جدیدترین اخبار واکسن ایدز؛ از تست انسانی تا عملکرد

به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، شرکت مدرنا آزمایشات بالینی مربوط به دو واکسن HIV را از ۱۹ سپتامبر (یکشنبه ۲۸ شهریورماه) آغاز خواهد کرد. این واکسن‌ها همانند واکسن‌های کرونا به فناوری mRNA مجهز شده است. چندین سال است که محققان در حال بررسی میزان کارآیی واکسن‌های mRNA برای درمان سرطان و دیگر بیماری‌ها در مدل‌های حیوانی بوده‌اند، فایزر و مدرنا اولین واکسن‌هایی بوده که از این فناوری استفاده کرده و به انسان تزریق شده است.

واکسن‌های مجهز به فناوری mRNA به سلول‌ها آموزش می‌دهند که پروتئینی شبیه پروتئین پوسته خارجی ویروس تولید کنند؛ سپس این پروتئین‌ها سلول‌های ایمنی را آماده می‌کند که ویروس مورد نظر را تشخیص دهند و آن را نابود کنند.

محققان معتقدند که واکسن‌های متعددی برای ایجاد پاسخ ایمنی لازم برای محافظت در برابر HIV مورد نیاز است. HIV یا ویروس نقص ایمنی انسانی یک رتروویروس است که به سیستم ایمنی بدن انسان حمله می‌کند. مقابله با این ویروس بسیار دشوار است؛ زیرا دارای پروتئین شبه سنبله است که با یک پوشش قندی مانند پوشانده شده است. زمانی که این ویروس وارد بدن می‌شود از تأثیرات آنتی بادی در امان است. در حال حاضر هیچ درمانی برای ویروس HIV وجود ندارد، درمان‌های موجود فقط سرعت پیشرفت آن را کاهش می‌دهد.

‌تولید واکسنی که ویروس HIV را مورد هدف قرار دهد بسیار چالش برانگیز است؛ زیرا رتروویروس (ویروس پسگرد) ۷۲ ساعت پس از انتقال به بدن به بخشی از ژنوم انسان تبدیل می‌شود. به منظور پیشگیری از بروز عفونت مقدار زیادی آنتی بادی خنثی کننده (bNABs) باید در زمان ورود ویروس در بدن وجود داشته باشد.

به نظر می‌رسد که هر دو واکسن HIV شرکت مدرنا با وارد کردن آنتی بادی bNABs در بدن افراد، با این مشکلات مقابله می‌کند؛ آنتی بادی‌ها خنثی کننده بیرونی‌ترین لایه ویروس که از مواد ژنتیکی آن محافظت می‌کند را هدف قرار می‌دهد؛ بنابراین مانع ورود ویروس به سلول‌های بدن و آلوده کردن آن‌ها می‌شود. این آنتی بادی‌ها می‌توانند گونه‌های مختلف ویروس HIV را از بین ببرند.

واکسن‌های HIV شرکت مدرنا اولین واکسن‌های ایدز است که به مرحله تست انسانی رسیده‌. این آزمایشات میزان ایمنی دو واکسن ذکر شده را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. ۵۶ فرد سالم بین ۱۸ تا ۵۶ سال که به ویروس HIV آلوده نشده‌اند این واکسن را دریافت خواهند کرد. افراد شرکت کننده در آزمایش به چهار گروه تقسیم خواهند شد. دو گروه از آن‌ها ترکیبی از دو واکسن را دریافت می‌کنند و دو گروه دیگر فقط یکی از واکسن‌ها را تزریق می‌کند. همه افراد مورد ارزیابی می‌دانند که چه نوع واکسنی دریافت کرده‌اند.

محققان تعداد سلول‌های B موجود در بدن افراد شرکت کننده را ارزیابی خواهند کرد، سلول‌های B که به لنفوسیت‌های B نیز معروف است نوعی آنتی بادی است که با عفونت‌های ویروسی و باکتریایی مقابله می‌کند. پژوهشگران پیش از این از سیستم‌هایی به جز فناوری mRNA استفاده کردند. با وجود اینکه در بدن ۹۷ درصد افراد شرکت کننده در مطالعه پاسخ ایمنی ایجاد شده بود، اما برای مقابله با عفونت‌های HIV کافی نبود.

محققان در مرحله اول آزمایشات میزان ایمنی واکسن‌های تولید شده و پاسخ ایمنی تولید شده در بدن افراد را بررسی خواهند کرد، در مرحله دوم و سوم نیز میزان تأثیرگذاری آن‌ها بر پیشگیری از بروز عفونت‌های HIV را ارزیابی خواهد شد. محققان معتقدند که فناوری mRNA قادر است مشکلات مربوط به واکسن‌های HIV را حل کند، اما به نظر می‌رسد که تولید و عرضه واکسن ایدز یک فرآیند چند ساله است.