به گزارش خبرنگار ایمنا، یکی از جنبه‌های اصلی زندگی شهری که به طور طبیعی و مصنوعی در محیط وجود دارد، رنگ است اما تغییرات کمی و کیفی رنگ در محیط شهری به عوامل اقلیمی و جغرافیایی و فرهنگ ساکنان آن بستگی دارد. عوامل دیگری چون تنوع مواد و مصالح، تنوع‌های جمعیتی و هویتی، بسته به عامل جغرافیا و فرهنگ ساکنان شهر متفاوت است.
علاوه بر این، به علت توسعه ارتباطات و رشد حمل و نقل و مهاجرت، شکل و رنگ شهرها هویت خود را که مربوط به اقلیم، رنگ و بافت مصالح منطقه است از دست داده است، بنابراین توجه به عامل هویت در کنار دیگر عوامل چون نوع کاربری منطقه، نوع جامعه، فرهنگ و نوع فرم محیط در طراحی زیبایی شناسانه شهر از عوامل مهم است.
بنابراین تدوین، قوانین مصوب در مورد رنگ و نوع مصالح در هر شهر بسته به شرایط آب و هوایی و اقلیمی آن شهر ضروری است. در همین خصوص با فرانک باقری کارشناس شهرسازی گفت و گویی انجام داده‌ایم که ماحصل آن را در ادامه می‌خوانید:
رنگ چه تأثیری در فضاهای شهری دارد؟
رنگ مؤلفه بصری و بیانی بسیار مهمی از زندگی معاصر شهری است که به علت بی توجهی به قابلیت‌های تعاملی آن در محیط و شناخت نداشتن از زمینه‌های شهری و هویتی مورد غفلت قرار گرفته است.
رنگ در اجزای شهر تابع نوع عناصر و رنگ زمینه شهری است. تغییرات رنگی در فضای شهر بیشترین نمود خود را در عناصر قابل مشاهده‌ای چون جداره‌ها و عناصر اصلی شهری دارد؛ امروزه تغییر کیفی رنگ در سیمای شهر بسته به رنگ مصالح متغیر است و با توجه به تنوع فرهنگی شهرهای بزرگ، نداشتن انضباط شهری در رنگ مصالح موجود در یک منطقه و در نتیجه اغتشاش رنگی در سیمای شهرها را در پی دارد.
رنگ یکی از جنبه‌های اصلی زندگی شهری است که به طور طبیعی و مصنوعی در محیط وجود دارد، اما تغییرات کمی و کیفی رنگ در محیط شهری به عوامل اقلیمی و جغرافیایی و فرهنگ ساکنان آن وابسته است عوامل همچون تنوع مواد و مصالح، تنوع‌های جمعیتی و هویتی بسته به عامل جغرافیا و فرهنگ ساکنان شهری متفاوت است.
رنگ‌ها در شهر علاوه بر تأثیرات زیبایی شناختی دارای معانی و مفاهیم نمادین هستند. محله‌ها، خیابان‌ها و میدان‌ها اغلب به واسطه حجم، بافت و رنگ‌های آنها ماندگار می‌شوند، از این جهت رنگ‌ها با ابزار مهم و متفاوتی که دارند بر مخاطب تأثیر می‌گذارند. رنگ، زمینه‌های متنوعی از فضا در ساعت‌های مختلف روز پدید آورده، سایه روشن‌های جدیدی به وجود می‌آورد، فضا را متنوع و سرزنده می‌کند، به فضا هویت و وحدت می‌بخشد و یا آن را متمایز و قابل شناسایی می‌کند. اما امروزه رنگ‌ها در شهر اغلب بدون هماهنگی با هویت، فرهنگ، تراکم‌های جمعیتی و ساختمانی، اقلیم و جغرافیای شهر و بدون توجه به جایگاه کاربردی آن در زیبایی شناسی شهر انتخاب می‌شوند و بیشتر تابع رنگ مصالح مدرن معماری است.
امروز در کشور رنگ‌های تیره و کدر، رنگ‌های غالب هستند که مسلماً شهرها را متفاوت از شهرهایی می‌کند که مردم آن تمایل به رنگ آمیزی‌های تند و شاد دارند و قطعاً نیازمند بازنگری اساسی مبلمان شهری و رنگ آمیزی شهری است.
