به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، آلفرد برنهارد نوبل، شخصیت شناخته شده‌ای که با اختراع دینامیت به شهرت جهانی رسید و با پایه‌گذاری جایزه نوبل نام و اعتبار خود را ابدیت بخشید، شخصیتی متناقض داشت که بخشی از آن بدبین بود و بخشی ایده‌آل‌گرا. وی فردی باهوش، درخشان و البته تنها بود که به اختراع عشق می‌ورزید؛ صلح‌طلب بود و مشتاق آموختن و آموزش. فردی که قدرتمندترین مواد منفجره مورد استفاده در جنگ‌های مدرن را اختراع کرد و در عین حال معتبرترین جوایز جهان را برای خدمات فکری به بشریت پایه گذاشت.
عظمت آلفرد نوبل در توانایی وی در ترکیب ذهن نافذ یک دانشمند و مخترع با پویایی آینده‌نگرانه صنعت قرار دارد. شخصیت پیچیده‌اش منجر به سردرگمی تمامی هم‌عصرانش شده بود چرا که علی‌رغم علایق تجاری بسیار مدام در حال سفر بود. با این حال در تنهایی انسانی افسرده دیده می‌شد. وی عاداتی زاهدانه و یک زندگی ساده داشت، بسیار مؤدبانه عمل می‌کرد و مردی بی‌نهایت باهوش و عاشق علم بود.
نوبل از اختراع بیش از هر چیزی در زندگی خود لذت می‌برد، علاقه وافری به ادبیات داشت، نمایش‌نامه، رمان و شعر می‌نوشت (که هیچیک از آن‌ها منتشر نشد)، انرژی شگفت انگیزی داشت و پس از دوره‌های سخت کاری قرارگیری در آرامش برایش دشوار بود. وی نسبت به بسیاری از کارمندان خود رفتاری پدرانه‌وار داشت، فردی بسیار صلح‌طلب بود و امید داشت قدرت مخرب اختراعاتش به پایان جنگ کمک کند. با این حال دیدگاه وی نسبت به نوع بشر و ملت‌ها بدبینانه بود.
آلفرد نوبل کیست؟
آلفرد نوبل چهارمین پسر امانوئل و کارولین آندریتا السل نوبل بود که صاحب هشت فرزند شدند ولی تنها آلفرد و سه تن از دیگر برادرانش به بزرگسالی رسیدند. امانوئل یک مهندس و مخترع بود که در مشاغل مختلف تجاری شکست خورد، لذا در سال ۱۸۳۷ به سن‌پترزبورگ در روسیه نقل مکان کرد و در آنجا به عنوان تولید کننده معادن و ماشین‌آلات انفجاری پیشرفت بسیاری داشت. آلفرد از همان سنین کودکی به مواد منفجره علاقه داشت و اصول مهندسی را از پدرش آموخت. وی در ۱۸۴۲ به همراه سایر اعضای خانواده استکهلم را به مقصد سن‌پترزبورگ برای ملحق شدن به پدر ترک کرد.
نوبل در روسیه تحت تعلیم معلمان خصوصی آموزش دید و به‌عنوان دانش‌آموزی مشتاق و مستعد، در سن ۱۶ سالگی یک شیمی‌دان ماهر بود که به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، روسی و سوئدی تسلط داشت. وی برای گذراندن یک سال تحصیل در رشته شیمی در ۱۸۵۰ روسیه را به مقصد پاریس ترک کرد، پس از آن مدتی در ایالات متحده آمریکا و تحت نظر "جان اریکسون"، سازنده کشتی‌های جنگی آهنی، فعالیت داشت. پس از بازگشت به سن‌پترزبورگ در سال ۱۸۵۲، آلفرد نوبل در کارخانه پدرش مشغول به کار شد که در آن زمان برای جنگ کریمه تجهیزات نظامی تولید می‌کرد. پس از پایان جنگ و در زمان صلح این شرکت شروع به تولید ماشین آلات قایق‌های بخار کرد. با این حال در این زمینه به مشکل برخورد و در ۱۸۵۹ ورشکست شد. بنابراین آلفرد، برادر کوچک‌تر و والدینش به سوئد بازگشتند و دو تن از برادرانش (لودویگ و روبرت) در روسیه ماندند تا آنچه از تجارت خانوادگی‌شان مانده بود را نجات دهند.
