به گزارش خبرنگار ایمنا، یکی از معضلات دیرینه در کلانشهرها حضور کارگران سر گذرها است که علاوه بر نازیبایی چهره شهر آسیبهای زیادی را به همراه دارد، از سویی شهروندان در کلانشهرها با وجود نداشتن اطمینان و نگرانیهای بسیار برای انجام کارهایشان مجبور بودند از کارگرانی کمک بگیرند که هیچ شناختی از میزان تخصص آنها ندارند و از طرف دیگر هیچ مرجع معتبری هم وجود نداشت که بتوانند این ابهام را برطرف کنند.
اگر به میادینی که محل استقرار کارگران است سر بزنیم، میبینیم که هر روز تعداد بسیاری از کارگران ساختمانی، کیسه ابزار و بیل و کلنگ را کنار خود گذاشته و چشم میچرخانند تا شاید کسی برای تعمیر خانه یا دیگر موارد به سراغ آنها بیاید، در این بین هر خودرویی که از کنار آنها عبور کند را زیر نظر میگیرند و با هر ترمز، بارقههایی از امید در دل آنها موج میزند و به همراه چند کارگر دیگر راننده و خودروی او را دوره میکنند.
در کلانشهر مشهد نیز کارگران فصلی و سرگذری هر روز در پنج نقطه شهر از جمله سید رضی، دلاوران، میدان امام حسین (ع)، میدان فردوسی و سیدی به امید یافتن کار جمع میشدند؛ پنجم مردادماه سال ۱۳۹۹ بود که مسئولان شهرداری مشهد وعده دادند که اقدام به احداث پایگاههایی خواهند کرد که کارگران با مراجعه به این پایگاهها و ثبتنام در آن و حضور در پایگاهها به نوبت بر سر کار حاضر شوند و پس از گذشت ساعتی، اگر کارگران کاری پیدا نکردند، آنها را بر سر پروژههای خود میبرند و در آنجا بهکار میگمارد.
در نودوچهارمین جلسه پنجمین دوره شورای اسلامی شهر مشهد بود که لایحه ساماندهی کارگران سر گذری و احداث و تجهیز ایستگاههای ساماندهی به تصویب رسید و بر اساس این مصوبه به سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآوردههای کشاورزی شهرداری مشهد اجازه داده شد تا نسبت به ساماندهی کارگران و استادکاران روزمزد _موسوم به سرگذر_ و احداث و تجهیز ایستگاههای ساماندهی مورد نیاز، با جلب و جذب مشارکت دستگاههای اجرایی، تشکلهای کارگری، سازمانهای مردمنهاد و بخش خصوصی ذیربط با تأمین اعتبار لازم اقدام کند تا با ساماندهی کارگران سرگذری حرکت ارزشمند در راستای تکریم و ارزشگذاری به مقام کارگر انجام شود.
احیای هویت گمشده کارگران
با ساماندهی کارگران سرگذری و احداث و تجهیز ایستگاههای ساماندهی به عنوان اقدامی خردمندانه و هوشمندانه عملاً این کارگران دارای جایگاه شدهاند و نگاه شهروندان به کارگران سرگذری تغییر کرد؛ در واقع ساماندهی کارگران سرگذری به کارگران هویت بخشیده است.
ایستکارها با ابتکار شهرداری مشهد توانست مسیر تنش بین کارگران و کارفرمایان را از بین ببرد، ساماندهی کارگران به تقسیم عادلانه، تکریم کارگران و کاهش سردرگمی، استرس و افسردگی در بین کارگران در ایستکارها کمک کرد و این ساماندهی به تخصصی شدن در رستههای مختلف و دسترسی آسان برای بهکارگیری کارگران انجامیده است.
تعدادی از کارگران حاضر در ایستکارهای مشهد به خبرنگار ایمنا میگویند: ساماندهی کارگران به تقسیم عادلانه، تکریم کارگران و کاهش سردرگمی، استرس و افسردگی در بین کارگران در ایستکارها کمک کرده است و این ساماندهی به تخصصی شدن در رستههای مختلف نیز به آنها کمک کرده است.
یک کارگر جوان با ابراز خرسندی از قرار گرفتن در لیست ساماندهی شدهها، اظهار میکند: ساماندهی کارگران سرگذری به کارگران هویت بخشیده است، حالا دیگر کارگر عزت دارد و نباید به خاطر اینکه یک کارگر است به قداست او لطمه وارد شود.
احمدی، یکی دیگر از کارگران حاضر در ایستکار مشهد، میگوید: به نظر من با ساماندهی کارگران در رستههای مختلف، هویت گمشده کارگر احیا شده است؛ با این حرکت خردمندانه و هوشمندانه، عملاً کارگران سرگذری دارای جایگاه شدهاند و از سردرگمی و افسردگی نجات یافتهاند، حتی این هویتبخشی باعث شده است تا نگاه شهروندان به ما تغییر کند.
کارگر دیگری در ایستکار صیاد تاکید میکند: همیشه برای یافتن کار دچار مشکل بودیم، ایستکارها با ابتکار شهرداری مشهد توانست مسیر تنش بین ما و کارفرمایان را از بین ببرد؛ با قرار گرفتن در لیست ساماندهی شدهها، یک روز هم بیکار نبودم و همین موضوع باعث شد تنشهای خانوادگی که داشتم، به صفر برسد.
