به گزارش خبرنگار ایمنا، روز جهانی «مبارزه با خشونت علیه زنان» ۲۵ نوامبر برابر با پنجم آذر است، خشونت علیه زنان از مشارکت کامل و برابر زنان و دختران در جامعه جلوگیری می‌کند. میزان تأثیرگذاری آن، چه در زندگی افراد و خانواده‌ها و چه در کل جامعه، غیر قابل اندازه‌گیری است. دو سال از شروع ویروس کرونا می‌گذرد و جامعه همچنان درگیر و دار آسیب‌های جدی اقتصادی، اجتماعی و خانوادگی است تغییر سبک زندگی و حضور اجباری در منزل، یکی دیگر از پیامدهای کرونا است که موجب افزایش آمار خشونت خانگی شده است.
در واقع شرایط ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا از جمله قرنطینه، کاهش تحرک، افزایش انزوا، فشار روانی و ناپایداری اقتصادی منجر به جهش نگران کننده‌ای در خشونت خانگی شده و زنان و دختران را بیش از پیش در معرض انواع دیگر خشونتها، از ازدواج کودکان گرفته تا آزار و اذیت جنسی در اینترنت قرار داده است. مشکلات اقتصادی به دلیل عدم فعالیت کاری مردان، فشار زیادی بر خانواده متحمل می‌کند و همین مسئله باعث می‌شود تا آستانه تحمل آنها پایین آمده و رفتارهای خشونت‌آمیز افزایش پیدا کند.
مطابق آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران، طی چهار سال اخیر همواره بالغ بر ۹۴ درصد معاینات مربوط به مدعیان «همسر آزاری جسمی» پزشکی قانونی معطوف به زنان بوده و از سوی دیگر در رابطه با مدعیان همسر آزاری روانی نیز این آمار در همین بازه زمانی یعنی طی چهار سال اخیر، بین ۵۵ تا ۹۰ درصد برای زنان در نوسان بوده و حتی در مقاطعی نظیر سال گذشته به ۹۴ درصد نیز رسیده است.
سهم بالای زنان از معاینات همسرآزاری
آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که حدود ۹۶ درصد از مجموع ۸۰ هزار و ۱۸۷ مورد معاینه مربوط به مدعیان «همسرآزاری جسمی» پزشکی قانونی در سال گذشته (۹۹) معطوف به زنان بوده است. از سوی دیگر طی سال گذشته از مجموع ۱۸۲ مورد معاینه مربوط به مدعیان «همسرآزاری روانی» پزشکی قانونی تنها ۱۰ مورد معاینه مربوط به مردان بوده و در واقع سهم زنان از این معاینات در سال گذشته ۹۴ درصد بوده است.
خشونت علیه زنان و دختران به عنوان هر نوع خشونت مبتنی بر جنسیت تعریف می‌شود که منجر به آسیب فیزیکی، جنسی یا روحی یا رنج زنان و دختران بشود؛ از جمله تهدید به انجام چنین اعمالی، اجبار یا محروم کردن خودسرانه فردی از آزادی، چه در ملأ عام و چه در زندگی شخصی صورت بگیرد. خشونت علیه زنان و دختران مشتمل بر و نه محدود به خشونت‌های جسمی، جنسی و روانی در خانواده یا در جامعه عمومی است و توسط دولت مرتکب شده یا از آن چشم پوشی می‌شود.
انواع خشونت علیه زنان
خشونت خانگی
خشونت خانگی، که گاهی سوءاستفاده خانگی یا خشونت از سوی شریک زندگی نیز خوانده می‌شود، به هر گونه الگوی رفتاری اطلاق می‌شود که برای به دست آوردن یا حفظ قدرت و تسلط علیه شریک زندگی اعمال می‌شود. این تعریف، شامل کلیه اعمال جسمی، جنسی، احساسی، اقتصادی، روانی و یا تهدید به انجام آن اعمال است که شخص دیگری را تحت تأثیر قرار می‌دهد. خشونت خانگی، یکی از رایج‌ترین انواع خشونت است که زنان در سطح جهان آن را تجربه می‌کنند.
