به گزارش ایمنا به نقل از همشهری، تزریق دوز سوم واکسن کووید ۱۹ برای افراد بالای ۴۰ سال، به شرط فاصله زمانی سه تا چهار ماهه از تزریق دز دوم، در حالی آغاز شده که با وجود توصیه وزارت بهداشت مبنی بر تزریق همان واکسن‌های دوز اول و دوم، باز هم برخی به‌دنبال واکسن‌هایی با برندهای دیگرند تا سناریوی کمیاب شدن آسترازنکا برای تزریق دوز اول واکسن تکرار شود. حالا خبرهایی که از مراکز واکسیناسیون به گوش می‌رسد حکایت از مراجعه تعداد زیادی از افراد برای تزریق واکسن آسترازنکا دارد؛ با این تصور که ایمنی بیشتری به فرد می‌دهد.
تزریق دو دوز واکسن کرونا در کشور، روند مناسبی را طی می‌کند و بر اساس آمار وزارت بهداشت، نزدیک به ۸۰ درصد جمعیت بالای ۱۲ سال حداقل یک دز واکسن‌شان را دریافت کرده‌اند. در شبانه‌روز اخیر، بیش از ۱۰۱ هزار دوز واکسن برای نوبت اول و بیش از ۲۲۰ هزار دز برای نوبت دوم تزریق شده است و سهم دز سوم، ۲۲۶ هزار دوز بوده است. از چهاردهم مهر هم با آغاز تزریق دز سوم بر اساس همان اولویت‌های گروه‌های پرخطر، تاکنون بیش از دو میلیون و ۵۰۰ هزار دوز تزریق شده است.
با گسترش شیوع اومیکرون در ۶۹ کشورهای جهان، تزریق دز سوم با گذشت سه تا شش ماه از تزریق دز دوم واکسن، ضروری اعلام شده است؛ دز سوم یا تقویتی واکسن در افراد دریافت‌کننده دو دز واکسن کرونا، با هدف بهبود ایمنی ناشی از دو دز قبلی تزریق می‌شود و کمک می‌کند تا در طولانی‌مدت محافظت و ایمنی در برابر نوع شدید کووید ۱۹ ایجاد شود.
به استناد مطالعات انجام شده درباره کارایی دز سوم بر بدن، افراد دریافت‌کننده این واکسن نسبت به آنها که حداقل پنج ماه از تزریق دز دوم‌شان گذشته، ۹۳ درصد خطر کمتری برای بستری شدن به‌دلیل ابتلاء به کرونا، دارند. همچنین شدت بیماری و خطر مرگ ناشی از ویروس کرونا در افرادی که دز سوم را دریافت کرده‌اند به‌ترتیب ۹۲ و ۸۱ درصد کمتر اعلام شده است.
در این میان کمیته علمی کشوری ستاد مقابله با کرونا، تزریق دز سوم برای گروه سنی بالای ۱۸ سال را هم تصویب کرده و حالا افراد بالای ۴۰ سال، به ترتیب دیگر گروه‌های سنی در اولویت تزریق قرار خواهند گرفت. تزریق دوز سوم برای تمامی واکسن‌ها توصیه می‌شود؛ درحالی‌که عده‌ای تصور می‌کنند، تزریق دز سوم تنها برای دریافت‌کنندگان سینوفارم است؛ واکسنی که بیشترین سهم را در واکسینه کردن جمعیت کشور داشت.
درحالی‌که بر اساس اعلام متخصصان نظام سلامت، تزریق دز سوم برای واکسن‌های آمریکایی هم توصیه شده است، تنها تفاوت در فاصله زمانی بین دریافت دز دوم و سوم واکسن است. این فاصله زمانی برای سینوفارم شش تا چهار ماه و برای فایزر پنج تا شش ماه اعلام شده است. گفته می‌شود اختلاف چندانی در مدت زمان کم شدن اثربخشی آنها وجود ندارد.
معاون وزیر: تمام واکسن‌ها موجود است
از میان گزینه‌های تزریق دز سوم واکسن، هر روز به تعداد متقاضیان آسترازنکا افزوده می‌شود. انتشار اخبار و مقالات متعدد درباره ایمنی‌زایی آسترازنکا و اثربخشی آن نسبت به سایر واکسن‌ها، منجر شده تا افراد تمایل بیشتری برای دریافت این واکسن داشته باشند؛ درست مانند اتفاقی که در اوایل تزریق دز اول واکسن کرونا رخ داده بود و همه در جست‌وجوی آسترازنکا بودند. میزان تقاضای بالا برای این برند از واکسن، موجودی مراکز واکسیناسیون برای این واکسن را صفر کرد؛ این در حالی است که اولویت تزریق این واکسن برای دز دوم یا تزریق سومین دز به سالمندان بالای ۶۰ سال است.
