"شهر دوست‌داشتنی"، رویکردی کلان برای شهردار آینده اصفهان

شهر همچون یک موجود زنده و پویا همواره در حال تغییر، تحول و دگرگونی است. رشد جمعیت به ویژه در شهرها و گسترش شهرنشینی موجب شده تا به مقوله‌های توسعه پایدار شهری، ارتقای کیفیت زندگی در شهرها و افزایش حس تعلق خاطر و در نهایت دست یافتن به یک شهر دوست‌داشتنی مورد توجه برنامه‌ریزان شهری قرار گیرد.

به گزارش خبرنگار ایمنا، با آغاز فعالیت ششمین دوره شورای اسلامی شهر و انتخاب شهردار برای اداره شهر، انتظارات و خواسته‌های مختلفی از سوی شهروندان و صاحب نظران مطرح می‌شود که دلیل آن رسیدن به توسعه و بالندگی شهر است. بسیاری از کارشناسان برنامه‌ریزی شهری تاکید کرده‌اند که در شهر اصفهان باید موضوعاتی همچون زیست پذیری و رقابت پذیری شهر، آرامش شهروندان در شهر، ایجاد درآمدهای پایدار برای شهرداری جهت انجام امور به نحو مطلوب و در نهایت افزایش حس تعلق به شهر و ایجاد یک شهر دوست داشتنی مورد توجه شهردار آینده اصفهان قرار گیرد.

در این ارتباط گفت و گویی نیز با «مهدی ابراهیمی»، استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه پیام نور اصفهان انجام دادیم که ماحصل آن را در ادامه می‌خوانید:

از شهردار آینده اصفهان چه انتظاری دارید؟

برای داشتن یک شهر خوب و مناسب زندگی باید به تمام عناصر توجه شود؛ وقتی مجموعه عوامل در کنار هم سیستمی را تشکیل می‌دهند، اگر به یک عامل بی‌توجهی شود همان عامل باعث کاهش کیفیت و راندمان سیستم خواهد شد و در شهر نیز اگر هر یک از ابعاد مورد غفلت قرار گیرد بر روی سایر خدمات و تلاش‌ها سایه می‌افکند.

بنابراین نخستین انتظار از شهردار آینده این است که دید جامع و کاملی نسبت به شهر داشته باشد و تمام موضوعات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، کالبدی، ترافیکی و زیست محیطی و سایر مولفه‌ها را در نظر بگیرد.

نکته اساسی این است که شهردار به گونه‌ای عمل کند که روز به روز کیفیت زندگی شهروندان افزایش پیدا کند و در واقع به سمت زیست پذیر تر شدن شهر گام‌های بلندی برداشته شود.

بسیاری از خانواده‌ها به جای اینکه برای خود زندگی کنند، برای دیگران زندگی می‌کنند و در تلاش هستند داشته‌های خود را به نمایش بگذارند، آنها همیشه نگران هستند که دیگران چه قضاوتی درباره آنها دارند که در واقع همانگونه که خانواده‌ها با این سبک زندگی، خرسند و موفق نخواهند بود، شهر هم به جایگاه واقعی خود نخواهد رسید مگر اینکه زندگی به معنای واقعی خود جریان یابد و شهر نمایشی مدیریت نشود.

شهردار آینده به جای انجام اقدامات نمایشی در راستای مطرح کردن خود و به دست آوردن شهرت، باید برای رفع معضلات شهر تلاش مضاعف داشته باشد.

با توجه به اینکه شهرداری بیشترین اختیارات را نسبت به سایر ادارات در خصوص زندگی مردم دارد، باید نقش خود را به صورت پر رنگ ایفا کند چرا که مهمترین مدیریت محلی در شهرها، مدیریت شهرداری‌ها است و مجموع وظایف سایر ارگان‌ها به اندازه شهرداری‌ها نیست.

کیفیت زندگی فقط منوط به کیفیت فعالیت مدیریت محلی نیست، بلکه بستگی به بسیاری از عوامل و فرایندهای بالاتر و در مقیاس ملی و جهانی دارد؛ معتقدم قوانین و تصمیماتی که در سطح ملی در پارلمان‌ها و هیأت دولت تصویب می‌شود بر روی کیفیت زندگی شهروندان تأثیر می‌گذارد، اما مدیریت شهری هم باید نقش خود را ایفا کند.

غفلت مدیریت شهری از یک عامل سبب بروز مشکل در سایر نظام‌های شهری می‌شود از این رو باید به تمام عوامل و عناصر توجه شود.

در حوزه اجتماعی و فرهنگی توجه به چه مسائلی باید در دستور کار شهردار آینده قرار گیرد؟

عوامل موجود در شهرها به طور کلی در یک تقسیم بندی به دو دسته «مادی» و «معنوی و فرهنگی» تقسیم می‌شود. از جمله عوامل اجتماعی و فرهنگی که انتظار می‌رود شهرداری به آن بپردازد، اصلاح سبک زندگی در حدود اختیارات مجموعه مدیریت شهری است.

