PID؛ بیماری خاموش بانوان

به گزارش خبرنگار ایمنا، سلامت رحم در زنان بسیار حائز اهمیت است و بیماری‌های بسیاری سلامت این عضو حیاتی را در زنان تهدید می‌کند تا آنجا که ممکن است سبب نازایی زنان و باعث حاملگی‌های خارج از رحمی در آنها شود، بنابراین سلامت رحم زنان از نظر باروری نیز اهمیت دارد.

عوامل و علل مختلفی می‌تواند تهدیدکننده سلامتی زنان باشد، در این میان بعضی بیماری‌ها بدون علائم خاصی زنان را درگیر می‌کند و زمانی افراد متوجه بیماری می‌شوند که بیماری پیشرفت زیادی داشته است؛ پس آگاهی از علائم این دسته از بیماری‌ها که عفونت‌های لگنی نیز از جمله آن است، می‌تواند در تشخیص و درمان سریع بیماری بسیار مؤثر باشد.

عوارض عفونت‌های لگنی در زنان چیست؟

فاطمه بحرینی، متخصص زنان و زایمان در خصوص درمان عفونت‌های لگنی در زنان به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: عفونت‌هایی که در قسمت دستگاه تناسلی فوقانی زنان رخ می‌دهد، از جمله بیماری‌های التهابی لگن بانوان است. تشخیص افتراقی این بیماری مانند بسیاری از بیماری‌ها از جمله آپاندیسیت، سرویسیت، عفونت‌های دستگاه ادراری، آندومتریوز، چرخش‌های کیسه تخمدان، توده‌های لگن و حاملگی خارج رحمی است و احتمال دارد تشخیص عفونت‌های لگنی با آنها اشتباه گرفته شود.

وی با بیان اینکه دستگاه تناسلی بانوان به دو قسمت فوقانی و تحتانی تقسیم می‌شود که قسمت فوقانی شامل رحم، تخمدان‌ها و لوله‌های رحمی و بافت‌های کناری رحم تا لگن است، ادامه می‌دهد: عفونت‌های لگنی در زنان مربوط به قسمت فوقانی دستگاه تناسلی است و می‌تواند تا قسمت‌های شکم، کبد و قسمت‌های کناری نیز انتشار یابد.

این متخصص زنان و زایمان خاطرنشان کرد: زنانی که زیر ۲۵ سال دارند و از هیچ‌گونه روش جلوگیری استفاده نمی‌کنند بیشتر از سایر بانوان دچار عفونت‌های لگنی می‌شوند. شایع‌ترین علائم کلینیکی عفونت‌های لگنی دردهای شکمی است و در بسیاری از بیماران ترشحات چرکی واژینال نیز دیده می‌شود.

وی با اشاره به اینکه عفونت‌های لگنی عوارضی از جمله حاملگی خارج از رحم را برای بیمار به همراه دارد، تصریح می‌کند: برخی افراد دردهای لگنی ماندگار دارند یعنی علی‌رغم اینکه درمان می‌شوند به مدت طولانی دچار دردهای لگنی خواهند بود، تشخیص عفونت‌های لگنی بیشتر بالینی است و از روی علائم کلینیکی بیمار به این تشخیص می‌رسیم.

تأثیر آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان التهاب و عفونت‌های لگنی

بحرینی در خصوص درمان بیماران مبتلا به عفونت‌های لگنی، می‌افزاید: درمان این بیماران بیشتر سرپایی است و با تجویز آنتی‌بیوتیک مناسب درمان می‌شوند و به ندرت بنا بر تشخیص پزشک معالج ممکن است بیمار برای انجام اقدامات درمانی بستری شد.