با اینکه بسیاری از مراجعه‌کنندگان با نبود این واکسن در مراکز واکسیناسیون مواجه شده‌اند، اما کمال حیدری، معاون بهداشت وزارت بهداشت کمبود واکسن‌های آسترازنکا در مراکز واکسیناسیون کشور را تأیید نمی‌کند و به ما می‌گوید: «در وهله اول به هیچ‌عنوان برای تأمین دز دوم تزریق آسترازنکا مشکلی وجود نداشته است و در تمام استان‌ها توزیع به‌صورت مرتب انجام می‌شود، اما اینکه به‌دلیل برخی تصورات و تقاضای زیاد برای دز سوم عنوان شود که آسترازنکا موجود نیست یا کم است را تأیید نمی‌کنم. ما تمام واکسن‌های مورد نیاز برای تزریق دز سوم را تأمین کرده‌ایم و مردم می‌توانند با مراجعه به مراکز تزریق دوز سوم واکسن‌شان را با هدف افزایش سطح ایمنی تزریق کنند.»
به‌گفته این مسئول حتی درباره تزریق دز سوم واکسن هم همان شعار سازمان بهداشت جهانی یعنی «اولین واکسن در دسترس، بهترین واکسن» مطرح است و تنها هدف از مرحله سوم واکسیناسیون در کشور افزایش ایمنی در جامعه و مقابله با جهش‌های جدید ویروس و پیک ششم است. براساس دستورالعمل اعلام شده از سوی وزارت بهداشت برای تزریق دز یادآور، کسانی که در نوبت اول و دوم، اسپوتنیک‌وی، سینوفارم، آسترازنکا و کووایران برکت تزریق کرده باشند، بهتر است دز سوم را هم از همان نوع اول تزریق کنند که البته با توجه به واردات کم بهارات و اسپوتنیک‌وی، واکسن‌های آسترازنکا یا پاستوکووک پلاس به‌عنوان دز سوم در نظر گرفته شده است. البته تزریق آسترازنکا یا پاستوکووک پلاس در نوبت یادآور دیگر واکسن‌ها هم مجاز و مورد تأیید است.
اطلاع‌رسانی درباره تزریق دز سوم واکسن مناسب نیست. هر کس اطلاعات مورد نیازش را از جست‌وجو در گوگل یا در فضای مجازی و یا حتی پرس و جو از پزشکان به‌دست می‌آورد. با اینکه تاکنون اطلاعیه‌های زیادی از سوی وزارت بهداشت منتشر شده، اما مردم همچنان برای تزریق دز سوم، سرگردانند و نمی‌دانند باید چه واکسنی تزریق کنند. اخبار ضد و نقیض درباره عوارض واکسن هم به آشفتگی مردم دامن زده است.
معاون بهداشت وزارت بهداشت درباره ضرورت افزایش اطلاع‌رسانی درباره تزریق دزهای یادآور واکسن می‌گوید: «بارها در این باره اطلاع‌رسانی انجام شده. واکسیناسیون نوبت سوم از ۱۴ مهر ابتدا برای کادر بهداشت و درمان، افراد در معرض ابتلای شدید کرونا و گروه سنی بالای ۶۰ سال آغاز شد.
در مرحله دوم افراد بالای ۴۰ سال فراخوان شدند که این افراد می‌توانند با در نظر گرفتن فاصله زمانی (گذشت چهار ماه از تزریق سینوفارم و شش ماه از تزریق آسترازنکا) به مراکز واکسیناسیون مراجعه و تزریق دوز سوم واکسن‌شان را انجام دهند. در مرحله بعدی هم دیگر گروه‌های بالای ۱۸ سال دعوت می‌شوند. تمام توضیحات درباره تزریق دوز سوم واکسن در این مراکز به مردم ارائه و به آنها گفته می‌شود با توجه به واکسن‌های تزریق شده در نوبت اول و دوم مجاز به تزریق چه نوع واکسنی هستند.»
دو واکسن ایرانی در سبد تزریق دز سوم
بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO) استفاده از یک واکسن با پلتفرم متفاوت با نوع واکسن در دوزهای قبلی، مورد تأیید است. شاید همین مسئله منجر شده تا مردم درخواست بیشتری برای تزریق دوز سوم، متفاوت با دوزهای قبلی‌شان داشته باشند. از آنجایی که بسیاری از جمعیت کشور، سینوفارم تزریق کرده‌اند، حالا تمایل دارند تا آسترازنکا دریافت کنند.