خشونت خانگی می‌تواند شامل این موارد شود
خشونت اقتصادی
شونت اقتصادی شامل ایجاد یا تلاش برای ایجاد وابستگی مالی شخص به وسیله کنترل کامل منابع مالی، جلوگیری از دسترسی به پول، و / یا منع از حضور در مدرسه یا مشاغل است.
خشونت روانی
خشونت روانی شامل ایجاد ترس از طریق ارعاب، تهدید به صدمه جسمی به خود، شریک زندگی یا دیگران، آسیب زدن به حیوانات خانگی یا اموال، به بازی گرفتن ذهنی، یا اجبار به دوری از دوستان، خانواده، مدرسه و یا کار است.
خشونت احساسی
خشونت احساسی شامل تضعیف حس خود ارزشمندی از طریق انتقاد مداوم، کم ارزش کردن توانایی‌های دیگری، اسم گذاری بر روی شخص و سایرٖ سوءاستفاده‌های کلامی، آسیب رسانی به رابطه میان شریک زندگی با فرزندان و یا منع ملاقات شریک زندگی با دوستان و اعضای خانواده می‌شود.
خشونت جسمی
خشونت جسمی شامل آسیب رساندن و یا تلاش برای صدمه زدن به شریک زندگی از طریق ضربه، لگد زدن، سوزاندن، گرفتن، نیشگون گرفتن، گاز گرفتن، محروم کردن از خدمات پزشکی یا اجبار به مصرف الکل و / یا مواد مخدر، یا استفاده از سایر نیروی جسمانی است. این مورد می‌تواند شامل آسیب زدن به اموال نیز باشد.
خشونت جنسی
خشونت جنسی شامل اجبار شریک زندگی به مشارکت در یک عمل جنسی بدون رضایت است.
لزوم تقویت خویشتن‌داری در روزهای کرونایی
روانشناسان تاکید دارند در کرونا افراد خشم را تجربه می‌کنند باید تلاش کنند این تجربه هیجانی تبدیل به تجربه رفتاری نشود، باید افراد در دوران کرونا آگاه باشند، مرد خانه بداند که زن خانه هم در کرونا روزهای پرالتهابی را می‌گذراند، والد بداند فرزندان هم روزهای سختی را طی می‌کنند و این همدلی جمعی و تلاش برای درک متقابل می‌تواند در کنار خودآگاهی کمک کند تا بهتر از قبل عمل کنند.
در کنار همه این موارد داشتن تحرک بدنی لازم است، در علوم فیزیولوژی، زیست‌شناسی و روانشناسی بر این موضوع تاکید می‌شود و به عنوان یکی از مهمترین راه‌های تخلیه هیجان منفی و خشم است، یک هیجان منفی می‌تواند به کمک تحرک بدنی تخلیه شود و تحرک بدنی در خانه اهمیت بالایی دارد و حس انسجام جمعی، همدلی درونی و نشاط را در خانواده تقویت می‌کند.
مطابق اعلام نظریه روانشناسان متأسفانه در قانون ما تا به امروز مجازاتی برای خشونت بر زنان به طور مشخص وضع نشده است، خشونت بر زنان به معنای فرودست انگاری زنان و ظلم بر آنان به دلیل این تصور است، باید نگاه‌ها را از بدو تولد به یک دختر تغییر دهیم تا خشونت‌های اجتماعی علیه زنان از بین برود.
تربیت فرزندان بر اساس تبعیض جنسیتی و ادبیات جنسیت زده از عوامل بازتولید خشونت علیه زنان در جامعه است، شناخت عوامل تنش و درگیری در محیط خانواده و تلاش برای برقراری آرامش تا حد زیادی می‌تواند زنان را از قرار گرفتن در معرض خشونت دور نگه دارد.
راه‌هایی برای کاهش خشونتها علیه زنان
مهمترین راه کمک به زنان در مقابل خشونت و سو استفاده جنسی، افزایش حمایت‌های قانونی از آنها است، اما در کنار این راه مؤثر، کارشناسان شیوه‌های دیگری نیز برای بهبود وضعیت آنها در جامعه پیشنهاد می‌دهند که عبارتند از:
۱ - افزایش آگاهی خانواده‌ها به‌ویژه در جوامع کمتر توسعه یافته
افزایش آگاهی‌های خانواده‌ها به‌ویژه در جوامع روستایی و شهرهای کوچک درباره چگونگی رفتار با زنان و دختران و محافظت از آنها و دادن اطلاعات حیاتی به خانواده‌ها دربارۀ خطراتی که زنان و دختران را تهدید می‌کند، از اهمیت بالایی برخوردار است، باید با آگاه سازی، به‌تدریج مردمان را متقاعد به تغییر شیوۀ رفتاری در مقابل زنان و دختران کرد.
