به گزارش خبرنگار ایمنا، امروزه معضل ترافیک در بسیاری از شهرهای بزرگ دنیا، بخش عمده‌ای از وقت و سرمایه شهروندان را صرف خود می‌سازد، هر روزه با افزایش بی رویه تقاضا در شهرها و افزایش تردد، میزان تعاملات اجتماعی به شکلی نوین اتفاق می‌افتد که تمامی عناصر در آن دخیل است.
رفتارهای ترافیکی یکی از موضوعات مهم و قابل تأمل صاحب نظران رفتاری است، این جنبه از رفتار بیش از آنکه در انجام رفتار به هنجار و مطلوب مورد توجه باشد، در علت یابی بروز رفتارهای نابهنجار و برخلاف عرف و مقررات، مدنظر قرار می‌گیرد.
آسیب شناسان اجتماعی نیز درصدد یافتن علل رفتار هنجارشکنانه و ضداجتماعی در حوزه فرهنگ ترافیک بوده و معتقدند در فرایند یادگیری اجتماعی و جامعه پذیری، همان گونه که به تدریج شخصیت فرد شکل می‌گیرد و بنیادهای رفتاری او گذارده می‌شود، شخصیت و رفتار او در قبال رانندگی نیز پایه گذاری می‌شود.
نحوه رانندگی با اتومبیل گویای فرهنگ و سطح اجتماعی فرد است، زیرا نحوه رانندگی، به خوبی نشان دهنده وجوه مختلف شخصیتی و رفتاری و درک اجتماعی راننده و نمونه‌ای بارز از اخلاق اجتماعی است، اما سال‌ها است که آمار بسیار تصادفات در کشور، به ویژه از نوع جرحی و فوتی، سکوی نخستین را از آن خود کرده است که به دست آوردن آن به هیچ وجه مایه افتخار نیست...
بیشترین آمار جان باختگان رخدادهای جاده‌ای در جهان به کشورمان تعلق دارد؛ اما همه تلخی‌های آمار و ارقام مرتبط با این موضوع هم نتوانسته منجر به تغییرات چشمگیری شود تا جایی که هر بار تعطیلات مناسبتی از راه می‌رسد، شنیدن اخبار ناگوار تصادفات به اوج رسیده و تب و تاب پدید آمده پس از مدتی فروکش کرده و یا از روزمرگی بیش از اندازه، تا بروز یک سانحه تلخ یا فرارسیدن یک فرصت تعطیلات به فراموشی سپرده می‌شود.
مفاهیم رنگ در چراغ راهنمایی
چراغ راهنمایی به عنوان یکی از ابزار راهنمایی و رانندگی دارای سه رنگ زرد، سبز و قرمز است. کسی که معنی هر رنگ چراغ راهنمایی و رانندگی را نداند، بی تردید نمی‌تواند مفهوم عبور از چراغ قرمز را درک کند. بنابراین لازم است در مورد مفاهیم رنگ‌ها در چراغ راهنمایی و رانندگی اطلاعات کاملی داشته باشید. اول از هر چیزی باید راننده بداند که این چراغ در تقاطع جاده‌ها، پیاده‌روها، ورودی و خروجی معابر و چهارراه‌ها نصب می‌شود و جریان رفت و آمد را هدایت می‌کند. چراغ راهنمایی و رانندگی نوبت (حق تقدم) عبور وسایل نقلیه و عابران را به کمک سه رنگ نوری استاندارد قرمز، زرد، سبز مشخص می‌کند. هر یک از این رنگ‌ها مفاهیم مختلفی را به عابر پیاده و راننده وسیله نقلیه القا می‌کند.
رنگ سبز: اجازه عبور عابر پیاده در مسیر مشخص را می‌دهد
رنگ زرد: این رنگ برای نشان دادن پایان مهلت عبور، دقت بیشتر و اعلام کم کردن سرعت و توقف به عابران و وسایل نقلیه‌ای است که به مسیر نزدیک می‌شوند. بد نیست بدانید که چراغ زرد (زردی که چشمک نمی‌زند) در حکم چراغ قرمز هم هست و بی توجهی رانندگان به این مورد مهم قابل اغماض نیست.
