احسان کاظمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، در خصوص مفاهیم پدر و مادر، اظهار کرد: برخلاف تصور شکل گرفته در جامعه پدر تنها بخشی از چرخه تولیدمثل نیست. پدر و مادر مفاهیم کارکردی دارند و هر فردی که تنها در چرخه تولیدمثل مشارکت می‌کند، لایق عنوان پدر یا مادر نیست، برخی والدین تنها والدین بیولوژیکی بوده، بیشتر درگیری‌ها و دغدغه‌های آنها در ارتباط با فرزندان شامل خوردن و سلامتی است و در بسیاری اوقات در باروری شخصیت، استعدادیابی و مسیردهی زندگی فرزند نقش پررنگی ندارند.
وی با بیان اینکه تجربه پدر شدن متأثر از عوامل مختلفی است، افزود: یک پدر با تأثیری که از پدر خود گرفته است، جایگاهی که به عنوان فرزند برای والدین خود دارد، تجربیات یا خاطراتی که از رابطه پدر و فرزندی خود دارد یا جایگاه خود در ارتباط با همسر، می‌تواند احساسات مختلفی را از پدر شدن لمس کند. به عنوان مثال اگر فردی در ارتباط با همسر خود احساس رضایت نداشته باشد و درگیر تنش‌های مختلف باشد، نارضایتی و تنش‌ها به ارتباط با فرزند نیز منتقل می‌شود.
این روانشناس ادامه داد: بخشی از احساس پدر بودن به ترتیب تولد فرزند باز می‌گردد. احساسی که تولد فرزند اول ایجاد می‌کند با احساس ایجاد شده از تولد فرزند پنجم متفاوت است اما در مجموع، پدر بودن حس خوب تکیه‌گاه بودن را به ارمغان می‌آورد. هر فردی احساس منحصر به فرد خود را از پدر بودن دارد حتی برخی افراد از پدر یا مادر بودن احساس تنفر، عصبانیت یا افسردگی را تجربه می‌کنند.
کمرنگی نقش تربیتی و الگودهی پدر
وی تصریح کرد: این تفکر جامعه که تربیت فرزند بر عهده مادر است، حلقه مفقود و تفکری نادرست است، تحقیقات در دنیا نشان دهنده نقش مؤثرتر پدر در تربیت فرزند است. طبق سخن امام محمد باقر (ع) «در امان ماندن فرزند از خطر و انحراف، به شایستگی پدر بستگی دارد.» در جامعه ما نقش تربیتی و الگودهی پدر به فرزند بسیار کمرنگ شده است در حالی که یک پدر نمونه در ابتدا باید به نقش‌های متعدد خود آگاه باشد و سپس در نقش‌های خود به اندازه توانایی خود مؤثر واقع شود.
کاظمی در خصوص تأثیر رفتار پدر بر جلوگیری از تنش‌های خانوادگی، گفت: مواردی از جمله مهارت‌های اجتماعی، مهارت‌های زندگی، مسیریابی و قدرت مقابله با چالش‌ها باید از طریق پدر به فرزندان منتقل شود. پدر در ارتباط صحیح با مادر می‌تواند امنیت را در خانواده ایجاد کند و ایجاد امنیت روانی نیز یکی از نقش‌های پدر در خانواده است. وقتی پدر به همسر خود به گونه‌ای احترام بگذارد که فرزند بداند پدر و مادر علی‌رغم اختلافاتی که با یکدیگر دارند احترام و ادب را رعایت می‌کنند، متوجه می‌شود او نیز باید احترام را به جای آورد و این امر از تنش‌های خانوادگی که سرآغاز آسیب‌های اجتماعی است، جلوگیری می‌کند.
وی اضافه کرد: پدر باید به فرزند نه بر اساس آنچه که خود می‌خواهد بلکه بر اساس توانایی موجود در وجود فرزند اجازه رشد کردن بدهد، پدر باید بتواند عدالت را در خانواده ایجاد کند. عدالت این نیست که همه یکسان از همه چیز برخوردار باشند بلکه این است که همه فرصت نسبتاً یکسانی برای شکوفا کردن توانمندی‌های خود داشته باشند همچنین پدر باید تأمین‌کننده عواطف، نیازهای مادی، امنیت و احساس موفقیت افراد خانواده باشد.
والدین امن‌ترین انسان‌ها برای فرزند
این مشاور خانواده با بیان اینکه پدر و مادر باید امن‌ترین انسان‌ها برای فرزند باشند تا او بتواند به آنها تکیه و رشد کند و در کنار آنها تجربه کسب کند، اظهار کرد: افراد در هنگام نیاز مانند مرتکب اشتباهی شدن به فرد دیگری تکیه می‌کنند. رفتار والدین نباید به گونه‌ای باشد که فرزندان از گفتن اشتباهات خود ترس داشته باشند و آنها را از والدین پنهان کنند.
وی افزود: فضای عاطفی خانواده باید توسط مادر مدیریت شود؛ حتی اگر میان پدر و فرزند نیز شکافی به وجود آمد مادر باید برای رفع آن واسطه‌گری کند اما فرزندان به علت اینکه پدر را مظهر قدرت، اعتبار اجتماعی و تکیه‌گاه می‌دانند قطعاً بسیار تحت تأثیر پدر قرار می‌گیرند. به جرأت می‌توان گفت بیشتر فرزندانی که اعتماد به نفس ندارند پدرانی بدون اعتماد به نفس و بیشتر فرزندانی که پرخاشگر هستند پدرانی پرخاشگر، و بیشتر فرزندان زیاده‌طلب پدرانی زیاده‌طلب دارند؛ حتی ممکن است پدری در خرج کردن پول و از لحاظ مالی خساست کند اما فرزند وی در ابراز عشق خساست داشته باشد.
قدرت فرزند دختر در مقابله با چالش‌ها، آموخته‌ای از پدر
کاظمی با اشاره به تأثیر پدر در مهارت‌آموزی فرزند دختر، خاطرنشان کرد: از نظر روانکاوی در سنینی گرایش فرزند پسر و دختر به والد غیرهمجنس است اما در نهایت زمانی که فرزندان به سمت همانندسازی روی می‌آورند به والد همجنس خود بیشتر گرایش پیدا می‌کنند اما باز هم فرزند دختر برای داشتن اعتماد به نفس، آموختن مهارت‌های زندگی و قدرت مقابله با چالش‌ها از پدر الگو می‌گیرد و به همین خاطر در بسیاری از کشورهای پیشرفته انجمن‌هایی تحت عنوان انجمن‌های پدر و فرزند وجود دارد که پدر را اجبار به انجام فعالیت‌هایی با فرزند خود می‌کند تا فرزند در کنار پدر مهارت‌هایی بیاموزد و تجاربی کسب کند.
نظر شما