به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، فیزیک‌دان و زلزله‌شناس آمریکایی و خالق مقیاس لگاریتمی بزرگی زلزله، یعنی مقیاس ریشتر "چارلز فرانسیس ریشتر" ۲۶ آوریل ۱۹۰۰ میلادی در نزدیکی همیلتون اوهایو متولد شد و ۳۰ سپتامبر ۱۹۵۸ بر اثر نارسایی قلبی در پاسادنا کالیفرنیا درگذشت.
ریشتر با همکاری زلزله‌شناس آلمانی‌تبار "بنو گوتنبرگ" مقیاسی را برای اندازه‌گیری زمین‌لرزه‌ها توسعه داد که نام خود او را یدک می‌کشد زیرا در زمانی که اطلاعات در مورد اندازه و محل وقوع زمین‌لرزه‌ها بسیار کمیاب بود وی پیشگام تحقیقات زمین‌لرزه‌ای شد.
ریشتر کل عمر خود را وقف کارش کرد و حتی در دهه ۱۹۶۰ یک لرزه‌نگار در اتاق نشیمن منزلش نصب کرد تا بتواند هر لحظه زلزله‌ها را زیر نظر داشته باشد و به هر کس که سوالی درباره زلزله داشت پاسخ دهد. وی در هر ساعت از شبانه‌روز به مطبوعات پاسخ می‌داد و هرگز از صحبت درباره کارش خسته نمی‌شد.
چارلز فرانسیس ریشتر کیست؟
ریشتر، پس از جدایی والدینش در سال ۱۹۱۶ همراه با مادر و تحت سرپرستی پدربزرگ مادری خود محل تولدش را به مقصد لس‌آنجلس ترک کرد. در سال‌های ۱۹۱۶ تا ۱۹۱۷ در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی درس خواند و پس از آن در دانشگاه استنفورد (۱۹۲۰) و مؤسسه فناوری کالیفرنیا (دکتری -۱۹۲۸) به تحصیل فیزیک پرداخت.
وی در فاصله سال‌های ۱۹۲۷ تا ۱۹۳۶ به‌عنوان کارمند در آزمایشگاه لرزه‌نگاری مؤسسه کارنگی واشنگتن مشغول به فعالیت شد و پس از آن از ۱۹۳۷ تا ۱۹۷۰ به تدریس فیزیک و زلزله‌شناسی در کالتک (مؤسسه فناوری کالیفرنیا) و کار در آزمایشگاه لرزه‌شناسی آن پرداخت که در ۱۹۳۶ تأسیس شده بود.
ریشتر عاشق نجوم بود، موسیقی کلاسیک گوش می‌داد و از خواندن داستان‌های علمی‌تخیلی لذت می‌برد. وی در اواخر دهه ۱۹۳۰ موفق شد در همکاری با بنو گوتبرگ، مقیاس میزان بزرگی زلزله یا همان مقیاس ریشتر را ارائه دهد.
ریشتر و مقیاس میزان بزرگی زلزله
ریشتر و گوتنبرگ در اواخر دهه ۱۹۳۰ فعالیت‌های لرزه‌ای در سراسر جهان را زیر نظر داشتند. آن‌ها توجه ویژه‌ای به زلزله‌های عمیق داشتند؛ زلزله‌هایی که مرکز آن‌ها بیش از ۱۸۵ مایل زیر زمین قرار داشت. در سال ۱۹۳۵ همکاری این دو با عنوان شدن اصطلاح "مقیاس میزان بزرگی زلزله" موسوم به مقیاس ریشتر همراه بود که اندازه‌گیری مطلق شدت زلزله به حساب می‌آمد.
ریشتر بر اساس ثبت ابزاری حرکات واقعی زمین با استفاده از یک رول کاغذ که به‌طور مداوم در حال باز شدن بود، یک پاندول یا آهنربا و یک دستگاه علامت‌گذاری بالای رول کاغذ، یک اندازه‌گیری کمی از اندازه زمین‌لرزه ارائه و مقیاس قدیمی مرکالی را توسعه داد که بر اساس شدت گزارشات زمین لرزه و میزان خسارات وارده آن به مردم و ساختمان‌ها از یک تا ۱۲ طبقه‌بندی شده بود.
در مقیاس مرکالی زمین‌لرزه‌ای که باعث لرزش لوسترها می‌شود در مقیاس یک یا دو جا دارد و زلزله‌ای با خرابی ساختمان‌های عظیم و ایجاد وحشت در شهرهای شلوغ بین ۱۰ تا ۱۲ قرار می‌گیرد. آشکارترین مشکل مقیاس مرکالی این بود که بر معیارهای ذهنی درباره چگونگی ساخت یک ساختمان و نحوه استفاده مردم از این نوع بحران‌ها متکی بود و همچنین، رتبه‌بندی زمین‌لرزه‌هایی را که در مناطق دور افتاده و کم جمعیت اتفاق می‌افتاد با مشکل مواجه می‌کرد. مقیاس ریشتر فاصله دستگاه را از مرکز زلزله یا نقطه روی زمین که مستقیماً بالاتر از مبدا زلزله است در نظر می‌گیرد.
