ در ایران، آسیب‌های وارد شده به صنعت گردشگری را چند برابر کرد. زیرا در بازه زمانی پنج سال قبل از آن، که از ابتدای اسفندماه تا پایان فروردین‌ماه شروع می‌شد، حدود یک میلیون گردشگر ایرانی به مسافرت خارجی رفته و حدود ۸۵۰ هزار گردشگر خارجی در این مدت به کشور وارد می‌شدند. همچنین در این مدت حدود ۲۰ میلیون نفر سفر داخلی با ۷۵ میلیون شب اقامت داشتند. ایران در سال ۱۳۹۸ تا قبل از ورود کرونا میزبان حدود هشت میلیون گردشگر خارجی بود که به همین دلیل در این سال از نظر میزان رشد در جذب گردشگر خارجی در میان سه کشور اول جهان قرار گرفته بود.
اما با همه این‌ها با شیوع کرونا، کسب‌وکارهای حوزه گردشگری (داخلی، ورودی و خروجی) عملاً تعطیل شد و به عبارتی چرخ این صنعت اشتغال‌زا نیز متوقف گشت و واحدها و فعالیت‌های فراوانی در زنجیره وابسته به آن (ازجمله اقامت، حمل‌ونقل، غذا و خوراک، مجتمع‌های تفریحی و سرگرمی و سایر واسطه‌های بالادستی و پایین‌دستی، مراکز بوم‌گردی و اقامتی) آسیب دیدند که در این میان، بیشترین برآورد خسارت مربوط به خراسان رضوی با ۱۸۴ هزار و ۵۵۰ میلیارد ریال است و کمترین برآورد خسارت هم به استان خوزستان با ۲۴۲ میلیارد ریال تعلق گرفت.
واضح است که شیوع ویروس کرونا در ایران، نسبت به دیگر کشورها تأثیر بسیاری بر همه بخش‌های اقتصاد داخلی گذاشت. زیرا کشور به غیر از مشکلات ناشی از کرونا، درگیر موانع و محدودیت تحریم‌های بین‌المللی هم بوده و از این طریق زیان فراوانی را متحمل شده بود که ویروس کرونا هم مزید بر این شرایط ناخوش شد.
کرونا صنعت گردشگری را زمین‌گیر کرد
رضا احمدی، مدیر یکی از آژانس‌های فعال صنعت گردشگری در رابطه با شرایط صنعت گردشگری در دو سال اوج کرونا به ایمنا می‌گوید: با ورود ویروس کرونا، صنعت گردشگری از سال ۹۸ با سقوط قابل‌توجهی روبرو شد و تقریباً تا اواخر سال گذشته هم ادامه داشت.
وی تصریح می‌کند: البته این صنعت قبل از کرونا هم به دلایلی مانند تحریم‌ها و محدودیت‌های ورود مسافران خارجی، به‌علاوه شرایط نامطلوب اقتصادی مردم ایران با افت‌وخیزهایی مواجه بود اما گویا منتظر بهانه‌ای بود که کرونا آن را فراهم کرد و شدت رکود گردشگری را بالا برد.
این فعال خاطرنشان می‌کند: بسته شدن مرزهای زمینی و هوایی همسایگان ایران، لغو پروازهای ایرلاین‌های خارجی و کنسلی انواع تورهای مسافرتی زیارتی، طبیعت‌گردی و خارجی و حتی لغو برنامه‌های فرهنگی و مذهبی در این دوران به دلیل ترس از کرونا و رعایت پروتکل‌های بهداشتی باعث شد که فعالیت‌های مرتبط با گردشگری ضرر هنگفتی را تجربه کنند. این فعالیت‌ها شامل آژانس‌ها، هتلداران و مهمان‌پذیران، کارشناسان گردشگری، رستوران‌ها و… می‌شود که همگی زیان قابل‌توجهی را متقبل شدند و البته راهکاری هم به‌غیراز توقف و یا محدود کردن فعالیت‌ها نبود.
احمدی اظهار می‌کند: برای از بین رفتن کرونا در آن شرایط، راهکاری جز صبوری و انتظار وجود نداشت و آگاه بودیم که فقط با گذر زمان و رفع ویروس می‌توان دوباره، حرفی برای گفتن داشته باشیم. این ویروس نه‌تنها صنعت گردشگری ایران، بلکه همه نقاط جهان را درگیر خود نمود. زیرا گردشگران زیادی در سطح دنیا سفر خود را لغو کرده و یا به تعویق انداختند. به‌ویژه کشورهای آسیایی که معمولاً از کشور چین مسافران زیادی داشته اما کرونا مانع ورود مسافران شد.
این فعال تصریح می‌کند: در حالی شرایط رکود بر صنعت گردشگری غلبه کرد که مسئولان و فعالان این حوزه درصدد فراهم‌سازی زیرساخت‌های مناسب برای توسعه آن بودند. نکته دیگر آن است که در همان زمان پیش‌بینی می‌شد نهایتاً کرونا تا شش ماه دوام یابد اما دو سال گذشته است و هنوز با سویه‌های جدید روبه‌رو می‌شویم. حتی امسال که شرایط گردشگری نسبت به دو سال قبل بهتر شده است باز هم این نگرانی وجود دارد که پس از اتمام تعطیلات چه شرایطی از لحاظ سلامتی برای گردشگران ایجاد شود و قطعاً با شیوع دوباره، محدودیت‌هایی شکل می‌گیرد که آسیب آن بر گردشگری وارد خواهد آمد.
گفتنی است که باوجود پیش‌بینی‌ها نسبت به پیامدهای اقتصادی ویروس کرونا بر صنعت گردشگری، عده‌ای در آغاز ورود کرونا با خوش‌بینی نسبت به حذف این ویروس به راین باور بودند که کرونا ویروسی است که مردم آن را فراموش خواهند کرد و خواه‌ناخواه با آن کنار می‌آیند و حالا هم شرایط موجود تحقق چنین پیش‌بینی را نشان می‌دهد.
این‌گونه که «جک ازون» مدیر یک آژانس گردشگری بزرگ دراین‌باره گفته بود: «اگر ویروس سارس بد بود، حتماً کرونا بدتر است. اما ابولا را یادتان هست؟ این ویروس هنوز در آفریقا وجود دارد و تورهای سافاری هم رزرو می‌شوند. ویروس چیکونگونیا را یادتان هست؟ حالا وارد چرخه جدیدی شده است. مردم فراموش خواهند کرد؛ شبیه به تمام چیزهای دیگر. و همه‌چیز مثل سابق خواهد شد.»
نظر شما