رنگ قرمز: روشن شدن چراغ قرمز به معنی توقف کامل است. لذا عبور از چراغ قرمز به این معنی است که وسیله نقلیه باید توقف می‌کرد، اما نکرده است. بنابراین باید جریمه پرداخت کند.
قانون شکنی عبور از چراغ قرمز
عبور از چراغ قرمز یکی از تخلفاتی است که متأسفانه به وسیله افراد متخلف و قانون‌شکن بارها و بارها اتفاق می‌افتد. این تخلف از کد تخلفات رانندگی، گرچه با جریمه و اعمال نمره منفی در کارنامه متخلف همراه است، اما باز هم ارتکاب به آن کم نیست. اگر تمام رانندگان قبول کنند که قوانین و مقررات رانندگی در هر حالتی به نفع آنها، سرنشینان، عموم مردم و جامعه است، بی تردید از تعدی به حقوق دیگران خودداری می‌کنند. اما مشکل اینجا است که بسیاری از رانندگان این موضوع را ملعبه ای بیش نمی‌دانند و هیچ تلاشی برای احترام به قانون نمی‌کنند. این دسته از افراد باید بدانند که بی توجهی به قانون، برای مثال عبور از چراغ قرمز می‌تواند سرنوشت زندگی آنها را به شدت تغییر دهد.
چرا عبور از چراغ قرمز جرم است؟
عبور از چراغ قرمز به عنوان یک جرم قطعی و حتمی نه تنها در ایران که در تمام کشورهای جهان شناخته می‌شود، زیرا این اتفاق علاوه بر برهم زدن نظم خیابان‌ها می‌تواند منجر به تصادفات بعضاً جبران ناپذیری شود؛ آنچه باعث می‌شود قانون در رفتار مردم نهادینه شود، فرهنگ سازی است. در حقیقت آگاه کردن مردم از قوانین راهنمایی و رانندگی، فرهنگ‌سازی و افزایش جریمه سه عامل تأثیرگذار در کاهش جرایم رانندگی در جامعه هستند که برای هر کدام باید به صورت جداگانه، اقدامات مؤثر صورت پذیرد.
عواقب عبور از چراغ قرمز
اگر راننده‌ای از چراغ قرمز عبور کند و مورد اعمال قانون قرار گیرد، برابر با مقررات و قوانین حق ندارد به مأموران معترض شود یا تعدی کند؛ در این صورت نه تنها متخلف بلکه مجرم هم هست و به مراجع قضائی معرفی می‌شود. نتیجه عبور از چراغ قرمز در ساده‌ترین حالت به این شکل است؛ اما اگر عبور از چراغ قرمز منجر به وقوع حادثه شود، صدمات مالی و جانی نیز به همراه خواهد داشت.
بنابراین عاقلانه‌ترین کار این است که چراغ راهنمایی و رانندگی را محترم بدانیم و به آن احترام بگذاریم، رنگ‌های چراغ راهنمایی و رانندگی در حقیقت به زندگی عابر پیاده و راننده سواره رنگ زندگی یا مرگ می پاشند، بنابراین هر عقل سلیمی تأیید می‌کند که رفتاری قانونی و صحیح با چراغ راهنمایی و رانندگی داشته باشیم.
بارزترین رفتارهای رانندگان و بروز ترافیک‌های درون شهری
بارزترین رفتاری که در اتوبان‌ها منجر به ترافیک می‌شود، عدم حرکت بین خطوط و تغییرات ناگهانی مسیر است. وقتی در یک اتوبان با سه باند، پنج یا شش باند خودرو در حال حرکت هستند، طبیعی است که احساس ناامنی منجر به ترمزهایی می‌شود که در خیل عظیم خودروها تبدیل به یک کاهش میانگین سرعت زیاد خواهد شد.
