محمدرضا رضایی در گفت و گو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: یکی از موضوعات قابل توجه در راستای شناخت شهر و نحوه شکل‌گیری آن، مطالعه و شناختن بافت قدیمی شهر است که برای هرگونه حرکت عمرانی نخستین گام به شمار می‌رود.
وی با بیان اینکه امروزه ضرورت مشارکت شهروندان در بهبود وضعیت کالبدی و اجتماعی شهرها بر کسی پوشیده نیست، افزود: تحقق عدالت اجتماعی و ایجاد شکل‌گیری محیط‌زیستی امن، ایمن و دلخواه برای زندگی و فعالیت شهروندان در راستای برخورداری از فرصت‌ها به فرصت‌های برابر زندگی از اهداف کلان سند چشم‌انداز کشور است که بی‌شک بافت‌های فرسوده شهری با داشتن مسائل و مشکلات کالبدی اجتماعی و اقتصادی، محیط‌هایی را برای ناسازگاری هدف ایجاد کرده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه با تاکید بر اینکه اداره شهرها به نحو مطلوب در بسیاری از موارد از توان دولت خارج است، تصریح کرد: یکی از ارکان مهم رسیدن به موفقیت در اداره شهرها، جلب حداکثری مشارکت مردم و نهادهای محلی است تا مدیران شهری بتوانند تا حدود زیادی در تدوین اهداف و قابلیت‌های اجرایی با موفقیت گام بردارند.
وی ادامه داد: بافت‌های فرسوده یکی از انواع بافت‌های آسیب‌پذیر شهری است که به دلیل فرسودگی کالبدی، برخورداری نامناسب از دسترسی‌ها و تأسیسات خدماتی و وجود زیرساخت‌های شهری آسیب‌پذیر، ارزش محیطی و اقتصادی پایینی دارد.
رضایی با اشاره به دلایل و بازتاب‌های فرسودگی بافت‌ها، گفت: اصولاً فرسودگی به کالبد منحصر نمی‌شود، بلکه معرف وجود شرایطی است که زندگی انسان را در ابعاد مختلف تهدید می‌کند به گونه‌ای که به نظر می‌رسد تداوم این روند در بافت‌های فرسوده خود به منزله یک رخداد فاجعه‌آمیز است که تبعات آن نسل‌های آینده را نشانه گرفته است.
وی افزود: این شرایط مواردی همچون میزان بالای جرایم، وجود معضلات اجتماعی، فقر اقتصادی، زیرساخت‌های مناسب کالبدی، آسیب‌پذیری در برابر زلزله، عدم امکان امدادرسانی مناسب در مواقع بحران و بسیاری موارد دیگر را شامل می‌شود.
این دانش آموخته دوره دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس تهران ارتقای سطح مشارکت شهروندان در نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده شهری را لازمه توجه به ابعاد عاملیتی و ساختاری در سطح خرد و کلان دانست و تصریح کرد: تغییر نگرش فردی برای افزایش مشارکت شهروندان در سطح خرد نیازمند آموزش و آگاه‌سازی و احترام قائل شدن برای آزادی‌های فردی و حقوق شهروندی است.
وی با بیان اینکه کنشگران مشارکت باید تغییراتی در چشم‌انداز و نوع نگرش به توانمندی‌های مردم تغییر ایجاد کنند، تاکید کرد: مدیران و کارشناسان به عنوان عاملان سطح کلان در فرآیند مشارکت‌پذیری و تسهیل امر مشارکت مردم نقش مؤثری دارند که برای این منظور لازم است این گروه نیز تغییر نگرش دهند.
رضایی با تاکید بر اینکه یکی از عوامل مهم تأثیرگذار بر جلب مشارکت مردم به ویژه مشارکت مالی، سهیم شدن آنها در منافع پروژه‌ها و توزیع عادلانه منافع بین مشارکت‌کنندگان است، خاطرنشان کرد: برای ارتقا و تقویت مشارکت مردم و کسب توفیق در نوسازی و بهسازی بافت‌ها باید به آگاه کردن مردم از قوانین نوسازی و اطلاع‌رسانی دقیق در خصوص فرآیند و ابعاد طرح و دریافت نظرات و پیشنهادات آنها همچنین اعطای تسهیلات مالی برای افزایش مشارکت ساکنان در بهسازی و نوسازی بافت فرسوده توجه شود.
وی گفت: بسترسازی برای توزیع عادلانه منافع، اصلاح قوانین و ضوابط و مقررات اداری برای پذیرش و حضور و مداخله مردم در فرآیند تصمیم‌سازی، برنامه‌ریزی، اجرا و ارزیابی ضروری است.
این دانش آموخته دوره دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس تهران اظهار کرد: با توجه به اینکه سطح تحصیلات مالکان و ساکنان بافت‌های فرسوده متفاوت است و گاهی دارای سطح سواد پایین یا حتی بی‌سواد هستند، برگزاری دوره‌های آموزشی برای آگاهی‌افزایی و جلب حمایت و مشارکت آنها لازم و ضروری است؛ البته نهادسازی در اطلاع‌رسانی موضوع مهم دیگر است چرا که از دیدگاه مردم ایجاد ساختار اطلاع‌رسانی در خصوص چگونگی اجرا و انجام طرح‌های نوسازی و بهسازی و دستیابی به مزایای طرح می‌تواند مشارکت را افزایش دهد.
نظر شما