به گزارش خبرنگار ایمنا، بسیاری از معتادان هیچگاه بیماری اعتیاد خود را قبول نمی‌کنند و همواره آن را انکار می‌کنند، این افراد بر این باورند که به مصرف مواد مخدر وابسته نیستند و هرگاه اراده کنند می‌توانند مصرف را قطع کنند. ترک اعتیاد در این بیماران بسیار دشوار است زیرا اولین گام در ترک اعتیاد پذیرش بیماری و پیدا کردن راهکار برای درمان بیماری است.
دسته دیگری از بیمارانی که در دام اعتیاد گرفتار شده‌اند کسانی هستند که کاملاً بیماری خود را قبول دارند و به دنبال راهی برای رهایی از این بیماری هستند. برخی از این افراد بارها اقدام به ترک اعتیاد کرده‌اند و پس از مدتی دوباره به دلایل مختلف به مصرف مواد پرداخته و بیماری آنها عود کرده است. این افراد و خانواده آنها به دنبال روشی قطعی و علمی برای درمان بیماری هستند.
مراحل ترک اعتیاد چیست؟
مراحل ترک اعتیاد در منزل و کلینیک به صورت اصولی و علمی در اکثر مراکز یکسان است، تفاوت مراکز ترک اعتیاد عموماً مربوط به سطح تخصص کادر درمان، روش مورد استفاده برای ترک و امکانات رفاهی مجموعه است.
معاینه پزشکی
بیمار پس از پذیرش در کلینیک، توسط پزشکان مرکز مورد معاینه قرار گرفته و آزمایشات مختلف از جمله تست خون، تست قند، تست سلامت قلب، تست ریه را طی می‌کند.
قرنطینه و سم‌زدایی
مرحله دوم بعد از معاینات و انجام آزمایشات، سم زدایی است. در این مرحله بیمار در محیطی با امکانات مناسب قرنطینه شده و اجازه مصرف مواد ندارد تا مواد مخدر کاملاً از بدن خارج شود. در این قدم با نظر پزشک از داروها و آرام‌بخش‌ها برای بیمار استفاده شده و برای پیشگیری از اُوردوز و تشنج، بیمار کاملاً تحت نظر پزشک است.
مشاوره و درمان روانشناختی
اصلی‌ترین دلیل شکست در ترک اعتیاد نادیده گرفتن جنبه روانی این بیماری است، وقتی یک فرد به مصرف یک یا چند ماده مخدر وابسته می‌شود علاوه بر وابستگی جسمانی، از نظر روانی نیز به مصرف ماده مخدر وابسته می‌شود. علاوه بر این وابستگی، اکثر افرادی که به بیماری اعتیاد گرفتار می‌شوند حداقل به یک یا چند بیماری روانی و اختلال شخصیت دچار هستند و بهترین روش برای ترک اعتیاد روشی است که علاوه بر ترک جسمانی و فیزیکی بیماری، به جنبه‌های روانی آن توجه داشته و پس از ریشه‌یابی بیماری‌ها و دلایل روانی وابستگی به این بیماری، به برطرف کردن و درمان علمی و اصولی آنها بپردازد.
ترک اعتیاد به مجموعه اقداماتی گفته می‌شود که برای رهایی فیزیکی و روانی فرد از دام اعتیاد به کار گرفته می‌شود تا فرد معتاد مصرف ماده مخدر را قطع کرده و به زندگی سالم و طبیعی قبل از اعتیاد برسد. پس از طی دوره سم زدایی بازیابی روح و روان بیمار اصلی‌ترین مرحله ترک اعتیاد است. این دوره حدود دو تا سه هفته طول می‌کشد و با نظر روانپزشک ملاقات با خانواده می‌تواند انجام شود، برنامه‌های تفریحی نظیر بازی‌های گروهی و ورزشی نیز در این مرحله در دستور کار قرار می‌گیرد.
مشاوره خانواده
نقش خانواده در درمان اعتیاد را به هیچ وجه نمی‌توان نادیده گرفت. در کنار درمان روانی بیمار، خانواده و نزدیکان نیز باید مشاوره‌های لازم برای نوع برخورد با معتاد بهبود یافته را آموزش ببینند تا بعد از بهبودی و ترخیص از کلینیک فرد دوباره به مصرف تمایل پیدا نکند.
