به گزارش خبرنگار ایمنا، نوجوانی یکی از سخت‌ترین و شاید بتوان گفت دشوارترین دوره زندگی انسان به حساب می‌آید، یکی از مشکلات این دوران از نگاه والدین، تنبلی و کسالت نوجوانان است. باید والدین توجه کنند در این دوره حساس چگونه با نوجوان برخورد و تعامل داشته باشند که نتیجه عکس نداشته باشد، این موضوع یکی از مهم‌ترین مسائلی است که نوجوان بداند والدین در هر صورت صلاح و سلامتی او را می‌خواهند و او را راهنمایی می‌کنند.
نشانه‌های تنبلی نوجوانان چیست؟
برخی والدین فکر می‌کنند نشانه‌های تنبلی نوجوان بسیار آشکار است و هر کسی می‌تواند آن را تشخیص دهد؛ مثل عدم قبول مسئولیت و شانه خالی کردن از وظایف. نشانه‌های دیگری که کمتر به آن دقت دارند نیز باعث از نشانه‌های تنبلی است؛ مانند نوجوان تنبل، ذهن پریشان، اعتماد به نفس پایینی دارد. در هیچ امری داوطلب نمی‌شوند، میزان خواب و استراحتش نسبت به هم نوعانش بیشتر و مدام برای شروع و یا اتمام کاری بهانه می‌آورد، او پتانسیل و انرژی نداشته و بی‌هدف روز خود را به پایان می‌رساند.
فکر نکنید این تنها مشکل شماست، این یک مشکل کلی و حتی جهانی است. تا جایی که سراسر دنیا در رابطه با تنبلی نوجوان تحقیقات و پژوهش‌های زیادی انجام دادند. بر اساس این تحقیقات چندین عامل دست به دست هم دادند تا نوجوان شما، تنبل و حوصله انجام کاری را نداشته باشد.
تغییر برنامه‌های درسی در این رده سنی، مهم‌ترین عامل برای کم‌فعالیتی آنان است. تمرکز و توجه ویژه مدرسان و شما والدین به درس خواندن و کم شدن ساعات تفریح و ورزش در مدرسه و نیز خانه باعث بروز تنبلی و کسلی در آنها می‌شود. در مدارس به دلیل افزایش حجم مطالب، سال به سال از ساعات و زنگ‌های ورزشی کمتر می‌شود تا آن‌جا که فرزند شما در سال چهارم دبیرستان اصلاً زنگ ورزش ندارد و تمام هدف تنها قبول شدن در کنکور می‌شود؛ بی آنکه متوجه باشید یک بدن سالم در کنکور قبول شود و نه ساعات طولانی یک جا نشستن که موجب مشکلات بسیاری را در آینده می‌شود.
تحول و تغییر سبک زندگی بسیار تأثیرگذار در تحرک و فعالیت نوجوانان است، قبل از پیشرفت تکنولوژِی، بیشتر بازی و تفریحات آنان با فعالیت‌های بدنی همراه بود؛ ولی امروزه بازی‌های فیزیکی پرجنب و جوش، جای خود را به بازی‌های رایانه‌ای، گوشی و تبلت داده‌اند. نوجوانان ساعات زیادی معتاد این گونه بازی‌ها می‌شوند که در آینده عوارضی چون چاقی، فشار خون، دیابت و به طور کل سلامت آنها را تهدید می‌کند.
طبق تحقیقات انجام شده برخی روان‌شناسان عامل کم‌تحرکی را تغییر هورمون‌ها و رفتارهای دوران بلوغ می‌دانند. نوع تغذیه در سبک امروزی بسیار نامناسب است. مصرف فست فود، غذاهای چرب، شیرینی‌جات و مواد قندی، بدن را سست و بی‌حال می‌کند. عدم دریافت ویتامین‌ها به میزان کافی و کمبود آهن به خصوص در دخترها به شدت سبب احساس خستگی مداوم و تنبلی می‌شود.