وی خاطرنشان می‌کند: یکی از راه‌های پیشگیری ازعفونت‌های لگنی آموزش بیماران است و باید بر روی آموزش‌های جلوگیری از عفونت‌های لگنی و بیماری‌های مقاربتی تمرکز شود تا شاهد کاهش بروز بیماری باشیم؛ بنابراین لازم است در جهت پرهیز از فعالیت جنسی غیرایمن و استفاده مناسب از روش‌های پیشگیری آموزش‌های مناسبی داشته باشیم.

متخصص زنان و زایمان تاکید کرد: یکی از عوارضی که برای این افراد متصور است حاملگی خارج از رحم است به دلیل اثرات بدی که میکروب‌ها می‌تواند در قسمت‌های لوله‌های رحمی ایجاد کند، ممکن است منجر به ایجاد حاملگی خارج رحمی شود؛ البته نازایی نیز از جمله عوارض بیماری عفونت‌های لگنی است و حتی در صورت درمان عفونت‌های لگنی هم ممکن است به علت تخریب‌هایی که در اثر وجود میکروب‌ها در این ناحیه ایجاد شده است، فرد دچار ناباروری شود.

تخریب‌هایی در اثر وجود میکروب‌ها علت بروز برخی عفونت‌های لگنی

وی با اشاره به اینکه انجام آزمایش خون، دیدن عفونت در خون و بدن فرد نیز به تشخیص می‌تواند به تشخیص عفونت‌های لگنی در زنان کمک کند، تاکید می‌کند: علاوه بر روش تشخیص بالینی روش‌های کمک تشخیصی هم وجود دارد که می‌توان به انجام لاپاروسکپی و دیدن مستقیم عفونت داخل لگن، انجام سونوگرافی واژینال، انجام MRI و مشاهده زخامت‌هایی در بافت‌های لگنی و وجود مایع در درون لگن، نمونه‌برداری از رحم و مشاهده عفونت رحمی اشاره کرد.

بحرینی با بیان اینکه در تشخیص این بیماری گرفتن شرح حال دقیق نقش مهمی دارد، می‌افزاید: معاینه بالینی نیز در تشخیص عفونت‌های لگنی حائز اهمیت است، چرا که مهم است مشخص شود که فرد روی تخمدان‌ها و ارگان‌های مجاور رحم دردی دارد یا خیر؟ البته بررسی وجود تب و انجام آزمایش برای بررسی عفونت در بدن بیمار هم بسیار مهم است. درمان عفونت‌های لگنی آنتی‌بیوتیک‌تراپی است که با توجه به شدت بیماری و وخامت حال بیمار به صورت سرپایی یا بستری انجام می‌شود.

تأثیر مزاج در بروز بیماری‌های رحم در زنان

بهنام یوسفیان، متخصص طب سنتی در خصوص درمان عفونت‌های لگنی در طب سنتی به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: صاحب نظران مکتب طب سنتی ایران اصل سلامت و تندرستی را بر حفظ مزاج متعادل می‌دانند، خارج شدن از حالت مزاجی متعادل باعث اختلال در عملکرد اندام‌های بدن و بیماری می‌شود. در این حالت اصطلاحاً می‌گوئیم که آن اندام دچار سو مزاج شده است، چنین اختلالی می‌تواند روی تمام بدن اثر گذاشته و موجب بروز بیماری شود، بنابراین طب سنتی تلاش می‌کند با ایجاد تعادل میان گرمی، سردی، خشکی و تری مزاج، شرایط مناسبی برای درمان بیماری‌های ایجاد کند.

وی ادامه می‌دهد: سو مزاج رحم در ایجاد بیماری‌های زنان بسیار مؤثر است، گرمی بیش از حد رحم موجب از بین رفتن اسپرم در بدن زن می‌شود، پس می‌توان گفت که گرمی تخمدان و رحم یکی از علل ناباروری در زنان است، البته سردی بیش از حد رحم باعث تنگ شدن رگ‌های خون‌رسان در اطراف رحم می‌شود. سو مزاج سرد رحم می‌تواند موجب ناباروری، قطع قاعدگی و فاصله طولانی میان دو قاعدگی شود.

