به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، در چند ماه اخیر سیل‌های بسیار خطرناکی در اروپا و چین اتفاق افتاد و صدها قربانی گرفت. بسیاری از محققان وقوع این حوادث را به تغییرات آب و هوایی و گرمایش زمین نسبت داده‌اند و این در حالی است که ساخت وسازهای بی حد و مرز در شهرها خود عامل مهم دیگری در افزایش احتمال وقوع سیل به شمار می‌رود. در واقع، هر چه نرخ زیرساخت‌های بتنی و آسفالتی در شهرها بیشتر باشد، احتمال نفوذ آب به اعماق زمین کمتر می‌شود که این امر به سهم خود جاری شدن آب در فضاهای شهری و در نهایت وقوع سیل را در پی دارد.
البته در طول تاریخ، بشر همواره با بحران سیل دست و پنجه نرم و اثرات آن بر زندگی خود را تجربه کرده است با این حال، معماری مدرن چالش‌های بسیار بیشتری را در این خصوص پیش روی زندگی شهری قرار داده است. در زمان‌های قدیم، نرخ فضاهای سبز در شهرها به مراتب بیشتر از مقدار کنونی آن‌ها بود که همین امر در هدایت آب به اعماق خاک کمک قابل توجهی می‌کرد.
اما خبر خوش اینکه، طی یک دهه اخیر مدیران شهری و حتی شهروندان به اهمیت وجود فضاهای سبز در شهرها پی برده و تلاش کرده‌اند هر چه بیشتر به ایجاد پوشش‌های گیاهی در اطراف خود و شهرها بپردازند. بام‌باغ‌ها یکی از بهترین شیوه‌های اعمال شده در این زمینه بوده که از دو جهت به پیشگیری از وقوع سیل کمک زیادی کرده است؛ از یک سو، بام‌باغ‌ها از طریق خنک‌سازی فضاهای اطراف خود به کاهش تغییرات آب و هوایی کمک زیادی می‌کند و از سوی دیگر در جذب آب اضافی باران و در نتیجه پیشگیری از وقوع سیل بسیار مؤثر واقع می‌شود.
در این راستا، بسیاری از معماران تلاش کرده‌اند سازه‌های جدید را به گونه‌ای طراحی کنند تا بیشترین پوشش گیاهی را در آن به کار برند و به ویژه، باغ‌هایی سبز را بر فراز بام‌های بدون استفاده بگسترانند. البته در ایجاد بام‌باغ‌های شهری استراتژی‌های بیشتری نیز پیاده می‌شود که خود در پیشگیری از وقوع سیل نقش مهمی ایفا می‌کند. به عنوان مثال، اغلب این فضاهای سبز، سیستم‌هایی را نیز در بر می‌گیرد که در آن آب اضافی باران جمع‌آوری می‌شود تا در مواقع ضروری و کمبود بارش باران برای آبیاری باغ مورد استفاده قرار گیرد.
اثربخشی بام‌باغ‌ها در کاهش وقوع سیل
مدیریت آب باران درست در قسمتی از زمین که فرود می‌آید (یعنی در منبع آن) یکی از مؤثرترین استراتژی‌ها برای پیشگیری از جاری شدن رواناب در شهرها به شمار می‌رود. این هدف را می‌توان از طریق ایجاد بام‌باغ‌ها یا باغ‌های بارانی تحقق بخشید چرا که وجود این فضاهای سبز و آبی به جذب بخش اعظمی از باران کمک می‌کند و از جاری شدن آن در کوچه و خیابان‌های شهری خودداری به عمل می‌آورد. باغ‌های بارانی به شکل برکه‌ها، تالاب‌ها و سایر منابعی ساخته می‌شود که اغلب بر بام خانه‌ها یا فضاهای عمومی بدون استفاده شهر قرار می‌گیرد و بخش اعظم آب باران را به خود جذب می‌کند.
اگرچه بام‌باغ‌ها و منابع آبی که روی پشت بام‌ها نصب می‌شود به ظاهر کوچک است و نقش بزرگی در پیشگیری از وقوع سیل ایفا نمی‌کند، اما چنانچه تعداد این باغ‌های مرتفع افزوده شود آنگاه تأثیر آن‌ها در جلوگیری از فاجعه به وضوح آشکار می‌شود. در کنار همه این مزایا، باغ‌های مرتفع در زیباسازی شهرها نیز نقش مهمی ایفا می‌کند و چشم‌اندازهایی اعجاب‌انگیز برای آن‌ها به وجود می‌آورد ضمن اینکه آب جمع‌آوری شده در منابع، می‌تواند در زمینه‌های مختلفی مورد استفاده قرار گیرد.
سیستم‌های زهکشی پایدار شهری
استفاده از سیستم‌های زهکشی پایدار شهری شیوه دیگری است که با عملکرد صحیح خود می‌تواند به جذب آب و کاهش جریان آن در شهرها کمک کند، کیفیت آب شهری را به وسیله تصفیه آلاینده‌های آن بهبود ببخشد و از طریق گسترش فضاهای سبز نه تنها به افزایش نشاط شهروندی کمک کند بلکه در بالا بردن تنوع زیستی نیز نقش مهمی به عهده گیرد. در این روش، پوشش‌های گیاهی و به ویژه درختان جایگزین فضاهای شهری با سطوح بتنی یا آسفالتی می‌شود و از این طریق آب باران را به اعماق زمین هدایت می‌کند و در نتیجه از وقوع سیل جلوگیری به عمل می‌آورد.
مدیران پورتلند، واقع در ایالت اورگن آمریکا به طور گسترده‌ای از استراتژی زهکشی پایدار شهری به منظور کاشت سه هزار و پانصد اصله درخت برای پیشگیری از وقوع سیل بهره گرفته و این در حالی است که مقامات مالمو در سوئد نیز از طریق ایجاد ۶ کیلومتر کانال آبی و تعداد زیادی برکه کوچک از وقوع بحران در یکی از سیل‌خیزترین نقاط شهر خودداری به عمل آورده‌اند.
چالش‌های پیش روی بارش بی‌رویه باران
گاهی بارش باران در یک منطقه به حدی زیاد است که هیچ بام باغ یا سیستم زهکشی پایدار شهری قادر به پیشگیری از وقوع سیل در آن نیست. از سوی دیگر، گاهی شدت باران به طور غیر قابل منتظره‌ای در یک منطقه به حدی زیاد است که سیستم‌های زهکشی با مقیاس کوچک نمی‌تواند مانع از وقوع حادثه شود و سراسر شهر را آب باران فرا می‌گیرد که چه بسا افرادی قربانی این اتفاق شوند. در چنین شرایطی، شیوه‌های قدیمی نیز اثربخش واقع نخواهد شد و آن زمان است که مدیران و حتی مردم عادی، پیشگیری را بسیار مهم‌تر از مواجه شدن ناگهانی با سیل می‌دانند.
در کشورهایی نظیر اسکاتلند، تمام آمادگی‌ها و اقدامات پیشگیرانه در مقابل سیل به شکل قانون در آمده است به این صورت که از سال ۲۰۰۶ به بعد، تمام معماران موظف به طراحی ساختمان‌ها و زیرساخت‌هایی بوده‌اند که سیستم‌های زهکشی مناسب را در خود جای داده و در غیر این صورت، مجوز ادامه فرآیند ساخت و ساز از آن‌ها صلب شده است.
نظر شما