به گزارش خبرنگار ایمنا، ولادت بانوی آسمانی حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها به نام روز زن و مادر نام‌گذاری شده است. مادر، واژه مقدسی است که بار سنگینی از مهر، فداکاری و خوبی‌های دنیا را به دوش می‌کشد. آن‌ها فرشته‌های نگهبان فرزندانشان هستند که از آسمان به زمین آمده‌اند تا مراقب نسلی باشند که در دامن خود رشد و پرورش می‌دهند. از سوی دیگر، زنان به عنوان نیمی از جمعیت جامعه نقش بسیار مهم و حیاتی در سلامت روانی جامعه و خانواده دارند. به همین دلیل در دین اسلام، وجود زن به اندازه مرد در زندگی حیاتی است و او، نه در مرتبه‌ای پایین‌تر یا بالاتر از مرد قرار دارد.
زن در اسلام به عنوان شریک مساوی و کامل مرد در تولید نسل بشر به رسمیت شناخته می‌شود. مرد، پدر و زن، مادر است و وجود هر دو برای زندگی ضروری هستند و با این شراکت، او در هر جنبه‌ای دارای حقوق مساوی است و مسئولیت‌های برابری را برعهده می‌گیرد.
منزلت زن، مایه گرمی و نشاط جامعه است
حجت‌الاسلام مهدی گرجی، استاد حوزه و کارشناس دینی درباره نقش و جایگاه زنان در جامعه به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: ولادت با سعادت حضرت صدیقه طاهره، فاطمه زهرا (س)، مناسبت نورانی و بابرکتی است که به عنوان روز قدردانی از مادران و بانوان نام‌گذاری شده است و این روز را که به نام کوثر ولایت (س) و مادران، خواهران و بانوان شناخته می‌شود گرامی می‌داریم.
وی با اشاره به مقام و منزلت والای بانوان در جامعه، ادامه می‌دهد: نزد پروردگار عالم زن و مرد هر دو بنده خدا هستند؛ نه زن به خاطر زن بودن برتر از مردان است و نه مرد به خاطر مرد بودن برتر از بانوان است، بلکه هر کسی که تقوا و خدمت بیشتر و علم و معنویت بیشتری داشته باشد از جایگاه بهتری برخوردار است.
حجت‌الاسلام گرجی، منزلت زنان را جایگاه بلند مادری، همسری، خواهری و فرزند مهربانی به نام دختر می‌داند و اظهار می‌کند: زنان نیمی از جمعیت جامعه ما را تشکیل می‌دهند و حضورشان در خانواده و جامعه، مایه گرمی و نشاط زندگی است. خوشحالیم که امروز نیمه‌ای فعال، تحصیل‌کرده، با نشاط و حاضر در صحنه‌های گوناگون چون علمی، پزشکی، مهندسی و حتی رشته‌های هوافضا و محیط‌زیست هستند و فعالیت بانوان در رشته‌های مخصوص به آن‌ها نیز قوی‌تر است.
وی با اظهار خوشحالی از حضور زنان در عرصه‌های ورزشی، ادامه می‌دهد: به تازگی نیز تیم ملی فوتبال بانوان کشورمان در یک رقابت بین‌المللی حضور پیدا کرده است که این مایه افتخار و سرافرازی ماست. امیدواریم این نیمه جمعیت ما با درک جایگاه و ارزشی که دارند بتوانند زمینه رشد، استقلال، خودکفایی و سرافرازی ملت و جامعه زنان را فراهم کنند.
حضور بانوان در جامعه منافاتی با دستورهای دینی ندارد
این استاد حوزه و کارشناس دینی با اشاره به تغییر نقش زنان در جامعه امروز افزود: بانوان، این روزها فرصت‌های جدیدی در جامعه پیدا کرده‌اند؛ امروزه بانوانی تاجر، پزشک، دندان‌پزشک، استاد دانشگاه و معلم هستند یا رانندگی و فعالیت‌های دیگری انجام می‌دهند و هیچ‌کدام از این‌ها منافاتی با دستورهای دینی و آرمان‌های الهی ندارد. زنان باید به زن بودن خود افتخار کنند.
وی رفتار انسانی و پذیرفتن نقش و جایگاه خود به عنوان یک زن را مهم‌ترین شرایط حضور موفق بانوان در جامعه می‌داند و می‌گوید: معتقدیم که زن و مرد هر دو انسان هستند و می‌توانند در جامعه براساس آرمان‌های انسانی فعالیت کنند.