ریشتر و گوتبرگ متوجه شدند که زمین‌لرزه‌های عمیق همگی در مقیاس ریشتر، در مقیاس هشت و بیشتر رتبه‌بندی می‌شود. این دو روی مکان‌یابی کانون‌های همه زلزله‌های بزرگ و طبقه‌بندی آن‌ها از نظر جغرافیایی کار کردند. با استفاده از این داده‌های زلزله‌ای متمرکز روی عمق، دانشمندان دیگر به این نتیجه رسیدند که این زمین‌لرزه‌ها در داخل صفحات لیتوسفر رخ می‌دهد و در گوشته زمین جای دارد. در طول چند دهه بعد از آن، این مطالعات به اثبات ایده هس درباره گسترش و فرونشست کف دریا کمک کرد.
ادامه همکاری ریشتر و گوتنبرگ نیز نوشتن کتاب‌های لرزه‌خیزی زمین و پدیده‌های مرتبط (۱۹۴۹) و زلزله‌شناسی اولیه (۱۹۵۸) را به دنبال داشت. ریشتر همچنین مقاله زمین‌لرزه که برای اولین بار در ۱۹۷۴ به چاپ رسیده بود را برای چاپ پانزدهم در دایره‌المعارف بریتانیکا بازنویسی کرد.
مقیاس ریشتر یا میزان بزرگی زلزله
مقیاس ریشتر براساس اندازه‌گیری مطلق شدت زلزله قرار دارد. مقیاس ریشتر نه یک مقیاس فیزیکی که محاسبه ریاضیاتی است. ریشتر هنگام وقوع زلزله از لرزه‌نگار برای ثبت حرکت واقعی زمین استفاده می‌کرد و برای محاسبه این مقدار مجبور بود فاصله از مرکز زلزله (نقطه‌ای در سطح زمین که مستقیماً در نقطه شروع زلزله قرار دارد) را در نظر بگیرد.
وی این مقیاس را از یک تا ۱۰ رتبه‌بندی کرد و به دلیل علاقه‌ای که به نجوم داشت آن‌ها را بزرگی (magnitude) نامید. در علم نجوم این واژه برای سنجش میزان نور ستارگان استفاده می‌شود. گوتنبرگ نیز پیشنهاد کرد که مقیاس لگاریتمی باشد به‌طوری‌که زمین‌لرزه‌ای به بزرگی هفت ریشتر، ۱۰ برابر بزرگ‌تر از ۶، ۱۰۰ برابر قوی‌تر از پنج و یکهزار برابر قوی‌تر از چهار باشد. مقدار این بزرگی متناسب با لگاریتم دامنه قوی‌ترین موج در هنگام وقوع زلزله بود. طبقه‌بندی مقیاس ریشتر عبارت است از:
- فقط توسط سازها احساس شود.
- توسط افراد و حیوانات حساس احساس شود.
- توسط بسیاری از مردم احساس شد.
- همه آن را احساس کنند، سقوط اجسام از دیوارها
- خرابی بار آمدن.
- زلزله مخرب در مناطق پرجمعیت
- زمین لرزه‌ای بزرگ که ویرانی‌های جدی به بار آورد.
- تخریب کامل مناطق مجاور
- زلزله‌ای بیش از ۱۰۰ میلیون بار قوی‌تر از دسته یک
مقیاس ریشتر برای دهه‌های متوالی به‌منظور اندازه‌گیری پذیرفته‌شده برای زلزله‌ها مورد استفاده بود تا اینکه در سال‌های اخیر دانشمندان در راستای رفع مشکل سنجش بزرگی زمین‌لرزه که مقیاس ریشتر با آن مواجه بود، شروع به استفاده از مقیاس "بزرگای گشتاوری" کردند که بسیار دقیق‌تر از مقیاس ریشتر است.
مقیاس بزرگای گشتاوری مقیاسی برای محاسبه بزرگی زمین‌لرزه با در نظر داشتن مقدار انرژی آزادشده توسط زمین‌لرزه است که علاوه بر دامنه امواج زمین‌لرزه، نیروی وارد آمده بر گسل، گسیختگی و همچنین میزان جنبایی آن را نیز در نظر می‌گیرد.
سایر مشارکت‌های علمی ریشتر
ریشتر با ترویج ضوابط مناسب ساختمانی در برابر زلزله و آموزش اصولی برای افرادی که در مناطق زلزله‌خیز زندگی می‌کنند در مهندسی زلزله مشارکت داشت. وی با ساختن ساختمانی با بیش از سی طبقه مخالف بود و باور داشت که ساختمان‌ها باید هرگونه بالا رفت اضافی که می‌تواند به‌طور بالقوه خطرناک باشد را حذف کنند. فعالیت‌های مهندسی زلزله ریشتر توانست جان انسان‌های بسیاری را از خطر مرگ به دنبال عواقب ناشی از زلزله نجات دهد.
ریشتر همچنین به ایجاد آرایه لرزه‌ای جنوب کالیفرنیا کمک کرد؛ شبکه‌ای از ابزارها که نه تنها برای ردیابی شدت و منشأ زمین‌لرزه‌ها بلکه برای تعیین فرکانس آن‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. وی به حدی به مطالعات زمین‌لرزه‌شناسی علاقمند بود که برای مطالعه مقالات علمی دیگر کشورها در این زمینه به یادگیری زبان‌های روسی، ایتالیایی، فرانسوی، اسپانیایی، آلمانی و ژاپنی پرداخت.
نظر شما