یکی از علل تنبلی نوجوانان، رفتار والدین و نحوه تربیت و پرورش فرزند است. والدینی که بیش از حد و اندازه به نوجوان‌شان توجه می‌کنند، به خصوص پدر و مادرهایی که تنها یک فرزند دارند. توجه بی‌قید و شرط، فراهم و در دسترس بودن اکثر امکانات از عواملی است که باعث لوس شدن فرزند و احساس کمال‌گرایی در وی می‌شود. تربیت به این شیوه، نوجوانان به راحت‌طلبی و آسوده‌خواهی عادت می‌کنند و اکثراً در انجام وظایف و کارها تنبل هستند.
گاهی هم برعکس، رفتار شما والدین و به خصوص داشتن ویژگی ایده‌آل‌گرایی در شما که همه چیز باید بی‌عیب و نقص باشد و همه امور را خودتان برعهده می‌گیرید تا مشکل و یا کوتاهی اتفاق نیافتند. این بی‌توجهی به نوجوان سبب بی‌مسئولیتی و بی‌حالی نوجوان می‌شود، عدم مشارکت و نظرخواهی از او باعث می‌شود از همه مسائل کناره‌گیری کند و بی‌تفاوت باشد. هر دو مورد ناشایست و نیاز به بازبینی در طرز رفتار است. برقراری تعادل و هماهنگی در برخورد شما با فرزندتان تعیین‌کننده رفتار او با شما است.
آیا نوجوانان تنبلی را دوست دارند؟
تنبلی نوجوانان که تقریباً در حدود فاصله سنی ۹ تا ۱۵ سال است، بسیار برای والدین آزاردهنده است. در حدی که گاه از این تنبلی، شما نگران آینده فرزندتان می‌شوید و برای بر طرف کردن آن شروع به گفتن کلمات تند و کنایه‌آمیز می‌کنید، اما آیا این تنبلی طبیعی است. بعد با خود فکر می‌کنید پس چرا در گذشته در دوران نوجوانی خودتان به این صورت نبودید و مثال می‌زنید نوجوانتان حاضر نیستند برای پاسخ به زنگ در هم از جای خود بلند شوند. آیا راه حل آن برخوردهای تنش‌زا است چه کار باید انجام دهید.
راهکارهایی برای دور کردن نوجوان از تنبلی
والدین می‌تواند با برنامه‌های و راهکارهایی مشخص این تغییرات را مدیریت کنند تا نوجوان آنها این دوره را به سلامت طی کند و از تنبلی خود دور شود، این راهکارها عبارتند از:
۱. گوش کنید و صبور باشید
برای اینکه بتوانید با نوجوانتان ارتباط برقرار کنید و او را به حرف زدن و بیان نظراتش تشویق کنید لازم است به حرف‌هایش گوش دهید، زمانی که حرف‌هایش را گوش می‌دهید نباید هیچ کار دیگری انجام دهید تنها گوش دهید و سوالاتی که می‌پرسید سعی کنید سوالات بازی باشد مثلاً به جای این سوال که مدرسه خوب بود، امروز توی مدرسه چه چیزهایی یاد گرفتی و مدرسه چطور بود.، به نوجوان خود بگویید که به آنچه در زندگی آنها می‌گذرد اهمیت می‌دهد، زمانی که نوجوان شما بفهمد که به او اهمیت می‌دهید و به حرف‌هایش گوش می‌دهید ارتباط بهتری با شما برقرار می‌کند و بهتر حرف شمارا گوش می‌دهد.
۲. خواب او را تنظیم کنید
یکی از بزرگترین مشکلاتی که در دوران بلوغ نوجوانان با آن درگیر می‌شوند و همیشه خیلی وقت‌ها باعث ناراحتی والدین می‌شود علاقه به خوابیدن و به قولی در چرت بودن نوجوانان است و او را به نوجوان تنبل تبدیل می‌کند، برای دوران نوجوانی باید کمک نوجوانتان کنید تا بتواند خواب خود را تنظیم کند و به برنامه‌ای مشخص برای خواب و بیداری خود برسید می‌توانید از این ویدئو هم استفاده کنید.
