به گزارش خبرنگار ایمنا، اومیکرون پس از ظهور انواعی از ویروس کرونای جهش یافته همچون واریانت‌های آلفا، بتا، گاما و دلتا، پنجمین واریانتی است که به لیست واریانت‌های نگران‌کننده سازمان جهانی بهداشت افزوده شده است. سازمان جهانی بهداشت، واریانت جدید از ویروس SARS-CoV۲ را Omicron نامگذاری کرد.
داده‌های اولیه که از آفریقای جنوبی به دست آمده است، افزایش تعداد موارد ابتلاء را نشان می‌دهد. تعداد موارد بستری هم مشابه با شیب پیک‌های قبلی افزایش یافته است. کارشناسان بهداشت عمیقاً نگران قابل انتقال بودن نوع omicron هستند، زیرا این گونه دارای مجموعه غیرعادی از جهش‌ها و مشخصات متفاوتی نسبت به سایر گونه‌ها است.
«اومیکرون» که جدیدترین سویه ویروس کرونا محسوب می‌شود، برای اولین بار در آفریقای جنوبی کشف شد و پس از آن در بلژیک، بوتسوانا، اسرائیل و هنگ‌کنگ شناسایی شده است، این مهمان ناخوانده به تازگی وارد ایران شده است و افزایش مبتلایان، به شدت هموطنان را تهدید می‌کند.
دلایل نگرانی درباره اومیکرون
آنچه باعث نگرانی درباره این واریانت شده است، وجود تعداد قابل‌ملاحظه از جهش‌ها در پروتئین اسپایک در این نوع از ویروس کرونا است. بیش از ۳۰ جهش در پروتئین اسپایک گزارش شده که بیش از دو برابر مقدار جهش‌های واریانت دلتا است. ویروس کرونا به کمک پروتئین اسپایک با اتصال به گیرنده مخصوص وارد سلول‌های بدن شده و باعث بیماری کووید -۱۹ می‌شود. البته بعضی از جهش‌ها جدید بوده و مربوط به پروتئین اسپایک نیستند.
این نوع از جهش‌ها در انواع جهش‌یافته قبلی کرونا، منجر به افزایش سرعت انتقال ویروس، عفونت‌زایی و فرار از سیستم ایمنی شده است. همچنین این جهش‌ها ممکن است باعث مقاومت بیشتر در برابر درمان با آنتی‌بادی مونوکلونال و مقاومت در برابر آنتی‌بادی‌های خنثی‌کننده ویروس می‌شود.
موضوع نگران کننده هفته‌های اخیر، در مورد شناسایی سویه جدید از ویروس کووید- ۱۹ در آفریقای جنوبی است. «اومیکرون» جهش جدید کرونا است که بیم آن می‌رود افزایش شدید موارد ابتلاء در استان گوتنگ آفریقای جنوبی نشان دهنده این باشد که این سویه جدید می‌تواند افراد واکسینه نشده را به شدت درگیر کند.
اثرگذاری واکسن‌ها بر کرونا اومیکرون
دانشمندان در حال بررسی تأثیر احتمالی ویروس کرونا اومیکرون بر کارایی واکسن‌ها هستند. آنچه تاکنون می‌دانیم این است که واکسن‌ها در کاهش بیماری‌های شدید و مرگ بر اثر نوع غالب فعلی، یعنی کرونا دلتا، مؤثر و کارآمد عمل کرده‌اند و می‌توان امیدوار بود تا واکسن‌ها در برابر اومیکرون هم ایمنی قابل‌قبولی ایجاد کنند و تا حد خوبی از بیماری شدید و بستری در بیمارستان پیشگیری کنند.
جهش جدید کرونا و اثربخشی دوزهای تقویت کننده
با وجود اینکه شواهد ارائه شده نشان می‌دهد که گونه اومیکرون ویروس کرونا آنتی‌بادی تولید شده پس از دریافت واکسن کرونا را خنثی می‌کند، اما محققان دو مطالعه جدید در این زمینه انجام دادند و میزان تأثیرگذاری دوزهای تقویت کننده بر این گونه جدید جهش یافته را مورد ارزیابی قرار دادند.