پیگیری بعد از ترخیص
پس از بهبودی و ترخیص از کلینیک لازم است بیمار در دوره‌های آموزشی و روانشناسی حضور پیدا کرده و ارتباط او با مددکار تا مدتی ادامه داشته باشد. ترک اعتیاد تنها با سم زدایی و بدون درمان‌های روحی اثر بخشی چندانی نخواهد داشت و احتمال بازگشت به اعتیاد بسیار زیاد است. کلینیک تهران پاک بعد از ترخیص بیماران نیز وضعیت آنها را پیگیری خواهد نمود و برای شرکت در جلسات مختلف از ایشان دعوت می‌شود.
روش‌های بهینه برای ترک اعتیاد
زمانی که فردی پس از مصرف یک ماده مخدر به مدت طولانی، مصرف آن را قطع کند با مشکلات جسمانی و روانی مختلفی مانند خماری و علائم ترک مختص به آن ماده مخدر روبه‌رو می‌شود. میزان شدت این نشانه‌ها بستگی به نوع ماده مخدر، مدت مصرف، میزان مصرف دارد. یک روش ترک اعتیاد مؤثر و اصولی به فرد برای مقابله با نشانه‌های ترک و هموار ساختن راه دشوار ترک بیماری اعتیاد کمک می‌کند.
برخی افراد به صورت شخصی اقدام به ترک اعتیاد در منزل می‌کنند که درصد بالایی از این اقدامات به دلیل عدم آشنایی و آگاهی فرد به ترک اصولی اعتیاد منجر به شکست می‌شود. بهترین اقدام در جهت ترک اعتیاد مراجعه به کلینیک‌ها و مراکز ترک اعتیاد معتبر و خوشنام است که ترک اعتیاد را زیر نظر افراد متخصص و باتجربه انجام می‌دهند.
برای ترک اعتیاد، فرد معتاد باید با مراجعه به یک مرکز ترک اعتیاد معتبر و کمک گرفتن از یک مشاور باتجربه، شرایط خود را توضیح داده و مشاور با در نظر گرفتن جنبه‌های مختلف بیماری، بهترین روش را برای درمان بیماری فرد انتخاب کند. انتخاب روش ترک اعتیاد بستگی به نوع ماده مخدر، مدت مصرف، شرایط جسمانی و روانی فرد و میزان مصرف دارد و هیچ روش یکسانی برای تمامی افراد وجود ندارد.
ممکن است روشی که برای ترک بیماری اعتیاد در یک فرد به خوبی عمل کرده باشد، برای یک بیمار دیگر جواب عکس داشته باشد. باید حتماً روش ترک اعتیاد پس از جلسات مشاوره بررسی و انتخاب شود. توجه داشته باشید که ترک اعتیاد امری بسیار تخصصی است و ضروری است تا در کمپ‌های ترک اعتیاد شبانه روزی تحت نظر متخصصین انجام بگیرد.
بنابراین انتخاب روش ترک اعتیاد و پیدا کردن یک مرکز ترک اعتیاد معتبر این روزها نیاز به تحقیق دارد، زیرا یکی از دلایل شکست در روند ترک اعتیاد، انتخاب روش درمان اشتباه است، بیمارانی که برای ترک اعتیاد به کلینیک مراجعه می‌کنند به مدت سه تا چهار هفته تحت درمان قرار می‌گیرند، طول دوره درمان به دوز مصرفی و مدت اعتیاد بستگی دارد.
هرچه دوز مصرف بالاتر باشد و فرد مدت بیشتری مواد مصرف کرده باشد صدمات جسمی و روحی بیشتری دیده است، بنابراین مدت زمان لازم برای ترک و درمان نیز طولانی‌تر است. در مدت درمان جسمی و روانی سموم ناشی از مواد مخدر از بدن فرد خارج شده (سم زدایی) و بیمار به زندگی بدون مصرف مواد عادت می‌کند. در این دوره با درمان‌های روانشناسی و مشاوره فرد مهارت‌های زندگی را بازمی آموزد تا در آینده بتواند بدون مشکل در کنار خانواده و اجتماع باشد.
بیمار این دوره را باید در محیطی آرام و بدون تنش طی کند، تغذیه سالم برای تقویت جسم آسیب دیده بسیار مهم است، نظارت مداوم پزشک متخصص برای ارزیابی سلامت جسمی و درمان آسیب‌های ناشی از مصرف مواد نیز ضروری است. در کنار سلامت جسم بازیابی سلامت روحی و رفع مشکلات و اختلالات شخصی و خانوادگی نباید فراموش شود، تا فرد بتواند بعد از بهبودی زندگی سالمی داشته باشد و میل به مصرف مجدد در او از بین برود.
