به گزارش خبرنگار ایمنا، گسترش آسیب‌های اجتماعی و نابسامانی‌های روانی، آرامش و تعادل نهادهای پایداری مانند خانواده و تعلیم و تربیت را تهدید می‌کند. کلانشهرهای ایران در سایه غفلت سیاست‌گذاران از ابعاد فرهنگی و اجتماعی شهر در معرض آسیب‌هایی هستند که از درون باعث انحطاط جوامع شده و اقشار مختلف را درگیر می‌کند. در سوی مقابل توجه به توسعه فرهنگی و اجتماعی سبب رونق و پیشرفت شهرها می‌شود چرا که این مهم ارتباط متقابلی با پیشرفت شهر در ابعاد گوناگون دارد.
حال اینکه پارلمان‌های شهری به عنوان تصمیم‌سازان آینده شهرها کدام راه را برای مردم شهر تبیین می‌کنند امری است می‌تواند عیار یک شورای خوب را مشخص کند؛ بدین سبب می‌توان کارنامه یک دوره شورا را با تحقق معیارهای اجتماعی و فرهنگی سنجید.
بندرعباس سال ۹۸ به عنوان شهر خلاق یونسکو معرفی شده است که می‌توان از ظرفیت آن برای معرفی شهر بندرعباس در زمینه گردشگری و توسعه فرهنگی و اجتماعی بهره برد. این کلانشهر ایران ظرفیت‌های متعدد دیگری نیز دارد که شاید در سال‌های گذشته کمتر به آن توجه شده است.
حسن سالاری، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر بندرعباس در گفت‌وگو با ایمنا به سوالاتی در این خصوص پاسخ داده که متن آن را در ادامه می‌خوانید:
دفاتر تسهیلگری در محلات با چه هدفی راه اندازی شده، آیا در ارائه برنامه‌ها موفق بوده‌اند؟
دفاتر تسهیلگری با هدف شناخت و رفع چالش‌های مناطق مختلف راه اندازی شده است. در برخی مناطق از نظر تسهیل ارتباط شهرداری با مردم توفیقاتی وجود داشته و با همکاری مردم اقدامات ارزشمندی انجام شده است، اما بررسی موفقیت آنها از همه جوانب نیازمند انجام یک مطالعه دقیق در خصوص اثربخشی برنامه‌هاست.
متأسفانه بسیاری از برنامه‌های مردمی شهرداری با اهداف نسبتاً سیاسی انجام شده و از ظرفیت ایجاد دفاتر ارتباط مردمی و تسهیلگری برای بسیج کردن مردم جهت اهداف گروهی و فردی استفاده شده است. در حالی که دفاتر تسهیلگری باید جای دانشگاهیان، فعالان اجتماعی و نهادهای فرهنگی و آموزشی مردمی باشد.
شهروندان چگونه می‌توانند در برنامه‌های شهری مشارکت اجتماعی داشته باشند، آیا شورای شهر در این زمینه برنامه‌ریزی کرده است؟
شورای شهر خود بزرگترین نماد مشارکت مردم در برنامه‌های شهری است چرا که به عنوان نمایندگان مردم در راهبری و برنامه‌ریزی شهری نقش اساسی دارد، اما همانطور که تجارب شهرهای موفق کشورمان نشان داده هر چه سطح مشارکت مردم در برنامه‌های شهری بالاتر باشد شهری سالم‌تر و شاداب‌تر خواهیم داشت.
فعال کردن شورایاری‌ها، راه اندازی گروه‌های نظارتی داوطلبانه و مردمی، استفاده از ظرفیت و توان اجرایی و مشاوره انجمن‌ها و نهادها و کانون‌های مردمی و اتخاذ رویکرد برنامه‌ریزی پایین به بالا از برنامه‌هایی است که می‌تواند در افزایش مشارکت مردم در برنامه‌های شهری نقش داشته باشد.
برای کاهش آسیب‌های اجتماعی و توانمندی آسیب دیدگان چه باید کرد؟
چالش‌های اجتماعی مسائلی چند بعدی است که ریشه در شرایط اقتصادی، فرهنگی، خانوادگی، شهری، تربیتی و سیاسی و بسیاری عوامل دیگر دارد و به همین علت بررسی، شناخت و ارائه راه حل برای آنها نیازمند متخصصین از رشته‌های مختلف است.
