به گزارش خبرنگار ایمنا، Daylight Saving Time یا صرفه‌جویی در زمان نور روز یا ساعت تابستانی، فرایندی است که به صورت قراردادی در بعضی از کشورهای دنیا اجرا می‌شود. در واقع هدف آن صرفه‌جویی در مصرف انرژی در نیمه نخست سال است که خورشید زمان بیشتری در آسمان قرار دارد. در رابطه با ساعت تابستانی و تأثیر آن بر الگوی مصرف با فاطمه فخرایی‌فرد، کارشناس تیم علمی رصدخانه لارستان گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
ساعت تابستانی برای نخستین‌بار چه زمانی اجرا شد؟
آلمان نخستین کشوری بود که برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی و کم کردن هزینه‌ها در زمان جنگ جهانی اول از این قانون استفاده کرد. پس از آن ایالات متحده آمریکا نیز در اواخر جنگ جهانی اول و در طول جنگ جهانی دوم، برای استفاده بیشتر از نور خورشید از ساعت تابستانی بهره برد.
علت تغییر فصول چیست؟
خورشید به دلیل محور مایل با انحراف ۲۳.۵ درجه‌ای که دارد، موجب تغییر فصول شده است. در فصل تابستان نیمکره شمالی به سمت خورشید متمایل است؛ بنابراین خورشید در طول ۲۴ ساعت زمان بیشتری را در آسمان حضور دارد. این اتفاق در نیمکره جنوبی برعکس است؛ ساعات طولانی‌تر تابیدن خورشید باعث می‌شود که درجه حرارت افزایش پیدا کند و در واقع دو فصل گرم‌تر سال را داشته باشیم. نیمکره شمالی در زمستان از خورشید دورتر می‌شود و خورشید، ساعت‌های کمتری در آسمان حضور دارد. این اتفاق موجب می‌شود که درجه حرارت و دما پایین‌تر باشد. این مسئله در دو نیمکره شمالی و جنوبی بر عکس است؛ به این معنا که زمستان نیمکره شمالی تابستان نیمکره جنوبی است.
دلیل استفاده از الگوی ساعت تابستانی چیست؟
تعداد ساعت‌های شبانه‌روز اول بهار و اول پاییز با هم برابر بوده و تقریباً هوا معتدل و حرارت نیز متعادل است. البته این جریان در عرض‌های جغرافیایی بالاتر خیلی شدیدتر می‌شود؛ به‌طوری‌که در زمستان نیمکره شمالی در قسمت قطب، شش ماه شب و در تابستان نیمکره شمالی شش ماه روز است.
هرچه به سمت استوا پیش می‌رویم، طول شب و روز در کل سال برابر است و تأثیر چندانی ندارد. ازآنجاکه خورشید در تابستان زودتر طلوع می‌کند و درواقع صبح زودتر آغاز می‌شود، بنابراین ساعت‌ها یک ساعت به جلو کشیده می‌شود که زودتر بتوان از روشنایی خورشید استفاده و روز کاری خود را زودتر از همیشه آغاز کرد. پس از گذشت شش ماه و آغاز فصل پاییز، ساعت‌ها به حالت استاندارد برگردانده می‌شود؛ زیرا زمانی که خورشید طلوع می‌کند دیرتر است و صبح دیرتر آغاز می‌شود. این ایده برای عرض‌های جغرافیایی میانه به وجود آمده است؛ زیرا این اتفاق برای عرض‌های جغرافیایی خیلی بالا در حد قطب و عرض‌های جغرافیایی استوا تأثیری ندارد.
آیا طرح ساعت تابستانی به صرفه‌جویی در مصرف انرژی کمک می‌کند؟
نتایج بررسی‌ها و تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که ساعت تابستانی درواقع در کاهش مصرف انرژی ناموفق بوده و تأثیر چندانی نداشته است؛ حتی شاید استفاده از ساعت تابستانی و جلو کشیدن ساعت‌ها موجب شده است که مصرف انرژی افزایش یابد. به نظر می‌رسد که مصرف انرژی به صبح یا شب بستگی ندارد.
ممکن است لازم باشد بسیاری از ادارات و ساختمان‌ها همه ساعات شبانه‌روز از انرژی برق برای دستگاه‌های سرمایشی و گرمایشی استفاده کنند. در این صورت، ساعت تابستانی و جلوکشیدن ساعت‌ها هیچ تأثیری بر کاهش مصرف انرژی ندارد؛ حتی ممکن است مشکلات و اختلالاتی در ساعات بیولوژیکی بدن انسان‌ها نیز به وجود بیاورد؛ زیرا در این صورت به نظر می‌رسد که زمان بیداری افراد افزایش می‌یابد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که الگوی ساعت تابستانی موفق نبوده و ممکن است در سال پیش رو، این موضوع تصحیح شود؛ زیرا تأثیری بر کاهش الگوی مصرف انرژی نداشته است. در حال حاضر تقریباً ۷۰ کشور در سراسر دنیا از این الگوی مصرف استفاده می‌کنند؛ البته مدت زمان آن متفاوت است.
نظر شما