بی‌شک به لحاظ تعاملات محیطی و ضرورت یکپارچگی فضاهای شهری، نمی‌توان از نقش رنگ در فضای شهر چشم پوشید و انتخاب آن را به عهدە مخاطب و رنگ مصالح سپرد. شاید این مهم زمانی که بیشتر شهرها با مصالح بوم آورد ساخته می‌شد و ساکنان آن کمتر در پی خودنمایی بودند چندان ضروری نبود، اما امروزه با جهانی شدن و حجم بالای صادرات و واردات، توجه به خرده فرهنگ‌های مهاجران و ضرورت توجه به هویت فرهنگی، وقت آن رسیده که با بررسی پیشینه‌ها و تاریخچه شهرها، برای این نابسامانی‌های بصری، برنامه‌ریزی شود.
منظور از سیمای رنگی شهر چیست؟
یکی از مواردی که امروزه شکل شهرها را از یکدیگر متمایز می‌کند، سیمای رنگی آن شهر است. عوامل مهم در سیمای شهر، سیمای ساختمان‌ها، نوع فعالیت و نوع مردم، صدا و بوم، فرم و زیبایی است. فضای شهری عموماً همراه با تاریخ یک ملت در ادوار مختلف به وجود می‌آید و شهرها تحت تأثیر عوامل اقلیمی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، شکل و فضای خاصی پیدا می‌کنند.
از آنجا که عوامل اقلیمی، تاریخچه و فرهنگ هر منطقه با دیگر مناطق متفاوت است، شکل و رنگ هر شهر نیز متفاوت با دیگری است، بنابراین منظر و سیمای متفاوتی در خاطر مخاطبان شهر تداعی می‌کند. امروزه سیمای شهرها در عناصری چون خیابان‌ها، محلات مسکونی، ساختمان‌ها، نماها، مغازه‌ها و ویترین‌ها، پیاده راه‌ها و سنگ فرش آنها، فضای سبز، مبلمان، المان‌ها و تبلیغات شهری مشاهده می‌شود.
لذا بیشترین تأثیر را در رنگ نماها، فضای سبز و الحاقاتی که به نماها اضافه می‌شوند، می‌توان مشاهده کرد؛ زیرا نماها خارجی‌ترین و بیرونی‌ترین وجه شهری ساختمان‌ها و محلات مسکونی است، در نتیجه بیشترین تأثیر رنگی در سیمای شهر، شامل نماها و فضای سبز است و با تغییر هر یک از این عناصر می‌توان فضای رنگی شهر را تغییر داد.
استفاده از رنگ در نماهای شهری چه ضرورتی دارد؟
بدنه‌های شهری عناصر محدود کنندە فضا هستند و می‌توانند صلب یا نرم، شفاف یا کدر، یکنواخت یا متنوع باشند، در بسیاری از فضاهای شهری، عناصر عمودی، تعریف کنندە فضا شامل درختان، ردیف نرده‌ها، ردیف ستون‌ها است.
فضای سبز به لحاظ ویژگی طبیعی که دارد دارای فرم، حالت، رنگ، تناسبات و ابعاد متغیری در شهر است. این پدیده زیست محیطی در فضای شهری رشد می‌کند و همواره تغییر پذیر است؛ به همین دلیل در زمان‌های متفاوت تأثیرات متنوعی در فضای رنگی شهر دارد. فضای سبز شهری به دلیل عوامل زیست محیطی و اکولوژیک، از عناصر رنگی متغیر در نمای شهر است که در مقایسه جغرافیایی حاکم بر محیط می‌تواند به شهر چهره‌ای متفاوت ببخشد.
رنگ در آثار هنر شهر چه تأثیری دارد؟
در تمام ادوار تاریخ هنرهای شهری با حضور خود در فضاهای عمومی شهرها، نقش ارزنده‌ای در پایداری اجتماعی جوامع، تحکیم نمادهای فرهنگی و تلفیق آنها در فضاهای عمومی و شهری بازی کرده است. این دست از هنرها که بیشتر شامل مجسمه‌ها و تندیس‌ها، نقاشی‌های دیواری، چیدمان‌ها، گرافیک محیطی و مبلمان است، با حضور خود، فضای شهرها را به فضایی آشنا برای مخاطبان شهری تبدیل می‌کند و در شکل‌گیری محیط شهری مطلوب، نقش اساسی دارند.
نظر شما