حجت‌الاسلام گرجی با اشاره به چالش‌های زنان در خانواده و جامعه، توضیح می‌دهد: نباید داشتن تحصیلات عالی یا درآمد و استقلال مالی، عامل غرور زنان و ازهم‌پاشیدگی زندگی خانوادگی یا عامل ناسازگاری و عدم تفاهم در محیط خانواده شود یا اگر با آقایان در محیط کاری و جامعه ارتباطی پیدا کردند، حریم و حرمت شخصی خود را حفظ کنند. امیدواریم با درک درست این چالش‌ها، بانوان بتوانند روز به روز نقش و جایگاه بهتری در خانواده و جامعه ایفا کنند.
تحرک زنان در جامعه دلگرم کننده است
امان‌الله باطنی، جامعه‌شناس و پژوهش‌گر اجتماعی درباره نقش و جایگاه زنان در جامعه به ایمنا می‌گوید: یکی از اصطلاحات پرکاربرد جامعه‌شناسی، تحرک اجتماعی است که به حرکت افراد از یک منزلت اجتماعی به منزلت دیگر گفته می‌شود، افراد ممکن است به منزلت پایین یا بالا حرکت کنند یا در یک سطح منزلتی از یک شغل به شغل دیگر انتقال پیدا کنند.
وی تحرک عمودی را به معنای تغییر منزلت فرد از یک طبقه اجتماعی به طبقه دیگر می‌داند و اظهار می‌کند: تحرک افقی، به حرکت فرد از یک منزلت به منزلتی دیگر در همان سطح اجتماعی، گفته می‌شود. باید بگویم زنان در دوره‌های گذشته تا امروز بیش از تحرک افقی، تحرک عمودی داشته‌اند و این دلگرم کننده است.
این جامعه‌شناس با اشاره به اینکه نقش و جایگاه هر قشر در جامعه را باید به شکل نسبی نگاه کرد، ادامه می‌دهد: نمی‌توان نگاه مطلقی به این موضوع داشت؛ نقش و جایگاه زنان در طول اعصار گذشته، پیش‌رونده و افزاینده بوده یعنی روزبه‌روز بیشتر شده و حتی این امر فیزیولوژی اجتماعی را تحت تأثیر قرار داده و روی کارکرد دیگر نهاد اجتماعی تأثیرگذار بوده است.
فشار نقش‌های گوناگون روی دوش بانوان
وی بزرگ‌ترین چالش زنان را در جامعه امروز، برچسب‌زنی اجتماعی معرفی می‌کند و می‌گوید: بزرگ‌ترین چالش زنان در جامعه امروز، به نظر می‌رسد که هنوز هم برچسب‌زنی اجتماعی است. «هاوارد بکرد» در نظریه برچسب‌زنی و تثبیت هویت خود به گروهی به نام متهمان بیگانه اشاره می‌کند که این گروه، مورد بیشترین اتهام قرار می‌گیرند و پررنگ‌ترین برچسب‌های اجتماعی روی آن‌ها می‌خورد تا جایی که کم‌کم این برچسب‌ها به عنوان یک هویت در آن‌ها تثبیت می‌شود.
باطنی اصطلاحاتی مانند ضعیفه و… در فرهنگ غالب را از جنس برچسب‌های اجتماعی می‌داند و ادامه می‌دهد: درباره کاهش مشکلات بانوان در نقش‌های خانه‌داری یا شاغل بودن باید بگویم یکی از مهم‌ترین مشکلات زنان در این نقش‌ها به مقوله فشار نقش برمی‌گردد؛ چون آن‌ها در آنِ واحد باید نقش همسر خوب، مادر خوب، کارمند خوب وفرزند خوب را بازی کنند و این نقش‌ها منجر به فشار نقش در آنان می‌شود.
فاصله معنادار بین هنجارها و انتظارات بانوان
وی با اشاره به اینکه چنین تعاریفی، بیشتر به عرف اجتماعی برمی‌گردد، یادآور می‌شود: تعاریف تصریح شده اما پراکنده‌ای در قانون وجود دارد که انسجام آن وابسته به تصویب قانون حمایت از حقوق زنان در مجلس شورای اسلامی است.
