به گزارش خبرنگار ایمنا و بر اساس یادداشتی که حسن هانی‌زاده، کارشناس مسائل بین‌الملل در خصوص دستاوردهای سفر ریاست‌جمهوری به روسیه در اختیار خبرگزاری ایمنا قرار داده است: سفر سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به مسکو و دیدار وی با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در این شرایط حساسیت منطقه‌ای و بین‌المللی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بود. سه کشور ایران موسوم به مثلث "چار" یعنی چین، ایران و روسیه همواره در طول سال‌های اخیر تحت فشارهای تحریمی آمریکا و غرب قرار دارند؛ لذا رایزنی‌ها و ایجاد سازوکارهای مناسب برای خروج از تحریم‌ها و فشارهای تحریمی آمریکا در دستور کار سه کشور چین، ایران و روسیه قرار گرفته است.
سفر اخیر حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران به پکن و همچنین اجرایی شدن سند راهبردی توافق ۲۵ ساله ایران و چین و در پی آن سفر رئیس‌جمهور اسلامی ایران به روسیه در چارچوب شکل‌گیری یک مثلث منطقه‌ای برای تقابل با هژمونی نظامی و تحریم‌های اقتصادی آمریکا و اتحادیه اروپا قرار دارد.
روسیه از مدت‌ها پیش به دلیل تحرکات ناتو در اوکراین و تلاش آمریکا برای قرار دادن اوکراین در پیمان ناتو به شدت احساس خطر می‌کند. یعنی پیوستن اوکراین به پیمان ناتو امنیت ملی روسیه را به شدت تهدید می‌کند. ضمن اینکه طی ماه‌های اخیر، بحران قزاقستان و اینکه این بحران تحت تأثیر تحرکات خارجی قرار دارد، روسیه را به شدت در مورد بحران قزاقستان نگران کرده است.
به همین دلیل به نظر می‌رسد که شرایط هر سه کشور هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ امنیتی کاملاً به یکدیگر نزدیک است؛ لذا رایزنی‌ها میان مقامات سه کشور می‌تواند به شکل‌گیری یک پیمان مشترک دفاعی و اقتصادی و امنیتی منجر شود به‌ویژه اینکه طی هفته‌های آینده قرار است سه کشور یعنی ایران، چین و روسیه یک مانور مشترک دریایی برگزار کنند و این به مفهوم شکل‌گیری یک پیمان دفاعی مشترک بین تهران، پکن و مسکو خواهد بود.
از سوی دیگر، روسیه در طول سال‌های گذشته به‌ویژه در بحران سوریه نقشی کاملاً مثبت در مقابله با گروهک‌های تکفیری سوریه و کمک به دولت بشار اسد در کنار جمهوری اسلامی ایران داشت و نقش مهمی ایفا کرد.
در عین حال، چین هم تمایل دارد که در طول ۲۵ سال آینده بیش از ۶۵۰ میلیارد دلار در حوزه نفت و گاز و استخراج منابع طبیعی در ایران سرمایه‌گذاری کند و این مسئله می‌تواند به رشد اقتصادی ایران در دو دهه آینده کمک کند.
سفر رئیس‌جمهور جمهوری اسلامی ایران به مسکو و سخنرانی وی در مجلس دومای روسیه قطعاً به شکل‌گیری یک جبهه قدرتمند نظامی و اقتصادی برای کاهش سلطه دلار آمریکا منجر خواهد شد. از سوی دیگر، موقعیت ژئوپلیتیکی ایران به عنوان کریدور شمال- جنوب و قرار گرفتن ایران در کمربند جاده ابریشم جایگاه مهمی به لحاظ ژئو استراتژیکی به ایران بخشیده است و هر دو کشور دارای حق وتو در سازمان ملل یعنی روسیه و چین می‌توانند با مشارکت ایران در برابر هر گونه تهدید خارجی ایستادگی کنند.
در عین حال شکل‌گیری مثلث چار به مفهوم تقابل فیزیکی و نظامی با آمریکا و پیمان ناتو نخواهد بود بلکه شرایط جهانی و منطقه‌ای اقتضا می‌کند که سه کشور که دارای مشترکات سیاسی و اقتصادی هستند، در برابر هر گونه تهدید خارجی در کنار هم قرار گیرند.
به طور طبیعی، سفر رئیس‌جمهور جمهوری اسلامی ایران به مسکو می‌تواند تضمین کننده امنیت شرق و غرب آسیا شود و اتحاد و شکل‌گیری مثلث چار می‌تواند به آمریکا و اتحادیه اروپا این اطمینان را بدهد که اگر با این سه کشور تعامل احترام‌انگیزی داشته باشند، می‌توانند در توسعه پایدار منطقه‌ای و جهانی همکاری داشته باشند.
طبیعتاً دو کشور چین و روسیه در طول سال‌های اخیر به‌ویژه در دور هفتم و هشتم مذاکرات ایران و ۱+۴ در وین نقش مهمی در پیشبرد روند مذاکرات ایفا کرده‌اند. منفعت و مصالح هر دو کشور در این است که تنش‌ها بین ایران و غرب کاهش یابد و یک توافق جدید که منجر به لغو تحریم‌ها علیه ایران شود، موجب خواهد شد که سه کشور چار بتوانند از ظرفیت‌های بالقوه خود برای توسعه پایدار و همکاری شرق و غرب استفاده کنند.
به همین دلیل هرگونه توافقی در آینده بین ایران و ۱+۴ می‌تواند در ثبات و امنیت منطقه و جهان کمک کند. بنابراین چین و روسیه صرف‌نظر از تلاشی که برای لغو تحریم‌ها علیه ایران انجام می‌دهند در واقع در پی آن هستند که در مذاکرات وین، ایران و ۱+۴ به یک خروجی قابل قبولی دست یابند. از طرفی دیگر بعضی نگرش‌های بدبینانه نسبت به متن و محتوای سند راهبردی همکاری ۲۵ ساله ایران و چین وجود دارد.
اگرچه این نگرانی‌ها برآیند وجود یک شاکله ملی برای حفظ منافع درازمدت ایران تلقی می‌شود، اما مقامات جمهوری اسلامی ایران سال‌های طولانی برای نگارش و تهیه و اجرایی کردن سند توافق ۲۵ ساله با دقت و احساس مسئولیت بالا تلاش کردند تا منافع ملی ایران در چارچوب این سند تأمین شود. بنابراین محتویات این سند اگرچه بخش‌هایی از آن هنوز رسانه‌ای نشده است، اما قطعاً به سود اقتصاد کلان ایران و در راستای همگامی و شکل‌گیری یک اقتصاد پایدار میان سه کشور بزرگ ایران، چین و روسیه خواهد بود.
نظر شما