آلفرد نوبل و تولید مواد منفجره
آلفرد نوبل خیلی زود آزمایش مواد منفجره را در آزمایشگاه کوچکی در املاک پدرش آغاز کرد. در آن زمان تنها ماده منفجره قابل اعتماد برای استفاده در معادن، پودر سیاه بود که نوعی باروت است. البته یک ترکیب مایع به نام نیتروگلیسیرین نیز به تازگی کشف شده بود؛ یک ماده منفجره بسیار قوی‌تر. با این حال این ماده به حدی ناپایدار بود که با هیچ درجه از ایمنی نمی‌شد از آن استفاده کرد. علی‌رغم این حقیقت، وی در سال ۱۸۶۲ یک کارخانه کوچک برای تولید نیتروگلیسیرین ساخت و به امید یافتن راهی مطمئن برای کنترل انفجار ماده منفجره دست به تحقیقاتی زد.
نوبل در ۱۸۶۳ از یک چاشنی کاربردی متشکل از یک پلاگین چوبی در بار بزرگ‌تری از ظرفی حاوی نیتروگلیسیرین استفاده کرد و دریافت انفجار بمب کوچک پلاگین پودر سیاه باعث انفجار بسیار قوی‌تری نسبت به نیتروگلیسیرین مایع می‌شود. این چاشنی آغاز شهرت نوبل به‌عنوان مخترع و به‌ارمغان آورنده ثروتی بود که او به‌عنوان سازنده مواد منفجره به دست آورد. وی در ۱۸۶۵ یک چاشنی بهبود یافته به نام کلاهک انفجاری اختراع کرد. این چاشنی شامل یک کلاهک فلزی کوچک حاوی بار فولمینات جیوه بود که می‌توانست با شوک یا حرارت متوسط منفجر شود.
اختراع کلاهک انفجاری توسط آلفرد نوبل سرآغازی بر استفاده مدرن از مواد منفجره محسوب می‌شد، با این حال حمل‌ونقل نیتروگلیسیرین دشوار و بسیار خطرناک بود، به حدی که در ۱۸۶۴ کارخانه نیتروگلیسیرین نوبل منفجر و برادر کوچکش امیل به همراه چند نفر دیگر کشته شدند. این حادثه وی را ناامید نکرد و آلفرد نوبل خیلی زود کارخانه تولید نیتروگلیسیرین برای استفاده همزمان با کلاهک‌های انفجاری خود ساخت. این کارخانه‌ها تا آنجا که دانش زمان مجاز بود ایمنی داشتند اما هنوز هم گاهی اوقات انفجارهای تصادفی رخ می‌داد.
آلفرد نوبل و اختراع دینامیت
دینامیت دومین اختراع مهم آلفرد نوبل بود که در سال ۱۸۶۷ به آن دست یافت. وی به‌طور اتفاقی کشف کرد که نیتروگلیسیرین توسط کیزلگور یا خاک دیاتومه‌دار (یک خاک سیلیسی متخلخل) جذب و خشک می‌شود و مخلوط حاصل از آن بسیار ایمن‌تر و راحت‌تر از نیتروگلیسیرین تنها می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. آلفرد نوبل نام این محصول را دینامیت گذاشت، واژه‌ای برگرفته از ریشه دینامیس یونانی به معنای قدرت. این اختراع سال ۱۸۶۷ در بریتانیای کبیر و در ۱۸۶۸ در ایالات متحده به نام وی به ثبت رسید و خیلی زود شهرت جهانی برای سازنده‌اش به ارمغان آورد. دینامیت خیلی زود در انفجار تونل‌ها، برش کانال‌ها و ساخت راه‌آهن و جاده مورد استفاده قرار گرفت.