همچنین ایجاد هر گونه تغییر در شرایط اجتماعی شهروندان آسیب پذیر و اجرای هر گونه مداخله و برنامه اصلاحی نیازمند همکاری همه نهادهای دولتی و خصوصی مرتبط است و شورای شهر به تنهایی امکان تغییر در شرایط گروه‌های آسیب پذیر را ندارد اما می‌تواند به عنوان نماینده مردم در نقش محور هماهنگ کننده نهادهای دولتی و مردمی مرتبط نقش ایفا کند.
برای گام اول استفاده از ظرفیت محققین و متخصصین جامعه شناسی و روانشناسی اجتماعی برای نیازسنجی و انجام مطالعات علمی برای تعیین وضعیت چالش‌های اجتماعی توصیه می‌شود تا در مراحل بعدی با مشارکت خود مردم و همچنین نهادهای دولتی و خصوصی راه حل‌هایی برای چالش‌های اجتماعی ارائه و اجرا کرد.
شورای شهر چگونه می‌تواند حافظ و پاسدار میراث فرهنگی و صنایع دستی بندرعباس باشد؟
نامگذاری خیابان‌ها و معابر به نام شخصیت‌های فرهنگی، تجار، فعالان اجتماعی یکصد سال اخیر می‌تواند هویت تاریخی ویژه‌ای به شهر بندرعباس بدهد.
توسعه موزه‌های کوچک محله‌ای و تخصصی در زمینه‌های ورزشی، فرهنگی و سیاسی می‌تواند به عنوان راهبردی برای آموزش و فرهنگ سازی مؤثر باشد که در این زمینه‌ها باید از ظرفیت گروه‌های مردمی بهره برد.
همچنین در خصوص صنایع دستی، شورای شهر می‌تواند قوانین تشویقی و تسهیلاتی مصوب کند که بازرگانان، کارگاه‌ها، فعالان و صنعتگران صنایع دستی را ترغیب و تشویق به توسعه این صنعت کند.
برگزاری جشنواره‌ها و رویدادهای فرهنگی با محوریت اتفاقات و شخصیت‌های تاریخی در سطح ملی و بین‌المللی می‌تواند در حفظ میراث فرهنگی شهر مؤثر باشد. البته در همین راستا نباید انتشار کتب، تولید محتواهای چند رسانه‌ای، فیلم‌های سینمایی و مستند، راه اندازی سایت‌ها و صفحات اینترنتی تاریخی و فرهنگی مرتبط با تاریخ بندرعباس را از نظر دور داشت.
شهر بندرعباس به عنوان شهر خلاق صنایع دستی در یونسکو ثبت شده برای حفظ این جایگاه، شورای شهر چه وظیفه‌ای دارد؟ آیا در این زمینه برنامه‌ریزی کرده است؟
عضویت بندرعباس در شبکه شهرهای خلاق اقدام ارزشمندی بود که متأسفانه از ظرفیت‌های آن به نحو مطلوب بهره گرفته نشده است. قطعاً شهرداری بندرعباس برای عضویت در شبکه شهرهای خلاق برنامه عملیاتی ارائه کرده است که توصیه می‌شود با استفاده از یک تیم مدیریتی شامل متخصصان صنایع دستی، تاریخ و فرهنگ اجرای این برنامه عملیاتی در اولویت قرار بگیرد. استفاده از توان و ظرفیت دانشگاهیان، صنعتگران خلاق و انجمن‌های مرتبط می‌تواند کمک شایانی به اجرای برنامه‌ها کند.
راز موفقیت بندرعباس در زمینه صنایع دستی در دست صنعتگران همین حوزه است و شورای شهر باید زمینه مشارکت و فعالیت گسترده آنها را فراهم کند، همچنین فراهم کردن زیر ساخت‌هایی چون بازارهای صنایع دستی محلی و ملی و برگزاری جشنواره‌ها و رویدادهای فرهنگی مرتبط می‌تواند راهگشا باشد.
گفت‌وگو از سمانه کمالی باغستانی، خبرنگار شهری ایمنا در بندرعباس
نظر شما