به گزارش خبرنگار ایمنا، درحالی وارد سال ۱۴۰۱ می‌شویم که مردم ایران در استان‌های مختلف درصدد آمادگی برای استقبال از مسافران نوروزی هستند. کشوری که با ۲۲ اثر ثبت شده تاریخی رتبه ۱۱ و به لحاظ ثبت ۱۳ اثر در فهرست آثار ناملموس در رتبه هفتم کشورهای جهان و در صنایع‌دستی به لحاظ ثبت هفت مرکز ملی صنایع‌دستی و هفت شهر جهانی صنایع‌دستی در رتبه اول جهان قرار دارد و چنین امتیازاتی قطعاً حکایت از پتانسیل‌های قوی گردشگری در این استان دارد.
این در حالی است که آمارها مشخص می‌کند متوسط دریافتی ایران به ازای هر گردشگر ۶۶۵.۱ دلار است؛ درصورتی‌که میانگین درآمد حاصل از هر نفر گردشگر خارجی براساس برآوردهای سازمان جهانی گردشگری برای منطقه جنوب آسیا که ایران نیز جزو آن قرار می‌گیرد، ۱۳۴۰ دلار است. اما گزارش‌ها و آمار موجود، خبر از درآمدی بسیار پایین‌تر از برآورد سازمان جهانی گردشگری برای ایران می‌دهد.
درحال‌حاضر صنعت گردشگری کشور با ارزش افزوده حدود ۱۰.۱ میلیارد دلاری، سهم ۲.۵ درصدی از کل تولید ناخالص داخلی را تشکیل داده و با ۴۷۶ هزار شغل، سهم ۱.۹ درصدی از کل اشتغال را به خود اختصاص می‌دهد. از طرفی قابلیت‌های ویژه‌ای برای رشد این صنعت در هرکدام از استان‌های کشور به‌ویژه مناطق تاریخی و قابل‌توجهی مانند اصفهان، شیراز و تبریز وجود دارد.
پرسش آن است که سهم شهر توریستی و تاریخی مثل اصفهان در درآمدزایی و اشتغال‌زایی از مسیر صنعت گردشگری چه میزان است و بحث مهم‌تر آنکه امسال پس از گذشت دو سال از شرایط دشوار کرونایی که مانع جذب گردشگر می‌شد، چه تمهیدات و خدماتی برای بهبود ورود گردشگر به این استان اندیشیده شده است؟
آسیب کرونا به صنعت گردشگری
وجود شرایط تحریمی سال‌های اخیر و بی‌تمایلی گردشگران خارجی برای ورود به ایران با شیوع ویروس کرونا و اعمال محدودیت‌های سفر در دنیا، شرایطی را برای صنعت گردشگری ایران پدید آورد که به‌نوعی از آن تحت عنوان سقوط این صنعت نام برده می‌شد؛ به طوری که آژانس‌ها، هتلداران و کلیه مشاغل مرتبط با این صنعت در این برهه با چالش‌های فراوانی دست به گریبان بوده‌اند. البته نه تنها در ایران بلکه در کشورهای اروپایی نیز تقاضای سفر، نخست به دلیل ترس از ابتلاء به کرونا و سپس به دلیل شرایط اقتصادی ناشی از کرونا چندان مطلوب نبوده است.
در واقع شرایط کرونایی و محدودیت‌های آن، کمر این صنعت را شکست و شرایط اقتصادی و توان اندک مالی مردم هم به این وضعیت دامن می‌زد تا آنکه سرانجام پس از مدت‌ها رکود، با پیگیری‌های وزیر جدید میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، قرار شد صدور ویزای توریستی و تردد گردشگران خارجی از مرزهای زمینی و هوایی از سر گرفته شود. اقدامی که دریچه‌هایی از امید را برای فعالان این صنعت گشود تا شاید در نوروز امسال فرصتی را برای جبران کسادی چند سال گذشته خود پیدا کنند.