- ۲ مبارزه با خشونت علیه دختران در مدارس
بر اساس برآوردها، سالانه ۲۴۶ دانش‌آموز دختر و پسر در مسیر مدرسه یا در داخل مدرسه مورد آزار و سو استفاده قرار می‌گیرند و دختران در این موضوع بیش از پسران قربانی بوده‌اند. برگزاری پیوسته جلسات مشاوره در مدارس برای کمک به دانش‌آموزان، شنیدن مشکلات آنها و افزایش اعتماد به نفس آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.
۳ - کمک به زنان و دختران برای گزارش خشونت‌های خانگی
باید این اطمینان به زنان و دختران داده شود که در صورتی که در داخل خانه با سو استفاده و خشونت دست به گریبان هستند، آن را تحمل نکرده و به پلیس یا دیگر مراکز مسئول گزارش دهند. در ایران، اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی کشور از مردم خواسته است تا خشونت‌های خانگی به ویژه کودک آزاری و همسر آزاری را با مرکز اورژانس اجتماعی یا شماره تلفن ۱۲۳ در میان بگذارند.
سازمان بهزیستی از سال ۱۳۹۳ خانه‌های امن را برای زنان و دخترانی که در معرض خشونت‌های خانگی قرار دارند، راه اندازی کرده است. بنا بر اعلام معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی خانه‌های امن مکان‌هایی هستند که از زنان در معرض خشونت حمایت می‌کنند و زنان و دخترانی که ممکن است به هر دلیلی شب از خانه رانده شوند یا در خانه خودشان از نظر خشونت در معرض خطر باشند در خانه‌های امن اسکان داده می‌شوند.
آدرس‌های خانه‌های امن مخفی است و زنان از طریق تماس تلفنی می‌توانند با این خانه‌ها ارتباط برقرار کنند. زنان می‌توانند کودکان خود را نیز به این خانه‌ها ببرند. در خانه‌های امن علاوه بر اسکان افراد، به آنها خدمات دیگری مانند خدمات روان‌شناختی و مشاوره، خدمات مددکاری، خدمات حقوقی، خدمات پزشکی و بهداشتی ارائه می‌شود.
۴- گوش دادن به سخنان زنان و دختران قربانی
به زنان و دختران فرصت و شجاعت دهید تا درباره خشونت‌هایی که علیه آنها به کار رفته صحبت کنند، برگزاری کارگاه‌های آموزشی درباره بهره‌کشی جنسی، حقوق دختران و حمایت از کودکان مؤثر خواهد بود. اگر افرادی در این کارگاه‌ها داوطلبانه تجربه‌های تلخ خود از خشونتها را شرح دهند، به تدریج دیگر زنان و دختران نیز تشویق به سخن گفتن خواهند شد.
۵ - استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای طرح تجربه‌های تلخ
در حال حاضر جوانان در بسیاری از کشورها از شبکه‌های اجتماعی برای طرح مشکلات مربوط به خشونت‌های جنسی استفاده می‌کنند و با افزایش احساس همبستگی میان کاربران، به تقویت دیدگاه‌های برابری جنسیتی و معرفی حقوق زنان و دختران می‌پردازند.
۶- تلاش برای امن کردن مسیر رفت و آمد دختران به مدرسه
همکاری خانواده‌ها و مسئولان مدرسه و گفتگو با مسئولان منطقه‌ای در این زمینه بسیار مهم است.
۷ - پسران و مردان جوان را تبدیل به عاملان تغییر کنید
با آموزش درست پسران، آنها را به مدافعان دیدگاه‌های برابری جنسیتی تبدیل کنید و نگرش‌هایی را که در آنها منجر به بروز خشونت علیه زنان و دختران می‌شود، تغییر دهید. همین شیوه را می‌توان برای تقویت نگرش حمایت از کودکان در جامعه نیز به کار برد.
نظر شما