باطنی، پیامد پراکندگی قوانین درباره زنان را نوعی هنجارپریشی و فاصله معنادار بین هنجارها و انتظارات بانوان بیان می‌کند و می‌افزاید: همان‌گونه که اشاره شد، برچسب‌زنی اجتماعی و تثبیت هویت از دیرباز بزرگ‌ترین چالش زنان بوده و هست. آن‌ها با برچسب‌های اجتماعی زیادی زندگی کرده‌اند و می‌کنند، اما در جامعه مدرن یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های آن‌ها جنسیت‌زدگی و فرو کاسته شدن نقش بانوان به نقش جنسی است که گاهی خود زنان به این جنسیت‌زدگی دامن می‌زنند. به عنوان مثال وقتی سرانه مصرف اقلام آرایشی در ایران ۲.۵ برابر میانگین جهانی است، در همین موضوع نیز شاهد دامن زدن به جنسیت‌زدگی از سوی زنان هستیم.
نقش کلیدی زنان در بنیان جامعه
فرزانه کلاهدوزان، عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر اصفهان نیز با تبریک روز زن به خبرنگار ایمنا می‌گوید: نقش زن و بانوان در خانواده، محوری و کلیدی است. در شرایطی که خانواده بنیادی‌ترین واحد یک جامعه را تشکیل می‌دهد، اگر به نقش کلیدی بانوان در خانواده و جامعه اهمیت داده شود، می‌توانیم شاهد رشد و خودباوری افراد و به دنبال آن، اعتلای جامعه باشیم.
وی با اشاره به گسترده‌تر شدن وظایف بانوان در خانواده و جامعه می‌افزاید: جامعه ما به سمت رشد رفته و این ترقی در بین جمعیت زنان بیشتر اتفاق افتاده است. همان‌گونه که می‌بینیم اکثر زنان تحصیلات عالیه دارند، توانایی‌های خود را شناخته‌اند و در حال پیشرفت هستند؛ البته بعضی از سیاست‌گذاری‌ها به درستی انجام نشده و ناهماهنگی‌هایی را به وجود آورده است.
عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه نخستین اندیشمندی که نقش و توانایی بانوان را در جامعه ما درک کرد امام خمینی (ره) بود، می‌افزاید: در جریان انقلاب اسلامی و جنگ بود که بنیان‌گذار انقلاب بر نقش کلیدی و فزاینده بانوان تاکید کرد و اکنون نیز اگر به بیانات رهبر معظم انقلاب نگاه کنیم، می‌بینیم بیشترین تاکید ایشان روی توانایی و خودباوری زنان است.
می‌توان عفیف اما در متن جامعه بود
کلاهدوزان با اشاره به تعریف رهبر معظم انقلاب از نقش بانوان، یادآور می‌شود: زن در تعریف شرقی، مانند عنصری در حاشیه و بی‌نقش در تاریخ‌سازی و در تعریف غربی موجودی است که جنسیت وی بر انسانیتش می‌چربد؛ اما شیرزنان ما در دوران انقلاب و دفاع مقدس نشان دادند که الگوی سوم زن نه شرقی و نه غربی، بلکه زن مسلمان ایرانی است که تاریخ جدیدی را پیش چشم زنان جهان گشود و ثابت کرد که می‌توان زن، عفیف، محجبه و شریف بود و در عین حال در متن و مرکز حضور داشت.
وی نقش بانوان را به فرموده رهبر معظم انقلاب، پاکیزه نگه داشتن سنگر خانواده و در عین حال سنگرسازی در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی توصیف می‌کند و می‌گوید: زنان ما هم نشان داده‌اند که توانایی‌های زیادی دارند و با نقشه راهی که رهبر معظم انقلاب برای بانوان ترسیم کرده‌اند، امیدواریم در آینده به همین سمت برویم که نقش خانواده‌محوری، حفظ خانواده و تمدن‌سازی، از سوی زنان ایرانی انجام شود.
عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر اصفهان، نخستین گام برای دست‌یابی به این هدف را خودباوری در میان بانوان می‌داند و می‌افزاید: در شرایط کنونی خودباوری برای زنان، مسئله بسیار مهمی است. وقتی آن‌ها از این نقش اطمینان یافتند و شروع به پیشروی در این مسیر کردند، برای موفقیت به همراه خانواده، همکاران و حتی حاکمیت و مدیریت شهری، نیاز دارند.