نهادینه نشدن فرهنگ حمایت از این طرح و تأمین نیروی کار
علی نجفی، معاون خدمات شهری شهردار مشهد در خصوص ساماندهی کارگران، اظهار میکند: تاکنون پنج مرکز برای ساماندهی کارگران در سطح شهر آغاز به کار کرده است و هر روز این طرح در حال بهبود است، البته برخی از کارگران بر این باور هستند که با توجه به تخصص کاری خود با ایستادن در معابر و گذرگاهها، بهتر به سر کار میروند و یا به دلیل برخی از کمکهای مردمی که بعضی از اوقات در این معابر به آنها میشود در مراکز ساماندهی حضور پیدا نمیکنند و ما اهرم فشاری برای حضور آنها در این مراکز نداریم.
وی با بیان اینکه در بازدیدهای صورت گرفته از کارگران حاضر در ایستکارها، اغلب آنها از شرایط طرح ابراز رضایت کردهاند، ادامه میدهد: با این حال بسیاری از کارگران از طرح استقبال نکردهاند و همچنان کنار معابر میایستند؛ بسیاری از مردم و کارفرماها نیز خود را ملزم به گرفتن کارگر از این مراکز نمیدانند و فرهنگ حمایت از این طرح و تأمین نیروی کاری مورد نیاز خود از این مراکز هنوز به صورت کامل در بین مردم نهادینه نشده است.
وی تاکید میکند: تفاهمنامهای با محوریت فرمانداری در راستای حضور تمام سازمانها و نهادهای مرتبط با طرح ساماندهی کارگران تدوین و آماده شده است که تأییدیههای ابتدایی آن گرفته شده است و در آینده نزدیک تصویب و اجرایی میشود؛ متولی اصلی این طرح انجمن صنفی کارگران ساختمانی است و طبق برنامهریزیها شهرداری صرفاً متولی تأمین زیرساختهای لازم برای این طرح است، بنابراین لازمه بهبود شرایط این طرح همکاری تمام سازمانهای مرتبط است.
معاون خدمات شهرداری شهر مشهد با اشاره به افزایش ایستکارها در این شهر، تصریح میکند: در صورت فراهم بودن شرایط، برنامهریزی شده است تا حداکثر طی یک سال آینده تعداد این مراکز با سازههای دائمی را در شهر افزایش دهیم که این موضوع باعث دسترسی هرچه بیشتر شهروندان به این مراکز و استقبال بیشتر آنها از این طرح میشود.
ساماندهی کارگران سرگذری در مشهد
علیرضا کفاش، مدیر ساماندهی کارگران سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآوردههای کشاورزی شهرداری مشهد در خصوص فعالیتهای یک ساله طرح ساماندهی کارگران سرگذری در مشهد به خبرنگار ایمنا، میگوید: امسال ۲۶۸ هزار نفر روز کارگر سرگذری در پروژههای شخصی، خصوصی و شهری این کلانشهر بهکار گرفته شدند که از این تعداد ۲۴۳ هزار نفر در پروژههای شخصی توسط شهروندان، ۲۵ هزار نفر در پروژههای بخش خصوصی و شهری در حال اجرای شهرداری مشهد مشغول به کار هستند.
وی تاکید میکند: کارگران سرگذری در ۱۸ رسته کاری، ساماندهی و بر اساس نیاز در حوزههای مختلف شهری بهکارگیری میشوند و با آغاز طرح ساماندهی کارگران ساختمانی و موقت ۱۰ هزار و ۵۰۰ نفر از ابتدای اجرای طرح تاکنون در ایستکارها ساماندهی شدهاند و برای آنها کارت عضویت صادر شده است.
مدیر ساماندهی کارگران سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآوردههای کشاورزی شهرداری مشهد با بیان اینکه طرح ساماندهی کارگران سرگذری که در بین آنها، افرادی با سنین ۱۸ تا ۸۸ سال حضور دارند، موفق ارزیابی شده است، ادامه میدهد: در راستای طرح ساماندهی ۱۲ ایستگاه موسوم به ایستکار در مناطق مختلف شهری راهاندازی شده است و کارگران سرگذر از همین ایستکارها به پروژههای درخواستی اعزام میشوند.
وی با بیان اینکه ایستکارها از پتانسیل و ظرفیتهایی در جهت ارتقای مولفههایی همچون دریافت آموزشهای فنی و حرفهای، بستههای معیشتی، سوادآموزی، حفظ بهداشت عمومی و فردی برخوردار است، تاکید میکند: در این ایستکارها علاوه بر نوبتدهی و اعزام کارگران به پروژههای مختلف امکاناتی همچون سیستم سرمایش، گرمایش، سرویس بهداشتی، آبخوری، اسکان، نمازخانه، آب جوش در اختیار کارگران قرار داده میشود و همه خدمات ساماندهی به صورت کاملاً رایگان صورت میپذیرد.
کفاش با تاکید بر اینکه از دستگاههایی همچون سازمان تأمین اجتماعی، اتباع، صداوسیما و تعاون و کار که تفاهمنامه همکاری در ساماندهی کارگران سرگذری را امضا کردند، انتظار همکاری بیشتری داریم، میافزاید: شهروندان میتوانند بهصورت غیرحضوری از طریق سامانه پاسخگویی ۳۱۷۵ و اپلیکیشن هوشمند، درخواست کارگر خود را ثبت کنند تا ارائه خدمات به شهروندان از این طریق نیز صورت پذیرد.
نظر شما