نتایج اولین مطالعه انجام شده نشان می‌دهد که خطر بستری شدن در بیمارستان پس از دریافت دوز تقویت کننده واکسن کرونا در مقایسه با موارد واکسینه نشده مبتلا به گونه اومیکرون ۸۱ درصد کمتر است. در مطالعه دوم محققان بیماران کرونایی علامت‌دار را با میزان بستری شدن در بیمارستان مورد بررسی قرار دادند و به این نتیجه رسیدند که پس از دریافت دوز تقویت کننده واکسن کرونا، خطر بستری شدن در بیمارستان در میان افراد علامت‌دار آلوده به گونه اومیکرون در مقایسه با افراد مشابه مبتلا به اومیکرون که واکسینه نشده بودند ۶۸ درصد کاهش پیدا می‌کند.
محققان تاکید دارند که میزان تأثیرگذاری واکسن‌های کرونا از ۵۲ درصد که پس از گذشت شش ماه به این میزان رسیده است، با دریافت دوز تقویت کننده واکسن کرونا به ۸۸ درصد رسیده است. هنوز مشخص نشده است که دوز تقویت کننده واکسن کرونا تا چه زمانی از افراد در برابر بستری شدن در بیمارستان به دلیل ابتلاء به گونه اومیکرون محافظت می‌کند، اما انتظار می‌رود که مدت طولانی‌تری نسبت به دو دوز اولیه باشد.
واکسیناسیون عمومی؛ بهترین راهکار حفظ سلامت جامعه
متخصصان عفونی تاکید دارند که منشأ ویروس اومیکرون از کشورهای آفریقای جنوبی است، جایی که بیش از هشت میلیون فرد مبتلا به ایدز دارد و همین موضوع نشان از ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن و نبود آنتی‌بادی در بدن افراد این کشور دارد و سبب کمتر شدن اثرگذاری واکسن و در نتیجه جهش ویروس می‌شود و همین جهش باعث مقاومت ویروس در برابر واکسن، و انتشار به سرتاسر دنیا می‌شود.
آنتی‌بادی این ویروس در بدن وجود ندارد و میزان انتقال این ویروس نسبت به جهش‌های اولیه بیشتر است و با کاهش توجه عموم مردم نسبت به رعایت پروتکل‌ها و کمتر شدن اثربخشی واکسن بر روی واریانت جدید انتظار می‌رود در دو هفته آینده میزان شیوع، و در ماه آینده تعداد مرگ و میرها افزایش پیدا کند، با توجه به ناشناخته بودن این جهش، علائم سویه جدید همانند جهش‌های قبلی بدن درد، تب و خارش گلو است با این تفاوت که ممکن است بعضی علائم شدت بیشتری داشته باشد.
دوره نهفتگی این بیماری متوسط پنج روز است و در مورد واریانت اومیکرون سرعت رشد بیشتر و دوره نهفتگی کوتاه‌تر است و به علت همین کوتاه‌تر بودن دوره نهفتگی، انتقال این سویه به صورت خوشه‌ای هست یعنی با مبتلا شدن یک نفر از اعضای خانواده، همه درگیر این ویروس می‌شوند. تنها گروه‌های پرخطر نیاز مراجعه به مراکز درمانی دارند، کسانی که علائم کمتری دارند بهتر است که قرنطینه خانگی را اعمال کنند چرا که میزان شیوع این سویه بسیار بالا است.
متخصصان عفونی تاکید دارند یکی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از کووید را رعایت فاصله اجتماعی، زدن ماسک، شستشوی دست، نرفتن به مسافرت و مکان‌های عمومی سر بسته اعلام کرد، بهترین راهکار در جهت حفظ سلامت جامعه واکسیناسیون عمومی است همه افراد جامعه باید به تزریق واکسن روی بیاورند و توصیه می‌شود کسانی که دو دوز را دریافت کرده‌اند برای زدن دوز یادآور حتماً به مراکز بهداشتی مراجعه کنند.
