به گزارش خبرنگار ایمنا، دوران پساکرونا، دوران رشد و تعالی پس از استرس و اضطراب خواهد بود، گرچه شیوع بیماری کرونا منجر به ایجاد آسیب‌های روانی، اجتماعی و اقتصادی زیادی از قبیل، جرم، فقر و بیکاری شده است اما می‌تواند به افراد برای رسیدن به آگاهی، رشد و تعالی، کمک کند تا زندگی مسالمت‌آمیزتری داشته باشند.
براساس مطالعات موجود پس از شیوع بیماری‌های مسری افرادی موفق هستند که با به‌کارگیری تجارب گذشته، واقع‌نگر بودن، شناخت کافی و با کنار گذاشتن صفات اخلاقی نادرست، زندگی در حال، به‌کارگیری استعدادها و مهارت‌های موجود و آموزش‌های جدید، انعطاف‌پذیری، مقاومت و سرسختی در شرایط دشوار، بروز احساسات مثبت از خود، قدرت حل مسئله، تصمیم‌گیری درست، سازگاری با شرایط، هدفمندی و داشتن مهارت‌های زندگی و برخورداری از حمایت‌های اجتماعی گسترده می‌توانند از سلامت روحی و جسمی بهتری برخوردار باشند.
شکاف‌های ایجاد شده در جسم و روح افراد و قرنطینه
سلامت روانی افراد نیز در شیوه زندگی کرونایی، به شدت در معرض خطر قرار گرفت و بیش از پیش، شاهد پدید آمدن مشکلات روحی نظیر افسردگی‌ها، کاهش امید و میل به زندگی، وسواس در امور مختلف، افزایش استرس در زندگی و سایر بیماری‌های عاطفی، روحی و روانی، به علت ایجاد محیطی تکراری و سرشار از هشدارهای جدی در رابطه با اهمیت مسائل سلامتی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی که غالباً در طول روز توسط رسانه‌ها و اشخاص، تذکر داده می‌شدند، بودیم.
همچنین شیوه و سبک زندگی کودکان مانند ارتباط با همسالان، خواب و خوراک و شرکت در کارهای گروهی به شیوه‌ای تحت تأثیر قرار گرفته که ممکن است ترمیم آسیب‌های آن در کوتاه مدت میسر نباشد. سنین شش تا ۱۸ سال زمان تحول رشد است و این رشد در بستر فعالیت جمعی و نقش‌پذیری اجتماعی محقق می‌شود. در طول قرنطینه این رشد حاصل نشده و در دوران پساکرونا با کودکان و نوجوانانی روبه‌رو خواهیم بود که نتوانسته‌اند رشد به‌هنجاری را طی کنند. قرنطینه همچنین روی سالمندان نیز اثرات مخربی داشته است.
همچنین بسیاری از افراد پس از فروکش کردن یا اتمام بیماری کرونا، سوگ فرو رفته ناشی از از دست دادن عزیزان خود را بروز می‌دهند و بروز آثار روانشناختی نظیر افسردگی، وسواس، اضطراب و حتی آسیب‌های اجتماعی نظیر طلاق و اعتیاد در دوران پساکرونا پیش‌بینی می‌شود.
خانه‌نشینی و پایبندی به قرنطینه یا کاهش ترددها در دوران این اپیدمی، باعث کاهش تحرک فیزیکی افراد و توقف بسیاری از فعالیت‌ها و مراسم‌های اجتماعی، قومی-مذهبی، دینی و ملی شد و لذا سبک زندگی جدید و این قرنطینه خانگی، ایجاد و افزایش برخی معضلات سلامتی جسمانی نظیر چاقی، پیروی از رژیم‌های غذایی اشتباه و بی‌پایه را به همراه داشت.