متخصص طب سنتی خاطرنشان می‌کند: رطوبت بیش از حد رحم، قدرت نگه‌دارندگی آن را کم می‌کند، در این صورت رحم توانایی گرم شدن و دفع مواد زائد را ندارد و به دلیل اینکه جایگاه فیزیکی رحم در لگن است و این عارضه بیماری مشارکتی بر رحم و لگن ایجاد می‌کند و دیگر رحم قوت نگهداشتن اسپرم یا جنین را ندارد این امر می‌تواند باعث سقط جنین در اوایل بارداری شود. سوءمزاج مرطوب رحم باعث ترشحات دائمی از رحم می‌شود.

وی می‌افزاید: خشکی رحم می‌تواند باعث بی‌تحرکی اسپرم و نرسیدن آن به تخمک شود. همچنین در صورت تشکیل نطفه، به دلیل نرسیدن مواد غذایی، احتمال سقط جنین افزایش می‌یابد. سوءمزاج خشک رحم می‌تواند باعث قطع قاعدگی در زنان شود.

یوسفیان با تاکید بر اینکه بیماری التهاب لگنی که در واقع عفونت لوله‌های فالوپ یا رحم است، تصریح می‌کند: التهاب لگنی یک بیماری مقاربتی نیست بلکه عارضه بیماری مقاربتی است. درصد کمی از زنان در دوران حاملگی مبتلا به التهاب لگن می‌شوند، خطر ابتلاء به این بیماری با التهاب عفونت واژنی و سیگار کشیدن افزایش می‌یابد. این بیماری یک بیماری بی سر و صدا و موذی است که در نیمی از تمام موارد اغلب علائم مشخصی بروز نمی‌دهد تا به مرحله جدی برسد و باعث ایجاد بافت جوشگاه در لوله‌های فالوپ خواهد شد.

علت برخی از نازایی‌ها و نیمی از حاملگی‌های خارج رحمی عفونت‌های لگنی است

وی با اشاره به اینکه بیشتر زنان به منظور کشف علت نازایی یا حاملگی خارج رحمی پی به بیماری خود می‌برند، می‌گوید: علت برخی از نازایی‌ها و نیمی از حاملگی‌های خارج رحمی به علت این بیماری است، عفونت مقاربتی، باکتری‌ها، عفونت لگنی زنان، آندومتریوز، سرطان دهانه رحم، فیبرم، نارسایی متوسط کلیوی، شکستگی لگن زنان، نازایی، بیماری سل بعد از سقط جنین یا زایمان، حاملگی نا به جا، سندرم تخمدان باقی‌مانده، چسبندگی‌ها، سنگ‌های ادراری، تنگی سرویکس، سنگ حالب یا سنگ کلیه، استفاده از دوش واژینال، ساکر و ایلئیت، فتق، انسداد روده، پارگی کیست تخمدان، علل گوارشی همانند آپاندیست حاد، یبوست، سندرم روده تحریک‌پذیر، بیماری التهاب روده، زخم معده و دوازدهه می‌تواند به این عارضه شدت دهد.

این متخصص طب سنتی با بیان اینکه بیماری التهاب لگن بیشتر در زنان که از نظر جنسی فعال هستند، دیده می‌شود، تاکید می‌کند: هر علامت تناسلی از قبیل زخم غیرطبیعی، ترشحات بودار، سوزش ادرار و لکه‌بینی بین دوره‌های قاعدگی می‌تواند به معنای یک عفونت جنسی باشد. اگر شخصی هر یک از این علائم را داشته باشد، ممکن است به بیماری التهاب لگن مبتلا باشد و باید برای انجام اقدامات درمانی به پزشک مراجعه کند.