راهکارهای سازمان جهانی بهداشت برای مقابله به امیکرون
۱۰ آذرماه امسال بود که در خبرها اعلام شد ظهور سویه جدید کرونا موسوم به اومیکرون باعث ایجاد وحشت در میان کشورهای مختلف جهان شده است؛ به طوری که بسیاری از کشورها برای جلوگیری از ورود ویروس به خاک خود اقدام به وضع قوانین منع ورود از کشورهای حوزه جنوب آفریقا کرده‌اند. با این حال، سازمان جهانی بهداشت با صدور بیانیه‌ای از کشورها خواست از واکنش شتاب زده به این موضوع و اعمال ممنوعیت سفر برای جلوگیری از ورود سویه اومیکرون اجتناب کنند، زیرا متخصصان و دانشمندان این نهاد فعلاً در حال ارزیابی میزان مقاومت این سویه در برابر واکسن‌های موجود هستند.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا ساعاتی قبل به شهروندان این کشور توصیه کرد به کشورهای نیجر، پاپئو گینه نو، لهستان، و ترنیدادوتوباگو سفر نکنند. همچنین این مرکز لیستی از ۸۰ مقصد پرخطر (سطح چهار) که شهروندان آمریکایی بهتر است به آنجا سفر نکنند را ارائه کرد. سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده بود کشورها باید به جای اعمال ممنوعیت سفر اقدام به ارائه شواهد درباره میزان خطرناک بودن سفر به مناطق خاص کنند و نیز اطلاعات پس از سفر را برای مسافران مانند اعمال قرنطینه و تست کرونا انجام دهند. حقیقت این است که صرف اعمال ممنوعیت سفر نمی‌تواند مانع از گسترش سویه اومیکرون شود.
این نهاد در بیانیه خود تاکید دارد افرادی که از حال نامساعد برخوردارند و نیز افراد در خطر ابتلاء به کرونای شدید مانند کسانی که از بیماری‌های زمینه‌ای رنج می‌برند، افراد بالای ۶۰ سال و اشخاصی که واکسن کرونا تزریق نکردند، بهتر است مسافرت خود را به تعویق بیاندازند. " تدروس ادهانوم"، رئیس سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد: من شرایط نگران کننده ظهور سویه اومیکرون را درک می‌کنم. ما شاهد آن هستیم که برخی کشورها اقدام به وضع قوانین برای اعمال ممنوعیت در سفر به کشورهای مختلف می‌کنند که این موضوع تنها منجر به تشدید نابرابری می‌شود.
سازمان جهانی بهداشت در حال حاضر می‌کوشد میزان مقاومت سویه اومیکرون در برابر واکسن را مورد سنجش و ارزیابی قرار دهد. این در حالی است که "اِمر کوک"، مدیر آژانس دارویی اروپا اعلام کرده است واکسن‌های موجود می‌تواند باعث ایجاد ایمنی در افراد در برابر سویه جدید شود.
اتخاذ تمهیدات کرونایی با شناسایی سویه اومیکرون در کشور
۲۹ آذرماه امسال بود که در خبرها که دبیر کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا درباره تمهیدات لازم برای جلوگیری از شیوع سویه جدید اومیکرون اظهار کرده بود در جلسه روز گذشته ستاد ملی مقابله با کرونا رئیس جمهور دستور دادند که بحث کنترل در مرزها مجدداً بررسی شود، در این جلسه از وزارتخانه‌های راه، بهداشت، میراث و وزارت خارجه و همچنین نیروی انتظامی نیز حضور داشتند و مقرر شد چندین اقدام در مبادی مرزهای زمینی و هوایی انجام شود.
حسین قاسمی تاکید کرده بود ورود مسافران به صورت مستقیم و غیرمستقیم از هشت کشوری که منشأ بیماری اومیکرون هستند، ممنوع شود. همچنین با توجه به اینکه سویه اومیکرون در کشورهای انگلیس، فرانسه، دانمارک و نروژ گردش زیادی داشته است، مقرر شد ورود مسافران غیرایرانی ممنوع شود و مسافران ایرانی که از این کشورها به کشور ما می‌آیند حتماً کارت واکسن و تست پی سی آر ۴۸ تا ۷۲ ساعته همراه داشته باشند. در مبادی ورودی مجدداً از این افراد تست گرفته می‌شود و اگر علائمی داشتند به مراکز قرنطینه هدایت شوند.
