کلاهبرداری با وعده و وعید

به گزارش خبرنگار ایمنا، تماس‌های ناشناخته با کدهای کشورهای مختلف به ویژه کشورهای آفریقایی موضوعی است که به سال ۹۴ بازمی‌گردد. این‌گونه که مشترکان با تماس‌های از دست رفته(missed call) روی گوشی‌های خود که با کد کشورهای مختلف انجام می‌گرفت روبه‌رو می‌شدند و اغلب هم با توجه به تازه بودن این جریان با تصور اینکه این تماس از دست رفته از سوی دوستان و آشنایان آن‌ها در کشورهای دیگر است با همان شماره تماس می‌گرفتند که با قبض نجومی در پایان ماه مواجه می‌شدند.

اکنون مدت زمانی است که دوباره همان شیوه کلاهبرداری در شکل وسیع‌تری در حال انجام است. با این تفاوت که این بار تجربه قبلی وجود دارد و بیشتر کاربران با این نوع از فریب کاری، ناآشنا نیستند. شیوه‌ای از کلاهبرداری است که گفته می‌شود با هماهنگی برخی اپراتورهای خارجی و با هدف کسب درآمد غیرقانونی از مشترکان اپراتورهای سایر کشورها با استفاده از سرویس‌های مخابراتی صورت می‌گیرد و غیر از این شماره‌های خارجی، شماره‌های هوشمند یا به‌اصطلاح IN هم که مدت‌هاست در کشور راه‌اندازی شده است و در صورت تماس دقیقه‌ای مبلغ قبض تلفن را بالا می‌برند که باعث ایجاد مشکلاتی برای کاربران تلفن‌های ثابت یا همراه در کشور شده است.

هشدار مسئولان

حال توضیح مسئولان مربوطه در رابطه با این تماس‌های ناشناس و چگونگی مقابله با آن چیست؟ پلیس فتا در سایت رسمی خود اعلام کرده است تنها راه‌حلی که می‌توان در مقابل این کلاهبرداری‌ها اتخاذ کرد، مسدود کردن شماره‌های تماس‌گیرنده و عدم تماس مجدد با آن‌ها است.

همچنین سرهنگ سید مصطفی مرتضوی، رئیس پلیس فتای اصفهان به خبرنگار ایمنا می‌گوید: اخیراً افراد زیادی در ایران با تماس‌های تلفنی از شماره‌های خارجی و ناشناس مواجه شده‌اند، این تماس‌ها به قصد کسب درآمد غیرقانونی از مشترکین اپراتورهای مختلف با استفاده از سرویس‌های مخابراتی صورت می‌گیرد، با عنوان تقلب مخابراتی شناخته می‌شود.

وی اضافه می‌کند: در این روش مجرمان با استفاده از تماس‌گیرنده‌های خودکار و به صورت نرم‌افزاری با تعداد زیادی از شماره‌ها، یک یا دو تماس کوتاه برقرار کرده تا تماس از دست رفته روی گوشی طرف مقابل ثبت شود؛ افراد نیز پس از دیدن تماس‌های از دست رفته، به گمان اینکه تماس مهمی را از دست داده‌اند و یا از روی حس کنجکاوی و بدون دقت به داخلی یا خارجی بودن شماره، اقدام به تماس مجدد با این شماره‌ها می‌کنند و به این شکل هزینه‌های سنگین تماس بین‌المللی به آن‌ها تحمیل می‌شود.

این مسئول می‌افزاید: پس از برقراری تماس با شماره مورد نظر، اپراتور پاسخ داده و سعی می‌کند با صحبت در مورد موضوعات مختلف مانند پذیرفته شدن در لاتاری و برنده شدن جایزه‌های متنوع، مکالمه را طولانی کند تا درآمد بیشتری نصیبشان شده و از طرفی حساب شما را خالی کنند و از سویی اقدام به تخلیه تلفنی کرده و اطلاعات خصوصی و شخصی شما را نیز از شما گرفته و ممکن است در آینده مسبب سوءاستفاده گردد.