حیدر صادقی، معاون گردشگری اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان در رابطه با تأثیر کرونا بر صنعت گردشگری اظهار می‌کند: همه شواهد موجود نمایان کننده آسیب شدید بخش گردشگری از شرایط کرونایی است و احیای مجدد این بخش را لازم می‌کند.
به گفته وی چنین تخمین زده می‌شود که از شروع اپیدمی کرونا در اسفند سال ۹۸ به طور متوسط ۴۰۰ میلیارد تومان خسارت دیده‌ایم و در کنار این خسارت، حدود ۷۰ درصد مشاغل گردشگری از دست رفته است. در برخی قسمت‌ها مثل راهنمایان ریزش‌ها شاید نزدیک به صددرصد بود و در برخی حوزه‌ها مثل میهمان‌پذیرها تا ۵۰ درصد و در بوم‌گردی‌ها نزدیک به ۷۰ تا ۸۰ درصد مشاغل از دست رفته‌اند.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان تصریح می‌کند: مهم‌ترین موضوع گردشگری تقاضا است؛ اگر این تقاضا برگردد باید به دو حوزه، یکی تقاضای تورهای داخلی که قابل‌توجه است و دیگری تورهای خارجی که بعد از برجام به عدد ۴۰۰ هزار نفر رسیده بودیم، بپردازیم.
شهر آماده پذیرایی از میهمانان نوروزی
علی معرک‌نژاد، مدیرکل ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری اصفهان در این رابطه به خبرنگار ایمنا می‌گوید: براساس مصوباتی که ستاد استانی تسهیلات سفر دارد و تأکیدات ستاد خدمات سفر شهر اصفهان، اسکان موقت مسافران برعهده مدیریت شهری است.
وی افزود: بر این اساس اولویت اول هتل‌ها و میهمان‌پذیرهای رسمی است که تحت نظر اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری فعالیت می‌کنند. حدود هشت تا ۱۰ هزار ظرفیت برای اسکان مسافران نوروزی از طریق میهمان‌پذیرهای فعال تأمین خواهد شد.
مدیرکل ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری اصفهان گفت: حدود ۸۵ هتل در اولویت اول اسکان مسافران نوروزی است؛ همچنین سرریز مسافران در مدارس دولتی اسکان داده می‌شوند. مدارس از جمله پرمخاطب‌ترین مراکز اسکان موقت مسافران نوروزی است.
معرک‌نژاد اضافه می‌کند: در سال‌های گذشته بیش از هزار و ۵۰۰ کلاس مدارس دولتی در اختیار مسافران نوروزی قرار می‌گرفت اما امسال تاکنون ۴۵۰ مدرسه گروه الف آموزش و پرورش اعلام آمادگی کرده‌اند که خدمات اسکان موقت ارائه خواهند داد.
وی ادامه می‌دهد: با هماهنگی‌هایی که با رئیس اتحادیه املاک و اتاق اصناف انجام شده است، حدود ۱۰۰ واحد صنفی مشاوره املاکی با تجربه استان برای ارائه خانه‌های استیجاری به مسافران خدمت‌رسانی خواهند کرد.
مدیرکل ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری اصفهان گفت: براساس مصوبه ستاد تسهیلات سفر اسکان در فضای روباز و مجموعه گردشگری فدک هم به مسافران خدمت‌رسانی می‌کند که پذیرای حدود سه هزار خودرو در هر شب خواهد بود.
معرک‌نژاد اضافه کرد: درصورتی‌که شرایط خاصی در شهر اصفهان به وجود آید، ورزشگاه‌ها و اماکن دیگری هم به ظرفیت پذیرش مسافر اضافه خواهد شد. در سال ۹۸، حدود ۱۸۰ هزار مسافر در هر شب در اصفهان اسکان داشته‌اند و امسال هم ظرفیت پذیرش این تعداد مسافر ایجاد شده است؛ البته پیش‌بینی می‌شود تعداد مسافر کمتر از این مقدار باشد.