تحت تأثیر مدرنیسم سبک زندگی مردم در سراسر جهان و از جمله ایران تغییرات نامطلوبی یافته که باید به سبک درستش بازگردد و در آن به جای مادیات، ارزش‌ها حرف اول را بزند.

توصیه ما در ایران بازگشت به سبک زندگی ایرانی-اسلامی است؛ از جمله ارزش‌های مستتر در این سبک زندگی راست‌گویی، صرفه‌جویی، حفظ کرامت مردم، دستگیری از فقرا، گذشت و ایثار و بسیاری از موارد دیگر است.

در این سبک البته تقویت نظم و انضباط و قانون پذیری شهروندان، نظم در حرکت ترافیکی، استفاده درست از منابع آب و انرژی و توجه به الگوهای صحیح مصرف نیز مطرح است.

نکته مهمی که متأسفانه در شهرهای امروز رخ نمایانده، فاصله بین محل زندگی و اشتغال شهروندان است، در حالی که می‌توان بسیاری از فعالیت‌ها را به شهر وارد و شهرها را از حالت خنثی بودن خارج کرد. باید به برخی مشاغل همچون سوپر مارکت‌ها یا مشاوران املاک، فروشندگان لباس و سایر مشاغل تأمین مایحتاج مردم اجازه داد که با الگوی استقرار سنتی در شهرها فعالیت کنند.

برای هویت بخشی به شهر باید تلاش کرد و بر مشارکت فعال سرمایه گذاران تاکید داشت تا سرزندگی شکل گیرد؛ فضاهای شهری نیز باید به گونه‌ای باشد که شاهد افزایش حضور پذیری شهروندان در محیط‌های شهری باشیم.

در دنیای مدرن باید برای افزایش ارتباطات بین شهروندان در محله‌ها و فضاهای شهری گام برداشت و فضاهای مکث شهری ایجاد کرد تا شهروندان همدیگر را ببینند و با همدیگر در تعامل و گفت و گو باشند؛ البته انجام همه اقدامات بر عهده شهرداری نیست، اما با مشارکت می‌توان شهر را به سمت تعالی و پیشرفت پیش برد و به احیای سبک زندگی ایرانی و اسلامی در محله‌های شهر کمک کرد.

برای اصلاح سبک زندگی شهروندان در بعد فرهنگی و اجتماعی چه راهکار یا پیشنهادی دارید؟

برای اینکه سبک زندگی شهروندان در عرصه‌های اجتماعی و فرهنگی اصلاح شود، می‌توان در سایه ارتباط و تعامل اقدامات خوبی انجام داد.

ارگان‌ها و دستتگاه‌هایی همچون شهرداری‌ها، آموزش و پرورش و اداره کل ورزش و جوانان با همکاری سمن‌ها می‌توانند در این راستا اقدام کنند و برنامه‌های مشترک و یکپارچه داشته باشند تا از موازی کاری‌ها جلوگیری شود؛ به عنوان مثال موارد مرتبط با ورزش قهرمانی را به اداره کل وزش و جوانان واگذار کرده و موارد مربوط به ورزش عمومی را در سطح مدارس برگزار کنند.

باید شهر اصیل و اصالت‌پذیر شود، برای تحقق این موضوع مهم باید شهروندان مسئول داشته باشیم و شهر و محله‌هایی لایق دوست داشتن ایجاد کنیم.

موضوع دیگر تاکید بر ایجاد فضاهای جمعی از جمله «فضاهای مکث» در شهر است، همچنین باید محصوریت فضاهای باز شهری اتفاق افتد؛ به عنوان مثال در گذشته میدان نقش جهان و میدان عتیق محصور و به یک فضای باز شهری برای حضور پذیری مطلوب شهروندان تبدیل شد، این در حالی است که امروزه پارک‌ها و میادین جدید شهری بی در و پیکر شده و هیچ تعاملی در آن شکل نمی‌گیرد. پارک‌های شهر باید ورودی و خروجی مشخص داشته باشد تا شهروندان هنگام ورود یا خروج همدیگر را ببینند.

در حال حاضر پارک‌ها هیچ محصوریتی ندارد و در تعامل شهروندان دیده نمی‌شود، این محصوریت را مدیریت شهری آینده باید مورد توجه قرار دهد تا حس تعلق و فضای مناسب برای تعامل در آن شکل بگیرد.

افزایش نظارت اجتماعی در شهر همچنین اصلاح حدود محلات از دیگر موضوعات ضروری است، زیرا محدوده اکثر محلات با عجله مشخص شده است.

باید مرز حدود ۲۰۰ محله شهر اصفهان بازبینی و بر اساس نظرات ریش سفیدان محلات اصلاح شود که در این راستا چند زیر محله کوچک می‌تواند یک محله جدید را تشکیل دهند.