بنا به توصیه مرتضوی با توجه به اینکه بسیاری از آن‌ها دارای اپراتور نرم‌افزاری هستند و در صورت تماس با آن‌ها پیام ضبط شده برای شما پخش می‌شود. این پیام‌ها اغلب به زبان انگلیسی هستند ولی گاهی به صورت فارسی و عربی نیز پخش می‌شود بنابراین توصیه می‌شود افراد شماره‌های مربوط به بستگان خود را که در خارج از کشور هستند، به صورت مشخص در فهرست مخاطبان خود ذخیره کنند تا در صورت مشاهده شماره‌ای ناشناس بتوانند به راحتی آن را رد کرده و در صورت مواجهه با این شماره‌ها، با آن‌ها هیچ تماسی برقرار نکنند.

آذری جهرمی نیز وزیر سابق ارتباطات و فناوری اطلاعات که پیش از حضور در مسند وزارت، در شرکت ارتباطات زیرساخت مشغول به کار بود، با اشاره به اعتراض کاربران نسبت به دریافت قبض‌های نجومی بیان می‌کند: چندی است در اینستاگرام، پیام‌های زیادی از مردم دریافت می‌کنم که از دریافت قبض‌های نجومی شاکی هستند. سوال در مورد تماس‌های ازدست‌رفته (Missed Call) از کشورهای خارجی (به‌ویژه آفریقایی) که هزینه تماس با آن‌ها گران است هم در توئیتر زیاد شده است. ترکیب این دو اتفاق، به من هشدار می‌دهد که احتمالاً پای یک کلاهبرداری حساب‌شده در میان است. بخش مهمی از کشف این‌گونه دزدی‌ها، این است که شهروندان نسبت به قبض‌های نجومی غیرعادی خود بی‌تفاوت نباشند و حتماً شکایتشان را از طریق سامانه ۱۹۵ ثبت کنند.

قبض‌های گران‌قیمت و تماس‌های ناآگاهانه

واقعیت آن است موضوع تماس‌های هزینه‌دار چندین سال است که مطرح شده و اکنون نیز دوباره افراد زیادی در کشورمان با تماس‌های تلفنی از شماره‌های خارجی با پیش‌شماره‌هایی نظیر ۶۷۸ +، ۹۶۰+ و … که متعلق به کشورهایی مانند وانواتو، مالدیو، ماداگاسکار و سایر کشورها هستند مواجه شده‌اند. مجموع این روش و روش‌های مشابه که به قصد کسب درآمد غیرقانونی از مشترکان اپراتورهای مختلف با استفاده از سرویس‌های مخابراتی صورت می‌گیرد، معمولاً با عنوان «تقلب مخابراتی» شناخته می‌شود.

این اتفاق اصولاً از طریق روبات‌های تماس‌گیرنده خودکار و به‌صورت نرم‌افزاری رخ می‌دهد. آن‌ها از طریق روبات‌ها با تعداد زیادی از شماره‌هایی که به طور تصادفی ذخیره شده‌اند، یک یا دو تماس کوتاه برقرار می‌کنند و فرد وقتی این تماس‌های ازدست‌رفته را می‌بیند به احتمال زیاد از سر کنجکاوی با آن‌ها تماس می‌گیرد و همین‌جاست که مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد.

بر این اساس به نظر می‌رسد تنها راهکار مقابله با این معضل، بی‌اعتنا بودن به شماره‌های ناشناس خارجی و حتی گاه داخلی است.

به گفته محمد امینی، کارشناس مخابرات تماس‌های مشکوک و ازدست‌رفته از اتفاقاتی است که به کرات در مورد آن مباحثی مطرح می‌شود و در مواردی هم کاربرانی بابیان تجربه‌های خود در ارتباط با این شماره‌ها آگاه‌سازی‌هایی انجام می‌دهند.

