به گزارش خبرنگار ایمنا، آب مایه حیات نیست بلکه خود زندگی است و بدون آب، زندگی سخت که نه بلکه غیرممکن است؛ زیرا بحران کم‌آبی بی‌تردید بر ابعاد مختلف زندگی اعم از اجتماعی، محیط‌زیستی، اقتصادی و حتی سیاسی اثر می‌گذارد. با صرفه‌جویی مردم و ایجاد فرهنگ مصرف درست آب در بخش خانگی از بحران کمبود آب عبور می‌کنیم.
به گفته عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی بیش از ۹۰ درصد آب در حوزه کشاورزی و صنعت مصرف می‌شود و این یعنی مشکل کمبود آب، فراتر از مشکلی است که بخواهد توسط یک سازمان یا وزارتخانه برطرف شود و نیازمند همت همه دستگاه‌های دولتی و غیردولتی همچنین اهتمام مردم است. شاید درحال‌حاضر مشکل کمبود آب در نیمه مرکزی و خشک ایران شدیدتر باشد، اما دیر یا زود دیو خشک‌سالی گرد شوم بی‌آبی را مانند ویروسی خطرناک در همه مناطق ایران پخش می‌کند، آن زمان شاید چاره‌اندیشی و تلاش سودی نداشته باشد. برای بررسی بیشتر این موضوع با علی‌خان نصراصفهانی، دانشیار گروه زمین‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
چرا آب را مایه حیات می‌دانند؟
آب یکی از عناصر حیاتی و ترکیبی مقدس است که در تمام مذهب و فرهنگ‌ها به‌عنوان مایه حیات از آن یاد می‌شود و فقط برای زنده ماندن انسان ضروری نیست، بلکه در توسعه بسیاری از صنایع نقش اساسی دارد و در این راستا باید اهمیت آب را در خانواده‌ها نهادینه کنیم. آب عنصری است که به راحتی با ورود آلودگی‌های انسانی و حیوانی خطرساز می‌شود و این اتفاق قابل حذف و جلوگیری نیست؛ باید از ورود و توسعه آن به محیط‌زیست جلوگیری کرد. گاهی اوقات به خاطر شغل و سود خود آب را آلوده می‌کنیم، اما حذف کردن این آلودگی از آب بسیار سخت است.
آیا تمام آب‌های شیرین موجود در کره زمین قابل استفاده است؟
خیر. همه آب‌های شیرین موجود در کره زمین قابل استفاده نیست و بخشی از آن‌ها یخ‌زده و نمی‌توانیم به‌طورکامل از آن استفاده کنیم. فقط قسمت‌های کوچکی در بخش‌های خشک و آب‌های زیرزمینی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ بنابراین ما در آینده با توسعه رشد بشریت و ادامه روند افزایش جمعیت مجبور هستیم مدیریت خاصی را بر منابع قابل شرب داشته باشیم.
آیا میزان آب مصرفی در استان اصفهان و روند افزایشی آن با فعالیت‌های صنعتی ارتباط دارد؟
بله، تأمین آب در استان اصفهان به عنوان یک موضوع راهبردی در برنامه‌ریزی آینده مطرح است که بخشی از این آب به اجبار در صنایع باید مصرف شوند. تأمین آب، میزان مصرف، الگوی مصرف و برنامه‌ریزی برای نظارت بر افزایش مصرف آب در صنایع بسیار مهم است. میزان آب مصرفی و روند افزایشی آن با فعالیت‌های صنعتی ارتباط مستقیم دارد؛ پس صنایع باید به شکلی مدیریت شود تا صنایعی که کمتر نیاز به آب دارد توسعه یابد.
منابع معدنی استان اصفهان نسبت به مصرف آب چه وضعیتی دارد؟
استان اصفهان به عنوان استان معدنی با پتانسیل بالا دسته‌بندی می‌شود؛ معدن‌کاری در گروه کمترین میزان الگوی مصرف آب قرار می‌گیرد. اگر به منابع معدنی شناسایی شده استان توجه کنیم، بخش عمده‌ای از آن شامل ذخایر غیرفلزی، سنگ‌ها و مصالح ساختمانی است. ذخایر فلزی استان اصفهان مانند آهن، مس، کروم به جز سرب و روی در سایر منابع محدود تاکنون شناسایی شده است.