آمیختگی آگاهانه پیاده و سواره در شهر موضوع مهم دیگری است که باید مورد توجه قرار گیرد؛ اینکه پیاده‌ها به طور کامل از سواره جدا شود مانع از تعامل روزمره شهروندان خواهد بود. اگر می‌خواهیم در شهر فضاهای مناسب داشته باشیم باید پیاده‌روهای مطلوب ایجاد شود؛ به عنوان مثال در پل‌های تاریخی شهر علاوه بر امکان حرکت سواره، امکان حرکت پیاده نیز وجود داشته است.

ضوابط شهرسازی را باید به گونه‌ای مدیریت کرد که ضمن توجه به طرح تفصیلی، به سمت اصالت‌پذیر کردن محله گام برداشت، البته تا حد امکان باید طراحی منظر از جمله خط آسمان، توالی زیبای عناصر و … رعایت شود، همچنین در محله‌ها باید ساختمان نو و ساختمان‌های قدیمی را توأم با هم ببینیم، نباید به سمتی پیش رویم که افراد اصیل خاطرات خود را فراموش کرده و از محله‌های قدیمی خارج شوند.

شهردار آینده اصفهان باید شهر را لایق دوست داشتن کند؛ همانگونه که در گذشته مناره‌ها نماد شهر اسلامی بود، در حال حاضر نیز با سبک جدید می‌توانیم نمادها و تندیس‌هایی در محلات شهر داشته باشیم، بنابراین برای تقویت نمادها و نشانه‌های اسلامی و ایرانی باید همچون گذشته در شهرها تلاش شود.

در حوزه اقتصادی از شهردار آینده چه انتظاری دارید؟

بدون تعارف باید گفت بدون درآمد امکان انجام هیچ اقدامی در شهر وجود ندارد؛ قطعاً اگر سرمایه‌گذاران را برای سرمایه‌گذاری و مشارکت در اجرای پروژه‌ها به شهر جذب نکرده و برای آنها فرش قرمز پهن نکنیم شاهد موفقیت و تحقق اهداف در شهر نخواهیم بود.

نباید برای فرد، طبقه یا گروه خالص رانتی ایجاد شود، تصمیمات نباید برای عده‌ای منفعت طلب رانت ایجاد کند، بلکه برنامه‌ریزی‌ها باید به گونه‌ای انجام شود که منافع حاصل از توسعه شهری به شهروندان باز گردد تا شرایط رونق اقتصاد و اشتغال در شهر فراهم شود.

باید امکان خرید آسان و به صرفه برای عموم مردم فراهم شود و مراکز خرید در محلات شهری ایجاد شود تا مردم به صورت پیاده از خدمات و امکانات استفاده کنند که بخشی از این هدف با نزدیکی محل سکونت و کار اتفاق می‌افتد.

می‌توان در شهر با تاکید بر کسب درآمد پایدار برای شهرداری‌ها از طریق کاهش درآمدهای ناشی از تولید ساختمان و افزایش درآمدهای ناشی از بهره‌برداری از فضاهای شهری، عوارض حاصل از فعالیت پارکینگ‌ها و مراکز تفریحی اقدامات خوبی انجام داد؛ به عنوان مثال مقرر شود که تابلوهای تجاری نامتعارف مشمول پرداخت عوارض شود.

برای زیست پذیر تر شدن شهر چه باید کرد؟

در زمینه زیست محیطی باید در جهت استفاده درست از منابع آبی حرکت کنیم، به عنوان مثال به جای چمن‌های پر نیاز آبی به سمت افزایش کاشت درختانی با فواید اکولوژیکی بیشتر و استفاده از گونه‌های کم نیاز آبی حرکت شود و از منابع انرژی آگاهانه استفاده کرد. البته بار دیگر تاکید می‌کنم که کاهش فاصله محل زندگی و کار بسیاری از مشکلات زیست محیطی را کاهش دهد.

افزایش نشاط اجتماعی با ایجاد فضاهای سبز شهری و محله‌ای، تأمین پارکینگ در نقاطی از شهر که به ویژه واحدهای تجاری ارائه دهنده خدمات شهری متمرکز شده، کف‌سازی مناسب معابر متناسب با پیشینه و قدمت آن، بهبود کیفیت کالبدی و استحکام بناها، توجه به نماهای شهری و ایجاد محدودیت برای تردد خودروهای شخصی در مقابل حذف هزینه استفاده از حمل نقل عمومی برای دانشجویان و دانش آموزان از دیگر اقداماتی است که به زیست‌پذیر تر شدن شهر کمک می‌کند. بی‌شک هر چه در این بخش سوبسید پرداخت شود، برای سلامت شهر و شهروندان سرمایه گذاری شده است.

کد خبر 521647

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.