به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، دانشمندان ناسا پس از بررسی دادههای فضاپیمای بازنشسته کپلر در سال ۲۰۲۰ خبر از کشف احتمالی یک زمین جدید دادند و آن را «کپلر 1649C» نامیدند. این سیاره که در رصدهای اولیه کپلر نادیده گرفته شده بود، یک سیاره فراخورشیدی ابرزمینی و تنها ۱.۰۶ برابر بزرگتر از زمین است و دمایی احتمالاً مشابه با آن دارد و به دور ستارهای از نوع M (رایجترین نوع ستارهها) میچرخد. دسته ستارگان نوع M شامل انواع کوتولههای سرخ و تعدادی ستاره غولپیکر و ابرغول است. کپلر 1649C معادل ۷۵ درصد از مقدار نور دریافتی زمین از خورشید را از ستارهاش دریافت میکند، ۳۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد، چرخش آن به دور ستارهاش ۱۹.۵ روز کامل زمینی طول میکشد و دادهها حاکی است که همزاد زمین و احتمالاً قابل حیات باشد.
دانشمندان ناسا، کپلر 1649C را دنیایی دوردست، جذاب و زمین دوم، قرار گرفته در میان ستارگان دور و دارای شباهتهای مهم با سیاره زمین نامیدند که در انتظار کشف است. کپلر از میان چهار هزار سیاره فراخورشیدی کشفشده، بیشترین نزدیکی را به لحاظ دما و اندازه با زمین دارد و فاصله مداری آن با ستارهاش مناسب برای مایع باقی ماندن آب است.
تلسکوپ فضایی کپلر و کشف کپلر 1649C
تلسکوپ فضایی کپلر، کمتر از یک دهه پیش و بهمنظور کشف سیارات فراخورشیدی شبیه به زمین، با برنامهریزی برای مأموریتی چهارساله به فضا پرتاب شد. مأموریت آن بهطور خاص بهمنظور بررسی کهکشان راه شیری برای کشف صدها سیاره به اندازه زمین و کوچکتر از آن طراحی شد که دارای منطقه قابل سکونت یا نزدیک به آن باشند. کپلر مأموریت داشت کسری از صدها میلیارد ستاره در کهکشان را شناسایی کند که ممکن است چنین سیارههایی را در خود داشته باشند.
تلسکوپ فضایی کپلر، پس از کشف بیش از دو هزار و ۶۰۰ سیاره فراخورشیدی که به دور ستارگان خود در حال گردش بودند، پس از ۹ سال فعالیت، سال ۲۰۱۸ با پایان سوخت خود بازنشسته و پس از آن با ماهواره تس (TESS) جایگزین شد که هدفی مشابه را دنبال میکند. کپلر تا دو سال پس از بازنشستگی به مأموریت خود ادامه داد و دانشمندان ناسا با بررسی دقیق دادههای قدیمی آن، موفق به کشف سیارهای فراخورشیدی شدند که از نظر اندازه و دما نزدیکترین گزینه به زمین محسوب میشود. همچنین در فاصلهای از ستارهاش در حال چرخش است که به آن منطقهای قابل سکونت میدهد؛ یعنی محدوده مداری که باعث میشود آب در سطح سیاره بهصورت مایع باقی بماند. این سیاره که کمی بزرگتر از زمین است، کپلر 1649C نامگذاری شد و بشر را به یافتن منطقهای قابل سکونت با احتمال برخورداری از حیات فرازمینی نزدیکتر کرد.
کپلر 1649C، یک دنیای کاملاً جدید در میان ستارهها
کپلر 1649C، برخلاف زمین به دور یک ستاره کوتوله سرخ میچرخد. کوتولههای سرخ پرجمعیتترین ستارههای کهکشان و در عین حال کوچکترین و خنکترین نوع ستارگان با جرمی حدود هشت تا شش برابر خورشید هستند که با شعلهور شدن ستارهها و افزایش ناگهانی انرژی مغناطیسی ستاره شناخته شدهاند که میتواند زندگی در سیاره فراخورشیدی را کمی چالشبرانگیز کند.
