به گزارش خبرنگار ایمنا، محله‌های هر شهر از کالبدهای اولیه برای شکل‌گیری شهرها است، شناسایی نیازهای هر محله و رسیدگی به آن برای بهبود ارائه خدمات به شهروندان از موارد ضروری است و توسعه و آبادانی شهرها را به همراه دارد. در هر کلان‌شهر تعدادی از محلات با محرومیت‌های مضاعف از امکانات شهری روبه‌رو است و محلات اصفهان نیز از این قاعده مستثنی نیست، از سویی توسعه و پایداری شهرها بدون توجه به مناطق و محله‌های کم‌برخوردار امکان‌پذیر نیست.
رشد شهرنشینی در دهه‌های اخیر موجب شده است همواره شهر و شهرسازی، برنامه‌ریزی و مدیریت شهری با چالش‌های نوینی مواجه باشد، از سویی عدالت‌محوری در کلان‌شهرها حکم می‌کند که امکانات و طرح‌های شهری به صورت عادلانه در محله‌ها برای دسترسی بهینه شهروندان به امکانات فراهم شود.
در حال حاضر محله‌محوری و توجه به محلات کم‌برخوردار جایگاه و اهمیت بالایی در برنامه‌های مدیریت شهری اصفهان دارد، یکی از مهمترین وظایف مدیریت شهری و شورای اسلامی شهر فراهم کردن شهری آرام و پرنشاط و بدون احساس نیاز برای شهروندان به ویژه در محلات کم‌برخوردار است.
رویکرد محله‌محوری برنامه شورای ششم
محمد نورصالحی، رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه محله‌محوری رویکرد شورای ششم است تا در سطح محلات خدمات مورد نیاز شهروندان فراهم شود، به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: بر اساس آمارهای موجود در شهرداری و بر مبنای بررسی‌های سنوات گذشته حدود ۲۲۰ محله در اصفهان وجود دارد که از این تعداد حدود ۹۰ محله در اصفهان نسبت به محلات دیگر دارای امکانات کمتری است، توجه به موضوع "محله‌محوری" در شورای ششم مد نظر قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه در تعدادی از محلات شهر اصفهان که معضلات اجتماعی وجود دارد نیز توجه به رفع معضلات و اقدامات برای به نتیجه رسیدن، بیش از پیش مورد توجه قرار دارد، ادامه می‌دهد: البته این بررسی‌ها از سوی دستگاه‌های دیگر نیز انجام شده است و این تعداد محله کمتر برخوردار در مناطق پانزده‌گانه اصفهان وجود دارد، در برخی مناطق پانزده‌گانه شهر اصفهان نسبت به سایر مناطق، محلات ضعیف و کمتر برخوردار بیشتری وجود دارد.
رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان تاکید می‌کند: در برخی از مناطق نیز این نوع محلات محدودتر است، رویکرد محله‌محوری شورای ششم این است که در سطح محلات خدمات مورد نیاز شهروندان از جمله فضای سبز، مراکز فرهنگی، مذهبی، تفریحی و مراکز توان‌افزایی را فراهم کند و در تعدادی از محلات شهر اصفهان که معضلات اجتماعی وجود دارد توجه به حل معضلات و اقدامات در جهت رفع آنها مانند ایجاد فضای ورزشی را بیشتر مورد توجه قرار دهد.
وی با اشاره به رویکرد جدید شورای ششم و شهرداری اصفهان، تصریح می‌کند: در برنامه‌ریزی سال ۱۴۰۰ قرار بر این بوده است که شناسایی دو محله در هر منطقه شهر اصفهان که از امکانات کمتری برخوردار بوده و نیازمند توجه و فعالیت عمرانی است در دستور کار قرار گیرد و تیم‌های شهرداری در "میز محلات" مناطق حضور و با اجتماع شهروندان در ان.جی.اوها، مساجد، خیریه‌ها و گروه‌های ورزشی ارتباط برقرار کنند.