البته معاون وزیر بهداشت، تقاضا برای برندهای خاص در تزریق دوز سوم را علمی نمی‌داند و می‌گوید: «توصیه‌ها در تزریق دز سوم واکسن، همان واکسن نوع اول و دوم است. هیچ توصیه‌ای مبنی بر تزریق نوع واکسن خاصی نشده که هجوم و تقاضا تنها برای یک برند را افزایش دهد و باعث کمبود یک نوع واکسن در کشور شود. ما بر اساس سبد واکسیناسیون کشور، تزریق دز یادآور را برنامه‌ریزی کرده‌ایم و خدمات‌رسانی انجام می‌شود و این را که چه تقاضایی درباره چه واکسن‌هایی است شاید ما نتوانیم اجابت کنیم.»
از میان پنج واکسن ایرانی در سبد واکسیناسیون کشور، به جز برکت و فخرا که پلتفرم مشابه سینوفارم دارند، سه واکسن دیگر یعنی پاستوکووک، اسپایکوژن و کووپارس با پلتفرم‌های متفاوت می‌توانند به‌عنوان واکسن‌های متفاوت در دز سوم مورد استفاده قرار بگیرند که تنها برکت و پاستوکووک پلاس به‌عنوان واکسن یادآور مجاز به تزریق اعلام شده‌اند.
معاون وزیر بهداشت درباره اضافه نشدن دیگر واکسن‌های ایرانی به سبد واکسیناسیون تزریق دز سوم هم بیان می‌کند: «در تمام مراکز، واکسن‌های ایرانی هم تزریق می‌شود، اما هم‌اکنون تنها دو واکسن برکت و پاستوکووک پلاس برای تزریق دز سوم در نظر گرفته شده است.
ما تنها کشوری هستیم که انواع واکسن‌ها را در سبد واکسیناسیون داریم، اما تمام تدبیرمان پوشش سریع واکسیناسیون دوز سوم برای افرادی است که چهار تا شش ماه از تزریق دوز دوم آنها گذشته است. در تمام مراکز واکسیناسیون، واکسن‌های در نظر گرفته شده برای تزریق دوز سوم فراهم است و هیچ مشکلی وجود ندارد. اما درباره توصیه‌هایی مبنی بر تزریق متفاوت واکسن‌هایی با پلتفرم‌های متفاوت هم باید بگویم که تمام سیاست‌های اعمال شده برای واکسیناسیون در کشور با هدف سلامتی، اثربخشی و ایمنی‌زایی بیشتر در جامعه صورت گرفته است.»
چرا باید دز سوم بزنیم؟
حیدری در پاسخ به این سوال که اگر افراد برای تزریق دز سوم مراجعه نکنند، آیا در معرض خطر قرار می‌گیرند هم توضیح می‌دهد: «تزریق دز سوم برای تمام افراد بالای ۱۸ سال تصویب شده، اما برای جلوگیری از ازدحام در مراکز، گروه‌های سنی به‌ترتیب اولویت اعلام می‌شوند. اگر با گذشت زمان اعلام شده از تزریق دز دوم هم افرادی برای تزریق دوز سوم مراجعه کنند با کاهش سطح ایمنی بدن‌شان بیشتر در معرض ابتلاء به بیماری قرار خواهند گرفت.
یکی از راه‌های مقابله با پیک ششم و سویه اومیکرون، افزایش ایمنی در سطح جامعه با افزایش سطح پوشش واکسیناسیون برای تزریق هر دو دز اولیه و دز سوم است. البته درباره ویروس جهش‌یافته جدید از آفریقای جنوبی هنوز گزارشی از ورود آن به کشور با توجه به آزمایشات انجام شده و رصد جامعه نداشته‌ایم، اما به هر صورت اومیکرون در بیش از ۶۰ کشور جهان مشاهده شده و ما هم نمی‌توانیم ادعا کنیم که قطعاً ویروس به کشور وارد نشده باشد. بهترین استراتژی، واکسیناسیون و بالا بردن پوشش واکسن است و همچنین رعایت پروتکل‌های بهداشتی. تزریق دز سوم هم می‌تواند ایمنی جامعه را بالا ببرد.»
این در حالی است که برخی عنوان می‌کنند با تزریق یک یا دز واکسن کرونا عوارض مختلفی را تجربه کرده‌اند و همین مسئله باعث ترس‌شان از تزریق دز دوم می‌شود، حیدری در این‌باره توضیح می‌دهد: «درباره تمام واکسن‌ها عوارض مشابه و جزئی وجود دارد که در حال رصد و بررسی است و به معاونت درمان وزارت بهداشت گزارش می‌شود. البته تاکنون هیچ عارضه جدی و خطرناکی درباره تزریق واکسن‌ها گزارش نشده، اما عوارض گزارش شده هم با تشکیل پرونده در دست بررسی است. در صورت گزارش موارد جدی هم، پرونده بیماران در کمیته علمی مورد بررسی قرار خواهد گرفت و درباره بروز آن عوارض تصمیم‌گیری و اظهار نظر می‌شود.»
نظر شما