به گزارش خبرنگار ایمنا، حراج، فروش فوق‌العاده، Sale و off کلماتی است که این روزها روی شیشه بیشتر فروشگاه‌های شهر به‌ویژه کفش و لباس خودنمایی می‌کند. پوشاک عادی یا مارک‌دار با عناوین Sale و off توجه خریداران را بیش از دیگر اجناس به‌سوی خود جلب می‌کند. در این شرایط فروشندگان نیز به این استقبال همیشگی مردم از حراجی‌ها روی خوش نشان می‌دهند و تلاش می‌کنند در این ایام سودی ببرند و با فروش پوشاک فصل، سود حاصل از این فروش را برای پوشاک بهاری هزینه کنند؛ به‌ویژه آنکه در طول دو سال گذشته به دلیل شرایط کرونا، بازارها با رکود زیادی مواجه بود و اکنون زمان آن است که این رکود با مشوق‌ها و تخفیف‌ها جبران شود.
با گذری در بازارها کاملاً روشن است که فروشندگان سعی دارند با استفاده از تخفیفات ویژه، بخشی از کالاهای در انبار مانده خود را که در طول سال بدون مشتری بوده است، عرضه کنند و با فروش بیشتر، سودی هرچند کمتر از انتظارشان، نصیب خود سازند. در میان فروشندگان پوشاک، فروشگاه‌هایی نیز هستند که با یدک کشیدن اسامی برندهای خارجی، خود را در ایام سال از ارائه تخفیف مصون می‌دانند، اما آن‌ها نیز در پایان فصل، تصمیم به کاهش نرخ پوشاک خود می‌گیرند. به‌طوری‌که در پایان هر فصل شاهد تخفیف‌های ۳۰، ۴۰، ۵۰، ۶۰ و حتی ۷۰ درصدی روی اجناس آن‌ها هستیم. این فعالان، قصدشان آن است که با شکستن قیمت‌ها، مردم را تشویق به خرید کنند؛ زیرا این باور در میان اغلب فروشندگان وجود دارد که فروش کالا با نرخ کمتر و سود کمتر بهتر از انبار کردن اجناس قدیمی است.
هر سال کسادتر از سال قبل
با بررسی‌های میدانی از فروشگاه‌های مختلف اصفهان، مشخص شد که با وجود این تخفیف‌ها هنوز هم نرخ‌ها به دلیل تأثیرپذیری از نوسان ارز بالا با کاهش قابل توجهی همراه نشده است. به عبارت واضح، قدرت خرید مردم به میزانی نیست که تغییری اساسی در بازار راکد یک ساله ایجاد کنند. براساس گفته برخی از فروشندگان، تاکنون بازار نسبت به سال‌های گذشته کسادتر بوده و فروش کمتری در مقایسه با سال‌های قبل از شیوع کرونا داشته‌اند. هر چند ادعا می‌شود که قیمت کالاها و اجناس در مقایسه با شب عید سال گذشته تغییر چندانی نداشته اما حقیقت آن است که رکود و کاهش قدرت خرید مردم بر کاهش تقاضا تأثیر مستقیم دارد.
این فعالان با گلایه از نبود مشتری حتی با وجود تخفیفات قابل توجه می‌گویند: به دلیل رکود شدیدی که بر اقتصاد شهرمان حاکم است، حراج‌های آخر فصل هم چندان در افزایش خریدهای مردمی کارآمد نیست؛ این در حالی است که تخفیفات بسیار خوبی در برخی از فروشگاه‌ها ارائه می‌شود ولی اغلب مردم به تماشای اجناس و پرسیدن قیمت‌ها اکتفا می‌کنند.
درواقع از خریدنکردنِ مردم حتی در روزهای حراج، چنین مشخص می‌شود که فقط کاهش قیمت‌ها باعث رونق‌بخشی به بازار نیست؛ بلکه در گام نخست افزایش قدرت خرید مردم لازمه رونق است و پس از آن، کاهش نرخ‌ها تأثیرگذار خواهد بود. حال به غیر از مشکل رکود، موضوع قابل تأمل دیگر آن است که اگر مردم خریدی هم انجام می‌دهند بیشتر به سمت اجناس خارجی متمایل هستند و این خود مانعی بر سر راه حمایت از تولید ملی است.
از آنجا که پوشاک خارجی مانند پوشاک چینی دارای کیفیت و قیمت پایین‌تری نسبت‌به پوشاک داخلی است، مردم نیز اغلب با فرهنگ خرید جنس خارجی و با این دیدگاه که این گونه کالای ارزان‌تری هم می‌خرند، اقدام به تهیه پوشاک خارجی می‌کنند. این در حالی است که تولیدات داخلی دارای کیفیت بالاتری نسبت به مشابه خارجی هستند، ولی مردم فقط به اسم ارزان بودن، از پوشاک وارداتی خرید می‌کنند. پیامدش هم آن است که به جای پوشاک داخلی، اجناس وارداتی فراوان با قیمت پایین و حجم بالا به فروش می‌رسد و در نهایت سود به دست آمده به کشورهای خارجی بازمی‌گردد؛ درنتیجه هرچند ماه یک‌بار، تعدادی از واحدهای تولیدی داخلی ورشکسته یا تعطیل می‌شود.