شناسایی کمبودهای هر محله جز وظایف تیم‌های شهرداری است
نورصالحی با تاکید بر اینکه تیم‌های شهرداری موظف هستند ضعف و کمبودهایی که از دیدگاه شهروندان مهم بوده را شناسایی و به آنها رسیدگی کنند، ادامه می‌دهد: لازم است این تیم‌ها نیازهای محلات را به صورت فهرست شده ارائه دهند تا طی سال ۱۴۰۱ در قالب توجه به محلات کمتر برخوردار مورد بررسی قرار گیرد، در حال حاضر فعالیت‌ها در ۳۰ محله و پانزده منطقه شهر اصفهان انجام خواهد گرفت تا با اعمال فعالیت‌های خاص، مشکلات و معضلات در محلات احصا و برنامه‌ها برای مرتفع شدن نیازها انجام شود.
وی با بیان اینکه توجه به محلات کمتر برخوردار سبب فراهم شدن بستر رشد در محلات و توسعه پروژه‌ها می‌شود، می‌گوید: با این اتفاق رغبت مردم به سکونت در این محلات افزایش خواهد یافت و در جهت رفع معضلات اجتماعی این محلات نیز کمک‌کننده است، این اقدام شورای ششم و شهرداری اصفهان همکاری دستگاه‌های دیگر را نیاز دارد، امیدوارم همکاری و هم‌افزایی در این حوزه در سال ۱۴۰۱ اتفاق بیفتد و در مجموع با تأمین منابع از سوی مدیریت شهری، توجه به اقدامات و ارائه برنامه سایر دستگاه‌ها شاهد رفع مشکلات در محلات کمتر برخوردار باشیم.
رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان با اشاره به اینکه در حال حاضر جهت عملیاتی شدن این برنامه بودجه مشخصی بالغ بر ۴۰۰ میلیارد تومان برای رسیدگی بیشتر به این محلات و اقدامات خاص و رفع نیازها در نظر گرفته شده است، اظهار می‌کند: با توجه به نیازهای موجود محلات احتمال دارد این رقم و اعتبار در آینده بیشتر شود، به دلیل اینکه تعدادی از پروژه‌های منطقه‌ای و محلی وجود دارد و در مجموع بودجه اجرایی تمام این پروژه‌ها حدود هزار میلیارد تومان است و بین این موارد ممکن است مبالغ برای اجرا کم یا زیاد شود و بتوان مبلغ بیشتری به رفع نیازهای فوری محلات کمتر برخوردار اختصاص داد.
وی تاکید می‌کند: امیدوارم ارقام بیشتری از بودجه سال آینده در محلات کمتر برخوردار هزینه شود و تعداد محلات بیشتری در فرآیند این کار اضافه شود و سال ۱۴۰۱ شروع این اقدام و تجربه خوبی باشد؛ در سال‌های آینده نیز توسعه برنامه‌ریزی‌ها برای این محلات افزایش خواهد یافت.
اعتماد میان مدیران و شهروندان؛ ضرورت تحقق محله‌محوری
فرزاد مؤمنی، کارشناس شهرسازی در خصوص نحوه پیاده‌سازی رویکرد محله‌محوری در سطح محلات شهر اصفهان و ابعاد مشارکت شهروندان در این مسیر به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: یکی از مهمترین ملزومات برای تحقق رویکرد محله‌محوری، مشارکت ساکنان محل است که به نوعی جزو ملزومات اجتماعی آن محسوب می‌شود. تحقق مشارکت در سطح محلات شهر نیازمند زیرساخت‌ها و بسترهای اجتماعی است و در غیر این صورت پیاده‌سازی رویکرد محله‌محوری ممکن نخواهد بود، در این راستا یکی از مهمترین راهکارها، ایجاد اعتماد میان مدیران و شهروندان است به نحوی که هریک از مسئولان شهری در هر محله‌ای که زندگی می‌کنند، اقدام به انجام فعالیت‌های محله‌محور کنند.
وی ادامه می‌دهد: این اقدام در راستای تحقق محله‌محوری کارآمدتر خواهد بود، زیرا اینکه باعث می‌شود شهروندان در هر محله‌ای که ساکن هستند، به آسانی به هم‌محله‌ای خود اعتماد کنند و در نتیجه ایجاد و توسعه بسترهای اجتماعی و فرهنگی به راحتی امکان‌پذیر باشد. محله‌محوری باید از بدنه مدیریت شهری آغاز شود و سایر شهروندان نیز به پیروی از مدیران شهر اقدامات لازم را در سطح محلات خود انجام دهند.