وی با اشاره به علل دوره‌ای درد مزمن لگن، اضافه می‌کند: سندروم روده تحریک‌پذیر، سندروم باقی‌مانده تخمدان، آدنومیوز، سندروم پرخونی لگن و آندومتریوز از علل درد مزمن لگن است؛ همچنین در صورت درد شکم، حساسیت شدید گردنه رحم با تکان دادن آن، احتمال لمس توده، درد ناحیه لگن، سوزش ادرار، اختلالات ادراری – تناسلی، قاعدگی دردناک، تهوع، خستگی، اختلالات گوارشی، تکرر ادرار، اختلالات اسکلتی–عضلانی، عفونت به طرف بالا گسترش می‌یابد و مسیر رحم و لوله‌های رحم را طی می‌کند و ممکن است تخمدان‌ها را نیز درگیر کند.

یوسفیان با تاکید بر اینکه تب، حساسیت در ناحیه دهانه رحم و افزایش گلبول‌های سفید از علائم التهاب لگن است، اظهار می‌کند: سیگار کشیدن، فعالیت شدید، ایستادن طولانی‌مدت، ورزش سنگین، خم شدن، استفاده از گن، پریدن، قرص مخمر آبجو، ماءالشعیر، استفاده از دستمال توالت رنگی یا عطری، کورتون‌ها، غذاهای محرک، گرمی‌جات (تند یا شیرین)، ادویه‌جات (مانند ارچین، فلفل‌ها)، سرکه، خردل، غذاهای آماده یا کنسروی، سس‌ها، رب، آب حاوی کلر، نان‌ها، پنیر، قارچ، قند و شکر (حداقل دو ماه مصرف نشود)، پودر تالک، ترشیجات، زیتون سبز، حمام با آب داغ، الکل، آب میوه صنعتی، خوراکی‌های کپک‌زده، مهار کننده‌های سیستم ایمنی، الکل، عسل، بستنی، گوشت دودی، نشاسته با قند تصفیه شده (آرد سفید، برنج سفید، ماکارونی سفید)، گیاهان خشک شده یا انباری، خامه ترش، کره، خربزه و گرمک برای بیماری‌های لگنی مضر است و باید از مصرف آن پرهیز شود.

درمان‌های گیاهی عفونت‌های لگنی در زنان

وی در خصوص عفونت‌های لگن و درمان گیاهی آن، می‌گوید: در زنان مصرف تره، تره فرنگی و سیر می‌تواند تا حدودی از عفونت لگن جلوگیری کند، البته مصرف شربت آبلیموی تازه و عسل نیز مؤثر است. مصرف سیاه‌دانه و عسل بین هر وعده غذایی، سوسنبر، ذغال‌اخته، آب ترب سیاه یا سفید به همراه عسل نیز تأثیرگذار خواهد بود.

متخصص طب سنتی ادامه می‌دهد: برای درمان عفونت‌های لگنی می‌توان زردچوبه، توت‌فرنگی، موز، انگور سیاه، عسل، قارچ ریشی، تره، تمشک، شلغم، پیاز نپخته یا پیازچه، سیر، ماست و پونه استفاده کرد؛ البته استفاده از روغن دانه شوید، گردوی سیاه، روغن درخت چای، زردچوبه، گشنیز و ترخون همراه ناهار و شام نیز بسیار مؤثر است.

وی می‌افزاید: می‌توان از عرق برگ درخت شاه بلوط یا بلوط، مخلوطی از عرق پوست درخت بید سه قاشق غذاخوری و پوست درخت سپیدار دو قاشق غذاخوری تهیه و مصرف کرد؛ همچنین عرقی از برگ مریم‌گلی به اندازه سه قاشق غذاخوری و یک قاشق غذاخوری برگ زوفا آماده کرده و از آن برای درمان عفونت‌های لگنی استفاده کرد.

یوسفیان می‌گوید: بومادران، گل همیشه بهار، گزنه، اسطوخودوس، آویشن مریم‌گلی، برگ تمشک و عصاره درخت چای می‌تواند در درمان‌های موضعی عفونت‌های لگنی در زنان مؤثر باشد.