به گزارش خبرنگار ایمنا، گردهمایی کشورهای عضو گروه ۲۰ از جمله نشست‌های مهم و تأثیرگذار در وضعیت اقتصاد، بهداشت و زیست محیطی جهانی است که هر ساله در ماه دسامبر برگزار می‌شود و یکی از اعضای این گروه به صورت چرخشی ریاست آن را برعهده می‌گیرد.
گروه ۲۰ شامل کشورهای آمریکا، اتحادیه اروپا، فرانسه، انگلیس، آلمان، ایتالیا، چین، ژاپن، روسیه، عربستان، اندونزی، استرالیا، ترکیه، برزیل، آرژانتین، کانادا، هند، کره جنوبی، آفریقای جنوبی و مکزیک است که ۸۵ درصد اقتصاد جهان را تشکیل می‌دهند. لازم به ذکر است که عربستان سعودی به واسطه قدرت نفتی و حضور در منطقه استراتژیک و سرمایه‌گذاری‌های کلان در کشورهای اروپایی به عضویت گروه ۲۰ در آمده است.
پکن و مسکو از جمله مهمترین غایبان این نشست بین‌المللی بودند، اما در ادامه به صورت مجازی حضور یافتند و دیدگاه‌های خود را مطرح کردند. به نظر کارشناسان این موضوع نشانگر اختلاف نظر و اختلاف موضع بر سر برگزاری این نشست فوری بوده است.
نشت امسال کشورهای گروه ۲۰ در ایتالیا و در شهر تاریخی رم برگزار شد و مقامات ارشد کشورهای عضو گروه در حالی برای شرکت در اجلاس سران وارد این کشور شدند که این نشست، اولین اجلاس حضوری مهمترین قدرت‌های اقتصادی جهان از زمان آغاز همه‌گیری ویروس کرونا تلقی می‌شود. علی‌رغم اینکه شیوع بیماری کرونا در جهان بحران‌های اقتصادی متعددی را برای کشورهای پیشرفته جهان ایجاد کرد، اما در این نشست به جز پرداختن به روش‌های حل بحران‌های پساکرونایی، به موضوعات مهم دیگر جهان از جمله تغییرات آب و هوایی نیز رسیدگی شد که کاهش میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای از جمله مهمترین مباحث مطرح شده در آن به شمار می‌رود.
کشورهای عضو گروه ۲۰ تقریباً ۸۰ درصد از کربن را تولید می‌کنند و وعده آنها برای کاهش دادن میزان آلاینده‌ها، بیست و ششمین مذاکرات آب و هوایی سازمان ملل را تقویت خواهد کرد.
پیش‌نویس بیانیه‌های موجود نشان می‌دهد که سران گروه ۲۰، سطح انتظارات در زمینه عمل به وعده‌ای قاطعانه برای حفظ گرمایش جهانی تا ۱.۵ درجه سانتیگراد بالاتر از سطح قبل از صنعتی شدن یا تعیین جدول زمانی مشخص در مورد نحوه رسیدن به انتشار صفر خالص را برآورده نمی‌کنند.
کارشناسان معتقدند که برآوردن هدف گرمایش ۱.۵ درجه سانتیگراد که بلندپروازانه‌ترین هدف توافق آب و هوایی پاریس است، به منزله به نصف رساندن انتشار گازهای گلخانه‌ای جهانی تا سال ۲۰۳۰ و صفر خالص تا سال ۲۰۵۰ است.
تعیین نرخ جهانی مالیات از دیگر موضوعات مطرح شده در این اجلاس به شمار می‌رفت. رهبران و سران دولت ۲۰ اقتصاد بزرگ جهانی تصمیم گرفتند که حداقلی را برای نرخ جهانی مالیات تعیین کنند. این تصمیم کشورهای بزرگ اقتصادی جهان امکان فرار مالیاتی شرکت‌های بزرگ و فراملیتی که منجر به درآمدهای سرسام آور برای آنان می‌شود را مسدود می‌کند.
بنا بر این مصوبه، برای شرکت‌های بزرگ بین‌المللی بدون در نظر گرفتن اینکه در کدام کشور جهان مستقر هستند، نرخ مالیات ۱۵ درصدی تعیین شده است. اگر شعبه یا شرکت وابسته یک شرکت بزرگ در کشور دیگری مالیات کمتری بپردازد، کشور محل استقرار شرکت مادر می‌تواند مابه‌التفاوت مالیات را مطالبه کند.
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان این اقدام را نشانه گسترده عدالت در دوران دیجیتالی شدن خواند. جانت یلن، وزیر خزانه‌داری آمریکا نیز گفت که «این اقدام می‌تواند به معنی واقعی کلمه به رقابت زیانبخش شرکت‌های بزرگ برای پرداخت پایین‌ترین نرخ مالیات در جهان پایان دهد.»
موضوع افغانستان نیز یکی دیگر از موضوعات مهم این نشست است. ۲۰ اقتصاد بزرگ جهان طی روزهای گذشته با هدف یافتن راه‌حلی برای برطرف کردن مشکلات و چالش‌های بین‌المللی جهان دور یک میز جمع شدند و به بحث پرداختند و وعده دادند برای جلوگیری از بروز فاجعه‌ای اقتصادی در افغانستان تلاش کنند.
اورزولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا در این نشست از کمک یک میلیارد یورویی به افغانستان و کشورهای همسایه که پناه‌جوی افغان می‌پذیرند، خبر داد. وی گفت که «برای جلوگیری از بحران شدید انسانی و سقوط اقتصادی افغانستان همه باید تمام تلاش خود را به خرج دهند.»