این کارشناس شهرسازی با اشاره به اینکه مشارکت درگیری ذهنی و عاطفی اشخاص در موقعیت‌های گروهی است که آنان را برمی‌انگیزد تا برای دستیابی به هدف‌های گروهی یکدیگر را یاری دهند و در مسئولیت کار شریک شوند، اظهار می‌کند: مشارکت کنش است نه رفتار، مشارکت‌های مردمی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی قابل بررسی است. تمام انواع این مشارکت‌ها می‌تواند در سطح محلات شهر تحقق پیدا کند؛ به شرط آن که زیرساخت‌های تحقق این مشارکت از جمله تشکیل شوراهای محلات فراهم شود و رویکرد محله‌محوری در اولویت برنامه‌های شهری قرار گیرد.
وی با بیان اینکه یکی از مهمترین بسترها برای پیاده‌سازی رویکرد محله‌محوری، مشارکت ساکنان محل و همراهی آنان با مدیریت شهری است، می‌گوید: متأسفانه هم‌جنس شدن مدیران و شهروندان و همراهی آنان با یکدیگر در برهه‌هایی از زمان به صورت مقطعی اتفاق می‌افتد، در حالی که این همراهی و همکاری باید تداوم داشته باشد و در این صورت می‌توان محله‌محوری را که صرفاً به عنوان یک رویکرد مطرح شده است، محقق کرد.
تأثیر تشکیل شوراهای محلات در رفع معضلات شهری
مؤمنی در خصوص فایده‌های تشکیل شوراهای محلات، تصریح می‌کند: تحقق حق توسعه برای شهروندان در قالب صندوق پروژه در هر محله و با انتخاب شخص شهروند، توسعه درون‌بافتی، جلوگیری از توسعه افقی، احیای هویت محله‌ای، مشارکت اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در هر محله، توسعه و رشد کالبد هر محله، کاهش هزینه‌های مدیریت شهر، تحقق شعار دولت در خصوص احیای بافت فرسوده و تولید مسکن از فواید تشکیل شورای محلات است.
وی ادامه می‌دهد: اشتغال حداقل ۱۲ نفر در هر محله بر اساس انتخاب افراد محله، بازگرداندن شور به مساجد، بالا بردن حس مسئولیت افراد جامعه و افزایش مسئولیت مدنی، به‌روز بودن داده‌های آماری نفوس و مسکن جهت تهیه طرح‌های بالادستی، افزایش درآمد شهرداری‌ها به واسطه پروژه‌های درون‌محله‌ای و آزاد شدن وقت مدیریت شهری جهت پرداختن به حوزه‌های فرامنطقه‌ای و فرا شهری نیز از مزیت‌های تشکیل شوراهای محلات است.
این کارشناس شهری در خصوص مهمترین خدمات ارائه شده توسط شوراهای محلی، می‌گوید: خدمات ارائه شده توسط شوراهای محلی در ابعاد مختلف فرهنگی، آموزشی و خدماتی قابل تقسیم‌بندی است که از جمله آنها تهیه طرح پلان و نقشه سه‌بعدی نمای ساختمان برای هر پروژه درون‌محله‌ای، تهیه پرونده‌های ساخت ابنیه درون‌محله‌ای جهت راهنمایی نظام مهندسی و دریافت مجوزهای ساخت، آموزش و برگزاری دوره‌های مرتبط با معماری شهرسازی و نرم‌افزارهای مرتبط و انواع دوره‌های کارورزی، آموزش دوره‌های تحلیلگری و معامله‌گری در بازارهای مالی بورس و اوراق بهادار است.
وی با بیان ملزومات پیاده‌سازی رویکرد محله‌محوری و مسجد محوری، اظهار می‌کند: به‌روز بودن اطلاعات نفوس و مسکن هر محله به تفکیک و در قالب سیستم GIS- GIS۲، ایجاد پایگاه محلی ۲۴ ساعته در قالب مسجد هر محله و استقرار سرور جهت تنظیم و ویرایش اطلاعات و ارسال به سرور مرکزی، تعریف برنامه‌های مشارکتی در چهار حوزه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در مساجد، پیاده‌سازی برنامه‌ها به صورت آپدیت هفتگی در قالب اپلیکیشن (محله ما)، ایجاد شورای محلی جهت نظارت بر عملکرد شورای اسلامی شهر و به‌کارگیری امکانات لازم از طریق شهرداری جهت توسعه و رونق محله و ارائه گزارش هفتگی در قالب اپلیکیشن از الزامات اجرای این طرح است.
نظر شما