به گزارش خبرنگار ایمنا، میرزا محمدعلی ملقب به خان و شمس‌الشعرا و متخلص به سروش، فرزند قنبرعلی اصفهانی سده‌ی، شاعر قصیده‌سرای قرن سیزدهم هجری قمری در اصفهان به دنیا آمد. سروش در ابتدای جوانی از زادگاه خود به اصفهان رفت و چندسال در سایه حمایت سید بیدآبادی، مجتهد و مدرس مشهور آن دوره زندگی کرد و اندکی خواندن و نوشتن آموخت. سپس در دوره ولیعهدی ناصرالدین‌شاه قاجار در تبریز به خدمت او راه یافت و با سرودن قصایدی در مدح ناصرالدین‌شاه به شهرت رسید و بعد از جلوس ناصرالدین‌شاه در تهران، ملک‌الشعرای دربار او شد.
«شمس‌المناقب در مدح و منقبت پیامبر (ص) و خاندان نبوت»، «مثنوی روضه‌الانوار در ذکر واقعه کربلا»، «دیوانی به نام زینه‌المدایح و قصاید»، «فتح‌نامه‌ها و مثنوی‌های اردیبهشت‌نامه»، «ساقی‌نامه» و «الهی‌نامه» آثاری است که از میرزا محمدعلی ملقب به خان و شمس‌الشعرا و متخلص به سروش بر جای مانده است.
دیوان کامل سروش نخستین‌بار در سال ۱۳۳۹ -۱۳۴۰ خورشیدی با مقدمه جلال همایی و به اهتمام محمدجعفر محجوب در دو جلد به چاپ رسید و اکنون دومین جلد از مجموعه شکوه شعر شیعی با عنوان «قصاید ولایی سروش اصفهانی» و با مقدمه گزینش و شرح ابیات «مریم مرادی» از سوی انتشارات کتاب نیستان روانه بازار نشر شد.
آنچه در مجموعه «قصاید ولایی سروش اصفهانی» به کوشش مریم مرادی شرح و تحلیل شده، قصایدی است که در شمس‌المناقب سروش، در مدح حضرت رسول (ص) و اهل‌بیت اطهار (ع) سروده شده است. این شرح با رویکردی ادبی و روایی تبیین شده است و در شرح ابیات، علاوه بر توضیح دشواری‌ها، سعی بر آن بوده که منشأ دینی تفکر شاعر نیز شناسایی شود تا معلوم شود کدام مضمون ساخته خود سروش بوده و کدام مضمون از مأثورات و روایات به شعر راه یافته است. نتیجه به‌دست‌آمده حاکی از آن است که مهم‌ترین وجوه تفکر دینی شاعر تصاویری بوده که از معصومین، بالاخص حضرت امیرالمؤمنین (ع) و جایگاه امام در نظام خلقت، عرضه شده است.
افعال و صفاتی که سروش در وصف اهل‌بیت (ع) ذکر می‌کند، در پنج بخش مطرح شده است:
۱. افعال و صفاتی که مخصوص خدا است و انسان کامل نیز به اذن الهی به آن دست پیدا می‌کند.
۲. کار ویژه‌هایی که ملک مقرب الهی عهده‌دار آن است.
۳. بیان تصاویر و مضامینی درباره اهل‌بیت (ع) که به باورهای کلامی شاعر مربوط است.
۴. تأویل‌های ولایی از اشارات قرآنی که مربوط به اهل‌بیت (ع) است.
۵. فضائل انسانی اهل‌بیت (ع) مانند شجاعت، عدالت، سخاوت و امثال آن.
کتاب «قصاید ولایی سروش اصفهانی» در ۳۰۵ صفحه نگارش یافته است و دومین اثر از پروژه شکوه شعر شیعی محسوب می‌شود که از سوی انتشارات نیستان با همکاری مؤسسه ادب‌پژوهی شیعی (سلیس) منتشر کرده است.
نظر شما