آیا حراج‌ها واقعی هستند؟
اما موضوعی که همواره در رابطه با حراج‌های پایان سالی در اصفهان مطرح می‌شود، آن است که آیا واقعاً این تخفیفات به معنای حراج واقعی است یا فقط برای فروش اجناس بنجل و قاچاقی که خریدار آن‌چنانی ندارد، برگزار می‌شود؟
بنا به گفته کارشناسان اقتصادی، معنای واقعی حراجی یعنی ایجاد فرصتی مناسب برای اقشار متوسط و ضعیف جامعه که در زمان‌های معمول قادر به خرید کالاهای گران‌قیمت نیستند. درواقع حراجی‌ها باعث شکستن سد قیمت‌ها می‌شوند؛ به‌گونه‌ای که همه مردم بتوانند اجناس مورد نیاز خود را خریداری کنند.
از طرفی هم با وجود آنکه حراج یکی از راهکارهای اساسی برای فروش بیشتر است، ولی آنچه اهمیت دارد موفقیت در این فرآیند است که متأسفانه در برخی از موارد به‌دلیل عرضه اجناس بی‌کیفیت یا قاچاق، بی‌اعتمادی قابل‌توجهی در میان مشتریان ایجاد می‌شود.
در بسیاری از کشورهای توسعه یافته اصولاً فصل حراج، فصلی به شمار می‌آید که با عرضه نرخ‌های واقعی، حمایتی جدی از مصرف‌کننده می‌شود. به عبارتی تخفیف‌ها به قدری واقعی است که مشتریان، شاید ساعت‌ها پیش از شروع حراج، پشت درِ فروشگاه‌ها حضور یابند.
در این حراج‌ها که اغلب متعلق به برندهای معروف است، فروشگاه‌ها تمام اجناس خود را با درصد قابل‌توجهی تخفیف عرضه می‌کنند و از طریق سود کمتر و فروش بیشتر، کسادی سایر ماه‌های سال را جبران می‌کنند؛ اما در ایران بر اساس مشاهدات میدانی، تجربیات موجود و گفته فعالان به نظر می‌رسد حراج‌های پایان فصل چندان با کیفیت مورد قبول و تخفیف‌های قابل‌توجهی، عرضه نمی‌شود و اگر هم چنین باشد بسیار اندک و انگشت‌شمار است.
تحرک بازارها
رسول جهانگیری، رئیس اتاق اصناف اصفهان با اشاره به صدور مجوز فروش‌های فوق‌العاده و حراج، برای تمام کسبه اصفهان به ایمنا می‌گوید: این مجوزها توسط اتحادیه‌های مربوطه صادر می‌شود تا مردم بتوانند در ایام پایانی سال، نیازهای خود را با نرخ کمتری خریداری کنند. این حراج‌ها از ابتدای بهمن‌ماه آغاز و تا پانزدهم فروردین‌ماه ادامه خواهد داشت.
وی ادامه می‌دهد: با توجه به نامطلوب بودن شرایط اقتصادی، بازارها به سمت عرضه مایحتاج اولیه رفته و از حالت تفننی خارج شده است. حال برای آنکه تحرکی در بازارها ایجاد شود و کلیه اصناف رونق گیرد، اجازه فروش‌های فوق‌العاده داده شد تا مردم بتوانند در این شرایط اقتصادی، خریدهایی به صرفه‌تری انجام دهند.
رئیس اتاق اصناف اصفهان اظهار می‌کند: این تخفیفات در همه بخش‌ها از کیف و کفش و پوشاک گرفته تا خشکبار اعمال می‌شود. بر این اساس گرانی‌های عجیب و غیرمنطقی که در سال‌های گذشته در برخی از بخش‌ها شاهد آن بودیم به حداقل خود می‌رسد.
جهانگیری تصریح می‌کند: در زمینه گوشت قرمز و منجمد و میوه نوروز هم ذخیره‌سازی لازم انجام گرفته است و چنان‌چه در این ایام، بازار با نوسان قیمتی مواجه شود، برای متعادل‌سازی از این ذخیره‌سازی‌ها استفاده می‌شود.
وی در پاسخ به این پرسش که تفاوت حراج و فروش فوق‌العاده چیست و تا چه میزان این تخفیفات از نوع واقعی در اصفهان عرضه می‌شود، توضیح می‌دهد: در فروش فوق‌العاده بین ۰ تا ۳۰ درصد تخفیف از سوی فروشگاه‌ها ارائه می‌شود اما حراج درصد بیشتری هم شامل می‌شود و معمولاً به غیر از پایان فصول به دلایلی مانند تغییر شغل انجام می‌گیرد.
رئیس اتاق اصناف اصفهان یادآور می‌شود: البته ارزان‌فروشی بیش از اندازه هم به غیر از آنکه بازارها را به هم می‌ریزد، چندان اعتمادبخش نیست و مردم باید به این مورد توجه داشته باشند.
جهانگیری در رابطه با تبلیغات غیرواقعی فروشگاه‌های حراجی می‌گوید: این‌گونه موارد توسط واحدهای بازرسی رصد می‌شود و مردم نیز در صورت مواجهه با چنین مواردی، می‌توانند برای بررسی بیشتر، اطلاع‌رسانی انجام دهند.
گزارش از: نفیسه زمانی‌نژاد، خبرنگار اقتصادی ایمنا
نظر شما