به گزارش خبرنگار ایمنا، محمدرضا محبوب‌فر با بیان اینکه پوسته زمین از لایه‌های رسوبی متراکم و غیرمتراکم تشکیل می‌شود، اظهار کرد: زیر این لایه‌ها از نظر تکتونیکی سطوح شیب‌داری وجود دارد و اگر این سطوح شیب‌دار به هر دلیلی ناپایدار شود، لایه‌های رسوبی زیر سطوح شیب‌دار به حرکت درمی‌آید و رانش زمین اتفاق می‌افتد.
دخالت‌های انسانی موجب تغییر زمین‌شناختی و ایجاد لغزش
وی منشأ رخداد رانش زمین را عوامل طبیعی و انسانی دانست و افزود: عوامل دخیل در این رخداد شامل باران‌های سیل‌آسا و زلزله است؛ اما دخالت‌های انسانی منجربه رانش می‌شود که باعث تغییر زمین‌شناختی منطقه و ایجاد لغزش زمین خواهد شد.
عضو انجمن آمایش سرزمینی ادامه داد: دخالت‌های انسانی پررنگ‌تر از عوامل طبیعی است و درحال‌حاضر سه استان گیلان، مازندران و گلستان رتبه اول کشور را در رانش زمین دارند و پس از این استان‌ها، استان لرستان و خوزستان قرار دارند که بیشتر از سایر استان‌های کشور در معرض رانش زمین هستند.
وی علت رانش زمین در کشور را دخالت‌های بیش از حد انسانی در مناطق کوهپایه‌ای، جلگه‌ای، آبرفتی و هر منطقه شیب‌داری دانست که جنس خاک دامنه‌های آن‌ها از نظر زمین‌شناسی مستعد رانش و لغزش زمین هستند و تصریح کرد: دخالت انسانی بیشتر نظیر تغییر کاربری اراضی، تخریب جنگل‌ها، ساخت و سازهای غیراصولی و احداث سدها در نقاط مختلف این سه استان و اقدامات افراطی راه‌سازی و جاده‌سازی است.
هشدار برای رانش زمین شمال کشور در سال ۱۳۹۶
محبوب‌فر با بیان اینکه بی‌توجهی به طبیعت و رهاسازی آن و فعالیت‌های بی‌حد و حصر انسانی منجر شده است که استان مازندران در تهدید رانش زمین قرار گیرد، خاطرنشان کرد: رانش زمین، رخدادی است که از سال ۱۳۹۶ نسبت به وقوع آن در شمال کشور هشدار داده شد و در سال ۱۳۹۸ اعلام شده بود بیش از ۴۰۰ نقطه استان مازندران دچار پدیده رانش هستند. رتبه این رانش از خفیف تا شدید برآورد شد اما به این هشدارها توجهی نشد.
وی اضافه کرد: همه اتفاقاتی که در جاده چالوس تحت عنوان رانش زمین رخ می‌دهد، به احداث سد سیاه‌بیشه باز می‌گردد که در کنار رودخانه چالوس، احداث شده است و براساس اطلاعات دریافتی، احداث این سد منجر به تقلیل آب‌های زیرزمینی در منطقه شده و ساختار ژئوتکنیک و زمین‌شناسی منطقه را دگرگون کرده است.
این محقق حوزه بحران‌ها و مخاطرات محیطی با بیان اینکه سد سیاه بیشه در واقع دو سد است، اظهار کرد: زمانی که جاده چالوس از یک طرف در مجاورت این دو سد قرار گرفته است، نیروگاه‌های متعدد برقابی در کنار این دو سد ساخته می‌شود و در طول روز نزدیک به حدود ۴۰ هزار خودرو از این جاده عبور می‌کنند، باید حق داد که این جاده آستانه حد تحمل زمین‌شناسی خود را از بدهد و دچار رانش بی‌سابقه‌ای شود که منجر به مسدود کردن آن شود.