بر اساس نظر رئیس جمهور چین در این نشست، لازم است تحریم اقتصادی افغانستان فوراً رفع و میلیاردها دلار سرمایه ضبط شده بین‌المللی این کشور نیز آزاد و به آن داده شود که در همین راستا قرار شد آمریکا و بریتانیا به بررسی چگونگی بازگشت سرمایه‌های افغانستان به این کشور بپردازند؛ زیرا بر اساس نظر بسیاری از رهبران کشورهای عضو گروه ۲۰، کمک به افغانستان باید مشروط به رعایت حقوق بشر از سوی طالبان باشد، اما ماریو دراگی، نخست وزیر ایتالیا که ریاست اجلاس را بر عهده دارد گفت که «هدف این کمک‌ها صرفاً جلوگیری از فاجعه انسانی در افغانستان است.»
اما مسئله مهم دیگر این نشست که برای ایران نیز مهم خواهد بود، مسئله برجام است.
جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا و سران سه کشور اروپایی شامل فرانسه، انگلیس و آلمان در حاشیه نشست کشورهای گروه ۲۰ با یکدیگر دیدار و درباره آینده توافق هسته‌ای با ایران و مذاکرات وین رایزنی و تاکید کردند که «احیای توافق هسته‌ای ایران موسوم به برجام هنوز ممکن است.»
در بخشی از بیانیه‌ای که این چهار کشور غربی انتشار دادند، آمده است که «ما اطمینان داریم که این امکان وجود دارد که سریعاً به درکی مشترک در مورد بازگشت به تبعیت کامل از برجام برسیم و آن‌را اجرایی کنیم.»
در بیانیه مشترک آمریکا و سه متحد اروپایی تاکید شده که «ادامه پیشرفت‌های هسته‌ای ایران و موانع موجود بر سر راه کار آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، امکان بازگشت به برجام را به خطر می‌اندازد.» بیانیه در عین حال تاکید می‌کند که بازگشت به برجام ممکن است و می‌تواند «در درازمدت تضمین کند که برنامه هسته‌ای ایران تنها مصارف صلح‌آمیز داشته باشد.»
بیانیه غربی‌ها اما از سوی ایران بی پاسخ نماند و یک روز پس از اعلام نگرانی آمریکا و رهبران اروپایی از تعلل ایران برای بازگشت به مذاکرات هسته‌ای یعنی نهم آبان ماه، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه به آن واکنش نشان داد.
امیرعبداللهیان در گفت‌وگویی با روزنامه ایران داشت اعلا کرد که «اگر برای بازگشت به برجام اراده‌ای جدی در آمریکا وجود داشته باشد، اصلاً نیازی به این همه مذاکره وجود ندارد. کافی است از همین فردا یک فرمان اجرایی از سوی رئیس جمهور آمریکا صادر شود و آنها اعلام کنند به نقطه‌ای که ترامپ از آن خارج شد، برمی‌گردند.»
کشورهای عضو نشست گروه ۲۰ به دنبال بازگشت به رشد تجاری هستند
علی وحیدیان، کارشناس روابط بین‌الملل دراین‌باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: نشست گروه ۲۰، امسال با محوریت تبعات اپیدمی کرونا و بحران انرژی برگزار شد که در بین اعضای گروه، دو قدرت جهان یعنی چین و آمریکا حضور دارند، اما هر دو کشور با چالش‌های متعددی در گیر هستند.
به گفته وی، به دلیل اینکه طی دو سال گذشته تمامی تمرکزها بر مسائل بهداشتی و درمانی قرار داشت، کشورهای اروپایی عضو گروه ۲۰ هم با مشکلات اقتصادی فراوانی روبه‌رو هستند.
به عقیده این کارشناس روابط بین‌الملل، کشورهای عضو گروه ۲۰ به ویژه کشورهای اروپایی در حال حاضر به دنبال برطرف کردن چالش‌های فعلی ایجاد آگاهی جمعی برای بازگشت به رشد اقتصادی و تجاری سابق خود هستند.
وحیدیان با اشاره به بررسی وضعیت افغانستان در این نشست گفت که «به نظر می‌رسد کشورهای اروپایی و آمریکا قصد دارند تبادلات تجاری خود با افغانستان را حفظ کنند، اما در مورد مسائل داخلی این کشور، به دنبال مساعد شدن وضعیت هستند.
نشست کشورهای گروه ۲۰ سمبلیک است
علیرضا محرابی، تحلیلگر مسائل بین‌الملل نیز به ایمنا می‌گوید: نشست کشورهای گروه ۲۰ کامل‌ترین نشست کشورهای ثروتمند و پیشرفته جهان است. طی سال‌های گذشته محوریت این نشست بر اساس تحولات زیست محیطی کره زمین و اقتصاد جهانی بود، اما در برخی برحه‌های زمانی به بررسی چالش حقوق بشری نیز پرداخته است، همانطور که در نشست امسال به موضوع بحران افغانستان پرداخته شد.
به گفته وی، برخی از کشورهای عضو این نشست مانند عربستان سعودی، خود ناقض بسیاری از مصوبات نشست‌های سالیانه کشورهای گروه ۲۰ هستند که تنها به واسطه‌ی ثروت سرشار نفتی در این نشست حضور دارد.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل معتقد است که این نشست طی سال‌های گذشته ناکار آمدی خود را اثبات کرده و امروز به نشستی سمبلیک تبدیل شده و نمی‌توان نسبت کارایی آن و تصمیماتی که قرار است در حوزه افغانستان گرفته شود امیدوار بود.
محرابی خاطرنشان می‌کند: مصوبات نشست کشورهای گروه ۲۰ ضمانت اجرایی ندارد و همواره کشورهای ثروتمند و پیشرفته با هدف برقراری تفاهم رفتاری در این نشست شرکت می‌کنند.
نظر شما