وی اعلام کرده بود شرایط کلی تردد نیز برای ورود مسافران از سایر کشورها به ایران این شروط باید رعایت شود، یعنی کارت واکسن و پی سی آر منفی به همراه داشته باشند و چنانچه دارای علائمی باشند در مرز از آنها تست پی سی آر اخذ خواهد شد. اگر از مرزهای هوایی وارد شوند باید به قرنطینه مراجعه کنند. در مرزهای زمینی نیز هم می‌توانیم اجازه ورود ندهیم و هم اینکه با هزینه این افراد آنها را به مراکز قرنطینه که پیش بینی شده است، هدایت کنیم.
دبیر کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا گفته بود در حال حاضر طرح مدیریت هوشمند در بستر سامانه امید در حال اجرا است. در این طرح یک بند مقرر شده است مبنی بر اینکه اگر شرایط کشور به گونه‌ای شود که نیازمند تدابیری خارج از این طرح مدیریت هوشمند باشد این موضوع به کمیته امنیتی انتظامی ارجاع شود و موضوع بررسی شده و پیشنهادات به ستاد ملی ارسال شود.
قاسمی اظهار کرده بود ضمن اینکه باید به نکات بهداشتی و مراقبت‌ها توجه کنیم و بر رعایت این نکات و تزریق واکسن تاکید کنیم باید بدانیم که این بیماری همه‌گیر و پاندمی است و اگر در هر جایی از دنیا سویه‌های این ویروس شایع شود قطعاً به عنوان سویه غالب به همه کشورها منتقل می‌شود. بنابراین باید نکات بهداشتی رعایت شود. راهکار مقابله با هر سویه جدید رعایت پروتکل‌ها و دستورالعمل‌های بهداشتی، واکسیناسیون، استفاده از ماسک، رعایت فاصله اجتماعی و عدم حضور غیرضروری در تجمعات است.
ترفندهای خانگی ساده برای مقابله با اومیکرون
با شناسایی و گسترش سویه جدید کروناویروس موسوم به اومیکرون در اکثر نقاط جهان، همواره توصیه می‌شود که افراد سیستم ایمنی بدن خود را به منظور مقابله با این سویه مسری تقویت کنند.
در میان افزایش شدید موارد ابتلاء به سویه اومیکرون در برخی نقاط جهان، دریافت واکسن کووید -۱۹ و افزایش اثربخشی سیستم ایمنی بدن می‌توانند راهکارهای مناسبی برای حفاظت از افراد در مقابل ابتلاء به این سویه باشند.
چند راهکار ساده برای مقابله با سویه اومیکرون عبارتند از:
- مصرف به اندازه ویتامین D برای عملکرد سیستم ایمنی، پیشگیری از ابتلاء به کووید- ۱۹ و پس از آن، بهبودی بعد از ابتلاء به این بیماری حیاتی است. بنابراین افراد باید سطح این ویتامین را در بدن خود بسنجند و به منظور افزایش سطح آن به اندازه کافی نور خورشید دریافت کنند.
- یک خواب خوب شبانه می‌تواند باعث شادابی بدن و ذهن افراد شود.
- ورزش کنید، فعال باشید و خوب غذا بخورید. ورزش کردن در حد اعتدال و فعال بودن از جمله راهکارهای ساده اما در عین حال مؤثر برای تقویت سیستم ایمنی بدن افراد هستند.
- مصرف غذاهای حاوی ویتامین C یا zink (روی) نیز برای حفظ سلامتی افراد بسیار مؤثر هستند.
- حفظ آرامش با انجام تمرینات تنفسی نیز می‌تواند باعث افزایش عملکرد سیستم ایمنی افراد شود.
نظر شما