رانش در امتداد فرونشست زمین در نقاط بیابانی
وی رانش زمین در استان‌های شمالی به ویژه مازندران را در امتداد فرونشست زمین در نقاط بیابانی دانست و افزود: با وجود فرونشست در بخش‌های بیابانی، کم‌آب و کم‌بارش ایران، در بخش‌های شمالی کشور با پدیده رانش زمین روبه‌رو خواهیم شد که فعالیت‌های انسانی این پدیده را تشدید کرده و زمانی که با عوامل طبیعی مانند تغییر اقلیم و باران‌های سیل‌آسا همراه می‌شود، چنین مشکلاتی به‌وجود می‌آید.
محبوب‌فر اضافه کرد: اعتقاد داریم مشکل ایجاد شده در شمال کشور، یک شبه پدید نیامده و بارها هشدار نسبت به ایجاد رانش زمین در ۴۰۰ نقطه استان مازندران داده شده است؛ اما به جای اینکه طبیعت منطقه احیا شود، به آن دست‌درازی شده و به شرایط برداشت‌های بی‌رویه آب، سدسازی‌ها و حجم ترافیک سنگینی که بر جاده چالوس بارگذاری می‌شود، اضافه شده است.
وی خاطرنشان کرد: تعطیلات نوروزی در پیش، قطعاً می‌تواند برای کشور مشکل‌ساز شود و لازم است این جاده بسته باشد یا از جاده‌های جایگزین استفاده شود؛ چراکه امکان ایجاد فروچاله‌ها و گسترده شدن ترک‌ها در جاده وجود دارد و ممکن است به تلفات انسانی بینجامد.
بحرانی بودن وضعیت تهران، اصفهان و خوزستان در تابستان و پاییز سال ۱۴۰۱
عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران تصریح کرد: در این بین وضعیت تهران از نظر فرونشست زمین به مراتب بدتر است. حجم مخازن سدهای تهران نسبت به سال‌های گذشته کمتر شده و با وجود بارندگی‌های رخ داده از سویی شاهد بارندگی‌های سیل آسا هستیم و از سوی دیگر با بحران‌های بی‌آبی و کم‌آبی مواجه هستیم. این امر نشان می‌دهد فعالیت‌های انسانی از حد و مرز خارج شده و طبیعت را دچار مشکلات اساسی کرده است؛ به طوری که هرچه شاهد بارندگی‌ها و سیلاب‌های بیشتری باشیم، مشکل کم‌آبی و بی‌آبی نه تنها مرتفع نمی‌شود، بلکه تشدید نیز می‌شود.
وی با بیان اینکه بررسی‌ها نشان می‌دهد وضعیت استان‌های تهران، اصفهان و خوزستان در تابستان و پاییز سال ۱۴۰۱، بحرانی‌تر از تابستان سال ۱۴۰۰ خواهد بود، خاطرنشان کرد: وضعیت به گونه‌ای است که از ورشکستگی آبی به نابودی سکونت‌گاه‌ها و اکوسیستم رسیده‌ایم و کوبیده شدن بر طبل توسعه در این سال‌ها با شرایط پیش آمده، درواقع توسعه‌ای خیالی و معکوس بوده است.
مسدودیت جاده چالوس
به گزارش ایمنا، مرکز مدیریت راه‌های کشور از انسداد محور کرج_چالوس، محدوده سیاه‌بیشه واقع در استان مازندران از بعداز ظهر بیست‌ویکم اسفند تا اطلاع ثانوی به علت رانش زمین و ریزش سنگ خبر داد.
این شکاف در ضلع غربی معبر به طول حدود ۱۰۰ متر و به صورت عمیق ایجاد شده و اختلاف سطح در محور به وجود آمده است که درحال‌حاضر به ارتفاع ۲۰ سانتی‌متر می‌رسد؛ به گونه‌ای که لاین شمال به جنوب کاملاً مسدود شده است.
نظر شما