به گزارش خبرنگار ایمنا، شاید این خاصیت اصفهان باشد که هنرمندان آن در هر زمینه هنری دستی بر آتش دارند و علاوه بر هنرمندانی که در زمینه هنرهای سنتی فعالیت دارند هنرمندان دیگری نیز در این شهر حضور دارند که بدون هیچ سروصدا و هیاهویی به هنرهای مدرن در سطح حرفه‌ای و بین‌المللی می‌پردازند؛ هنرهایی مانند انیمیشن که البته در شهرمان مغفول واقع شده است و حتی جالب است بدانید که اصفهان در این هنر پیشکسوتانی نیز دارد که سال‌ها با عشق به فعالیت در زمینه انیمیشن پرداخته‌اند و بسیاری از پروژه‌های انیمیشن‌سازی در کشور توسط انیمیشن‌سازهای اصفهانی ساخته می‌شود و نسل جوان نیز تلاش می‌کند تا با بهره‌گیری از اساتید پیشکسوت انیمیشن‌سازی، در این زمینه آموزش ببینند.
البته این هنر-صنعت در کشور هنوز جایگاه شایسته‌ای نیافته است و با مشکلاتی دست‌وپنجه نرم می‌کند که این مشکلات در مختصات کوچک‌تر مانند استان‌ها و شهرستان‌ها بزرگ‌تر نیز به‌نظر می‌رسد.
در این گزارش چالش‌های انیمیشن‌سازی در اصفهان از دیدگاه احسان سراهیان، مدرس انیمیشن و یکی از تولیدکنندگان انیمیشن در اصفهان و همچنین محمدرضا قربانی تهیه‌کننده، کارگردان و یکی از پیشکسوتان انیمیشن در اصفهان بررسی شده است.
اصفهان یکی از قطب‌های تولید انیمیشن کشور
احسان سراهیان، مدرس انیمیشن و از تولیدکنندگان انیمیشن در اصفهان است که با اشاره به فعالیت استودیوهای انیمیشن و پیشرفت این هنر در اصفهان می‌گوید: در حال حاضر انیمیشن در سطح‌های مختلفی در اصفهان تولید می‌شود، حتی چندین استودیو به‌صورت تخصصی در زمینه کودک کار می‌کنند و یا تیزرهای تبلیغاتی انجام می‌دهند.
سراهیان می‌افزاید: انیمیشن سرمایه زیادی را می‌طلبد، اما کارآفرینی بسیاری نیز به همراه دارد. معمولاً باید سفارشی ارائه شده تا پروژه‌ای شروع شود. پروژه‌های سریالی به عهده شبکه‌ها است و پیش از این هریک از شبکه‌های استانی مجبور بودند که در یک سال، هزار دقیقه تولید داشته باشند، اما این اجبار برداشته شد و چون شبکه خصوصی در ایران وجود ندارد لذا این امور به صدا سیما محدود می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: پلتفرم‌هایی مانند فیلیمو و نماوا نیز به دلیل هزینه بالایی که می‌برد کمتر بر روی انیمیشن سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ فقط صدا و سیما می‌ماند که مرکز صبا به‌عنوان زیرگروه آن سفارش‌های خود را ارائه می‌کند. در این راستا درصد بالایی از سفارش‌ها در تهران بسته می‌شود و بسیاری مواقع کارها به‌صورت دست چندم به شهرستان‌ها می‌رسد.
تولید انیمیشن در اصفهان مغفول مانده است
سراهیان با اشاره به چالش‌هایی که انیمیشن‌سازان در اصفهان دارند، اضافه می‌کند: یکی از مهم‌ترین چالش‌ها این است که بیشتر سفارش‌ها در تهران گرفته می‌شود و به شهرستان‌ها کمتر اعتماد می‌شود. در واقع کمبود سفارش و مناسب نبودن نسبت تعداد هنرجو و دانشجوها به نسبت استودیوهای تولیدی از چالش‌های تولید انیمیشن در اصفهان است.
این تولیدکننده انیمیشن در اصفهان می‌گوید: دانشجویان و هنرجویان بسیاری در رشته انیمیشن در اصفهان حضور دارند که پس از تحصیل انتظار شغل دارند، اما در حال حاضر بین چهار تا پنج استودیو در اصفهان فعال هستند و این یک چالش محسوب می‌شود.
وی با اشاره به مهاجرت نیروهای حرفه‌ای انیمیشن اصفهانی به خارج از کشور می‌افزاید: درصد زیادی از همکاران ما در حوزه انیمیشن از ایران مهاجرت کرده‌اند چرا که تولید انیمیشن به تکنولوژی بالایی نیاز دارد. کشورهای پیشرفته در حوزه انیمیشن، اعتماد و اعتبار هزینه می‌کنند و نتیجه آن را می‌توان در فیلم‌های هالیوودی مشاهده کرد، همکاران ما هم وقتی می‌بینند که می‌توانند در خارج از کشور درآمد و اعتبار بیشتری کسب کنند مهاجرت می‌کنند.
سراهیان با بیان اینکه تولید انیمیشن در اصفهان مغفول مانده است، می‌گوید: یکی از دلایل دیده نشدن تولید انیمیشن در اصفهان، بافت فرهنگی آن است، اصفهان از قدیم شهر هنر بوده است و الان بیش از همه به‌عنوان هنرهای سنتی شناخته می‌شود. دیدگاه مدیران نیز پرورش هنرهای سنتی و صنایع‌دستی است و به هنرهایی ازجمله انیمیشن و جلوه‌های ویژه که با تکنولوژی مدرن در ارتباط است توجه کمتری می‌شود و این موضوع سبب شده تا انیمیشن کمتر دیده شود.