هیچ‌یک از شهرداران حق مرخصی رفتن ندارند؛ مگر اضطراری برایشان ایجاد شود
مهران زینلیان، معاون عمرانی استاد اصفهان در این رابطه به خبرنگار ایمنا می‌گوید: ستاد تسهیلات سفرهای نوروزی تا کنون چندین بار در اصفهان تشکیل جلسه داده‌اند و فرمانداری‌ها و شهرداری‌های استان، آمادگی کامل برای پذیرایی از مسافران را دارند.
وی اضافه می‌کند: هیچ‌یک از شهرداران حق مرخصی رفتن ندارند، مگر اضطراری برایشان ایجاد شود. امید است با محوریت مدیریت شهری که مسئول اصلی ستاد است نوروز خوبی را سپری کنیم و اصفهان به خوبی پذیرای مسافران نوروزی باشد.
آمادگی ۳۷ هزار مکان برای سکونت و پذیرایی از مسافران نوروزی
علیرضا ایزدی، مدیرکل میراث، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان نیز با اشاره به حمایت از فعالان گردشگری اصفهان اظهار می‌کند: با وجود شیوع کرونا، امسال سعی بر معرفی جاذبه‌های کمتر شناخته‌شده داریم. درحال‌حاضر حدود ۳۰۰ واحد اقامتی در استان اصفهان وجود دارد و با تأکید بر آمادگی ۳۷ هزار مکان برای سکونت و پذیرایی از مسافران نوروزی ادامه می‌دهد. همچنین فعالیت‌های بسیار خوبی برای توسعه اقامت‌گاه‌های بوم‌گردی انجام‌گرفته است.
وی تصریح می‌کند: پیش‌بینی ما ورود گردشگران زیاد به اصفهان در ایام نوروز است؛ بر این اساس نهایت تلاش ما آن است که با تخصیص خدمات مطلوب به گردشگران نوروزی و جلب رضایت گردشگران داخلی و خارجی، اقدامی برای توسعه اقتصاد استان از طریق گردشگری انجام دهیم.
استقرار بیش از ۱۲ ایستگاه امنیت سلامت در جاده‌های پرتردد
منصور شیشه‌فروش، مدیرکل مدیریت بحران استان اصفهان در گفت‌وگو با ایمنا اظهار می‌کند: با توجه به رویکرد ستاد کرونا چگونگی سیستم سفرها پیش‌بینی‌شده است؛ به این صورت که جلسه ارائه خدمات امدادی برای تمام دستگاه‌ها تشکیل شده است. تأمین سوخت به شرکت پخش فراورده‌های نفتی در جهت تأمین ۳۴۰ جایگاه سوخت ابلاغ شده است. استقرار بیش از ۱۲ ایستگاه امنیت سلامت در جاده‌های پرتردد برای آرامش و امنیت مسافران که در ورودی شهرها اتراق داشته باشند، از دیگر اقدامات است.
وی می‌افزاید: آب‌رسانی سیار به روستاهای مورد توجه مسافران برای جلوگیری از کم‌آبی، همچنین پیش‌بینی ژنراتور برق‌های اضطراری، برگزاری جلسه‌ای با مخابرات برای پیگیری ۲۳ نقطه جاده‌ای که فاقد پوشش آنتن‌دهی است از موارد قابل توجه است.
مدیرکل مدیریت بحران استان اصفهان اظهار می‌کند: اطلاع‌رسانی آنلاین آب‌وهوا و آماده‌باش ۱۰ هزار نیروی امداد از ارگان‌های مختلف در ۸۰۰ روستا در قالب ۷۰۰ گروه از دیگر خدمات‌رسانی‌های ایام نوروز خواهد بود.