اولویت دادن به خانواده در فطرت زنان است
کلاهدوزان با اشاره به تعدد نقش‌هایی که بانوان در جامعه امروز به عهده دارند، ادامه می‌دهد: گاهی مسئولان می‌توانند با دورکاری به یک زن شاغل کمک بزرگی کنند؛ زیرا با توجه به فطرتی که در وجود زنان قرار دارد، خانواده برای آن‌ها در اولویت است؛ بنابراین با کمک و همراهی دیگر افراد جامعه می‌توان بخش زیادی از مشکلات زنان خانه‌دار یا شاغل را برطرف کرد.
وی می‌افزاید: نقش بانوان در جامعه ما انکارنشدنی است، اما نکته مهم این‌جا است که نقش‌ها به اندازه و دور از افراط و تفریط تعریف شوند؛ به این معنا که اگر قرار است جامعه‌شناسان درباره جایگاه بانوان در جامعه پژوهشی انجام دهند باید افراط و تفریط‌ها نیز کنترل شود؛ زیرا نقش زنان در جامعه قابل انکار نیست، اما برای اینکه بتوانند به درستی نقش خود را ایفا کنند به همکاری همه ارکان دیگر جامعه چه در خانواده و چه در جامعه نیاز دارند.
برای نقش زن و مادر، گفتمان داشته باشیم
این عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر اصفهانف نام‌گذاری روزی به نام زن را در تقویم رسمی کشور، فرصتی برای ایجاد گفتمان و روایت‌سازی درباره این موضوع می‌داند و می‌گوید: در این روزها که همه توجهات به سوی نقش مادر و زن جلب شده، فرصتی است که به این موضوع بپردازیم و گفتمان و روایت‌هایی در این باره ایجاد کنیم تا برای سال‌های آینده نقشه راه باشند و با این گفتمان، بدانیم که می‌خواهیم به کجا برسیم.
وی می‌افزاید: اگر این روایت‌گری و گفتمان درست هدایت شود، می‌تواند در فاصله زمانی امسال تا سال آینده، یکی از مسائل مطرح در حوزه زنان را روایت غالب جامعه کنیم. برای امسال این گفتمان می‌تواند در زمینه هویت و خودباوری بانوان شکل بگیرد؛ اینکه ببینیم چگونه می‌توانیم موضوع خودباوری در قشرهای گوناگون بانوان از کودک و نوجوان تا میانسال و سال‌خورده را ارتقا و بهبود دهیم.
کلاهدوزان، ایجاد گفتمان و هدف‌گذاری برای اجرای آن را گامی برای بهبود شرایط بانوان می‌داند و ادامه می‌دهد: هدف‌گذاری که براساس همین گفتمان ایجاد می‌شود را می‌توان به همه دستگاه‌ها و رسانه‌ها اعلام کرد تا در همین مسیر پیش بروند و وقتی درباره یک موضوع، روایت‌گری اتفاق بیفتد و همه انرژی‌ها در یک جهت استفاده شود، اثربخشی و نتیجه بهتری از آن می‌توان گرفت.
نقش کارآمد زنان در طرح‌های محله‌محور
عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر اصفهان، ایجاد گفتمان برای حل مشکلات زنان در خانواده و جامعه را نیازمند جریان‌سازی می‌داند و اظهار می‌کند: این کار را درباره برخی از مسائل اولویت‌دار زنان تا حدودی آغاز کردیم و امیدواریم دیگران نیز ما را همراهی کنند؛ به ویژه آنکه در دوره جدید مدیریت شهری و شورای اسلامی شهر، محله‌محوری و توجه به بوم هر منطقه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و زنان نقش پررنگی در این طرح‌های محله محوری دارند.
وی یکی از راهبردهای پیشنهادی برای امسال را یافتن نقش زنان در محلات بیان می‌کند و می‌افزاید: در بیشتر محله‌ها که برای کمیته‌های نظارتی حضور می‌یابیم، می‌بینیم که زنان نقش مؤثری در معرفی مشکلات و حتی راهکارها دارند و بسیاری از راهکارهایی که ارائه می‌دهند نیز به دلیل دقت و ظرافتی که در دیدگاهشان وجود دارد، بسیار دقیق و درست است. اگر امسال بتوانیم نقش زنان در پروژه‌های محله‌محور را تعریف کنیم و از سوی دیگر به این نقش اهمیت داده شود، می‌توانیم شاهد ارتقای محله‌ها در شهر اصفهان باشیم.
نظر شما