این تولیدکننده انیمیشن در اصفهان ادامه می‌دهد: یک‌بار در مورد تولید انیمیشن با کمیته فرهنگ شهروندی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان صحبت کردیم و برآوردی که آن‌ها داشتند این بود که به‌جای صرف هزینه برای تولید ۱۰ دقیقه انیمیشن می‌توانند حداقل ۲۰۰ پوستر و نقاشی شهری انجام دهند.
پروژه‌هایی که هیچ‌گاه به سرانجام نرسید
محمدرضا قربانی تهیه‌کننده، کارگردان و یکی از پیشکسوتان انیمیشن در اصفهان است که می‌گوید: در این شهر هنرمندان حرفه‌ای و خوبی در حوزه انیمیشن در حال فعالیت هستند، همان‌گونه که اصفهان در رشته‌های مختلف هنری سرآمد است در این زمینه نیز حرفی برای گفتن دارد و می‌توان اصفهان را به‌عنوان یکی از قطب‌های تولید انیمیشن در کشور دانست.
وی نیز معتقد است که این حرفه در اصفهان آن‌گونه که باید دیده نشده است. قربانی اظهار می‌کند: سفارش‌دهندگان انیمیشن در درجه اول سازمان‌ها دولتی مانند صدا سیما هستند، انیمیشن‌های تبلیغاتی نیز عمدتاً از طرف سازمان‌های دولتی سفارش داده می‌شود و ازآنجاکه سرمایه‌گذاری در این زمینه پر ریسک است سرمایه‌گذار خصوصی کمتر به سمت انیمیشن روی می‌آورد.
این پیشکسوت انیمیشن می‌افزاید: در اصفهان با حجم کمتری از سفارش روبرو هستیم به همین دلیل اغلب هنرمندان اصفهانی به تهران و یا به خارج از کشور مهاجرت می‌کنند.
قربانی با اشاره به هزینه‌های تولید انیمیشن می‌گوید: تولید انیمیشن زمان‌بر است؛ به همین دلیل هزینه‌ای که صرف تولید آن می‌شود با توجه به تورم، یک سرمایه‌گذاری پر ریسک به‌حساب می‌آید. در سایر فعالیت‌ها وقتی محصولی تولید می‌شود، تورم نیز شامل آن شده و ارزش نهایی آن با نرخ روز محاسبه می‌شود، اما در مورد انیمیشن این‌گونه نیست.
وی ادامه می‌دهد: در انیمیشن برآورد هزینه‌ها در ابتدای کار و قبل از گرفتنِ سفارش یا انعقاد قرارداد و بر اساس هزینه‌های روز انجام می‌شود، اما هنگامی‌که کار زمان‌بر می‌شود و با تورم برخورد می‌کند پروژه به‌جایی می‌رسد که دیگر ادامه کار به‌صرفه نیست. پروژه‌های زیادی بوده‌اند که به همین دلیل هیچ‌گاه به سرانجام نرسیده‌اند و این مشکل همیشه در ایران وجود دارد.
انیمیشن می‌تواند ارزآور باشد
این تهیه‌کننده، انیمیشن را یک "هنر-صنعت" دانسته و اضافه می‌کند: متأسفانه در کشور ما به انیمیشن به‌عنوان یک صنعت بین‌المللی توجه نمی‌شود، به همین دلیل در بازار بین‌المللی جایگاه مناسبی را پیدا نکرده است. در ایران هنرمندان بسیار خوبی در این حوزه وجود دارند که بسیاری از آن‌ها به خارج کشور مهاجرت کرده و یا در داخل به‌صورت دورکاری با کمپانی‌های خارجی کار می‌کنند و این نشان می‌دهد که فعالان انیمیشن ایران در سطح بین‌المللی و بالایی کار می‌کنند درحالی‌که می‌توان به این پتانسیل و توانایی به عنوان یک فرصت برای ایجاد شغل و ارزآوری نگاه کرد.
قربانی خاطرنشان می‌کند: بسیاری از کشورهای آسیایی مانند سنگاپور، تایوان، تایلند، مالزی و هند از قطب‌های تولید انیمیشن در دنیا هستند و درآمدهای ارزی قابل‌توجهی از آن دارند. همین امر سبب شده است که سرمایه‌گذاری در این بخش در کشورهایی مانند ترکیه و امارات مورد توجه قرار گیرد. جای بسی تأسف است که ایران با دارا بودن چنین پتانسیل بالایی از هنرمندان حرفه‌ای و بین‌المللی، جایگاهی در بین کشورهای تولیدکننده انیمیشن در دنیا نداشته باشد.
به گزارش ایمنا، فرهنگ و هنر و ادبیات ما منبع غنی از داستان‌هایی است که ظرفیت به تصویر کشیدن آن‌ها با استفاده از تکنولوژی جدید و به‌روز وجود دارد. اکنون که هنرمندانِ باانگیزه و صاحب سبکی و در سطح بالایی در عرصه انیمیشن کشور حضور دارند چرا از سوی نهادهای دولتی برای تولید انیمیشن‌های فاخر سرمایه‌گذاری نمی‌شود؟ از آنجایی که مخاطب انیمیشن، اغلب گروه کودک و نوجوان است و همیشه از فقدان برنامه‌های مفید در این گروه سنی صحبت شده است این سوال وجود دارد که چرا از چنین ظرفیت و بستر آماده‌ای استفاده نمی‌شود؟ نگاه شهرستانی به استان‌هایی که در این زمینه فعال هستند نیز جای خود دارد و از ابعاد مختلف قابل بحث است.
گزارش از: نگین فروغی خبرنگار سرویس فرهنگ و هنر ایمنا
نظر شما