سرنوشت پیش روی شهرهای آینده

به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، معماران، طراحان و هنرمندان همواره به شیوه‌های خلاقانه‌، شهرهای آینده را به تصویر کشیده و تقریباً همه آن‌ها فناوری را در محوریت ایده‌های خود قرار داده‌اند. به نظر می‌رسد که امروزه تکنولوژی به یک محرک پویا و بسیار قدرتمند برای ارائه ایده‌های مناسب جهت بهبود مشکلات یک جامعه تبدیل شده باشد که تمام جنبه‌های زندگی شهری را تحت تأثیر قرار داده است. با این حال، تحقیقات اخیر حاکی است که شهرهای آینده باید بسیار متفاوت با امروز طراحی شود و در آن‌ها، پایداری و سبزسازی به منظور رفع نابرابری اجتماعی بیشتر مورد توجه قرار گیرد. برای مدیران شهری اندیشیدن به این موضوع که چه جنبه‌هایی از شهر را می‌توان پایدار کرد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و می‌تواند به‌طور کامل آینده شهرها را تحت تأثیر قرار دهد.

سرچشمه ظهور مفهوم شهرهای آینده

اوژن آلفرد هرارد، معمار پرآوازه فرانسوی، اولین کسی بود که بحث "شهرهای آینده" را در سال ۱۹۱۰ در اروپا مطرح کرد. هرارد در این زمینه بیش از هر موضوع دیگری بر نقش پیشرفت‌های تکنولوژی در شهرهای آینده متمرکز شد که همین موضوع سایر حوزه‌های زندگی شهری نظیر سینما را نیز تحت تأثیر قرار داد. پس از هرارد، لو کوربوزیه با نام اصلی شارل ادورا ژانره گری، معمار، طراح و شهرساز معروف سوئیسی مفهوم شهر آینده را در پروژه‌های مختلف خود به تصویر کشید و از مناطق شهری آینده به عنوان چشم‌اندازهایی بسیار سازمان‌یافته، متقارن و به‌طور قابل توجهی متمرکز یاد کرد.

رویکرد جدید مدیران در مورد شهرهای آینده

برنامه‌ریزان امروز به این نتیجه رسیده‌اند که تنها تمرکز بر فناوری نمی‌تواند تمام چالش‌های پیش روی شهرنشینی در آینده را حل کند بلکه جنبه‌های اجتماعی و جهانی زندگی شهری نیز باید مورد توجه قرار گیرد که برای تحقق این هدف، تضمین پایداری شهرنشینی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در واقع، مدیران شهری برای ایجاد محیط‌هایی امن و پایدار برای زندگی شهروندان باید فراتر از "راه‌حل‌گرایی" پیش روند که در آن تنها بر فناوری برای حل مشکلات تمرکز می‌شود.

مردم برای اینکه بتوانند به خوبی مفهوم شهرهای آینده را درک کنند و برای افزایش پایداری آن‌ها بکوشند، باید در فرآیندهای طراحی و ساخت مناطق مختلف مشارکت کنند. این فرآیندها می‌تواند شامل پروژه‌های محلی باشد یا اینکه نوآوری‌هایی در سطح جهانی را در بر گیرد؛ در اینجا، مشارکت شهروندان بسیار حائز اهمیت است که می‌تواند آن‌ها را نه تنها به اشتراک ایده‌های خود سوق دهد بلکه در اتخاذ سبک زندگی سالم توسط آن‌ها برای افزایش هر چه بیشتر پایداری شهری نیز نقش مهمی ایفا کند.

بدون شک، شهروندان در آینده خواهان زندگی در مناطقی خواهند بود که از پایداری بیشتری برخوردار باشد و اثرات زیست‌محیطی کمتر سلامت آن‌ها را در معرض خطر قرار دهد. مردم در شهرهای آینده انتظاراتی متفاوت با شهرنشینان امروزی از مدیران خود خواهند داشت که در رأس همه آن‌ها، موضوع پایداری شهری خواهد بود. در این راستا، معماران بسیاری دست به ایده‌پردازی زده‌اند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به طرح "ماشین سبز" که توسط استفان مالکا، معمار مشهور فرانسوی مطرح شد، اشاره کرد. ماشین سبز مانند یک ابزار سیار عمل می‌کند که به جای آسیب به محیط زیست شهرها، نقش مهمی در افزایش فضاهای سبز آن‌ها به عهده دارد. در شهرهای آینده که در آن‌ها از ایده ماشین سبز بهره گرفته می‌شود، جمع‌آوری آب از طریق تراکم هوا صورت می‌گیرد و از انرژی خورشیدی برای روح تازه بخشیدن به چشم‌اندازهای خشک بهره گرفته می‌شود.

البته وجود فضاهای سبز در شهرها خود عامل مهمی در افزایش پایداری آن‌ها به‌شمار می‌رود که می‌تواند در کنار مزارع شهری به بهبود زندگی ساکنان و جوامع محلی کمک زیادی کند.

این روزها، تغییرات اقلیمی به افزایش سطح آب دریاها در نقاط مختلف جهان و وقوع تبعات منفی ناشی از آن منجر شده است. چنانچه این فرآیند کنترل نشود، آینده‌ای بسیار ناپایدار پیش روی شهرها و ساکنان آن‌ها خواهد بود چرا که دست کم، اثرات جزایر گرمایی و وقوع سیل، کیفیت زندگی بسیاری از مردم را تحت تأثیر قرار خواهد داد. در این زمینه نیز، گروه معماری آمریکایی Terreform که طراحی بوم شناختی را در مناطق متروکه شهرداری نیویورک بر عهده دارد در پروژه‌ای تحت عنوان "شهر بدون کربن" قصد دارد امکان به تصویر کشیدن نقشه‌های زیست‌محیطی سوداگرانه برای شهر و سایر نقاط دنیا را فراهم آورد.

در پروژه "شهر بدون کربن" مدیران به جای سرمایه‌گذاری برای کاهش اثرات جزایر گرمایی، تلاش کرده‌اند به آب رودخانه هادسن اجازه ورود به بخش‌هایی از منطقه منهتن نیویورک را بدهند و شهر جدیدی در اطراف آن به وجود آورند. علاوه بر این، خیابان‌های سابق به فضاهایی سبز تبدیل می‌شود که سراسر آن‌ها را منابع تأمین انرژی تجدیدپذیر فرا می‌گیرد. تردد از طریق خودروهای سبز نیز بر پایداری هر چه بیشتر منطقه خواهد افزود، ضمن اینکه پوشش‌های گیاهی، غذاهایی سالم و تازه برای ساکنان اطراف فراهم خواهد آورد.

این دو پروژه، یعنی ماشین سبز و شهر بدون کربن حاکی از گرایش معماران جهان به افزایش پایداری و برتری بخشیدن آن بر بهره‌مندی از تکنولوژی برای ایجاد شهرهای آینده است و نوعی واکنش علیه تغییرات اقلیمی به‌شمار می‌رود که می‌تواند نابرابری اجتماعی را نیز به حداقل برساند.