مسیرهای ورودی و خروجی اتوبان‌ها اکثراً یک بانده است، وقتی دو یا سه ردیف خودرو تلاش می‌کنند در یک لاین در کنار هم عبور کنند، اولاً ترافیک سنگینی در ورودی ایجاد می‌شود، ثانیاً حجم عظیمی از خودرو به طور همزمان وارد اتوبان هدف می‌شوند که در نتیجه آن اتوبان نمی‌تواند این تعداد را در دل خود هضم کند.
حرکت در شانه خاکی و باند اضطراری، متأسفانه خیلی از مردم کوتاه فکر، وقتی با ترافیک مواجه می‌شوند، اگر شانه خاکی وجود داشته باشد یا باند اضطراری وجود داشته باشد، وارد آن می‌شوند و این کار خود را هم به حساب زرنگی می‌گذارند. زرنگی احمقانه آنان منجر به تشدید مشکل و ایجاد ترافیک‌های وحشتناک می‌شود.
تجاوز به لاین مقابل در ترافیک‌های درون شهری نیز از دیگر رفتارهایی است که منجر به گره خوردن ترافیک می‌شود، این رفتار چیزی مشابه رفتار ذکر شده قبلی است با این تفاوت که چون شانه خاکی وجود ندارد، با انحراف به چپ وارد لاین مخالف شده و بسته شدن لاین مقابل ایجاد یک گره کور می‌کند که نه راه پیش دارد نه را پس.
رفتار بسیار بد دیگر این است که مردم وقتی به یک خروجی می‌رسند، با اینکه قصد خروج از اتوبان را ندارند وارد آن خروجی شده و در نقطه جدایش اتوبان و خروجی تلاش می‌کنند به اتوبان برگردند، در واقع چون می‌خواهند به زور وارد یک باند حرکتی شوند، موجب کاهش میانگین سرعت حرکت آن باند و ترمزهای مکرر رانندگان حاضر در آن باند می‌شوند. البته حاصل اصلی آن ایجاد گره‌های ترافیکی در خروجی‌ها است که همه ما آنها را دیده‌ایم.
برخی رانندگان تاکسی و مسافرکشان فکر می‌کنند در هر مکانی اجازه توقف دارند، بارها دیدیم که راننده‌ای نه در لاین کند رو که در لاین کنار آن متوقف شده تا مسافری را سوار یا پیاده کند. این رفتار موجب ایجاد توقف حرکت در آن باند و کندی زیاد حرکتی می‌شود. مضاف بر آن همان راننده خاطی وقتی می‌خواهد حرکت کند، مانند خیابان رفتار می‌کند و برای شروع حرکت به باند چپ خود می‌رود که این نیز باعث توقف و کندی حرکت دیگری می‌شود.
با گذری در معابر شهری به دفعات خودروهایی را مشاهده می‌کنیم که دوبله پارک کرده‌اند، برخی از این خودروها فکر می‌کنند با زدن فلاشر دیگر جرمی مرتکب نمی‌شوند. پر واضح است که توقف دوبل چه تأثیری بر کندی حرکت دارد. وانت‌های میوه فروش و امثال آنها نیز در این دسته قرار می‌گیرند. البته نبود جای پارک عامل جدی در پارک دوبل است که این مشکل هم نیاز به بررسی دارد.
شخصیت ضداجتماعی رانندگان و لزوم آموزش
افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی از هنجارهای جامعه پیروی نمی‌کنند، در روابط فریبکار و مرعوب‌کننده هستند و حقوق دیگران را نادیده می‌گیرند. افراد با این نوع شخصیت ممکن است در فعالیت‌های مجرمانه و جنایی شرکت کنند اما اگر این کار را انجام دهند، برای اعمال آسیب‌زا پشیمان نیستند، آنها می‌توانند بسیار تکانشی، بی پروا و گاهی خشن باشند، این اختلال در مردان شایع‌تر است.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی به طور کلی برای «بازی کردن طبق قوانین» ارزشی قائل نیستند، آنها تنها در صورت تهدید به مجازات قوانین را رعایت می‌کنند، این نگرش منجر به تمایل به سوءاستفاده از دیگران می‌شود، آنها از انصاف یا خونسردی دیگران بهره می‌برند و نسبت به قربانیان خود بی‌تفاوت هستند.