استان اصفهان در زمینه توسعه صنایع وابسته به ذخایر معدنی غیرفلزی همچون نسوزها، مواد اولیه صنایع سرامیک، تولید مصالح ساختمانی و سنگ‌های تزئینی می‌تواند عملکرد خوبی داشته باشد. این صنایع در کل وابستگی زیادی به آب ندارند؛ تنها استثنا صنایع وابسته به سنگ‌های تزئینی است، اما همین صنایع نیز می‌توانند با تغییر روش‌های معمول و موجود در زمینه مصرف و بازیافت آب و یا استفاده از روش‌های مناسب جدید میزان مصرف را کاهش دهند.
وجود منابع سنگ آهک و دولومیت چه تأثیری بر توسعه صنایع غیروابسته به آب در اصفهان دارد؟
وجود منابع پرمایه‌ای از سنگ آهک و دولومیت در استان اصفهان امید بخش توسعه صنایعی است که میزان مصرف آب کمی دارند. تولید منیزیم از دولومیت به عنوان ماده اولیه صنایع نسوز که در استان از کمبود منابع آن رنج می‌برند، تولید فلز منیزیم از دولومیت به عنوان جهشی رو به جلو در چشم‌انداز توسعه استان، تولید فلز کلسیم از آهک به عنوان یک حرکت انقلابی نه تنها در صنعت استان بلکه در کشور، توسعه صنایع تولید کاغذ از آهک، توسعه صنایع مرتبط به ذخایر تبخیری‌ها به‌ویژه در شرق استان همچون تولید انواع نمک‌های صنعتی، بهداشتی و خوراکی، تولید فلز و ترکیبات فلزی منیزیم، لیتیوم از مواردی است که در فرآیند تولید آن‌ها به سمت کاهش مصرف آب در صنایع پیش خواهیم رفت.
منابع معدنی مناطق شرق استان اصفهان در توسعه چه صنایعی قابلیت استفاده دارد؟
استان اصفهان می‌تواند در صنایع نوتکنیک تولید باتری‌های لیتیومی و منیزیمی پیشتاز باشد و مصرف آب را کنترل کند. در مناطق شرقی استان اصفهان منابع زیادی شورآبه و تلخ‌آبه داریم که می‌توان به آن‌ها به عنوان منابع پر پتانسیل آبی و معدنی نگاه کرد. صنایع سودمند دیگری با کمترین مصرف آب در اختیار ما است؛ برای مثال تولید کربنات سدیم از نمک و آهک یا سیلیکات سدیم از کربنات سدیم و سیلیس، سیلیکات کلسیم از سیلیس و آهک همه صنایعی هستند که علاوه بر اشتغال‌زایی مصرف آب بسیار کمی دارد. با مطالعات آینده‌پژوهی می‌توان از بسیاری مشکلات جلوگیری کرد. منابع معدنی مورد نیاز برای ایجاد تجهیزات تولید الکتریسیته از انرژی‌های خورشیدی و بادی فراهم است و این صنایع هیچ وابستگی به آب ندارند.
سخن آخر…
آینده را ما می‌سازیم و باید به‌سمتی حرکت کنیم که ذخایر آبی به‌عنوان یک سرمایه ملی و مقدس با بهینه‌ترین شکل حفظ، مصرف و سپس برای چندین مرحله مجدد به چرخه صنعت بازگردد. بسیاری از صنایع می‌توانند از نظر جمع‌آوری آب‌های سطحی حاصل از باران و ایجاد سیستم‌های بازیافت در مصرف آب خودکفا شوند. باید با مسائل واقع‌نگرانه برخورد کرد، ما در آینده نه چندان دور مجبور خواهیم شد از برخی صنایع به خاطر حفظ منابع آبی استان جدا شویم؛ پس باید صنایع جایگزین را توسعه و حمایت کنیم.
نظر شما