عوارض جسمی پس از ابتلاء به کرونا
سالمندان و بسیاری از افرادی که بیماری زمینه‌ای دارند به احتمال زیاد علائم طولانی مدت کووید -۱۹ را تجربه می‌کنند اما حتی افراد جوان هم می‌توانند هفته‌ها تا ماه‌ها بعد از عفونت احساس ناراحتی کنند. علائم و نشانه‌های متداول که با گذشت زمان ادامه می‌یابد شامل خستگی، تنگی نفس، سرفه کردن، درد مفصل، درد قفسه سینه است. سایر علائم و نشانه‌های طولانی مدت نیز ممکن است شامل مواردی مانند درد عضلانی یا سردرد، ضربان قلب سریع یا تند، از دست دادن بویایی یا چشایی، مشکلات حافظه، مشکلات تمرکز یا خواب، بثورات و ریزش مو باشد.
گرچه کووید -۱۹ بیماری است که در درجه اول ریه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد اما می‌تواند به اندام‌های دیگر نیز آسیب برساند. آسیب به اندام‌ها ممکن است خطر مشکلات سلامتی طولانی مدت را افزایش دهد. آزمایشات تصویربرداری که ماه‌ها پس از بهبودی از کووید -۱۹ انجام شده، آسیب دائمی به عضله قلب را نشان داده است؛ حتی در افرادی که تنها علائم خفیف کووید -۱۹ را تجربه کرده‌اند، ممکن است خطر نارسایی قلبی یا سایر عوارض قلبی در آینده افزایش یابد.
نوع پنومونی (التهاب ریه) که اغلب با کووید -۱۹ همراه است می‌تواند باعث آسیب طولانی مدت به کیسه‌های هوایی ریز (آلوئول) در ریه‌ها شود. آسیب بافتی ایجاد شده می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی طولانی مدت شود. حتی در جوانان، کووید -۱۹ می‌تواند منجر به سکته‌های مغزی، تشنج و سندرم گلین‌باره (فلج موقتی) شود. همچنین ممکن است خطر ابتلاء به بیماری پارکینسون و بیماری آلزایمر را افزایش دهد.
کرونا می‌تواند احتمال لخته شدن سلول‌های خونی را بیشتر کند و باعث حمله قلبی و مغزی شود اما اعتقاد بر این است که بیشتر آسیب قلبی ناشی از کووید -۱۹ از لخته‌های بسیار کوچکی ناشی می‌شود که رگ‌های خونی کوچک (مویرگ‌ها) را در عضله قلب مسدود می‌کند. سایر قسمت‌های بدن که تحت تأثیر لخته‌های خون قرار می‌گیرند شامل ریه‌ها، پاها، کبد و کلیه‌ها هستند. ویروس کرونا همچنین می‌تواند رگ‌های خونی را تضعیف کند و باعث نشت آنها شود که مشکلات احتمالی طولانی مدت کبد و کلیه را به همراه دارد.
افرادی که علائم شدید ویروس کرونا را دارند اغلب مجبور می‌شوند در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان تحت درمان مکانیکی مانند دستگاه‌های تهویه برای تنفس قرار بگیرند. زنده ماندن و نجات یافتن از این تجربه باعث می‌شود فرد بعداً دچار سندرم استرس پس از سانحه، افسردگی و اضطراب شود. از آنجا که پیش‌بینی نتایج طولانی مدت ناشی از ویروس جدید کووید -۱۹ دشوار است، دانشمندان اقدام به بررسی اثرات طولانی مدت در ویروس‌های مرتبط مانند ویروس عامل سندرم حاد تنفسی حاد (سارس) کردند.
بسیاری از افرادی که از سارس بهبود یافته‌اند به سندرم خستگی مزمن مبتلا شده‌اند که یک اختلال پیچیده است و با فعالیت بدنی یا ذهنی بدتر می‌شود که با استراحت بهبود نمی‌یابد. همین امر ممکن است در مورد افرادی که کووید -۱۹ داشته‌اند نیز صدق کند. با این حال بسیاری از تأثیرات طولانی مدت کرونا و اهمیت آنها هنوز ناشناخته است. مرکز کنترل بیماری‌های واگیردار آمریکا تحقیقات خود را در این زمینه ادامه داده است و با ظهور داده‌های جدید، نحوه مراقبت‌های بالینی کووید -۱۹ و همچنین پاسخ بهداشت عمومی به این بیماری را به‌روزرسانی می‌کند.