شیشه‌فروش در رابطه با خدمات بانکی در ایام عید می‌گوید: به بانک‌ها ابلاغ شده است عابربانک‌ها نقص و بی‌پولی نداشته باشد و بانک‌های مختلف به‌طور شیفت فعالیت خود را در ایام عید داشته باشند. همچنین هتل‌ها و ستاد گردشگری آمادگی کامل را برای پذیرایی از مسافران داشته باشند. کوهنوردان و گردشگرانی که قصد سفر به منطقه‌ای را دارند، قبل از آن با آگاهی از وضعیت آب‌وهوا و هماهنگی با مقامات محلی اقدام کنند. همچنین در فرودگاه‌ها نیز تیم‌های آماده‌باش استقرار می‌گیرد.
آمادگی خوبی برای جبران شرایط دو سال قبل به وجود آمده است
کریم بیگی، رئیس اتحادیه هتلداران اصفهان در گفت‌وگو با ایمنا اظهار می‌کند: با توجه به مشکلات این سال‌های کرونایی، بخش مهمی از خدمات و فعالیت‌های گردشگری کاسته شد اما اکنون آمادگی خوبی برای جبران شرایط دو سال قبل به وجود آمده است.
وی با بیان اینکه خوشبختانه تا این زمان استقبال نسبتاً خوبی برای رزرو هتل‌های اصفهان انجام‌گرفته است، یادآور می‌شود: مسافران نوروزی داخلی هستند و کمتر، این اتفاق می‌افتد که یک گردشگر خارجی در ایام نوروز وارد اصفهان می‌شود.
رئیس اتحادیه هتلداران اصفهان در رابطه با اقدامات هتلداران در پذیرایی از گردشگران نوروزی می‌گوید: تجهیز نیرو و آموزش آن‌ها، رعایت پروتکل‌های بهداشتی و… از خدماتی است که زمان زیادی برای آن صرف شده تا ایام نوروز، مسافران با امنیت فکری بیشتری در هتل‌های این شهر حضور یابند.
بیگی تصریح می‌کند: برگزاری جلسات متعدد با استانداری و فرمانداری و هماهنگی با کلیه ستادها و عوامل سهیم در سفرهای نوروزی از اقدامات قابل تأمل جامعه هتلداران بوده است. نظارت و بازرسی در همه هتل‌ها برای بررسی شرایط بهداشتی از موارد بسیار مهم ایام نوروز خواهد بود. در این دو سال اخیر به علت شیوع کرونا، فرهنگ بهداشت در همه جامعه تغییراتی داشته و در هتل‌ها نیز روش‌های نوینی اعمال می‌شود؛ با این امید که بتوانیم در نوروز ۱۴۰۱ اصفهان پر از گردشگر داشته باشیم.
وی در رابطه با تفاوت خدمات‌دهی هتل‌ها و افزایش قیمت آن‌ها می‌گوید: خدمات مختلف بر اساس درجه‌بندی هتل‌ها انجام می‌گیرد. موضوع قابل توجه آن است که فعلاً با وجود شرایط سخت اقتصادی که برای فعالان این صنف پیش‌آمده است، اما به دلیل کشش بازار و مشکلات اقتصادی مردم اقدام به افزایش نرخ نداشته‌ایم و انتظار می‌رود با استقبال خوب مسافران از هتل‌ها، فعالان این عرصه بتوانند زیر بار مخارج و هزینه‌های سرسام‌آور دوام آورند.
زیرساخت‌های صنعت گردشگری متحول شود
اما فعالان و کارشناسان صنعت گردشگری استان در ارتباط با اقدامات موردنیاز برای بهبود جذب گردشگر در اصفهان چه می‌گویند؟
علی قدیری، کارشناس صنعت گردشگری با بیان آنکه گردشگری برای ارتقا به یک صنعت درآمدزا و قابل‌توجه راهی طولانی‌تر از اقدامات فعلی در پیش رو دارد به خبرنگار ایمنا می‌گوید: تحریم‌ها و شیوع کرونا آسیب بسیار بزرگی بر این صنعت وارد آورد و امسال خبرهایی از خدمات و اقداماتی از سوی مسئولان در راستای بهبود جذب گردشگر شنیده می‌شود که قابل تأمل و تحسین است اما باید گفت که پس از گذشت چند سال رکود، اقدامات زیرساختی بسیار زیادتری برای توسعه این صنعت لازم است.