ترافیک در هر جامعه‌ای یک واقعیت اجتماعی است، که ناشی از مسائل مختلف است، در این بین آموزش و فرهنگ سازی ترافیک، می‌تواند به توسعه جامعه مدنی و پویش اجتماعی کمک کند. بدین ترتیب کارکرد آموزش و فرهنگ سازی ترافیک و کاربرد آن در حل این معضل از طریق جامعه‌پذیری و اجتماعی کردن رانندگان در این زمینه بسیار مؤثر است. در این راستا، یکی از اقدامات مهم برای به‌سامان کردن معضلات ترافیکی تکیه بر محور آموزش و فرهنگ‌سازی است و منجر به توسعه آگاهی و ویژگی‌های شخصیتی افراد می‌شود.
اصلاح فرهنگ همگانی ترافیک انجام شود
آگاهی از ویژگی شخصیتی رانندگان و شناسایی رفتارهای انسانی و یافتن روش‌های اصلاح آن از جمله عوامل مؤثر در بهبود عملکرد و کاهش شمار تصادفات است، ایجاد و نهادینه نمودن اصلاحات رفتاری چگونگی آمد و شد و استفاده از خودروهای مناسب و رانندگی درست و مبتنی بر مقررات موجب افزایش ایمنی تردد می‌شود، به منظور کاهش اعمال نا ایمن در بین رانندگان و کاهش تصادفات رانندگی نسبت به برنامه‌ریزی و اجرای دوره‌های آموزش مبتنی بر رفتار برای رانندگان، شناسایی و اصلاح آن‌دسته از رفتارهای رانندگان می‌باشد که بیشترین رفتار ناایمن را دارند.
پس آموزش با قرار گرفتن در کنار بسیاری از عوامل دیگر ایجاد می‌شود که باید به طور همزمان به طور جدی مورد توجه قرار گیرند. در نتیجه آموزش باعث افزایش سطح مهارت، دانش فردی، ارتقا فرهنگ استفاده از حمل و نقل می‌شود. آموزش می‌تواند بین ساختارهای مرتبط با ترافیک هماهنگی و انسجام لازم را در جهت اصلاح و بهبود رفتار ترافیکی ایجاد کند، برای دست یافتن به چنین اقداماتی، باید تغییرات و اصلاحاتی در زمینه آموزش ترافیک ایجاد کرد.
بر این اساس ترغیب و متقاعدسازی از طریق برنامه‌های کوتاه و بلند مدت، اشاعه و خلق دست‌آوردهای جدید و نوآوری در طرز شیوه‌های اجرایی و طراحی برنامه‌های فرهنگی ترافیک، خود سرآمد کارکردهای آموزش در اصلاح و فرهنگ سازی رفتارهای ترافیکی است. هر قدر روش‌ها و فنون آموزش نیروی انسانی متنوع و متعدد باشد سبب ارتقا سطح فرهنگ رانندگی شده و در رانندگان بیشتری مؤثر واقع می‌شود.
بنابراین برای اصلاح وضعیت ترافیکی، لازم است که تغییرات و اصلاحات در تغییر نگرش در رفتار ترافیکی و اصلاح فرهنگ همگانی ترافیک انجام شود. به گونه‌ای که برای اصلاح فرهنگ ترافیک لازم است، ابتدا در نگرش مردم نسبت به ترافیک تغییراتی به وجود آید. بنابراین تغییرات لازم در نگرش انسان‌ها در فرهنگ همگانی عینیت می‌یابد.
نظر شما