ترس غیرطبیعی مردم ایران در مقابل کرونا
با شروع بحران کرونا در ایران، در مردم اضطراب و نگرانی شدید و ترس غیرطبیعی دیده می‌شد که بی‌شک روی روان و جسم آنها اثرات منفی برجای گذاشته است. از سوی دیگر واکنش افرادی که دارای بیماری زمینه‌ای روانشناختی نیز بودند شدیدتر و نگرانی آنها نسبت به بیماری بیشتر بود به طوری که بعضاً نشانه‌هایی در حد خودکشی در برخی افراد دیده می‌شد.
از سوی دیگر در اوایل شیوع کووید -۱۹ در ایران شایعات مربوط به بیماری و اطلاعات پیرامون آن زیاد بود و همین امر منجر به ایجاد ترسی غیرمنطقی، التهاب و در نهایت واکنش هیجانی در بین مردم شده بود و در این شرایط کشور از طریق سامانه ۴۰۳۰ و سایر امکانات موجود مقداری به آرام‌سازی و در عین حال رعایت پروتکل‌ها سوق داده شد اما به‌تدریج با عادی‌انگاری رعایت پروتکل‌ها از سوی مردم، زمینه ایجاد موج دوم و سوم کرونا فراهم شد.
مردم همچنان ابهام دارند، شایعات زیاد است و نیازمند صحبت کردن، گفت‌وگو و مشاوره هستند. به همین منظور مداخلات روانشناختی باید نهادینه شود و زیرساخت‌های لازم نیز فراهم شود.
عادات روزانه تحت تأثیر کرونا
از تغییراتی که بر اثر شیوع این بیماری در جهان به‌وجود آمد، می‌توان به تغییر شیوه احوالپرسی و ادای احترام به یکدیگر در سراسر جهان به‌منظور کاهش خطر ابتلاء به ویروس کرونا اشاره کرد. همچنین افزایش حساسیت انسان‌ها و توجه به مسائل بهداشتی، اقدام به شست‌وشوی مکرر دست‌ها، استفاده از ماسک و سایر لوازم پزشکی و سلامتی، در این مدت تبدیل به عادتی روزانه در میان افراد شده است. ویروس کرونا، تغییر عظیمی به‌خصوص در استفاده از ماسک به‌وجود آورده است.
در گذشته مردم احساس خوبی از استفاده کردن از ماسک نداشتند و افراد کمی به دلایل مختلف، مانند آلودگی هوا، از ماسک استفاده می‌کردند اما اکنون انتظار می‌رود، حتی با تمام شدن فاجعه کرونا، مردم با شروع فصل سرماخوردگی و آنفلوانزاها به‌راحتی از ماسک استفاده کنند. بنابراین در آینده اگر به دلیلی مجبور به زدن ماسک باشید، دیگر احساس عجیب بودن نمی‌کنید و این کار از نظر اطرافیان شما نیز غیرمعمول نخواهد بود.
پدیده دورکاری و جایگزینی ارتباط مجازی با حقیقی
پدیده دورکاری در این دوران، به طور رسمی به جوامع مختلف معرفی شد. دورکاری سبک تازه‌ای از زندگی است که افراد در محل سکونت خود به انجام فعالیت‌های اقتصادی و معیشتی خودمی‌پردازند. همچنین بهره‌گیری و استفاده افراد از فضاها و بسترهای مجازی، تقریباً تمام زوایای پیدا و پنهان زندگی را تحت تأثیر خود قرار داده است.
عیناً در این دوران، شاهد از سرگیری فعالیت‌های تحصیلی، آموزشی، پژوهشی و نظارتی، به صورت مجازی بودیم و علاوه بر این، ارتباط روزمره افراد با یکدیگر، خریدهای اینترنتی از فروشگاه‌های مجازی، ویزیت و ملاقات پزشکان در بستر اینترنتی و آنلاین و مواردی از این دست، همگی وارد فضایی جدید شده است و دیگر نیازی به پیگیری شیوه‌های قبلی سبک زندگی که معمولاً وقت و انرژی بیش از حدی را طلب می‌کردند، نیست؛ به طور کلی سبک زندگی در این دوران، مجازی‌تر و اینترنتی شد.