دانشمندان و متخصصان ناسا هنوز درباره جو کپلر 1649C که بر دمای سیاره و پتانسیل میزبانی آن از زندگی انسان تأثیرگذار است، مطمئن نیستند. از سوی دیگر یک سال در این سیاره فراخورشیدی معادل ۱۹.۵ روز است که باعث میشود سرعت چرخش آن به دور ستاره میزبان، هنوز یک معما باشد. باید توجه داشت که کپلر 1649C دور ستارهای میچرخد که تنها ۲۰ درصد از جرم و ۰.۵ درصد از روشنایی خورشید را دارد و چنین ویژگیهایی، این سیاره را در منطقهای کاملاً خارج از منطقه قابل سکونت فرابنفش قرار میدهد؛ حال آنکه حیات نیازمند وجود همزمان هر دو، آب مایع و منطقهای در اشعه فرابنفش است.
برخی از دانشمندان ناسا گفتهاند که کپلر 1649C محیطی بسیار متفاوت از زمین دارد که شامل دورههای طولانیمدت تابش اشعه فرابنفش و قفل شدنهای جزر و مدی است. بدین معنا که در طول چرخش، یک نیمکره آن همیشه رو به ستاره مرکزی و دیگری دور از آن است. بدینترتیب یک بخش از سیاره همیشه سرد و بخش دیگر همیشه گرم است. آبهای سطحی آن نیز در نیمکره سرد و بهصورت یخ قرار دارد. این دانشمندان باور دارند که درخشندگی ستارگان این سیاره بسیار متغیر و زندگی در آن در معرض تغییرات دمایی غیرقابل تحمل است.
از سوی دیگر دریافت معادل ۷۵ درصدی نور بدین معنا است که میانگین دمای سطح کپلر 1649C بدون عوامل بهدام انداختن گرما (گازهای گلخانهای) منفی ۳۹ درجه سانتیگراد خواهد بود که معادل این میزان برای زمین منفی ۱۸ درجه است. تفاوت ۲۱ درجه سانتیگراد به این معنا است که سیاره کشفشده به جوی پر از دیاکسیدکربن یا متان، بسیار بیشتر از زمین نیاز دارد. این گازهای گلخانهای مورد نیاز، حیات میکروبی را نابود نمیکند؛ اما برای زندگی جانداران زمینی با متابولیسم بالا (از جمله انسان) مشکلساز است. با اینوجود نشانههایی از قابل سکونت بودن کپلر 1649C وجود دارد.
در منظومه ستارهای این سیاره، سیاره سنگی دیگری نیز وجود دارد که ستاره خود را در مدت زمانی نصف کپلر 1649C دور میزند. این دو سیاره که با هم شرایطی شبیه به زمین و زهره را در منظومه شمسی دارند از نسبت دوره مداری تقریباً کامل و پایداری پیروی میکنند؛ بنابراین به ازای هر چهار بار گردش سیاره بیرونی در منظومه به دور ستاره میزبان، سیاره درونی تقریباً ۹ بار به دور آن میچرخد. ناسا این نسبت پایدار را نشانهای از پایداری سیستم و احتمالاً دوام طولانیمدت آن میداند.
هرچند هنوز هم قابل سکونت بودن یا نبودن کپلر 1649C مورد بحث و بررسی قرار دارد، این کشف نه تنها سیاره فراخورشیدی دیگری را به فهرست سیارههای بالقوه قابل سکونت موجود اضافه کرده، بلکه شواهد جدیدی ارائه داده است که ستارههای کوتوله سرخ نیز میتوانند میزبان سیارههای قابل سکونت باشند. امید آن میرود که با توجه به پیشرفت سال به سال توانایی جامعه علمی برای کشف سیارههای بالقوه قابل سکونت در کیهان، ماهواره جایگزین کپلر برای بررسی سیارات فراخورشیدی (تس) همچنان به اکتشافات شگفتانگیز ادامه دهد و گزینههای بیشتری را برای لیست مذکور فراهم آورد.
نظر شما