۳. در خانه به او مسئولیت بدهید
کودک شما زمانی که پا در دوران نوجوانی می‌گذارد باید مسئولیت‌هایی را در خانه به عهده بگیرد و انجام دهد چون در خانه هر کسی باید کاری انجام دهد نه اینکه تنها مادر در خانه کار کند، برای شروع از مسئولیت‌های ساده شروع کنید و به تدریج برنامه‌ای برای مسئولیت‌های او در خانه بریزید این برنامه می‌تواند شامل تمیز کردن اتاق خواب او، تمیز کردن حمام، شستشوی لباس، گرد و غبار و تمیز کردن مناطق مشترک و جارو کردن باشد.
۴. قانون‌گذاری کنید
برای زندگی و افراد خانه مخصوصاً نوجوانتان قانون گذاری کنید این قانون گذاری می‌تواند شامل خواب و بیداری ساعت استفاده از شبکه‌های اجتماعی-روشن بودن وای فای و هرچیزی باشد، سعی کنید برای قانون گذاری از تمام اعضا و مخصوصاً نوجوان خود کمک بگیرید و تمام افراد خانه باید از این قانون پیروی کنند.
۵. پیامدهای پیروی نکردن از قانون
زمانی که در خانه قانونی قرار می‌دهید باید پیامدهای انجام ندادن آن را نیز بگویید مثلاً برای ساعت بیداری و خواب یا رفتن بیرون از خانه و انجام کارهایی که باید نوجوانتان انجام دهد، زمانی که قانون گذاری می‌کنید و پیامدها را به نوجوانتان می‌گوئید باید تمام افراد خانه این قانون را رعایت کنند، هم چنین حواستان باشد گاهی نوجوان شما با پرخاشگری سعی در ابطال قوانین دارد شما با آرامش قانونی که قرار داده‌اید را پیگیری کنید و از آن کناره گیری نکنید.
۶. پاداش دادن
زمانی که نوجوانتان از قوانین پیروی می‌کند برای او پاداش و یا جایزه‌ای در نظر بگیرید این کار باعث می‌شود که در آینده نیز به قوانین پایبند باشد و از آنها پیروی کند. نوجوان تنبل سعی می‌کند از قانون فرار کند پس مراقب باشید و بر قانون خود پافشاری کنید.
۷. فعالیت‌های خارج از خانه
برای تخلیه انرژی دوران نوجوانی و جلوگیری از تنبل شدن و خانه نشینی و گرایش به بازی‌های رایانه‌ای به نوجوانتان اجازه دهید که فعالیت‌های خارج از خانه داشته باشد، این فعالیت‌ها می‌تواند شامل ورزش کردن و شرکت در باشگاه ورزشی تا کلاس‌های موسیقی انواع سازها باشد.
۸. محدود کردن بازی‌های رایانه‌ای
بازی‌های رایانه‌ای حرکت را از نوجوان شما می‌گیرد و او را بی تحرک می‌کند اگر برای بازی‌های رایانه‌ای در خانه خود قوانینی نگذارید باید منتظر تنبلی بیشتر از سمت نوجوانتان باشید، برای بازی‌های رایانه‌ای در خانه قوانینی قرار دهید مثلاً در طول روز دو تا سه ساعت اجازه دارد بازی کند و یا از ساعت ۱۰ شب به بعد اجازه بازی کردن ندارد تا تبدیل به نوجوان تنبل نشود.
۹. موارد دیگر را حتماً بررسی کنید
اگر تمام روش‌های بالا را انجام دادید ولی باز هم علائم بی حالی، کم تحرکی را دیدید لازم است موارد دیگر را بررسی کنید، تنبلی بعضی اوقات می‌تواند نشانه‌ای از مسائل دیگر مانند کمبود خواب، افسردگی، استرس یا سایر مشکلات باشد. اگر فکر می‌کنید که نوجوان شما نسبت به معمول لاغرتر شده و علائم دیگر افسردگی یا اضطراب را به نشان می‌دهد، با نوجوان خود صحبت کنید، اگر نگران افسردگی یا اضطراب نوجوان خود هستید با مشاور نوجوان حتماً صحبت کنید.
نظر شما