آلفرد نوبل در طول دهه‌های ۱۸۷۰ و ۱۸۸۰ شبکه‌ای از کارخانه‌ها را در سراسر اروپا برای تولید دینامیت ایجاد کرد و شبکه‌ای از شرکت‌ها را برای تولید و عرضه مواد منفجره خود تشکیل داد. وی همچنین در جستجوی نمونه‌های بهتر به آزمایشات خود ادامه داد و در ۱۸۷۵ شکل قوی‌تری از دینامیت را ایجاد و پس از یک سال آن را ثبت کرد. نوبل بار دیگر، باز هم به صورت اتفاقی، کشف کرده بود که مخلوط کردن محلول نیتروگلیسیرین با یک ماده کرکی معروف به نیتروسلولز به تولید یک ماده پلاستیکی سفت و محکم با مقاومت بالا در برابر آب و قدرت انفجار بیشتر از دینامیت‌های معمولی منجر می‌شود.
آلفرد نوبل در سال ۱۸۸۷ بالستیت، یکی از اولین پودرهای بدون دود نیتروگلیسیرین و پیش‌ساز کوردیت را معرفی کرد. در همین زمان برادرانش میدان‌های نفتی تازه کشف شده‌ای در نزدیکی باکو در امتداد دریای خزر ایجاد کرده و ثروت هنگفتی به چنگ آورده بودند. علایق جهانی وی در زمینه مواد منفجره همراه با دارایی‌هایی که در شرکت‌های برادرانش در روسیه داشت ثروت زیادی برایش به ارمغان آورد. در سال ۱۸۹۳ وی به صنعت اسلحه سازی سوئد علاقه‌مند شد و سال بعد یک کارخانه آهن در بوفورس نزدیک ورملند خرید که هسته اصلی کارخانه اسلحه سازی معروف بوفورس محسوب می‌شود. نوبل علاوه بر مواد منفجره اختراعات بسیاری هم‌چون ابریشم و چرم مصنوعی نیز داشت و بیش از ۳۵۰ اختراع در کشورهای مختلف به نام وی ثبت شده است.
درگذشت آلفرد نوبل
آلفرد نوبل در ۱۸۹۵ به آنژین صدری مبتلا شد و در ۱۸۹۶ بر اثر خونریزی مغزی درگذشت. امپراتوری تجاری وی در زمان مرگش شامل بیش از ۹۰ کارخانه تولید مواد منفجره و مهمات در سراسر جهان بود. امروزه بسیاری از این شرکت‌ها به شرکت‌های صنعتی تبدیل شده‌اند که هنوز نقش برجسته‌ای در اقتصاد جهان دارند.
وصیت‌نامه آلفرد نوبل
وصیت‌نامه آلفرد نوبل که در ۲۷ نوامبر ۱۸۹۵ در پاریس تنظیم شده بود حاوی یک شگفتی بسیار بزرگ برای خانواده، دوستانش و عموم مردم بود. هر چند که در طول عمر همیشه فعالیتی سخاوتمندانه در امور خیریه و بشردوستانه و نیز مسائل علمی بود، آن‌ها متعجب و معترض بودند که وی بخش عمده‌ای از ثروت هنگفت خود را به پایه‌گذاری جایزه نوبل اختصاص داده بود که از مهم‌ترین جوایز بین‌المللی جهان محسوب می‌شود.
گمانه‌زنی‌های بسیاری در این زمینه موجود است که بسیاری از آن‌ها این اقدام نوبل را ناشی از تیتر روزنامه‌ای فرانسوی درباره مرگ برادرش لودویگ می‌دانند که لودویگ را با آلفرد اشتباه گرفته و مطرح کرده بود " تاجر مرگ مرده است" و این احتمال را دادند که آلفرد نوبل با پایه‌گذاری جایزه نوبل پیش از مرگ از نوشته شدن این مرثیه زود هنگام برای پس از مرگش جلوگیری کرده است. با این حال جایزه نوبل بیش از هر چیز نشان‌دهنده علاقه وافر آلفرد نوبل در زمینه‌های فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و ادبیات است و بر وجهه صلح‌طلبی او تأکید دارد.
ترجمه از: مریم زمانی، خبرنگار ایمنا
نظر شما