برخی از روش‌های پرکاربرد ترک اعتیاد عبارتند از:
روش سقوط آزاد
برخی از خانواده‌ها به محض اطلاع از بیماری اعتیاد در فرزند خود، واکنش شدید نشان داده و اقدام به طناب پیچ کردن و حبس کردن فرد کرده و می‌خواهند ظرف چند روز بیماری اعتیاد را درمان کنند. اما متأسفانه در اکثر موارد این روش به شکست منجر می‌شود و فرد بیمار در اولین فرصت دوباره اقدام به مصرف مواد مخدر می‌کند.
در این روش به جنبه‌های روانی و مشکلات شخصیتی که باعث بیماری اعتیاد شده‌اند توجهی نمی‌شود و فقط به ترک جسمانی مواد آن هم با روشی غیر علمی و اصولی پرداخته می‌شود. در برخی موارد با انتقال اجباری فرد معتاد به کمپ‌های غیر مجاز ترک اعتیاد، نه تنها اعتیاد فرد درمان نمی‌شود، بلکه اوضاع بدتر شده و بیمار از لحاظ جسمی و روحی با آسیب‌های جدی مواجه می‌شود.
دارو درمانی
یکی از روش‌های ترک اعتیاد استفاده از داروهای جایگزین برای ماده مخدر مورد مصرف در فرد معتاد است. از معروف‌ترین داروها می‌توان به متادون و بوپرنورفین اشاره کرد. نکته اینجا است که تجویز و مصرف این داروها فقط می‌بایست با نظر پزشک و در شرایط خاص باشد ولی متأسفانه این روزها داروهای ترک اعتیاد توسط کمپ‌ها و مراکز ترک اعتیاد زیادی تجویز و استفاده می‌شود.
این داروها باید برای مدت محدود و در شرایط خاص تجویز شود ولی موارد زیادی گزارش شده است که افراد به صورت خودسرانه یا به پیشنهاد دوستان و سایر افراد معتاد اقدام به تهیه و مصرف این داروها برای ترک اعتیاد می‌کنند.
مصرف این داروها نه تنها به درمان اعتیاد کمک نمی‌کند، بلکه فرد معتاد به مصرف این داروها وابسته می‌شود. با توجه به اعتیادآور بودن این داروها، ترک این داروها نسبت به ماده مخدر مورد مصرف بیمار سخت‌تر و در برخی موارد غیرممکن است. در روش دارودرمانی هم مانند روش سقوط آزاد به جنبه‌های روانی بیماری اعتیاد توجهی نمی‌شود.
کاهش مصرف و ترک تدریجی
در این روش دوز مصرف در فرد معتاد طی زمان طولانی کم شده و کم کم قطع می‌شود. با توجه به ترک تدریجی ماده مخدر، این روش نسبت به روش‌های ذکر شده در بالا بهتر است ولی اگر در این روش به بررسی و برطرف کردن مشکلات و جنبه‌های روانی بیماری اعتیاد توجه نشود، احتمال بازگشت و عود بیماری در این روش نیز وجود دارد.
ترک اعتیاد به همراه روان‌درمانی
استفاده از روان درمانی به همراه سایر روش‌ها بهترین روش ترک اعتیاد به شمار می‌رود، به خصوص اگر درمان در یک مرکز ترک اعتیاد معتبر و تحت نظر افراد متخصص و باتجربه باشد. ریشه‌یابی و درمان مشکلات روانی که باعث ایجاد بیماری اعتیاد در فرد شده‌اند، به همراه جلسات مشاوره فردی و گروهی تحت نظر روانشناس و پزشک متخصص می‌تواند به درمان قطعی و اصولی این بیماری بیانجامد و خطرات و مشکلاتی را که فرد با آنها درگیر است را به شدت کاهش دهد.
جلسات مشاوره باید حتی پس از درمان فیزیکی و قطع مصرف مواد مخدر ادامه داشته باشد تا از مصرف دوباره و عود بیماری جلوگیری شود. در این جلسات اعتماد به نفس بیمار بالا می‌رود و قدم به قدم به سمت بهبودی پیش رفته و با جنبه‌ها و ابعاد مختلف شخصیت خود آشنا می‌شود. این روش ممکن است روشی طولانی و زمان بر باشد ولی درصد بالایی از افراد به صورت اصولی درمان شده و هیچگاه به مصرف دوباره مواد مخدر روی نمی‌آورند. این روش یکی از تضمینی‌ترین روش‌های ترک اعتیاد به حساب می‌آید.
نظر شما