وی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: یکی از روش‌ها برای فریب افراد، نوشتن قرارداد با اپراتورهای خارجی است. زیرا با تماس با کشورهایی که هزینه بالایی دارد از جانب فرد تماس‌گیرنده اعتبار زیادی به جیب اپراتور خارجی واریز می‌شود و قطعاً بخشی از این درآمد هم سهم کلاهبرداری می‌شود که این قرارداد را منعقد نموده است.

این کارشناس ادامه می‌دهد: هرچه مدت‌زمان این تماس‌ها بیشتر باشد و مکالمه بنا بر بهانه‌هایی طولانی‌تر شود، کاربر با قبض گران‌تری روبه‌رو می‌شود و کلاهبردار هم برای افزایش زمان مکالمه، موضوعاتی مانند برنده شدن جوایز دلاری، مسابقه لاتاری و سایر موضوعات دروغین را مطرح کرده و در مورد آن صحبت می‌کند تا مکالمه طولانی‌تری داشته باشید. حتی برخی از پیام‌ها، نه توسط شخص بلکه پیام ضبط شده‌ای است که بسته به زبان کشور مورد نظر انجام می‌شود.

امینی تصریح می‌کند: اما دلیل بعضی از قبض‌های نجومی هم مرتبط با کشورهای خارجی نیست بلکه مربوط به شماره‌گیری شماره‌های هوشمند یا به‌اصطلاح IN با پیش‌شماره مثل ۹۰۹ و ۷۰۷۰ است که معمولاً مشاوران حقوقی، روانشناسان و مشاوران املاک از این پیش‌شماره‌ها استفاده می‌کنند و تماس دقیقه‌ای با این شماره‌ها مبلغ قبض را به‌طوری شدیدی افزایش می‌دهد.

وی اظهار می‌کند: هزینه این تماس‌ها از دقیقه ۵ هزار تا ۱۰ هزار تومان است. که بهتر است قبل از تصمیم به ارتباط با شماره‌های این‌چنینی، نسبت به مبلغ آن آگاه باشید.

برای پیگیری با شماره ۱۹۵ تماس گرفته شود

حسن میرشمشیری، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان و تعمیرکنندگان تلفن ثابت و همراه اصفهان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: معمولاً این نوع از تخلفات از طریق گوشی‌های هوشمند امکان‌پذیر است که این روزها هم اغلب افراد، دارای این نوع از گوشی هستند. به واسطه ارتباط برقرار شده با موبایل‌های هوشمند موجود و بدافزارها امکان سوءاستفاده و هک اطلاعات وجود دارد.

به گفته وی اگرچه از طریق شماره‌های داخلی هم امکان سوءاستفاده‌هایی وجود دارد. ولی فعلاً حساسیت، بر روی تماس‌های خارج از کشور است و راهکار آن پاسخ ندادن و تماس نگرفتن دوباره در صورت داشتن تماس از دست رفته (missedcall) است .

وی یادآور می‌شود: مگر آنکه تماس از طرف مسافر و یا آشنایی در خارج از کشور باشد و اطلاعات شماره تماس‌های آن‌ها را هم داشته باشیم تماس مجدد جایز است اما اگر تماس انجام گرفته از طریق شماره‌های داخلی باشد بهترین اقدام، آن است که هیچ اطلاعاتی در اختیار تماس‌گیرنده‌ها قرار ندهیم. کاربران این اطمینان را داشته باشند که اطلاعات فردی آن‌ها در نزد تمام مراکز است و نیازی به دریافت اطلاعات تلفنی از سوی آنها نیست. مگر آنکه امری ضروری باشد که لازم به حضور در محل است.

به گفته این مسئول به‌طور غالب این تماس‌های مشکوک داخلی از طریق خطوط اعتباری یک‌بار مصرف انجام می‌گیرد و با اتمام سوءاستفاده امکان انهدام آن خط وجود دارد درصورتی‌که باوجود توصیه‌ها و هشدارهای فراوان، بازهم کاربری با چنین مواردی مواجه شد حتماً شکایت خود را در سامانه ۱۹۵ ثبت کند تا پیگیری‌های لازم انجام گیرد.

گزارش از: نفیسه زمانی نژاد، خبرنگار اقتصادی ایمنا