وی اظهار می‌کند: موضوع جذب گردشگر به داخل کشور، زمانی قابل‌تأمل‌تر می‌شود که با تدابیر مختلف گردشگران را راهی این مرز و بوم می‌کنیم ولی گردشگر، اینجا با شرایط چندان مناسبی برخورد نمی‌کند. اگر به استان اصفهان بپردازیم، متوجه می‌شویم که در سال‌های گذشته با وجود قابلیت‌های فراوان در این حوزه، با مشکلات و موانع بسیاری در بخش گردشگری مواجه بوده است.
این کارشناس صنعت گردشگری ادامه می‌دهد: از بروکراسی‌های اداری گرفته تا عدم همکاری پلیس راهنمایی و رانندگی اصفهان در مورد تردد خودروی توریست‌ها، سطح پایین آموزش افراد مرتبط با این صنعت، امنیت پایین گردشگران و ساعات پایین کار سایت‌های گردشگری، همچنین ضعف زیرساخت‌ها و مشکلاتی نظیر جاده‌های ناایمن و ناکافی، عدم توسعه مناسب شبکه حمل‌ونقل ریلی و کمبود هتل از جمله محدودیت‌های است که گردشگران با آن روبه‌رو می‌شوند.
به گفته قدیری، فرودگاه نخستین محلی است که یک گردشگر خارجی در اصفهان یا هر محل دیگری با آن برخورد دارد که چندان شرایط مناسبی ندارد. همچنین عدم راه‌اندازی قطار سریع‌السیر اصفهان و مشکل جابه‌جایی درون‌شهری از دیگر مشکلات زیرساختی در بخش حمل‌ونقل این شهر تاریخی و گردشگرپذیر است که باید به آن رسیدگی شود.
در اصفهان هتل‌های ۴ و ۵ ستاره به اندازه کافی وجود ندارد
وی می‌گوید: گردشگر به سراغ هتل‌ها و مراکز اقامتی می‌رود که آن‌ها نیز شرایط چندان خوبی ندارند. در اصفهان هتل‌های چهار و پنج ستاره به اندازه کافی برای اقامت گردشگران خارجی وجود ندارد. در زمان‌هایی چندین برابر حجم ظرفیت اقامت هتل‌ها گردشگر خارجی داریم و از سوی دیگر در چند ماه از سال با ظرفیت‌های خالی هتل‌ها در اصفهان روبه‌رو هستیم که این روند نشان می‌دهد ما از نظر زیرساختی، برنامه‌ریزی، تبلیغات و اطلاع‌رسانی و برندینگ ضعف داریم.
به گفته این کارشناس چالش دیگر، نبود نیروهای متخصصی در بخش گردشگری است. با وجود تعداد زیادی دانشگاه و محیط‌های آموزشی در این زمینه، ضعف‌های بسیاری وجود دارد چراکه برنامه‌ریزی صحیحی برای آموزش نیروهای انسانی در حوزه تورگردانان و خدمات پذیرش، اقامت و آشپز انجام نمی‌گیرد.
قدیری ادامه می‌دهد: همچنین ضعف زبان، نبود رستوران‌هایی با منوهای متنوع فرنگی و سنتی از دیگر مشکلات زیر ساختی است که ضرورت توجه فراوانی برای رسیدگی به آن محسوس است. قطعاً اقدامات انجام‌گرفته از سوی مسئولان استان در جذب گردشگر تأثیرات فراوان خواهد داشت اما رفع نواقص اشاره شده و توجه به بهبود زیرساخت‌ها این مسیر را تسهیل می‌بخشد.
گزارش از: نفیسه زمانی‌نژاد، خبرنگار اقتصادی ایمنا
نظر شما