دوران کرونا منجر شد بسیاری از مردم روابط مجازی را جایگزین روابط حقیقی کنند و برخی متخصصان اعتقاد دارند بخشی از مردم برای بازگشت به زندگی عادی در دوران پس از کووید -۱۹ مشکل خواهند داشت. از طرفی قرنطینه باعث ایجاد شکاف میان خانواده‌ها شد و این محدودیت‌ها روی ارتباطات درون خانوادگی و زوجین نیز تأثیر گذاشته است.
تأثیر کرونا بر معیشت مردم و ارتباط آن با سلامت روان
گسترش فقر و نابرابری بر اثر همه‌گیری کرونا معضلی جهانی است. سازمان ملل هشدار داده شیوع کرونا ممکن است دستاوردهای چند دهه تلاش برای کاهش فقر را از بین ببرد. همچنین گزارش‌ها نشان می‌دهد که ایران نیز پس از چند سال رکود تورمی از نظر افزایش بیکاری و گسترش فقر وضع چندان مناسبی ندارد.
وزارت کار ایران در گزارشی به بیان آثار شیوع کرونا بر کسب‌وکار و رفاه خانواده‌ها در سال ۱۳۹۹ پرداخته و نتیجه را اینگونه اعلام کرده که سفره خانوار ایرانی از زمان شروع کرونا کوچک‌تر شده است. همچنین مرکز آمار ایران نشان می‌دهد بخش عمده شغل‌های از دست رفته در سال‌های اخیر به زنان تعلق داشته و در این بین زنانی که سرپرستی کودکان را بر عهده دارند و در واقع سرپرست خانوار هستند، بیشترین آسیب اجتماعی را از همه‌گیری بیماری کرونا خواهند دید.
تقریباً نیمی از ۳.۳ میلیارد نیروی کار جهان در معرض خطر از دست دادن معیشت خود هستند که در این میان کارگران غیررسمی آسیب بیشتری متحمل می‌شوند چراکه اکثریت آنها از حمایت‌های اجتماعی و مراقبت‌های بهداشتی برخوردار نیستند. بسیاری از این افراد کارگرانی هستند که حتی قادر به تأمین غذای خود و خانواده خود نیستند.
ارتباط مستقیم معیشت مردم با سلامت روانی غیرقابل انکار است. یکی از عواملی که در شیوع بیماری‌های روانی به‌خصوص افسردگی تأثیرگذار است وضعیت معیشتی نامناسب و مشکلات اقتصادی جامعه است. افسردگی با مسائل اقتصادی شدیداً ارتباط دارد؛ افرادی که وضعیت اقتصادی و معیشتی ضعیف‌تری دارند بیشتر دچار افسردگی و اختلال روحی شده و بیکاری یا درآمد پایین همیشه آنها را آزار می‌دهد.
تأثیر کرونا بر صنعت گردشگری
از سایر قسمت‌هایی که تأثیر زیادی از همه‌گیری بیماری کرونا می‌پذیرد، می‌توان به وضعیت گردشگری اشاره کرد. به نظر می‌رسد خسارت ناشی از کرونا به صنعت توریسم کشورهایی که بخشی از درآمد خود را از طریق جذب توریست‌های خارجی تضمین می‌کردند، آسیب‌های اقتصادی عمیقی خواهد زد و شاید سال‌ها طول بکشد که این آسیب و خلاءهای اقتصادی کشورها جبران شود.
طبق آمارهای ارائه شده جهانی، در طول شیوع کرونا سفرهای بین‌المللی در منطقه آسیا حدود ۸۲ درصد و در ایران نیز با توجه به سخت‌گیری‌ها و محدودیت‌های کرونایی حدود ۹۴ درصد کاهش داشته است. این آمار درحالی است که یک سال قبل از شیوع کرونا، بیش از یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر در سطح جهانی سفر کردند و حدود ۱.۵ تریلیون دلار گردش مالی در صنعت گردشگری ایجاد شد.
نظر شما